Без гаилэдэ татарча сойлэшэбез сочинение

Скачать:

Татарча сочинение “Безнең гаиләдә китап|Безнен гаилэдэ китап”

Сочинение на татарском языке на тему “Безнең гаиләдә китап”/”Безнен гаилэдэ китап”Безнең өйдә китаплар бик күп. Аларны әти-әнием студент вакыттан бирле җыйганнар. Хәзер инде аларга апам белән минем дә китапларым елдан-ел өстәлеп бара. Китаплар белән безнең бер зур шкаф тулган.
Әтием китапларны билгеле бер тәртиптә урнаштырган. Әдәби әсәрләр китап шкафының аерым киштәләренә тезелгән. Бер киштәсендә татар язучыларының китаплары, икенче киштәсендә рус һәм чит ил язучыларыныкылар куелган. Ә аерым бер киштәне татар халкы, тел һәм әдәбият тарихына караган хезмәтләр алып тора. Аның белән янәшә − әтиемнең китаплары. Анда төрле техник белешмәләр, йорт һәм ремонт эшләре буенча китаплар һәм тарихи китаплар (әтием − тарихчы) урын алган.
Әнием бик еш куллана торган китапларның да үз урыннары бар. Болар − аш-су пешерү, варенье-консервлар ясау турында, гөлләр-чәчәкләр үстерергә, тегәргә, чигәргә һәм бәйләргә өйрәтүче китаплар.
Апамның һәм минем китапларыбыз да аерым-аерым киштәләрдә саклана. Болар инде төрле сүзлекләр, классик язучыларның мәктәптә өйрәнелә торган әсәрләре, дәреслекләр, компьютер программалары буенча берничә төрле белешмә, балалар өчен китаплар. Апам рәсем сәнгате белән кызыксына, шунлыктан аның киштәсендә төрле рәссамнарның һәм сынчыларның альбомнары да бар.
Ә газета һәм журналлар китап шкафының аскы өлешен тулысынча яулап алганнар. Без аларның кайберләрен ел саен мәктәпкә макулатурага тапшырабыз, тик алар бер дә кимеми, гел артып кына бара шикелле.
Әлбәттә инде, һәрберебезнең яраткан китаплары бар. Әти төрле белешмәләрне, фатирда ремонт ясау буенча китапларны еш файдалана. Әдәби китапларны да укый. Әни аш-су пешерү, йорт эшләре буенча булган китапларны күп куллана. Ул китапларда аш-су пешерү буенча рецептлар, кер юу, тегү, кием чистарту буенча файдалы киңәшләр бик күп. Мин яхшы һәм тиз итеп компьютерда эшләргә өйрәнмәкче булам, шунлыктан төрле программаларны аңлаткан китапларны еш файдаланам.
Өйдә китаплар күп булу, ягъни шәхси китапханә булу бик җайлы. Ниндидер мәгълүмат кирәк булганда, тиз генә карап аласың, укырга кирәкле әдәби әсәр дә кул астында гына, эзләп йөрисе юк. Өйдә шундый зур китапханә булдырганнары һәм китапны яратырга өйрәткәннәре өчен, мин әти-әниемә бик тә рәхмәтле. Алла боерса, үземнең балаларымны да китапны яратырга өйрәтермен.Еще сочинения на татарском языке со схожей к “Безнен гаилэдэ китап” тематикой (перейти к сборнику татарских сочинений нашего сайта)

