Экзамен с?ра?тары 9 сынып

Тест сұрақтары
9-нұсқа
1.Төл сөздің тыныс белгісін анықта
Кеше кешке жолдасы Қарқаралыда әлі екі-үш күн боламыз деген болатын.
А) тырнақша, үтір, сызықша
В) қос нүкте, сызықша, леп белгісі
С) қос нүкте, тырнақша, үтір, сызықша
Д) қос нүкте, тырнақша
Е) сызықша, қос нүкте, тырнақша

2.Төл сөзді сөйлем
А) Осы алаңнан қоныс тауып, біз ошақ қаздық.
В) «Амангелдіге» келісімен, бұл арман шыңына жетті.
С) «Табылған ақыл, Мұқа!» — деп, Жарқын айналасына қарады.
Д) Күрең ат – Бөжейдің қыс мінетін аты.
Е) Тәртіп бойынша, мен сіздерге есеп беруге міндеттімін.

3. Бастауыш пен баяндауыштың арасына сызықша қойылатын жерді тап
А) Көңіл кірлесе, сол жаман.
В) Үңгір іші қараңғылана түсті.
С) Сондағы оқитыным Некрасовтың өлеңдері.
Д) Даланы өрлей жүрген ақын Абай әнге салды.
Е) Ұстазың үйде ұйықтап жатыр.

4. Сызықшаның қойылу себебін анықта.
Бұл – үлкен бақыт.
А) Жіктеу есімдік – зат есім.
В) Есімдік – сын есім.
С) Сілтеу есімдігі – зат есім.
Д) Есім – етістік.
Е) Зат есім – зат есім

5. Тыныс белгілері туралы ережелер жинағы қалай аталады?
А) Синтаксис
В) Лексикология
С) Полисемия
Д) Стилистика
Е) Пунктуация

6. Жалпылауыш сөзге байланысты қойылған тыныс белгісін тап
А) Жанат орын ұсынып еді, — отырған жоқ.
В) Балалар, аманбысың, шырақтарым.
С) Ата қоныс – ата мекен.
Д) Үш-ақ нәрсе адамның қасиеті: Ыстық қайрат, нұрлы ақыл, жылы жүрек.
Е) Ол ол ма, одан да бетері бар.

7. Қос нүктенің қойылған орнын анықта
Қарт күрсінді: — Ұлым, желік қуыпсың!
А) Қарсылықты салаластың жай сөйлемдері арасына.
В) Мезгіл бағыныңқылы сөйлемнен кейін.
С) Төл сөзден кейін.
Д) Жалпылауыш сөзге қатысты.
Е) Автор сөзінен кейін.

8. Қос нүктенің қай сөзден кейін қойылатынын белгіле
Жалғыз кемдігім хат танымайтыным ғой.
А) жалғыз
В) кемдігім
С) хат
Д) танымайтыным
Е) ғой

9. Үтірдің қойылу себебі.
Оқып білім ал, бөбек!
А) бірыңғай мүше
В) одағай
С) қыстырма сөз
Д) оңашаланған айқындауыш
Е) қаратпа сөз

10. Үтірдің қойылу себебі
Менің ұғуымша, терең сын.
А) Шартты бағыныңқылы сабақтас
В) Толымсыз сөйлем
С) Оқшау сөздер
Д) Қыстырма сөз
Е) Құрмалас құрамындағы жай сөйлем

11. Бірыңғай мүшелердің тыныс белгілерінің дұрыс қойылғанын тап
А) Ол әндер ерлікті де елдікте де сұлулықты да сыйдырған.
В) Ол әндер: ерлікті де елдікте де сұлулықты да сыйдырған.
С) Ол әндер ерлікті де, елдікте де сұлулықты да сыйдырған.
Д) Ол әндер — ерлікті де, елдікте де, сұлулықты да — сыйдырған.
Е) Ол әндер ерлікті де, елдікте де, сұлулықты да сыйдырған.

12. Тыныс белгісі дұрыс қойылған сөйлемді көрсет
А) Көп сөз – күміс – аз сөз, алтын.
В) Көп сөз – күміс; аз сөз – алтын.
С) Көп сөз – күміс, аз сөз – алтын.
Д) Көп сөз, күміс, аз сөз, алтын.
Е) Көп сөз күміс – аз сөз алтын.

