метки: Васфикамал, Аларны, Бирла, Легали, Кичить, Берсен, Бетта, Кебек
Атка атланып Тимерхан Ташлытауга таба чыгып китте.
- Запас пирвый категори, – диде Шәйхи хәлфә аның турында. – Аларның законы буенча егерме дүрт сәгать эчендә воянкум янында булырга тиешләр.
Сугыш, сугыш…
әсирлеккә төште
телсез калды
кирәк булып чыкты
Тәндә җаным
Әсирлеккә бергә эләккән башка татарлар алдында ул монды сүзләр белән чыгыш ясады:
мөкатдәс анабызга каршы көрәштермәкче булдылар
немец алпавытында
чат саен җыелышып
Авылда иң беренче повестка Тимерханга килде. Тимерхан моннан берничә ел элек яшел фуражка киеп кайткан егет иде. Аны беренче категорияле запастагы пограничник дип йөртәләр иде. Шуңа күрә аңа повестка килү берәүне дә гаҗәпләндермәде. Беренче категория икән беренче инде, нихәл итмәк кирәк? Барсын, күрсен, бәлки ул арада германны әле куып тә чыгарырлар. Соңгы ун ел эчендә никадәр көчәйдек. Клуб сәхнәсендә үз җиребезне саклау турында күпме матур җырлар җырланды! Аннан, күпме егетләрнең күкрәгендә БГТО, ГТО, МОПР значоклары бар!
Шулай тагын ике көн узды.
күн аяк киеме киергә тырышырга
ашыгыч рәвештә
Сугыш шулай башланды.
Кешеләрнең әле бүгенгә кадәр өйләнешү, туй ясау, кунак җыю мөмкинлекләре бар иде – бүген ул бетте. Моңарчы әле ир белән хатын, килен белән кайнана талашалар, бер-берсенә авыр сүзләр әйтәләр иде – хәзер алар бетте. Үпкәләп сөйләшми йөрүче егетләр-кызлар була иде – үпкәләүләр бетте. Сугыш донъяның вак-төяген оныттырды. Бүгенгә кадәрге бөтен тормыш – бер төш күрү генә булган икән.
Хәкимулла кичен үзенең яңа йортында Миңлегали белән сөйләшеп утырды.
– Шушы йортта Васфикамал белән бер генә кич куна алмадым бит, энем җаным, – дип өзгәләнде. – Васфикамалга ярдәм ит, туганым, яме. Морҗаны чыгарсын. Васфикамалны яратам мин. Теле зәһәр зәһәрен, әтиләре дә бик җәберләде баштарак. Ну яратам… Эшкә бик булган бит…
Миңлегали исә үз кайгысын сөйләде. Ул ике елдан бирле Зөләйха исемле бер кыз белән йөри иде. Сугыш башланган көнне төшендә Зөләйханы күргән.
Яңа салган өй бурасы янында йомычка җыеп йөри
Төн уртасы авышкач кына юрган-мендәрләр күтәреп Васфикамал белән Хәкимулла морҗасыз өйгә йокларга килделәр. Моңа өндәүчеләр Шәяхмәт белән карчыгы Зәйнәп булды.
- Барыгыз, бар, – диде Зәйнәп җиңги аларны озатканда, – барыгыз. Бер кич булса да үз нигезегездә кунып калыгыз. Бисмилла әйтеп ятыгыз. Барыгыз, балаларым. Йа алла, хәер-рәхмәтеңнән үзең ташлама… Үзеңә тапшырдык.
Ләкин яңа өйдә күзгә йокы кермәде. Хәкимулла белән Васфикамал таң атканчы серләштеләр. Аларның тора башлаганнан бирле мондый итеп сөйләшкәннәре юк иде. Васфикамал Хәкимулланың кытыршы , сөялле кулларын үзенең яңагына куеп елады, берөзлексез сөйләнде.
6 стр., 2844 слов
«Сугыш һәм безнең нәсел»
… әләр. Әнисе Казанда яшәүче улы белән сугыш башланганны ишеткәч, “безнең кияүне дә беренче итеп алып җибәрәләрдер, чөнки … кызына өйләнә. Авылга 1935 нче елны Газ АА – полуторка дип аталучы беренче машина кайта. Минголны шул машинаны йөртүче шофер итеп куялар. Ха … “ана” — Нурлы апасын онытмый, аңа посылкалар җибәреп тора. Нурлы әби сугыш вакытында да, сугыштан соңгы елларда да бик тырышып колхозда эшләг …
– Без яши белмәдек синең белән. Тормышның кадерен белмәдек. Юкка-барга сүз чыгарып синең җаныңны яраладым. Шуның өчен җәза бу. Сугыштан исән кайтсаң, яши белер идек. Иң матур вакытларыбызның юк-бар сүз белән әрәм иттек. Без яши белмәдек…
- Малай туса, ни исемле кушарсың? – диде Хәкимулла авыр сулап. – Мин нишләптер малай булыр дип уйлыйм.
Васфикамал аңа тагы да ныграк сыенды.
- Малай булса Нариман, кыз булса Сәрия куябыз. Тик син генә тизрәк кайт.
Хәкимулла авыр сулады.
-..Таң атты, кояш чыкты. Ат абзарлары тирәсендә тимер ходлы арбаларны көйли башладылар, дугаларга кыңгыраулар тактылар. Авыл ыгы-зыгы килде. Әле берәү дә еламый, берәү дә шауламый. Бары тик йөгерешәләр генә. Мунча кергән, кырынган кызмача ирләр бер-берсенә керәләр, кызу-кызу тәмәке тарталар. Кайдадыр гармун тарткан тавыш ишетелә. Бу мәшәкать сәгать уннарга кадәр барды. Повесткада сәгать сигездә Ташлытауда булырга диелгән иде. Сәгать ун тулды. Халык Ташлытауга чыгып китә торган юл чатына агылды. Күперне чыккач, бер арба ирләр җыр башлады:
Ал кисәргә, гөл кисәргә
Үтмәс кайчыларыбыз;
Киләсе ел бу вакытта
Булмас кайсыларыбыз…
шом салды
– Җәмәгать, – диде ул тимер тавыш белән, – җәмәгать! – Гармуннарны шул минутта ук туктаттылар. – Җәмәгать! Мин сезгә менә нәрсә әйтмәкче булам. – Ул ап-ак кулъяулыгын белән авыз кырыйларын сөртте. Шулвакыт Хәкимулла бу кешене танып алды. Сөйләүче кеше Атҗабарның Хисмәте иде. Халык аңа таба борылды.