Нык тату гаилә нинди була? Мөгаен, бу сорауга кистереп кенә 
җавап бирүе мөмкин түгелдер. Бик гади нәрсә түгел  ул гаилә. Яхшы гаилә 
– саф чык тамчысы кебек. Анда безнең җәмгыятебездәге социаль һәм 
әхлакый мөнәсәбәтләрнең күпкырлы дөньясы чагыла. Яхшы гаилә­кеше 
өчен зур бәхет ул. Безнең илебездә гаилә­аерым кешенең эше генә түгел, ул 
дәүләтнең өзлексез игътибар үзәгендә торучы бер берәмлеге. Дәүләт гаилә 
турында зур кайгыртучанлык, игьтибарлылык күрсәтә. Балалар 
учрежденияләре киң җәелдерелә. Төрле пособияләр түләнә, балалар сау­
сәламәт үссеннәр, яхшы тәрбия алсыннар өчен күп көч түгелә.Тик бәхетле 
гаилә кору өчен әти­әнинең барыннан да элек бер­берсенә булган 
мәхәббәте, ихтирам итүләре, җитдилекләре, бер­берсен аңлаулары, әдәпле 
булулары һәм башка бик күп нәрсәләргә бәйле икәнлеге күренә.
          Әйе, әти гаиләдә – баш кеше, ул үзе гаилә әгъзаларына үрнәк  
булырдай кеше. Ул иң күп табучы, иң көчле, иң җаваплы, барлык 
мәсьәләләрне  хәл итүче. Ул уйнап кына бодай белән капчыкларны күтәрә 
ала, печән чапканда чалгысы да аның кулында уйнаклап кына йөри. Әтием 
мине ачуланганы да юк, ләкин аның сүзе шундый да үтемле, ә күз карашы? 
Ул миңа караганда, мине үтәли күрә кебек тоела.Әтиемне мин яратам да, 
хөрмәт итәм, кайвакыт нишләптер куркам да …
            Әни, әнием, әнкәй… Һәркем өчен бик кадерле, назлы, җылы сүз бу. 
Күңелебездә булган бөтен матурлыкны, рәхмәтне шушы гади сүзгә салабыз. 
Һәрвакыт яныбызда булган, уңышларыбызга шатланып, канатланып, 
кайгыларыбызны уртаклашып яшәгән мәрхәмәтле әниебезгә эндәшәбез.
             … Бер кечкенә кыз әнисеннән аерылып калганда, кызчыкка ярдәм 
итәр өчен, аннан сорыйлар: “Синең әниең нинди?” Шунда кечкенә кызчык 
җавап бирә: “Сез белмисезмени? Минем  әнием иң матуры, иң яхшысы”. 
Шулай  кечкенә вакытта да, олайгач та һәр кешегә үз әнисе иң изге, иң 
матуры, иң ягымлы һәм игътибарлы булып күренә.
             Миңа да үз әнием – иң гүзәл, иң сылу, иң күркәм. Буе белән ул озын 
түгел, русча әйткәндә “ и ноги не от ушей растут”, муены да бик озын түгел,
чәчләре дә бик куе озын түгел, ә күзләренә карасаң – дөняның гүзәллеген, 
әниемнең сабырлыгын, акыллылыгын, барысын да белгәнен, аңлаганын 
күрәсең. Аңа артык сүз дә әйтергә кирәкми, ул бөтен минем хис­
тойгыларымны, уй­хәсрәтләремне минем күзләремнән карап белә.Бервакыт 
мәктәптән эчем пошып кайткан идем. Рус әдәбиятына кич буе әзерләндем, 
укыдым, тырыштым, ятладым, дәрестә тырышып җавап бирдем, җаным­
фәрманым белән ышанган  идем: дәрестә миңа яхшы билге куячаклар, 
чөнки мин гадәти  тырышлыгым белән тырышмадым, бүтәнчә, җанымны 
биргән кебек тырышкан идем.Ә миңа салкын су сипкән кебек, “Ладно, на маленькую троечку пойдет”, ­ диде. Мин  бит әниемә: “Мин дүртлегә 
тырышып укырмын”, ­ дип сүз биргән идем. Һәм менә яңадан өчле. Өйгә  
кайтасы да килмәде. Әнием  мине үзе каршы алды да, күземә карап: “И 
балам мин сине көтә­көтә бик сагындым, мин бит сине нинди билге алсаң да
яратам”, ­ диде. “Намус белән генә тырыш”, ­ дип өстәде. “Өчлегә дә бит 
тырышырга кирәк, өчле дә бит билге…”
            Ничек ул укытучының миңа өчле куйганын белде? Ничек күңелемнең
кителгәнен күрде? Әниемнең мине аңлавы миңа шундый да рәхәт булып 
тоелды.
           Гаиләдә тынычлык иминлек булганда шундый да яшәве рәхәт. Ә 
гаиләнең иминлеге, бәхетле тормышы дөньяның тынычлыгы  белән бәйле.
Шуңа күрәдер әниемнең һәрвакыт кабатлана торган сүзләре гел колагымда: 
“Дөньяда тынычлык, иминлек кенә булсын !”
           Аналарның күз яшьләре  түгелмәсен, балалар ачынып еламасын өчен 
дөньяда тынычлык кирәк.
               Әкрен генә җилләр исә,
               Ел артыннан еллар үтә,
               Ә халыкта тик бер теләк
               Гүя бердәм сулыш:
               Мәрмәр һәйкәлләр каршында
               Яшьле күзләр карашында катгый таләп:
               Җирдә кабат
               Кабынмасын сугыш!

Җирдә миңа ни кирәк?

Әти дә әни кирәк.

Җирдә миңа ни кирәк?

Без яшәгән өй кирәк!