13. Қойылмаған тыныс белгіні табыңыз.
Жақсы адам елдің арысы.
А) қос нүкте
В) сызықша
С) үтір
Д) нүкте
Е) сұрақ белгісі

14. Сабақтас құрмалас сөйлемді тап
А) Сауран шаңғыға әуесқойлардың бірі бола тұра, әлі күнге мұншалықты ұзын алқапта, әсіресе мынау еңістікте сырғанап көрген емес.
В) Міне біз де келдік. Кеш те басталды.
С) Мен үй жинап жатырмын, өзің келіп кет.
Д) Еңбек қылмай тапқан мал дәулет болмас: қардың суы секілді тез суалар.
Е) Бұл уақыттың ішінде ел де өзгеріп кетті, адамдар да өзгерді.

15. Құрмалас сөйлемді тап
А) Асқар белгілі мерзімде тұрды.
В) Байжан Самарқанға қарап еді, кескіні ыңғайсыздау екен.
С) Жабай жауап қайтара алмады.
Д) Ауылдарыңнан не хабар бар?
Е) Ертең күн жылы, бұлтсыз, жауынсыз болады.

16. Тура мағыналы сөз
А) қара жұмыс
В) қарақағаз
С) қара ниет
Д) қара көйлек
Е) қара сөз

17. Сөздің тура мағынасы
А) Ол менің үлкен балам.
В) Жасың үлкен, жолың үлкен.
С) Үлкенді сыйлай білейік.
Д) Үлкен кісінің сөзін қайда қоясың?
Е) Сірә, үлкен іс қылайын деп жатқан шығар.

18. Диалект сөз
А) Әрлі-берлі
В) кәсіпкер
С) сәукеле
Д) ұжым
Е) маңлай

19. Езулік дауыстылар
А) б,в
В) е, і
С) м, н
Д) ү,у
Е) о,ө

20. Тұйық буын
А) ата-баба
В) ас-су
С) ас үй
Д) ат-тон
Е) алша
21. Тасымалдауға болмайтын сөз
А) еңбек
В) 30 га
С) сулы
Д) километр
Е) жүзім

22. Ұяң дауыссызға аяқталған сөз
А) қыз
В) саң
С) Болат
Д) таң
Е) қыс

23. Орфографиялық заңдылыққа сай жазылған сөз
А) құлұншақ
В) тұлұм
С) көзүлдірүк
Д) бөгет
Е) өзөн

24. Түбір сөз қатаңға бітсе, қосымша қандай дыбыстан басталатынын анықта
А) жіңішке дауыстыдан
В) дауыстыдан
С) қатаңнан
Д) ұяңнан
Е) үндіден

25. Үндестік заңына бағынбайтын сөз
А) сызғыш
В) халық
С) Астана
Д) Қарағанды
Е) ауызекі

10-нұсқа
1. Емле бойынша дұрыс жазылған күрделі жалқы есім
А) «балдырған» журналы
В) балдырған журналы
С) Менің атым Қожа хикаяты
Д) «абай жолы» романы
Е) «Абай жолы» романы

2. Термин сөздер
А) Отарба, ұрын бару
В) диалект, садақ
С) эвфемизм, дисфемизм
Д) адырна, найза
Е) сауыт, айбалта

3. 60-70-тей адам жиналды деген сөйлемдегі сан есім түрін белгіле
А) реттік
В) жинақтық
С) болжалдық
Д) топтау
Е) есептік

4. Есімшенің септелген түрі
А) береке, немере
В) күліп, барғансың
С) сонау, аналардың
Д) оқуға, сенімен
Е) береріме

5. Негізгі үстеу
А) жылдам
В) күні бүгін
С) жоғары-төмен
Д) жаздыгүні
Е) балаша

6. Шылауды көрсет
А) жөнінде, беу
В) қатар, гөрі, беу
С) ғана, сайын, әрі
Д) сықылды, әлі
Е) шамалы, қысқасы

7. Еліктеу сөз
А) уақыт
В) ерлік
С) сауық
Д) жылп
Е) көрік

8. «Шапқан сайын үдей беру» күрделі сөзінің бағыныңқы сыңары
А) шапқан сайын
В) шапқан үдей
С) сайын үдей
Д) сайын беру
Е) үдей беру

9. Ашық дауыстылардан құралған сөз
А) Көкшетау
В) Ынтымақ
С) Егіз
Д) Сегіз
Е) Ырыс

10. Дара бастауышы бар сөйлем
А) Еңбегің еш кетпес деп ойлаймын.
В) Еңбек түбі – береке.
С) Шу өңірі өнімді мол береді.
Д) Сегіз қырлы, бір сырлы.
Е) Үш салт атты жүріп келеді.