Бәхил булыгыз
Хисмәт шактый исерек иде. Арбага баскан килеш ак кулъяулыгын болгый-болгый ул җырлап җибәрде:
Агыйдел сулары кебек
Зур сулар булмас инде шул,
Зур сулар булмас инде,
Минем йөрәктәге кебек
Ярсулар булмас инде.
тамагы карлыккан
җебеп төшмәгез
ялварулы аяныч караш.
Әшһаде әнлә илаһә иллялла-а-а-һ!
Әшһәде әнлә Мөхәммәде рәсулулла-аһ!
Аның тавышы кабердән чыккан кебек тонык иде, ул калтырый-калтырый көйләде. Бу тавыш үлемне искә төшерде. Картларның өметсез аяныч карашлары, азан тавышы халыкка яшен төсле тәэсир итте. Тагын елаш, үкереш башланды. Нәрсә бу? Ни өчен? Моны берәү дә уйламады. Басу юлына төялеп чыгып киткән ирләр шул ук юлдан исән-сау кайтырга тиешләр иде. Боларның берсе дә үләргә тиеш түгел, үләргә хаклары юк иде… Әнә шуңа ирешү өчен эшләнгән барлык чаралар да бүген урынлы тоела иде.
Инде атлар кузгалдылар…
Авыл мәет чыккан йорттай тын калды.
Кичен күк йөзен болыт басты. Күптән яумаган яңгыр Ташлытау юлындагы тузанда тимер арба эзләрен тигезләде. Икенче, өченче көнне дә тоташ яңгыр булды.
3 стр., 1329 слов
Кыш килде на татарском языке
… үзенең ап-ак, йомшак юрганын ябынып, татлы йокыга китәр. Сочинение кыш килде на татарском языке 27.08.2019 20:49:46 Әнинең кайчан үлгәнен хәтерләмим, … ташламады. Яз җиткәч, бергәләшеп, бакча чистарттык, казыдык, әйбер утырттык. Хәзерге кебек, әллә нинди яшелчәләр булмаса да, … Авыл кырындагы күлгә батты. Анысына үзем гаепле булганмындыр инде. Казларны алып кайт әле, кояш бата, су буенда төлкел …
- Бәндәләр күз яше бу, – дип, юеш тәрәзә пыялаларына битләрен терәп, киленнәр , апалар, карт-коры яшь койды. Яңгырга кушылып Васфикамал да өч көн рәттән елады. Бары тик Шәяхмәт кенә еламады.
- Көненең дә… ачуым килмәгәе, чистый… канады, – дип сукранды ул. Чөнки, идарә әгъзасы буларак, колхоз председателе вазифасын гомуми җыелыш жыйганчы аңа тапшырганнар иде .
Яңгыр тоташтан койды…
сыгылып төште
Бетмәс-төкәнмәс мәшәкате
Слова и выражения
- чат саен җыелышып – собираясь на перекрёстках
- башка чыгарга – съехать от отчего дома в собственный дом
- морҗаны чыгарырга – установить дымоход
- күн аяк киеме киергә тырышырга – постараться надеть кожаную обувь
- ашыгыч рәвештә – срочно
- зәһәр – злобный
- эшкә бик булган – мастер на все руки
- яңа салган өй бурасы янында йомычка җыеп йөри – собирает стружку около сруба новопостроенного дома
- җиңги – жена брата
- кытыршы, сөялле кулларын – шершавые, мозолистые руки
- җәза – наказание
- кызмача ирләр – подвыпившие мужики
- шом салды – разбудило тревогу
- кылыч борынлы – с острым носом
- кара янган – в синяках
- бәхил булыгыз – прощайте
- икеле – сомнительно
- тамагы карлыккан – горло охрипло
- җебеп төшмәгез – не падайте духом
- ялварулы аяныч караш – умоляющий скорбный
- авышкан киртәгә сөялгән – облокотился на покосившийся забор
- килен – невестка
- Чөнки, идарә әгъзасы буларак, колхоз председателе вазифасын гомуми җыелыш жыйганчы аңа тапшырганнар иде. – Потому что, будучи членом правления, должность председателя колхоза до общего собрания доверили ему.
- сыгылып төште – поник
- табаклар, ләгәннәр тезде – расставил тазики, корыта
- бетмәс-төкәнмәс мәшәкать – нескончаемые хлопоты
*****
Интересный текст? Также предлагаем вам почитать вот эти произведения татарской классики:
Сейчас же предлагаем пройти тест по содержанию и лексике и проверить себя:
3 стр., 1384 слов
Предлагаю обсудить
… него природа – неотъемлемая часть нашей жизни. Именно проблеме взаимоотношения человека и окружающей среды посвящен предлагаемый … самому себе». Сочинение К.Г.Паустовский – писатель, который чаще других обращался в своем творчестве к описанию природы средней полосы России. Для … наполняя его сердце легкостью. Память о родном доме и семье оживает при виде причудливых горных …
eydetat@gmail.com
Заходите на , каждый день вы найдете что-то новое и интересное! Также подписывайтесь на наши соцсети: мы есть в , , и .
Скоро – больше! Встретимся на следующей неделе, сау булыгыз!
Общество.
Человек уходит – песня остается
Много потерь пережили этим летом. Разве не скажешь это судьба, когда на 40-й день после кончины легенды татарского музыкального мира, народной артистки Татарстана Альфии Афзаловой, ушла в мир иной другая не менее яркая звезда — Хания Фархи.
«Альфия апа говорила: «Хания — певица, которая меня заменит». Ее утрату переживаю очень…
Много потерь пережили этим летом. Разве не скажешь это судьба, когда на 40-й день после кончины легенды татарского музыкального мира, народной артистки Татарстана Альфии Афзаловой, ушла в мир иной другая не менее яркая звезда — Хания Фархи.