                      (Ш.Галиев)

     
Мин, 33 нче мәктәпнең 5нче сыйныф укучысы Шәмсетдинова Зәлинә , көн дә иртән
күземне ачкач, әти-әнием, туганнарым  исән булганга Ходайга рәхмәт әйтәм. Мин —
аталы-аналы, алтын канатлы бала. Әтием, әнием, апам Язилә, энем Фазыл белән дус
гаилә булып гомер кичерәбез. Безнең  гаилә тулы
гаилә дип санала һәм анда һәр кеше үзен бәхетле тоя. Кош канаты белән,
гаилә-татулыгы белән көчле, диләр бит.  Аның нигезе нык
булырга, какшамаска тиеш. Гаилә ул – йорт кебек,  нигезе нык булмаган йорт
җимерелә. Ә мин үзебезнең йортның җимерелүен теләмим. Әтием белән әнием  –
йортның тоткасы, ә без – аның көзгесе.

    Минем
әтием -уңган, көчле, акыллы, эшчән, сабыр кеше.

Әткәй булса өйдә
ешрак,

Өебез балкып тора.

Әнкәйнең дә йөзе
якты,

Елмаеп кына тора.

      Өйнең
яме-ана белән, ди татар халкы. Чыннан да, әнием гаилә учагын саклаучы, уңган,
сөйкемле кеше. Ул безне, өч баласын, җаныннан артык күрә, киләчәккә якты
өметләр баглый. Безнең өчен утка – суга керергә дә әзер ул минем әнием!

   Без өч бала —
аларның киләчәге. Әти-әнине хөрмәт итсәк, аларның сүзләрен тыңласак, киләчәгебез
ныклы, көннәребез имин булыр.

Әткәй –әнкәй – пар канатым,

Сез булганга, дөнья түгәрәк.

Иңне – иңгә, җанны җанга куеп,

Яшик әле, яшик бергәләп.

Обновлено: 09.03.2023

Г. Кутуй үзен шагыйрь, драматург, прозаик, публицист, тәрҗемәче буларак таныткан, үз заманының әдәби хәрәкәтендә кайнаган җәмәгать эшлеклесе.

Алга омтылыш, тормышның һәр өлкәсендә зарур үзгәрешләр, гомуми җанланыш, капма – каршы карашлар бәрелеше әлеге сәләте тулы файдаланылмаган хатын – кызны да иҗтимагый яшәеш мәйданына чыгара. Гадел Кутуй исә кордашлары арасында нәфис затларга мәдхия җырлаучы буларак аерылып тора, алданрак бара. Һәм менә нәкъ хатын – кыз бөеклеген данлаган “ Тапшырылмаган хатлар “ повесте аны бөтен дөньяга танытты. Кечкенә генә күләмле, гади итеп язылган әсәр ни өчен бүгенге көндә дә популярлыгын югалтмады! Минем уйлавымча, иң саф, иң олы хис – мәхәббәт хисе, балаларны пар канатлы нигездә тәрбияләү – гаиләнең төп кануны, кешенең күңелен биреп эшли торган һөнәри хезмәте һәм, гомумән, бу тормышта бәхетле кеше булып яшисе килеп яшәү теләге, чорлар, гасырлар, буыннар алышынса да, үзенең асыл кыйммәтләрен, мәгънәсен югалтмый.

Г. Кутуйның “Тапшырылмаган хатлар” әсәренә бүгенге көн күзлегеннән чыгып, әдәп-әхлак каннуннарын, яшәешебезнең асыл кыйммәтләрен, дин нигезләрен, җәмгыятебездә барган үзгәрешләрне аңлап, хөкүмәтебезнең гаиләләрне кайгыртуга йөз белән борылуын күреп заманча бәя бирү актуаль мәсьәләләрнең берсе.

“Тапшырылмаган хатлар” повесте исеменнән үк күренгәнчә, эпистоляр жанрда, ягьни хатлар рәвешендә язылган. Әсәрдә дүрт хат – дүрт сюжет сызыгы бар. Беренчесе – мәхәббәт тарихы, икенчесе – гаилә тарихы, өченчесе – хезмәт юлы тарихы, дүртенчесе – бәхетле булырга теләү тарихы. Бу тышкы бүленеш кенә түгел, бәлки идея-композицион бүленеш. Һәр хат повестьта күтәрелгән проблеманың билгеле бер ягын сәнгатьчә хәл итүгә буйсындырылган. Аларның барысын да Галия образы ялгый, беркетә, мәхәббәт, гаилә мәсьәләреннән хатын-кызның җәмгыятьтә тоткан урыны, бала тәрбияләү, кешенең үз хезмәтенә җаваплы мөнәсәбәте кебек проблемаларга кадәр үсә.