11. Жай сөйлемнің қай түрі
Қаңтар, 1917 жыл.
А) атаулы
В) жалаң
С) жақсыз
Д) жақты
Е) жайылма

12.Салалас құрмалас сөйлем
А) Жер үрлеген сайын, сапырылысып түскен сары жапырақ жер бетін жасырып жатыр.
В) Ел сүйсе, ер де сүйеді.
С) Теректер мен қайыңдардың шық басқан су жапырақтары табан астында былпылдап жатыр, басқан аяқтың тықыры білінбейді.
Д) Еңбек қылсаң, қара жер де береді, сені құр тастамайды.
Е) Үсен манағы пышақтың сыртымен тасқа қатты ұрып еді, от шығып, мақта тұтанды.

13. Бұйрықты сөйлемді тап
А) Халықтан қайырымдылықты, қариядан байымдылықты үйрен
В) Сүйіп істеген іс шаршатпайды.
С) Мәуелі ағаш майысқақ.
Д) Құс балапаны үшін тұзаққа түседі.
Е) Өлеңі де жақсы екен.

14. Сөйлем мүшесі болып есептелмейтін оқшау сөз
А) етіс
В) сын есім
С) зат есім
Д) есімдік
Е) қаратпа

15. Тыныс белгісі дұрыс қойылған төл сөзі бар сөйлем
А) – Сыйласқанға ештеңе жетпейді екен! деді Бейсен.
В) – Сыйласқанға ештеңе жетпейді екен!, деді Бейсен.
С) – Сыйласқанға ештеңе жетпейді екен, деді Бейсен.
Д) – Сыйласқанға ештеңе жетпейді екен! — деді Бейсен.
Е) – Сыйласқанға ештеңе жетпейді екен!: — деді Бейсен.

16. Одағайды көрсет
А) Өзімдікі болса игі еді.
В) Охо, өлкемдегі өмір қандай!
С) Балам, ойымды таба алмадың.
Д) Мынау не деп тұр?
Е) Қой деймін, бала.

17.Сөйлемдерден омоним сөздерді тап
А) Аш жүру – денсаулыққа зиян. Қарның ашты ма?
В) Диктантты сауатты жаз. Жаз ерте шықты.
С) Жұмыс істейді. Мен жұмысымды бітірдім.
Д) Жазда Ыстықкөлге барамын. Маған жаз айы ұнайды.
Е) Қаладағы тіршілік қызық екен.

18. Антоним сөзі бар мақал-мәтел
А) Ақылың аз, ашуың көп болса – қор боласың.
В) Татулық – табылмас бақыт. С) Адал достық алтыннан да қымбат.
Д) Тіл тас жарады, тас жармаса, бас жарады. Е) Ашуың келсе, қолың тарт.

19. Қате жазылған сөз.
А) Айдана
В) Өнерпаз
С) Даурен
Д) Кітап
Е) Бөдене

20. Дауысты дыбыстардың жасалуы
А) Өкпедегі ауаның кедергіге ұшырап шығуына.
В) Езудің кейін қарай ашылуынан.
С) Тілдің ілгері қарай созылуынан.
Д) Жақтың тар ашылуынан.
Е) Өкпедегі ауаның кедергісіз шығуынан.

21. «Еңбекшілер» деген сөздің қай буынына екпін түсіп тұр
А) еңбек
В) ші
С) бек
Д) лер
Е) ең
22. Тасымалдауға болмайтын сөз
А) туған
В) етіс
С) жаздық
Д) қағаз
Е) тұйық
23. Бөлек жазылатын сөз
А) ешқайда
В) әлдекім
С) әруақытта
Д) әркім
Е) кейбір
24. Айтылуда өзгеріске түсетін сөз
А) ақ ешкі
В) терең ой
С) дыбыс
Д) бақ қону
Е) синоним

25. Сөз аралығындағы ілгерінді ықпал
А) Орынбай біліммен озады.
В) Тоқсан жасқа толды.
С) Білім басы – бейнет, соңы – зейнет.
Д) Ат екі күн иесін күтті.
Е) Жолдың екі жағы – биік.