«Альфия апа говорила: «Хания — певица, которая меня заменит». Ее утрату переживаю очень тяжело. Подскочило давление, все плачу и плачу. Альфия апа — наше самое большое достояние. Сколько служила она людям — трудно переоценить», — дала она интервью печати. Кончина этих певиц — огромная утрата для татарского искусства, культуры, в целом, татарского мира. Наряду с классическими песнями они исполняли и эстрадные, интересовались ее способной молодежью. Они были не только любимыми певицами для зрителей, но и посредством песен бережно доносили до людей радости и горести простого человека. Мамадышские артисты делятся светлыми воспоминаниями о покойных.
Гульназира Талипова:
-Во время нашего детства в деревне не было музыкальных школ, росли, слушая записи песен Альфии Афзаловой и Ильгама Шакирова на пластинках, наизусть знаю их проникновенный репертуар. В 1989 году исполнив песни «Элмэлек» и «Ялгыз каен», победила во Всемирном конкурсе татарской песни. В составе она тоже была. Пригласили на работу в филармонию — не пошла, а приглашения на участие в столичных концертах получала часто. В 1994 году в казанском театре Карима Тинчурина состоялся отчетный концерт мамадышцев. Альфия апа, поднявшись на сцену, обняла меня со словами: «Гульназира, я очень тебя уважаю, пришла, чтобы послушать только тебя. У тебя голос исключительный, звучный, неповторимый, тебе нужно петь на больших сценах! Платье у тебя очень красивое, идет тебе (сшила его из парчи, привезенной из Ташкента)», — сказала она. Ума не приложу, как она попала на концерт самодеятельности, ведь мы ей не давали приглашения. На первый взгляд, мы не похожи друг на друга, но зрители и артисты часто обращались ко мне: «Альфия ханум». Несколько раз случались интересные события. Когда Альфия апа приехала с концертами в Мамадыш, я всегда приводила ее к себе в гости почаевничать, она играла с моими детьми, по-свойски общалась с ними. Замечательная, интересная, очень простая, очень прямолинейная. Она была легендарной, прекрасной певицей, настоящей артисткой, служившей людям, выполнявшая план филармонии, исполнявшая песни в холодных клубах за 1 рубль 20 копеек, куда добиралась на конных санях. Она — целая эпоха. Трижды общалась с Ханией, обсуждали жизнь артистов, репертуар, творчество, женские вопросы, давали друг другу советы. Ей были совершенно чужды зависть, коварство, неискренность. «Истинный талант, невзирая ни на что, преодолевает все препоны и пробивает себе дорогу, надо только неустанно трудиться!». До сих пор помню такие ее слова. Обе они были своеобразными певицами, настоящими артистками, проникающими в сердца людей своими звучными голосами. Их смерть — неожиданна, мир татарского искусства осиротел.
Марат Лукманов:
-Это очень большие потери. Когда я работал в филармонии, доводилось ставить вместе концерты под руководством продюсера Рустама Сарварова. Закулисье — особенный мир. Помню, как Альфия апа, понявшая мое состояние, ободрила меня со словами: «Настоящий певец должен волноваться перед каждым выступлением». Она была большим оптимистом, юмористом, давала мудрые советы, наставления. Прекрасный, светлый, особенный, открытый человек, легендарная личность, отличавшаяся от других певцов! А с Ханией Фархи впервые познакомились, когда вели юбилей Камиля Гайнуллина. Простая, деревенская, доброжелательная. Лично подходила к каждому из гостей, поднимала настроение, провожала с песней. Меня даже пригласила пойти ведущим в свою группу. За жизненными хлопотами поехать не смог. Во время ее приезда в Мамадыш с концертом, по-дружески общались. Говорят, свято место пусто не бывает, но обе они — незаменимые личности, обе — мои кумиры. Ломаю голову над тем, почему Всевышний забрал их от нас одну за другой. Нет ни дня, чтобы я не вспоминал о них. Пусть земля им будет пухом!
Ландыш Бабаниязова-Ибрагимова:
-Тогда я только начала работать на мамадышском радио. Мы, молодые певицы района — Гульсирин Абдуллина, Диана Мишкина и я поехали в Актаныш для участия в фестивале имени Альфии Афзаловой. В составе жюри была и сама легендарная певица. Я исполнила песню «Кызлар кунеле» из ее репертуара. Сняла сценический костюм, взяла в руки диктофон, подошла к ней и спросила ее мнение о мамадышцах. Очень похвалила и Гульсирин, и Диану. «А Ландыш оторвала! В ее лице я увидела себя в молодости!» — добавила она. Кажется, она даже не догадалась, что та девушка-певица и журналистка — один и тот же человек — я. Бывший в то время главой администрации Актаныша Энгель Фаттахов преподнес Альфие апе огромный букет цветов, похожий на соловья. А она перед всем народом вручила этот букет мне. Это было очень престижно для певицы, делающей первые шаги на сцене, я была безмерно горда. В те дни я просто летала от счастья! Альфия апа оставила в душе только самые светлые воспоминания о себе. Я с малых лет воспитывалась на ее песнях, мой отец влюблен в творчество Альфии Афзаловой, собрал пластинки времен ее молодости, весь репертуар. Ханию апу тоже очень любим, ее доводилось видеть вживую только во время концертов в Мамадыше. Близко пообщаться не довелось, значит, она для меня недосягаемая певица.
Опрашивала Алсу Спиридонова
Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа
Оставляйте реакции
К сожалению, реакцию можно поставить не более одного раза 
Мы работаем над улучшением нашего сервиса
(412 слов) Нам нередко приходится слышать фразу: «Время уходит, память остается». Она означает, что прошлое надежно фиксируется в наших воспоминаниях и становится вечностью. Так минуют тления целые эпохи и глобальные исторические события. Чтобы понять эту закономерность, обратимся к примерам из литературы.