Мәхәббәт искиткеч гүзәл хис, ул кешегә яңа яшәү көче, энергия, тормышына шатлык өсти торган, илһам, дәрт бирә торган серле, сихри бер халәт. Мәхәббәт кыенлыкларны, авырлыкларны җиңәргә булыша, яшәү дәрте сүнгәндә дә, кем өчендер бик кирәк булуыңны аңлау, аның өчен генә яшәү – мәхәббәтнең могҗиза тудыра алуына ышандыра. Мәхәббәт хисен тормыш азагына кадәр вакламыйча, кадерләп саклау – кешенең тормышын тулыландыручы иң зур бәхет. Кызганыч, безнең геройларыбыз икесе арасында туган олы мәхәббәт хисен ахырга кадәр саклый алмыйлар. Бу очракта Искәндәрне генә гаепләп калдыру дөрес түгел. Алар икесе дә гаилә корып яшәргә әзер кешеләр түгел, ә гаилә кору өчен кешедә җаваплылык һәм төп тәрбияне биргән нигез – гаилә, ата-ана җылысын, назын тоеп, гаилә тәрбиясе нигезендә үсәргә кирәк. Искәндәрнең алдагы тормышы турында сөйләнми. Галия ата-ана назы, гаилә җылысы күрмәгән, гомумән, гаилә тормышының нинди булырга тиешлеген аңлап җитмәгән, яшь, беркатлы, тәҗрибәсез кыз. Искәндәр белән Галия ир белән хатын булып гаилә корып яши башлагач та, аларның кимчелекләрен аңлатырга, киңәш бирергә янында әти-әниләре юк.

Галия белән Искәндәр яратышып өйләнешәләр. Бергә китап уку, роль өйрәнү. Искәндәр Галияне ярата, спектакльдән соң ул, мәсәлән, гримын да сөртмичә өенә ашыга. Чөнки, ди ул Галиягә “мин бу рольне син күрсәткән төзәтмәләр белән, сине сөеп, синең турыңда уйлап, син биргән шатлык эчендә уйнадым. ”-ди.

Гаилә – ул иң олы таянычыбыз, иң ышанычлы сыеныр урыныбыз. Анда бер-берсен яраткан, бер-берсе турында кайгырткан кешеләр яши. Гаилэдэ син узенне иркен, рэхэт, ышанычлы итеп тоясын. Эти эниен сине ярата, жылылык белэн караса шуннан да зур бэхет бармы сон ул!

Минем гаилэм 5 кешедэн тора: этием, энием, абыем, апам hэм мин! Безнен гаилэ бик дус-тату! Без бер -беребез очен улеп торабыз, яратабыз,hормэт итэбез! Авыр чакта бер кайчан да булышыйча калмыйбыз.

Без гел очэу, безгэ рэхэт, бер беребезгэ терэк!

Абый белэн апа хэзер узлэре тормышлы, шунын очен гел курешеп булмый. Шуна да карамастан, мин аларны сагынып котеп алам! Алар кайткач без hэрвакыттагыча фотога тошэбез.

Гаилэ тулы булганда гына, тынычлык та була! Эти энигэ зур рэхмэт безне тэртипле, ярдэмчел булып яшэргэ ойрэткэннэре очен! Без очэу-бер беребезгэ нык ошаганнар.

Зэнгэр кузлелэр булып, без энигэ ошаган! анын да кузлэре кук йозе кебек зэп-зэнгэр!!

Бу фото — апамнын никахында.

Э менэ бу фото — абыемнын никахында.

Мин гаилэмне бик нык яратам.

Бу санда

Видео яңалык

Газетага язылу

Календарь

Социаль челтәрләр

Электрон почта

Как доехать до нас

ул. Шишкова, 6, 2 этаж

Материалы

Минем гаиләм

Минем гаиләм бик зур. Ул биш кешедән тора: әтием, әнием, сеңлем Вероника, энем Тимур hәм мин. Минем исемем Диана. Тагын да минем ике әбием, ике бабаем бар. Кечкенәдән кунакка йөрергә яратам мин. Бигрәк тә әбиләргә hәм бабайларга. Менә шулар — кадерле кешеләрем турында бүген сүз алып барам.

Минем әни ягыннан әбием белән бабаем шәhәрдә яшиләр. Мин, алар якынрак яшәгәч, күп вакыт аларда кунакта булам. Аларның исеме Әнвәр hәм Зәкия. Әнвәр бабаем һәм Зәкия әбием икәүләп яшелчәләрдән, җимешләрдән кышкыга төрлесен ясыйлар. Мине дә өйрәтәләр. Тагын да Зәкия әбием тәмле камыр ашлары пешерергә, бәйләргә, тегәргә өйрәтә.