11-нұсқа
1. Үндестік заңына бағынбайтын қосымша
А) өнер, жұмыс, есім
В) ықыласпен, әкетай, балгер
С) клубқа, заводта, қонаққа
Д) мектепте, отынды, қонақтар
Е) жазықсыз, қыздарға, жүгірші

2. Қосымшаның түбір сөзге дұрыс жалғанған түрі
А) грамы
В) граммі
С) грамі
Д) граммы
Е) грамми

3. Көмекші есім
А) ауыл
В) тау
С) өзен
Д) кітап
Е) маңы

4. Күрделі сын есім
А) қатты
В) сары
С) аппақ
Д) күрең
Е) түнгі
5. Жинақтық сан есім
А) бәрі біркелкі
В) бес-бестен
С) оқып отыр, жеп отыр
Д) алтау, біреу
Е) отыз екі, жүздеген

6. Өздік есімдікті тіркес
А) бірер елік
В) өз баласы
С) жүз шамалы
Д) қос қыран
Е) көркем дүние

7. Қимыл мағынасын білдіретін сөз
А) қызыл, ақ, көк
В) паһ-паһ, ойпырай
С) күлкі, мінез, ой
Д) біреу, екі, үш
Е) күлу, оқы, тоқу

8. Күрделі үстеу
А) төмен
В) бұрын
С) тез
Д) жорта
Е) ендігәрі

9. «Биік қорған» тіркесіндегі басыңқы сыңар
А) сын есім
В) зат есім
С) есімдік
Д) сан есім
Е) етістік

10.Сілтеу есімдігі
А) әне
В) және
С) енді
Д) әлді
Е) әрі
11. Бұйрықты сөйлем қандай мағынада қолданылады.
А) талап ету
В) сұрау
С) хабарлау
Д) жалыныш
Е) көңіл күй білдіру

12. Ыңғайлас салалас сөйлем
А) Бүгін мені күткендердің саны есепсіз.
В) Күн шықты.
С) Сиырының тұқымы да жақсы, бабы да жақсы екен.
Д) Тіл — ұлтымыздың қасиетті қазынасы.
Е) Дегенмен үйге ерте келгендіктен, бәріне үлгердім.

13. Қаратпа сөз
А) Алдарыңнан ақ жол болсын, ардагерлер.
В) Расында, ол келе алмады.
С) Екі бесіміз – он.
Д) Ертең де, бүгін де бара алмаспын.
Е) Отыз – алтыға қалдықсыз бөлінеді.

14. Үтірдің қойылу себебі
Уай, шіркін, ән деп осыны айт!
А) қаратпа
В) одағай
С) қыстырма
Д) бірыңғай мүше
Е) төл сөз

15. Жай сөйлем
А) Жерге көк шығысымен, төлдерді жайылымға жіберді.
В) Ауыл тауға көшкенде, ол қалаға кетіп еді.
С) Үйге үлкендер де, кішілер де көңілді кірді.
Д) Оны танығанмен, Сәуле сыр бермеді.
Е) Жаз шыққанда демалысқа шығайын деп едім, бірақ болмады.

16. Тыныс белгісі дұрыс қойылған көп құрамды төл сөз
А) – Мың-мың рахмет, атажан, — деді Гүлжан қуанып, Дос болса сіздей болсын, Мен жыламаймын, қуанам!
В) – Мың-мың рахмет, атажан!, деді Гүлжан қуанып — Дос болса сіздей болсын. Мен жыламаймын, қуанам!
С) – Мың-мың рахмет, атажан: деді Гүлжан қуанып, Дос болса сіздей болсын, Мен жыламаймын, қуанам!
Д) – Мың-мың рахмет, атажан! — деді Гүлжан қуанып: — Дос болса сіздей болсын. Мен жыламаймын, қуанам!
Е) – Мың-мың рахмет, атажан деді Гүлжан қуанып — Дос болса сіздей болсын. Мен жыламаймын, қуанам!