Рассмотрим в качестве примера поэму А.С. Пушкина «Полтава». Автор описал события давно минувших лет, когда Россией еще правил император Петр Первый. Пушкин, конечно, не застал той поры, но изучил множество архивных материалов и увековечил память о предательстве, совершенном гетманом Мазепой. В то время назревала война со шведами, и Украина должна были поддержать Россию. Но гетман был хитрым и вероломным человеком. Он плел интриги за спиной у своего царя. Чтобы добиться высокого положения и отомстить Петру за давнее оскорбление, он договорился от тайном сговоре со шведским королем. Однако попытка заговорщиков провалилась, ведь войска Петра одержали победу в битве, даже несмотря на отступничество украинских частей. Теперь гетман был изгнанником и преступником. Его отрицательный пример весьма поучителен, поэтому память о нем осталась в веках и послужила назиданием многим людям. Эпоха Петра Великого давно канула в небытие, но вероломство его вассала людям запомнилось.
О значительных событиях говорят не только писатели. Даже в народе слагаются легенды, которые живут столетиями и повествуют о том, что было очень давно, но все же актуально по сей день. Подобный пример описал М. Горький в рассказе «Старуха Изергиль». Рассказчица помнит о подвиге Данко и о преступлении Ларры, хотя они произошли не одно столетие назад. Освободителю племени Данко люди были благодарны, ведь он один вывел свой народ из тьмы леса, пожертвовав собой. Его поступок является хорошим примером для нас: он указывает на истинное предназначение каждого человека. А вот Ларра стал антигероем, которого народная молва осудила на вечные упреки. Он был настолько высокомерен, эгоистичен и жесток, что убил девушку только на том основании, что она ему отказала. Старейшины присудили убийце изгнание, а Бог дополнил его вечной жизнью. Это страшное наказание обесценило бытие Ларры. В конце концов, он захотел умереть, ведь вне общества он не видел смысла жить дальше. Этот пример заставляет задуматься о вреде эгоцентризма и гордыни. Его люди запомнили, чтобы усвоить этот урок и идти дальше. Времена племен и мифов давно прошли, но мы помним о Ларре и Данко, а значит, они до сих пор живут среди нас.
Таким образом, часть прошлого не уходит вместе с прошедшей эпохой. Она остается в памяти людей и проходит сквозь века. Зная историю, мы возвращается к тому, что было прожито и усвоено нашими предками, чтобы проникнуться их мудростью, перенять их опыт и идти дальше с этим полезным багажом.
Источник : https://vk.com/islam_dumrf_official?w=wall-35660386_4601
В Татарском культурном центре Москвы прошел вечер памяти народного артиста РСФСР Рената Ибрагимова.
Картины и фотографии в светлых рамках, родные улыбчивые лица, музыка — все как любил Ренат Исламович. Он собирался жить до ста лет и теперь остается в своих детях и богатейшем творческом наследии, значимость которого нам еще только предстоит оценить. Мероприятие состоялось накануне 75-летия артиста. В зале собралась большая семья Рената Исламовича: дети и вдова Светлана, друзья и коллеги по сцене.
Почтить память всенародно любимого артиста пришли самые близкие, и вечер получился по-семейному теплый. Со сцены звучали воспоминания тех, с кем Рената Ибрагимова связали творчество, крепкая дружба и духовный поиск.
«Я хочу сказать, что Ренат был королем тембра! Это наша гордость, наше достояние», — поделился со зрителями личными переживаниями заслуженный артист России Владимир Кудашев.
«Человек жив, пока его помнят. А Ренат Ибрагимов всей своей жизнью показывал, как должен себя вести настоящий образцовый татарин», — отметил председатель Автономии татар Москвы Фарит Фарисов. Он поблагодарил всех, кто принял участие в подготовке вечера, и предложил посвятить 2023 год памяти великого артиста.
Отрывки из фильмов, где Ренат Ибрагимов выступал в роли актера и продюсера, кадры с концертов и семейного архива помогли гостям лучше узнать о яркой, насыщенной событиями жизни артиста.
Со сцены в исполнении известных артистов, друзей Рената Ибрагимова, звучали и популярные, и ранее неизвестные песни. В творческой программе вечера приняли участие залуженный артист России Феликс Царикати, народный артист России Владимир Девятов, народные артисты России Сергей и Николай Радченко, солист Государственного академического Большого театра, заслуженный артист Республики Татарстан Марат Гали, композитор и музыкант Миляуша Хайруллина, заслуженный артист России Владимир Кудашев, заслуженный артист РСФСР Заур Тутов, певец и композитор Александр Айвазов, участница телевизионных проектов «Голос» и «Один в один» Мари Карне, заслуженная артистка Республики Татарстан Роза Хабибуллина, музыкант Талгат Хасенов, певица Гульчачак Галямова, композитор, пианист-виртуоз Семён Сон. Своими воспоминаниями о совместной работе и дружбе с Ренатом Ибрагимовым также поделились кинопродюсер Альфия Чеботарева, доктор медицинских наук Геннадий Сорокоумов, президент Международной общественной ассоциации благотворительных фондов «Мама» Раис Атнагулов.
Трогательно прозвучала песня в исполнении старшего сына артиста Султана Ибрагимова. «У нас с отцом было много трепетных моментов, памятных, которые остались у меня в душе. Мы последний раз виделись у него на студии, записали две песни. Папа послушал их, оценил, внёс свои коррективы, дал советы. Одну из них, «Нежность», я исполню сегодня для вас и для него», — рассказал Султан.
Друзья и близкие Рената Ибрагимова знали его жизнерадостным человеком с отличным чувством юмора. «Солнечный, всегда улыбающийся, всегда желающий только хорошего окружающим людям», — вспоминал друг артиста Заур Тутов.
У татар есть высказывание: «Человек уходит — песня остаётся». Ренат Исламович тоже останется в наших сердцах добрыми, светлыми, хорошими песнями», — поделилась воспоминаниями Роза Хабибуллина. Их связывали доверительные отношения и любовь к детям. «Дети – это подарок от Бога, нужно любить всех детей, как своих. Если человек не любит детей – это какой-то ненормальный человек», — говорил Ренат Исламович. Он был частым гостем на мероприятиях с участием подрастающего поколения.
Ренат Ибрагимов принимал активное участие в общественной жизни татар столицы. Долгие годы он курировал культурные проекты Автономии татар Москвы. При его личной поддержке проходили многие мероприятия, имевшие важное значение. Советник Департамента национальной политики и межрегиональных связей города Москвы Валерий Мищенко передал приветствие заместителя мэра Москвы Александра Горбенко. Он отметил, что жители столицы разных поколений хорошо знают и любят творчество талантливого и яркого исполнителя, дорожат его памятью.