Әти ягыннан дәү әнием Нурания hәм дәү әтием Вахит Казанка авылында яшиләр. Аларга һәрвакыт җәй көннәрендә кунакка барам. Без бергә урманга җиләк, гөмбә җыярга йөрибез. Җиләкләрдән варенье кайнатабыз, компот әзерлибез, ә гөмбәне без туңдырабыз hәм тозлыйбыз. Алар күп терлек асрыйлар. Мин аларны карарга, ашатырга булышам.

Минем әби-бабайларым бик тырышлар. Алар безне үстерергә, аякка бастырырга ярдәм итәләр. Безгә, оныкларына, тату тормышлары белән, эшчәнлекләре белән, тырышлыклары белән үрнәк булып торалар. Без аларга карап, тормышны алып барырга, дөрес юл сайларга, яхшылыкны начарлыктан аерырга, гомумән, чын кеше булып үсәргә өйрәнәбез. Без алар белән горурланабыз

Диана БИКМУЛИНА,
Төмән шәһәре 52нче мәктәбенең 8нче сыйныф укучысы.

Презентация на тему Безнең гаилә традицияләре, предмет презентации: Разное. Этот материал в формате pptx (PowerPoint) содержит 8 слайдов, для просмотра воспользуйтесь проигрывателем. Презентацию на заданную тему можно скачать внизу страницы, поделившись ссылкой в социальных сетях! Презентации взяты из открытого доступа или загружены их авторами, администрация сайта не отвечает за достоверность информации в них, все права принадлежат авторам презентаций и могут быть удалены по их требованию.

Слайды и текст этой презентации

Үз гаиләңә, туганнарыңа ярату һәм хөрмәт хисен тәрбияләү.

Таныш булыгыз – минем гаиләм

Әтием-Ринат Олегович
Әнием-Лилия Наилевна
Энем-Инсаф
Мин-Фагим.

Безнең гаиләбез тырыш һәм тату.Әтием шофёр булып эшли. Ул бик ягымлы, йомшак күңелле кеше. Эш яратучан.Кая гына эшкә чакырсалар да, ул беркайчан да кешене кайтармый, һәрвакыт ярдәмгә килә. Үз эшен бик ярата ул.
Әнием хәзер энемне тәрбияли, аңа 1 яшь. Әнием минем бик чиста һәм пөхтә кеше. Шул чисталыгы Һәм булдыклыгы, тырышлыгы өчен аны эшендә дә хөрмәт итәләр. Ашка да уңган хатын ул, бик тәмле ризыклар белән сыйлый безне.

Безнең гаилә традицияләре

“Туган көн” бәйрәме

Туган көннәребезне без гаиләбез белән үткәрәбез. Безгә кунакка әбиләребез һәм апаларыбыз килә. Безгә әниебез тәмле бәлеш пешерә, төрле ризыклар белән сыйлый безне. Безгә бик күңелле була. Бу бәйрәмдә без кызыклы уеннар оештырабыз, җырлар җырлыйбыз.

Безнең гаилә традицияләре

Җәй көннәрендә, әтиемнең ял көнендә ул безне су буена чыгара. Су коенабыз, кояшта кызынабыз. Су буеннан без бик күңелле ял итеп кайтабыз.

Безнең гаилә традицияләре

Безнең тәрәзә каршында бакчабыз бар. Анда төрле яшелчә утыртабыз: помидор, кәбестә, кишер, кыяр үстерәбез. Җәй көне мин аларны коям.

Гаилә – бәхет ачкычы

Мин үз гаиләмне бик яратам. Алар минем иң газиз һәм якын кешеләрем дөньяда. Мин аларның бәхетле булуын телим.

Сүрелмәсен шатлык!
Ташламасын саулык!
Булсын гел татулык!
Яшәсен яхшылык!

Тип урока: изучение нового материала.

Вид урока: урок с использованием электронного учебника “TATAR ON-LINE”.

Словарная работа: гаилә, ата-ана, әти (ата), кыз (дочь), ул, бала, бәби, абый, апа, сеңел, энекәш, әби (дәү әни), бабай (дәү әти), онык, туган, бертуган, кыз (девочка).