17. Орфография бойынша жазылған сөз
А) қойайын
В) қояйын
С) қойяйын
Д) қояйың
Е) қойайн
18.Тәуелді жалғаулы сөз
А) ауылдың адамы
В) қалаға бару
С ) бүлдірген теру
Д) адамды құрметтеу
Е) жауап беру
19.Кейінді ықпал
А) орын
В) сөзшең
С) орман
Д) өнерпаз
Е) күндік
20.Ілгерінді ықпал
А) мәдениет
В) жанбады
С) добым
Д) машина
Е) Қамысбай

21.Үндестік заңына бағынбай тұрған сөз
А) лауазым
В) бөлінгіш
С) Темірқазық
Д) Өлеңдер
Е) үнемшілдік
22. Тасымалдауға болатын сөз
А) тарс
В) төрт
С) басты
Д) бұлт
Е) қант

23.Тұйық буын мен бітеу буыннан жасалған сөз
А) аспап
В) сана
С) сатқын
Д) кербез
Е) кереге
24.Омоним бола алмайтын сөз
А) бастық
В) көр
С) сөз
Д) ат
Е) сол
25. Омоним болатын сөз қайсы?
А) ауыз
В) құлақ
С) от
Д) балшық
Е) сау

12-нұсқа
1.Антоним сөздер
А) ұятсыз-көргенсіз
В) шайқасу-шайнау
С) үміт ету-күдер үзу
Д) шалағай-жаңғалақ
Е) хат-хабар

2.Ауыспалы мағынада қолданылып тұрған сөз
Ниетің қисық болса, ағайынға өкпелеме.
А) ниетің
В) қисық
С) болса
Д) ағайынға
Е) өкпелеме
3.Диалект сөз
А) бөз, боз
В) көпшік, дарбаза
С) қара, ат
Д) оның, соған
Е) орман, тоғай
4.Архаизмге жататын сөз
А) ғарышкер
В) балмұздақ
С) қорамсақ
Д) әңгелек
Е) сүт

5.Көмекші есімді тіркес
А) орман іші
В) ауылдың малы
С) баланың бесігі
Д) Сәуленің қуыршағы
Е) Зәуренің болашағы

6.Сапалық сын есім
А) сүтті сиыр
В) малды ауыл
С) үлкен үй
Д) құмды жер
Е) қарлы қыс

7.Сын есімнің салыстырмалы шырай түрі
А) жеп-жеңіл
В) ауыр
С) ірірек
Д) қара
Е) ашық

8.Жіктеу есімдігі
А) Біз
В) кімдер
С) өзім
Д) бәрі
Е) бәріміз

9.Шығыс септігінде тұрған сілтеу есімдігі
А) маған
В) онымен
С) бұдан
Д) бізден
Е) сенен

10.Ырықсыз етіс жұрнағы жалғанып тұрған сөз
А) шапты
В) шабылды
С) шабысты
Д) шаппады
Е) бақты
11.Дара етістік
А) Марат жаңа келді.
В) Балалар ойнап жүр.
С) Төрт жердегі төрт – он төрт.
Д) Оның түсі сары.
Е) Оның киімі әдемі.

12.Мезгіл үстеумен тіркескен тіркес
А) ежелден таныс
В) тауып алды
С) отыз адам
Д) жаңа киім
Е) жақсы белгі

13.Анықтауыш қатыспаған тіркес
А) Терезенің көзі
В) Жақсыдан үйрен
С) Бидайдың сабағы
Д) шаңырақтың ағашы
Е) Мараттың ойыншығы

14.Демеулік шылаулы тіркес
А) Тек қана сен кел.
В) Өзгелерге де риза.
С) Балалармен бірге.
Д) Сенен бұрын.
Е) Оған дейін.