По словам почетного председателя Автономии татар Москвы генерал-полковника Расима Акчурина, Ренат Исламович оставил глубокий след в татарской культуре и культуре исполнения эстрадных песен. «Думаю, что сегодняшний вечер, который организовала Автономия — лишь начало огромной работы, посвящённой памяти великого артиста», — отметил Расим Сулейманович.
Ренат Ибрагимов был глубоко верующим человеком, что находило отражение в его жизни и творчестве. Передавая слова приветствия от лидера российских мусульман Муфтия Шейха Равиля Гайнутдина, первый заместитель председателя Совета муфтиев России Рушан Аббясов отметил, что Ренат Исламович своим личным примером показывал важность сохранения духовных ценностей.
Своими воспоминаниями о совместной поездке с Ренатом Ибрагимовым в Сирию с гуманитарной миссией поделился солист Большого театра Марат Гали. «Он щедро, от всей души делился секретами мастерства. Я почувствовал такую невероятнейшую духовную силу и энергетику, которая от него исходила, — рассказал артист.
Жену Светлану певец считал своей главной музой и радовался каждому мгновению, проведенному с семьей. «Ренат подарил мне 15 лет земного рая», — поделилась чувствами вдова артиста. Светлана Ибрагимова поблагодарила за помощь заместителя премьер-министра Республики Татарстан — полномочного представителя Республики Татарстан в Российской Федерации Равиля Ахметшина и всех организаторов вечера памяти.
«Нам хотелось, чтобы все было искренне. Это только маленькая репетиция. Надеемся, в следующем большом концерте, посвященном Ренату Ибрагимову, смогут принять участие все желающие», — пообещала зрителям режиссер вечера Эльмира Сирачева.
«Но песни — это Божий дар,
Как будто звуки теплоходов.
И в них про жизнь родных булгар,
И дружба, и любовь народа».
Эти строки нравились Ренату Исламовичу. Они отражают всё, чем он жил, о чем пел: о Родине, о жизни во всех её проявлениях, о любви.
Асия Баткаева, пресс-служба Автономии татар Москвы
Фестиваль педагогических идей «Открытый урок»
Свидетельство о регистрации средства массовой информации ЭЛ №ФС77-69741 от 5 мая 2017 г.
Почтовый и фактический адрес:
ул. Платовская, 4,
Москва,
Россия,
121151,
ИД «Первое сентября», Оргкомитет фестиваля «Открытый урок»
Обратная связь
urok@1sept.ru
+7 (495) 637-82-73 доб. 6
Новости района
Человек уходит – песня остается
Как гром среди ясного неба грянула новость о смерти Габдулхая Юсуповича Каримова. Лично мне в это верится с трудом даже после похорон. А ведь казалось, жить еще да жить, сколько нереализованных идей он унес с собой…
Во время похорон главный казый Республики Татарстан Джалиль хазрат Фазлыев отметил, что Габдулхай Каримов совершил много добрых дел, попросил каждого вспомнить про себя хотя бы одно из них.
А таких дел много. Впервые о Габдулхае Каримове мы услышали после создания в деревне Старый Яваш хозяйства «Ариадна». Сначала казалось, что слово режет слух. Поискав в словарях, узнали, что в греческой мифологии Ариадна выступает спасителем своего народа. Имя соответствует действительности! Ведь это было время, когда колхозы распадались, положение в Старом Яваше только ухудшалось.
Общество «Сервис-Агро» под руководством Габдулхая Каримова вдохнуло в Старый Яваш новую жизнь, хозяйство за короткое время превратилось в передовое в растениеводстве и животноводстве.
Скоро к ним присоединили хозяйства «Тукай-Кырлай», колхоз имени Мичурина, затем бывшие хозяйства «Октябрь», «8 Марта», после распада «Вамина» хозяйство «Вамин-Арча», дела в которых шли не лучшим образом. Чем тяжелее груз, тем сложнее тянуть его. Но Габдулхай Каримов был целеустремленным человеком, добивающимся своего. Сегодня хозяйства «Кырлай» и «Игенче», относящиеся к обществу «Сервис-Агро» занимают 23846 гектаров посевных площадей, что составляет 20,1 процента всех площадей. В данных хозяйствах среднесуточный надой на сегодняшний день составляет свыше 35 тонн. В прошлом году от одной коровы в среднем надоено 6890 килограммов молока (в «Игенче» – 7020 кг).
Реклама
Габдулхай Каримов изучал опыт других, лучшие из них внедрял в своих хозяйствах. Специалистов отправлял на учебу в Голландию, Германию. В его хозяйствах на орошаемых площадях (1 тысяча гектаров) с применением современных технологий возделывают картофель. Одна треть всего возделываемого в республике картофеля приходится на данные хозяйства.
На полях хозяйств «Кырлай», «Игенче» работают мощные тракторы, комбайны, посевные комплексы, другая сельскохозяйственная техника. Зерносушильные агрегаты мощностью до 600 тонн в сутки, овощехранилище вместимостью 25 тысяч тонн и многое другое – все не перечислить. При поддержке Габдулхая Каримова сортоиспытательный участок смог выйти на высокий уровень, где ежегодно проходят республиканские семинары. Он внес неоценимый вклад в прославление Нового Кырлая, связанного с именем великого поэта Габдуллы Тукая. По его инициативе вошло в традицию ежегодное проведение «Дня коня».
Говорят, человек уходит – песня остается. Габдулхай Каримов оставил после себя много добрых дел. Прощание с ним прошло у мечети, построенной при его поддержке. Пусть земля ему будет пухом.
Ильяс Фаттахов
Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа
Сейчас новости Арска и Арского района вы можете узнать и в нашем Telegram-канале
Реклама
Галерея
Оставляйте реакции
К сожалению, реакцию можно поставить не более одного раза
Мы работаем над улучшением нашего сервиса
метки: Татарск, Балалар, Мэснэви, Хайретдин, Картинасын, Татарский, Кешен, Башкарыл
Ана — бөек исем, Нәрсә җитә ана булуга!
| «Әни» диеп язып куйдым Яңа яуган ак карга. Таптамагыз, һич ярамый «Әни» сүзен таптарга. |
| З. Туфайлова. |
Әйе, Ана — ул дөньяда иң бөек кеше. Бик күп күренекле шәхесләрне, галимнәрне, укытучылар, табибларны ана тудырган. Ана баланы тугыз ай буе үзенең карынында күтәреп йөртә, тудыра, бала тугач, ул аңа үзенең күкрәк сөтен имезеп, төн йокыларын калдырып үстерә. Кичләрен баласына бишек җырлары җырлый, әкиятләр сөйли.