Ход урока

I. Организационный момент. Проверка домашнего задания и словарная работа.

1. Работа по электронному учебнику по теме “Семья” [Раздел “Лексика”]

а) Рассмотрите рисунок и отгадайте:

– Самый нежный, самый добрый, самый любимый человек для всех людей на Земле. (әни)

– Она вяжет всем носки и печет самые замечательные пирожки и булочки. (әби)

– Это такое маленькое, пищащее, доставляющее много хлопот, но его все равно любят. (бала)

– Это не человек, но его любят все члены семьи. (песи)

– Это когда все вместе – мама, папа, бабушка, дедушка. (гаилә)

Что же такое семья? В словаре дается толкование этого слова:

Работа со словарем: Семья – группа людей, сплоченных общими интересами.

Семья – это не просто родственники, которые живут вместе, это люди, которые сплочены чувствами, интересами, отношением к жизни. Нет ничего дороже семьи.

Семья – это то, что мы делим на всех,
Всем понемножку: и слезы и смех,
Взлет и падение, радость, печаль,
Дружбу и ссоры, молчанья печать.

Семья – это то, что с тобою всегда.
Пусть мчатся секунды, недели, года,
Но стены родные, отчий твой дом –
Сердце навеки останется в нём

А скажите, в каком значении мы часто употребляем это слово? (мнения детей).

Семья – группа живущих вместе близких родственников. Именно в таком значении мы чаще всего употребляем это слово. Самые теплые чувства, светлые и незабываемые воспоминания приходят к каждому из нас с образом семьи. В кругу семьи мы получаем первые уроки нравственности и доброты. Именно в семье закладываются ценности, которые становятся для человека главными.

а) Прослушивание слов и постановка ударений, наблюдение над произношением.

б) Самостоятельное повторное прослушивание, повторение словарных слов за диктором.

Гаилә, ата-ана, әти (ата), кыз (дочь), ул, бала, бәби, абый, апа, сеңел, энекәш, әби (дәү әни), бабай (дәү әти), онык, туган, бертуган, кыз (девочка) и тд.

Распределите родственников и друзей по соответствующим домам.

Самопроверка и исправление ошибок.

II. Работа по учебнику.

1. Упражнение 1 с. 104. Укы, сорауга җавап бир.

Гаилә көндезге ашны ашый. Бер бабай, бер әби, ике әни, ике әти һәм өч онык чәй эчәләр.

Әйтегез әле: ничә кеше чәй эчә?

Безнең гаиләдә . кеше бар. . . һәм мин. Әтием . әшли, ә әнием . әшли. Абыем . укый. Апам . нче мәктәптә укый. Мин . нче сыйныфта укыйм.

Для сильных: Работа по разделу “Грамматика”.

Вставьте нужное окончание. Самопроверка и работа над ошибками.

Физкультминутка.

Под музыку дети наряжаются в костюмы (по выбору): деда (шапка, борода), бабушки (платок, клубок со спицами), внука для воспроизведения диалога.

у тебя есть мама (папа)?
Твоя мама какой человек?

2. Прослушайте и укажите лишнее слово в логическом ряду.

Бәләш, торт, май, коймак, ярата, кыстыбый, йомырка, ботка, сөт.
Җиләк белән, сөт белән, бал белән.

3. Прочитайте и воспроизведите диалог.

– Юк, мин торт яратмыйм.

– Син нәрсә яратасың?

– Әни гәбәдия пешерде. Әйдә чәй әчәбез.

– Кызым, син бәләш яратасыңмы?

– Юк, мин бәләш яратмыйм.

– Син нәрсә яратасың?

– Әби торт пешерде. Әйдә сөт белән чәй әчәбез.

IV. Закрепление. Тест. [Приложение 5]

Работа по разделу “Грамматика”. Упражнение 4. Выберите правильный ответ.

Самопроверка. Работа над ошибками.

V. Домашнее задание: упражнения 14, 15 с. 17 (раб. тетр.)

Читайте также:

  

• Какую роль отводит гоголь искусству и религии в пробуждении души сочинение

  

• Напишите мини сочинение используя данное начало дни поздней осени бранят обыкновенно но мне она мила

  

• Иван сергеевич соколов микитов сочинение егэ

  

• Сочинение на тему прокофьев

  

• Мой дом моя крепость сочинение

Гаиләм – җылы учагым.

Мине саклаучы

Ачы җилдән, бураннардан

Мине яклаучы.

Гаилә турында сүземне Мәдинә апа Дәүләтова шигыре белән башлыйсым килә. Һәрвакытта, һәр кешегә кайтып сыенырлык җылы учак, тыныч почмак булуы кирәк. Гаилә — ул иң олы таянычыбыз, иң ышанычлы сыеныр урыныбыз. Анда бер – берсен яраткан, бер – берсе турында кайгыртучанлык күрсәткән кешеләр яши. Ни генә булмасын, кеше узенең гаилә кочагында ял итә , рухи көч һәм дәрман җыя, күңелен бушатып җан җәрәхәтләрен дәвалый ала. Гаилә тормышы туктаусыз хезмәт һәм сикәлтәле гомер юлы ул.