Бала үсә, мәктәпкә йөри башлый. Ана аңа дәресләрен әзерләргә булыша, йорт эшләрен карарга, пешеренергә, чигәргә-бәйләргә, үз-үзен тотарга, кешеләр белән матур, ягымлы итеп сөйләшергә өйрәтә. Бала үсеп кеше була. Һәм үз баласын шулай ук тәрбияли, бар көчен, энергиясен баласын үстерүгә бирә. Бер көнне карый, аның әнисе дә баласы кебек үк тәрбиягә мохтаҗ икән бит. Менә шушы вакыйга, шушы проблема кешеләрне икегә аера да инде: кайберләре гомере буе әти-әнисенә рәхмәтле булып, үзенә булган хөрмәтне, тәрбияне аларга да күрсәтә, аларның фатихасын ала, ә кайберләре исә моны кирәк санамый, һаман дөнья кууын белә. Бәлки оныта торганнардыр, ана рәнҗеше бетми бит ул, гомер буена эзәрлекли.
Бик күп язучыларыбыз үзләренең әсәрләрендә Ана образын чагылдыралар. Мәсәлән, Әмирхан Еникинең «Әйтелмәгән васыять», Туфан Миңнуллинның «Әниләр һәм бәбиләр», Муса Җәлилнең «Ана бәйрәме», Рәшидә Җиһаншинаның «Улларым» спектакльләрендә бу бик ачык чагыла.
Әмирхан Еникинең «Әйтелмәгән васыят»е Акъәби һәм аның уллары, кызлары һәм оныклары турында. Акъәби авылда яши. Олыгаеп, үзе генә яшәве авырайгач, балалары шәһәргә алып киләләр. Бик каты авырый башлагач, аны шифаханәгә салалар һәм ул анда җан бирә. Бик теләсә дә, ул васыятен дә әйтә алмыйча кала: аны тыңлап торырга беркемнең дә вакыты табылмый. Шулай итеп, ап-ак кәфенлеккә төреп, мөселманча күмү урынына, ананы рәнҗетеп, сүзенә колак салмыйча, гробта күмеп куялар.
Шулай ук Туфан Миңнуллинның «Әниләр һәм бәбиләр» пьесасы белән дә таныш булмаган кеше юктыр. Биредә дүрт хатын — дүрт язмыш: унөченче баласын шәһәрдә тудырырга дип килгән эчкерсез, олы җанлы Гөлфинә, җиде ел буена көтеп алган баласын тапкан чибәр Валентина, бала назын татып карыйсы, бала тәрбиялисе килгән, үзен ямьсез дип санаса да, эчке дөньясы бик матур булган Алтынчәч һәм бу заманның шыксыз «инвалиды» — баласын үзенә алырга теләмәгән Дилемма. Хатыннар балаларын әле генә тапканнар, йөрәк парәләренә карап туймыйлар, бик кадерләп тотып имезәләр, кулларында иркәләп йоклаталар. Ә менә баласын табып та, алырга теләмәгән Дилемманы күңел һич кабул итми. Аңа карата нәфрәт уяна. Ана булуның никадәр изге, олы хис икәнен аңламавына, салкынлыгына, дорфалыгына, үз әнисенә карата тупас булуына шаккатырсың. Ирексездән аның кечкенә нарасыен җәлли башлыйсың, аның киләчәге куркыта. Ул беркайчан да ана назын татымаска, күпереп торган иреннәреннән агыза-агыза күкрәк сөте иммәскә, «әнием, бәгърем» дип дәшмәскә мөмкин бит. Юк, кирәкми, бу турыда уйлыйсым килми минем! Бу минутта минем әнә шул Гөлфинә апаның ундүртенче баласы булып, кайгы күрми үсәсем, акыллы Валентинаның иркә кызы, Алтынчәч-айналаемның матур, чибәр бәләкәче буласым килә. Чөнки беләм: алар өендә, алар оясында ни күрсәң, очканда да шуны күрерсең. Алар балаларын җәмгыятькә файдалы шәхес, чын мәгънәсендә кеше итеп тәрбиялиләр. Менә бу аналар, чыннан да, Ана дигән бөек исемгә лаек.
Ана образы Рәшидә Җиһаншинаның «Улларым» драмасында иң югары биеклегенә күтәреп бирелгән. Ананың улы сугышта үлеп кала һәм аның иптәше бу турыда әнисенә хәбәр итәргә килә. Ул дустының әйберләрен әнисенә күрсәтә, аның турындагы хатирәләрен сөйли һәм мондый батыр улларны бары тик бөек Аналар гына тәрбияли алуына инана, ахырдан әйтә: «Мин дә синең улың булыйм әле, бөек Ана, сиңа әни диеп эндәшергә рөхсәт ит», — ди. Ана риза була һәм янындагыларның барысын да кочаклап ала.
Чыннан да, җир йөзендә анадан да кадерлерәк, анадан да якынрак кеше юк бит ул. Гомер буена әни синең янда йөридер кебек, ул янәшәңдә булмаса да, аның белән киңәшләшәсе килә, Роберт Миңнуллин язганча, һәр башлаган эшкә әнидән хәер-фатиха аласы килә:
Ташлама, әнкәй, ташлама,
Мине изге догаңнан,
Ташласаң изге догаңнан,
Мин бәхетле булалмам.
Гомумән, Р. Миңнуллинның әниләргә багышланган шигырьләре бик күп. Бу шигырьләрне укыганда шагыйрьнең әнисен никадәр яратуын аңлыйсың. Ананы иң олы ярату белән яраткан кеше генә шундый тирән эчтәлекле, матур, хәтта елата торган шигырьләр иҗат итә ала. Бу шигырьләрне уку үзе бер рәхәт, чөнки алар гади һәм аңлаешлы. Нәкъ менә минем әни турында язган кебек, һәм бу шигырьләр башыннан ахырына кадәр олы мәхәббәт белән сугарылган. Бу мәхәббәтне ана белән баладан башка бер кеше дә аңлый алмый. Ул — шушы ике кеше арасында була торган иң керсез, иң изге хисләрнең берсе. Ана белән бала кылдан нечкә кырык җеп белән бәйләнгән, диләр бит.
Бөтен чор язучылары да үз иҗатларында анага дан җырлыйлар. Бу тема сугыш чорында язылган шигырьләрнең дә үзәгендә булды. Мәсәлән, Муса Җәлилнең «Ана бәйрәме» поэмасы. Монда да әни кешенең олы мәхәббәте сурәтләнә. Ана сугышка үзенең бөтен газиз улларын да озаткан, елый-елый аның күзләре дә сукырайган, ләкин безнең кадерле әниләребез шундый зур ихтыяр көченә ия, алар барысына да түзәргә әзер, тик балалары гына исән булсын, Кеше дигән исемнәрен югалтмасыннар. Бу ана да нык булып кала, сынмый, сыгылмый.
Гомумән, татар хатын-кызы бик батыр, уңган, чиста, пөхтә, сабыр булып кала белгән. Шуның өчендер, Ана — татар поэзиясендә идеал образ. Аны күп вакыт ак төс белән бергә йөртәләр. Минемчә, һәрбер әни булган кеше үзенә аерым атап язылган шигырьгә лаек. «Әни» сүзе — үзе үк бик матур шигырь бит ул.
АНА – БӨЕК ИСЕМ
Ана! Дөньяда аннан да кадерлерәк кеше бар микән? Ничә ай карынында йөртеп, баласына гомер бирә, күкрәк сөте белән туйдыра, изге теләкләрен тели ул. Киләчәктә һәр көнне Әниләр бәйрәме итәсе, алар турында кайгыртасы иде. Әниләр бәйрәме 52 илдә үткәрелә икән. Бездә дә Әниләр көне билгеләп үтелә башлады. «Билгеләп» дигән сүз бу.
Ана! Дөньяда аннан да кадерлерәк кеше бар микән? Ничә ай карынында йөртеп, баласына гомер бирә, күкрәк сөте белән туйдыра, изге теләкләрен тели ул. Киләчәктә һәр көнне Әниләр бәйрәме итәсе, алар турында кайгыртасы иде.
Әниләр бәйрәме 52 илдә үткәрелә икән. Бездә дә Әниләр көне билгеләп үтелә башлады. «Билгеләп» дигән сүз бу очракта бик тә туры киләдер, чөнки бөтен халыкны кузгатырлык җанлану, бәйрәм рухы сизелми шикелле ул көндә. Миңа калса бу бәйрәм, башка һөнәри бәйрәмнәр дәрәҗәсенә генә кайтып кала.
Һаман әнкәй, һаман шул ук әнкәй.
Кышкы салкыннарда туңсам да.
Шул ук әнкәй кыен чакта мине
Юатырга кирәк булса да.
Ап-ак чәчле шул ук ябык әнкәй.
Олы җанлы изге теләкле.
Кемнәр биргән аңа ай күк якты,
Кояш кебек кайнар йөрәкне?!
Әлеге шигырь юллары Р.Гәрәйнең «Һаман әнкәй. » шигыреннән өзек. Матур әдәбиятта аналар образы күп язучылар иҗатында чагыла. Аналарның изгелеге, күркәмлеге, олы кадере турында шигърияттә, прозада, драматургиядә нинди матур әдәби әсәрләр иҗат ителгән. Күренекле педагог В.Сухомлинский үзенең әсәрләрендә ана кешене ана казга охшата. Ана каз, сап-сары, йомшак бәбкәләрен ияртеп, яшел аланга чыга да аларны үлән чүпләргә өйрәтә, үзе, тилгән очып килмиме дип, әледән-әле күккә карый. Ә инде берәр куркыныч янаса, ысылдап, дошманына ташлана яки җәһәт кенә бәбкәләрен канат астына җыя.
Әниләр дә шулай бит: үз баласын яклый, саклый. Күренекле язучыларыбыз Ә.Еники, А.Гыйләҗев, Х.Сарьян, Ф.Яруллин, Т.Миңнуллин һәм башка язучыларыбыз әсәрләрендә ананың бөеклеге, изгелеге, сабырлыгы турында дан җырлана. Аналарның олы кадере, сабырлыгы шунда: алар хәсрәтне йота белә, күтәрә ала. Алар шатлыкның кадерен белә, аны саклый ала. Бетмәс-төкәнмәс сабырлык, теләсә кем үрелә алмас горурлык бар аларда. Бер хәдистә «Анаң, аннары анаң, аннары анаң, соңыннан гына атаң», диелә. Бу сүзләрнең олуг мәгънәсе бүген дә әһәмиятен югалтмаган. Әниләр көнен билгеләп үтәбез икән, димәк, ул чыннан да изге зат. Чөнки ул җир йөзенә тормыш бүләк итүче, аны яшәтүче, буыннар чылбырын өзмичә саклаучы.
Язмамны Татарстанның халык язучысы Фоат Садриевның «Таң җиле» әсәреннән өзек белән тәмамласам, ул тагы да тулырак, мәгънәлерәк булыр. Ул сезне уйландырыр, ул сезгә киңәш буларак та тәэсир итәр.
Нәҗибә Зарипова,
китапханәче.
Иң мөһим һәм кызыклы язмаларны Татмедиа Telegram-каналында укыгыз
Тема : “Ана – бөек исем. ”
Максат: Әниләрнең җир йөзендә иң изге, бөек икәнлекләренә дан җырлау, аларны әниләр көне белән тәбрикләү.
Җиһазлар : Әниләр турында язылган шигырьләрдән өзекләр, магнитофон, кассета, “Алтын куллы әниләр” кул эшләреннән күргәзмә. Кичәне 1 егет, 1 кыз алып бара.
Ә кешегә якты дөньяны?
Тойгылары кояш кебек кайнар,
Эретерлек гранит кыяны?