Гаилә дигәч, әти-әнием һәм туганарым искә төшә. Әнием, әтием! Нинди җылы сүзләр. Картәнием “Әтиле — әниле алтын канатлы булып үс, улым!” – дип әйтергә ярата. Минем иң кадерле кешеләрем әнием белән әтием – алтын канатларым. Пар канатлы гаиләдә яшим мин. Әти белән әниемнең тату гомер итүләренә чиксез шатланам. Ни дисәң дә, гаиләнең ныклыгы әни һәм әтидән тора. Аларның һәрберсенең гаиләдә үз урыны бар. Әни безне дөньяга тудыра, ашата, киемнәребезне юа, иркәли, юата. Ә салкыннардан, кыенлыклардан батыр йөрәкле, көчле рухлы әтиебез саклый. Бу дөньяда алардан да яхшырак, миһербанлырак, якынрак, кадерлерәк кеше юктыр кебек. Алар безне сулыш ала башлаган көнебездән алып кайгырта башлый. Һәр яңа эшебезгә сөенә, кечкенә уңышларыбызны да шатланып кабул итә. Минем кадерлеләрем һәрвакыт безнең өчен кайгырып, ярдәм итеп торалар. Күз карасыдай саклап, төпле киңәшләрен бирәләр, урынсыз эшләгән эшләребез өчен бераз әрләп тә алалар. Ачуланганда да күзләреннән усаллык түгел, назлы караш бөркелә.

Әтиемә “егет кешегә җитмеш төрле һөнәр дә аз”, дигән әйтем туры килә. Нинди генә эшкә тотынса да, җиренә җиткереп башкара алтын куллы әтием. Безнең белән дә булырга вакыт таба. Төрле темаларга фикер алыша, тормышка мөнәсәбәтне ачыкларга ярдәм итә.

Өйдә вакытта без аның белән бергә йөрибез, эшлибез. Яз җиткәч, кош оялары ясыйбыз, кышын канатлы дусларыбыз өчен җимлекләр элеп куябыз. Җәй көне бергәләп су керәбез, кышын чаңгы шуабыз.

Йорт, бакча эшләрендә безне дә катнаштыра әтиебез. Кечкенәдән хезмәт кадерен белеп үсәргә, эшсөяр булырга өйрәтә.

Ул уңган да, тапкыр да, зирәк тә, шул ук вакытта кайгыртучан һәм таләпчән кебек сыйфатларга ия гаилә башлыгы.

Әнием дә бик сабыр, уңган, ярдәмчел. Кулларыннан гөлләр тама, дисәм, бер дә ялгыш булмас. Ул бар эшкә дә өлгерә, җитешә, оста. Аның назлы карашы, ягымлы елмаюы күңелләребезне эретә. Телеңне йотарлык аш-сулар әзерләве, күз явын алырлык бәйләнгән кул эшләре белән һәрвакыт сөендереп тора ул безне. Ул яхшы белән яманны да аерырга өйрәтә. Акыллы киңәшләрен дә бирә.

Әни — әтиебезне эш урыннарында да хөрмәт итәләр, авылдашлары арасында да үрнәкле гаилә исемен йөртәләр, абруйга лаек кешеләрнең берсе алар.

Магазинда сатучы булып эшләүче әниебез кеше белән тиз аралашучан, уртак тел таба. Үз һөнәрен яхшы башкаруы нәтиҗәсендә, сәүдә ноктасыннан халык өзелми, сатып алучылар һәрчак канәгать булып, бары рәхмәт, мактау сүзләре генә юллана аның адресына карата.

Әтием үтә дә җаваплы, кирәкле һөнәр иясе. Ул – янгын сүндерүче. Аннан һәрвакыт уяу, сизгер, җитез булу таләп ителә. Шуңа күрә ул кеше гомерләрен саклап калу өчен утка керергә дә әзер булып тора.

Өстәвенә, кадерлеләрем умарта тоталар. Балның никадәр файдалы һәм шифалы булуы һәркемгә мәгълүм. Ә аны тәрбияләү өчен күпме тырышлык, көч, түземлек кирәк.

Бар яклап уңган, булдыклы, үрнәкле газиз кешеләремне бик яратам, хөрмәт итәм.

Без дә алар үрнәгендә үсеп, укуларыбызны уңышлы тәмамлап, теләгән һөнәр сайлап, бу тормышта үз юлыбызны табарбыз, дип ышанам.

Әни-әтием – безнең өчен олы терәк, зур таяныч. Без алар белән горурланабыз.

Үземне дөньяда иң бәхетле бала итеп тоям. Ни өчен дигәндә, минем картәнием һәм картәтием дә исән – саулар. Кирәк чакта барып сыенырдай якыннарым барлыгына язмышыма рәхмәтлемен. Мин һәрвакыт алар янына барырга тырышам. Ярый әле бер авылда яшибез, шуңа күрә мәктәпкә барганда да, кайтканда да яннарына еш кына кереп чыгам. Хәлләрен белеп, тәмле — тәмле ризыклары белән сыйланам. Ә алар исә мине генә көтеп торгандай ихлас елмаеп каршы алалар. Картәнием “баланың баласы – балдан татлы була”, — дия – дия, гел кочагына алып, рәхәтләнеп сөяргә ярата мине. Шулайдыр да, чөнки нәрсә генә сорасам да, һәр үтенечем, теләгем шул ук минутта тормышка аша.

Өлкән яшьтә булуларына карамастан, алар күпләп мал-туар, кош-корт тәрбиялиләр. Бакчаларында төрле — төрле җиләк – җимеш, яшелчә үстерәләр. Уңганнарга – уңыш юлдаш, дигәндәй, алмагачлары алмалардан сыгылып тора, җиләкләре гел өлгереп, күзне кызыктыра. Ә помидор, кыяр уңышы дисәң, картәнием аларны җыеп бетерә алмый. Мин дә ярдәмләшеп торам. Быел бергәләп, алардан күпме кышкылыкка азык әзерләгәнбездер, исәбе-хисабы да юк. Җимешләрдән эшләнгән кайнатмалар, яшелчәләрдән тозланган, маринадланган ризыклар белән баз тулды. Кышын исә җәйге көннәрне искә төшереп, аларны тәмләп авыз итәсе генә кала.

Картәтиемнең дә олы ярдәмчесе мин, дип мактанырга ашыгам. Аның белән йорт алдындагы эшләрдә кул арасына керергә өлгерәм. Ул малларның телен белеп сөйләшә диярсең, һәрберсенә исем кушып, алар белән аралашып, һәрчак аларны тыңлата белә.

Якынннарымның капкасын ачып керүгә үк гаҗәпкә каласың, һәр нәрсә үз урынында, җыештырылган ихата, бакча алдында аллы – гөлле чәчкәләр үсеп утыра. Кай арада шулай тәртипкә китереп җитешә ала икән бу йорт хуҗалары?! Ә йорт эченә керсәң, тагы да ямьлерәк күренеш карашны үзенә җәлеп итә. Картәнием пөхтә итеп бүлмәләрне җыештырып куя, берсеннән-берсе матур гөлләр үстерә, алар тәрәзә төпләрен бизи.

Алардан кунак та өзелми ул. Авылдашлары, туганнары белән аралашып, дус яшиләр. Шундый кунакчыл, ачык йөзле, киң күңелле кешеләр белән аралашып яшәве рәхәт тә, күңелле дә, күрәсең.

Картәнием бәйләм эшләренә дә бик оста. Безгә, оныкларына, биялиләр, оекбашлар бәйләп бирә. Кыш көннәрендә зур рәхмәтләр әйтеп, ул бәйләгән киемнәрне киеп йөрибез.

Картәтием – минем якын сердәшем. Кирәк вакытта гел аннан киңәш сорыйм. Ул һәрвакыт ярдәмгә килә. Акыллы, сабыр, шул ук вакытта таләпчән, гадел дә ул.

Кадерлеләремнең уңганлыгына, тырышлыгына сокланып туя алмыйм, алардан үрнәк алып яшим.

Алар — әни — әтиемнең дә иң якын ярдәмчеләре, таянычлары. Авырлыклар килсә, тәүдә алар белән уртаклашалар, шатлыклы хәбәрләрне бергә — бергә бүлешәләр.

Картәни — картәтиләрем тагын да бик озак еллар сау-сәламәт яшәсеннәр иде безнең арада. Алар йортының уты сүнмәсен, балаларының, оныкларының шат авазыннан тынмасын, һәрвакыт туганнар җыелып, шау — гөр килеп, гел шулай аралашып яшәсеннәр иде.

Туганнарымның һәрвакыт шулай матур, сәламәт булуларын телим. Киләчәктә дә бергәләп, тату тормышта, гаилә учагының җылысын тоеп, бәхетле яшәргә язсын.

Минем гаилэм!

Комментарии ()