Кем күңеле тулган айдай серле,
Язлар сыман назлы, ягымлы?
Шатлыкларга түзем, сабырлы?
Кем елмая җәйге таң атканда,
Балкып китә шундук тирә-як?
Нәфислеге гөлләр сокланырлык,
Көләчлектә аңа тиңнәр юк? (Б. Рәхимова)
Изгелеге үлчәү тапкысыз?
Ул, әлбәттә, яшәү чыганагы,
1998 нче елдан бирле ноябрьнең соңгы якшәмбесе – Аналар көне буларак үткәрелә. Һәр авылда, районда, республикасында, илебездә әлеге бәйрәм билгеләп үтелә. Бүген без дә сезнең белән әлеге бәйрәм уңаеннан җыелдык. Кадерле әниләребез, сөекле дәү әниләребез бәйрәм белән сезне!
Җыр “Җырлыйм әнием турында” Г.Зәйнашева сүзләре, Ф.Әхмәдиев көе
Йомшак искән җылы җилләрне
Әни сулышыдай иркә диләр,
Хәтта туып үскән җирләрне.
Туган илне Ватан-Ана диләр
Ул әнкәйдән кыйммәт булганга.
“Әнидән дә гүзәл бармы бер сүз?
Әйтегезче, дуслар туганнар!”(Г. Әмири)
Һәр чәчәкнең аның төсе бар.
Сөйкемсез сөяк буламы?-
Һәркемнең әнисе бар.
Бәләкәйне бәләкәй ди күрмә-
Һәр җимешнең аның төше бар.
Кеше бәләкәй буламы?-
Кешенең әнисе бар. (Н.Измайлова)
Газиз җанын бирер кеше бар.
Бер бәләкәй генә адәмгә дә
Берәүләрнең таудай хисе бар.
“ Мәрхәмәтле бул балама”- диеп,
Дога укып торыр кеше бар.
Кимсетә күрмә кешене-
Кешенең әнисе бар. (Н.Измайлова)
Әниләргә багышлап җыр башкарыла. “Әнкәем – сердәшемә” С.Әхмәтҗанова сүзләре, В.Харисов көе.
“ Әниемнең туган көне” С.Әхмәтҗанова сүзләре, О.Усманов көе.
Нурания Җамалиның” Ана мәхәббәте “хикәясе яттан сөйләнә.
1 нче алып баручы.
Бөтереләм көзге каршында.
Нинди хатирәләр саклыйсың син?
Сер булмаса, сөйлә барсын да.
Бала итәкле алсу күлмәгеңне
Бәйрәмнәрдә алып кидеңме?
Талчыбыктай нәзек билләреңә
Ак алъяпкыч бәйләп йөрдеңме?
Күлмәкләрнең киям затлыларын:
Я кыскасын, яки озынын.
Тик әнкәмнең алсу күлмәгеннән
Урам әйләнергә кызыгам. (С.Әхмәтҗанова)
Әниләрне яшь чакларына әйләнеп кайтырга чакырабыз.
Яшьлек турында җыр башкарыла
“ Әйбәт тә минем әби” Фәнис Яруллин шигыре укыла.
Татар халык биюе “Чабата” башкарыла
Ә.Юнысның “Әбекәйнең энҗе–мәрҗәннәре” шигыре укыла.
К өйләп тирбәттең икән?
Ничек өйрәттең икән?
Син иң озын җырларыңны
Көйләреңне төннәр буе
нче алып баручы.
Җаныңда бар булган моң,
Чөнки мин чорсыз булганмын,
Ул моңа кадәр беркем дә
Белмәгән моң булгандыр.
Миндә дә җыр яши икән,
Мөгаен, шул моңнандыр?! (Р.Миңнуллин)
нче алып баручы.
Асыл бишек җырларыңны
Искә төшерче шуларны —
Җаның моңга тулы ла!
Ул җырларың кирәк миңа
Җырлар өчен кызыма! (Р.Миңнуллин)
Тойыйм кулларыңның җылысын.
Изге йөрәгеңә сыйдыргансың
Мәхәббәтнең иң-иң олысын.
Күңел кошым көн-төн сайраса да,
Син һәрвакыт әзер тыңларга.
Җанымдагы телсез сагышларым,
Ярый син бар, сүзсез аңларга. (С.Әхмәтҗанова)
нче алып баручы.
Хат язганчы, кайтып килик.
Бер күрешеп, хәлен белик. (С.Әхмәтҗанова)
Җеп эрлим җырлый- җырлый.
Кулымда әни орчыгы
Төн йокылары күрмәгән
Кул җылыларын тоям күк
Шул җитез орчыгында. (С.Әхмәтҗанова)
”Гашыйк җыры” башкарыла О. Усманов көе, Гөлсәрвәр сүзләре
Сайланган язмыш булмый.
Шулай да ул — үзеңнеке!
Язмышлар ялгыш булмый.
Болай булыр идеме соң,
Әгәр үзең сайласаң?
Биш балалы тол хатынга
Кайда кадер, кайда сан?!
Берәү булса, ай-һай, белмим..
Уйлыйм — үзәк өзелә!
Язмыш урынына безне
Күпме соң без, азмы соң?
Күп булсак та, аз булсак та,
Чибәр чагын беләм мин.
Шуңа күрә Әнкәйнең мин
Әнкәй, чибәр килеш тор син,
Яшь килеш кал, түз, яме!
Елмая ул, белә шул ул —
Көзләрнең дә үз яме.(Р.Миңнуллин)
нче алып баручы
Иң якты фасылына. Аны уйлыйм — төшенергә
Күзләренә карыйм – алар
Мин белгәндәге килеш.
Ә минем Әнкәй бик чибәр
Һәм яшь булырга тиеш! (Р.Миңнуллин)
нче алып баручы
Маңгаенда — якты нурлар, Алары — көзенеке.
Сизәм мин — аның җанында
Тынмаган әле давыл.
һаман чибәр минем Әнкәй,
Карт түгел әле дә ул! (Р.Миңнуллин)
2 алып баручы бергә. Рәхмәт, сиңа, әнием,
Рәхмәт сиңа барсына.
III. Әниләр катнашында “Җырлыйк әле, караоке” уены.