15.Қиысуды көрсет.
А) жолда жатты
В) әдейі бармау
С) сіздер жеткіншексіздер
Д) түнімен жүрді
Е) ермек үшін жазу

16.Біріккен сөз
А) жасампаз
В) өндіріс
С) жолсерік
Д) алынған
Е) тапсырды

17.Одағай сөзге байланысты қойылып тұрған тыныс белгіні көрсет
А) Ойбай Жақа-ау ол – Жоламанның дүмпуі ғой.
В) Ойбай Жақа-ау! Ол, Жоламанның дүмпуі ғой.
С) Ойбай, Жақа-ау! Ол – Жоламанның дүмпуі ғой.
Д) Ой бай, Жақа-ау, Ол – Жоламанның дүмпуі ғой.
Е) Ойбай — Жақа-ау ол Жоламанның дүмпуі ғой.

18.Қаратпа сөз
А) Қой, не болса да кетейік.
В) Мейманым, жақсы жатып, жай тұрдың ба?
С) Таныды да таң болды.
Д) Дала тақыр, бірақ тығыз бетегемен жайнаған.
Е) Тәк-тәк, айтпа енді.

19.Төл сөзді сөйлем
А) Сен дегенде сөз бар ма?
В) Әй дер әже, қой дер қожа жоқ.
С) балалардың соңғы ермегі – «Ақсүйек», «Соқыр теке».
Д) «Осы күні сол ара жайнаған қызыл гүл», — дейді.
Е) Сауатты болу дегеніміз — дұрыс жазып, дұрыс сөйлеу.

20.Дұрыс жазылған сөз
А) Кең маңлай
В) Кеңмаңлай
С) Кеңмаңдай
Д) Кеңмаңылай
Е) Кең маңдай

21.Хабарлы сөйлем
А) Жауап берсең ше.
В) Сен қашан келесің.
С) Балалар далада ойнап жүр.
Д) Әттең, кешігіп қалдың-ау.
Е) Келгеніңе қанша болды.

22.Бастауыштан кейін қойылған сызықшаны тап
А) Қыздардың үлкені Зайра да, кішісі – Сара.
В) Қыздардың үлкені — Зайра да, кішісі – Сара.
С) Қыздардың — үлкені Зайра да, кішісі Сара.
Д) Қыздардың үлкені Зайра да — кішісі Сара.
Е) Қыздардың — үлкені Зайра, кішісі Сара.

23. Жұрнақ жалғанған сөз
А) сандықша
В) кітаптар
С) жерлерге
Д) дәстүрмен
Е) адамда

24. Көптік жалғауының дұрыс қолданылмауы
А) қыздар
В) студенттер
С) он оқушылар
Д) көліктер
Е) жауаптар

25. Архаизм сөз
А) саяжай
В) бағдаршам
С) сыңсу
Д) жусан
Е) қаламақы

Тест жұмысының жауаптары
9 — нұсқа
1-С
2-С
3-С
4-С
5-Е
6-Д
7-Е
8-В
9-Е
10-Д
11-Е
12-С
13-В
14-А
15-В
16-Д
17-Е
18-Е
19-В
20-С
21-В
22-А
23-Д
24-С
25-Е

10 — нұсқа
1-Е
2-С
3-С
4-Е
5-А
6-С
7-Д
8-А
9-А
10-А
11-А
12-С
13-А
14-Е
15-Д
16-В
17-В
18-А
19-С
20-Е
21-Д
22-В
23-С
24-А
25-Д

11 — нұсқа
1-В
2-А
3-Е
4-С
5-Д
6-В
7-Е
8-Е
9-В
10-А
11-А
12-С
13-А
14-В
15-С
16-Д
17-В
18-А
19-В
20-Е
21-С
22-С
23-А
24-С
25-Е

12 — нұсқа
1-С
2-В
3-В
4-С
5-А
6-С
7-С
8-А
9-С
10-В
11-А
12-А
13-В
14-А
15-С
16-С
17-С
18-В
19-Д
20-Е
21-С
22-В
23-А
24-С
25-С

1.Соғыстан кейін қанша қала типтес елді мекен қирады ? а) 1730 в) 1820 с) 2000 d) 1710

2.Қанша адам баспанасыз қалды ? а) 25млн. в) 30 млн. с) 10 млн. d) 15 млн.

3.Біріші демобилизация қай жылы өтті ? а) 1943 в) 1941 с)1951 d) 1945

4.1945-1946 жылдары Германияның басты әскери қылмыскерлерін соттау процесі қай қалада өткен ? а) Берлин в) Мәскеу с) Нюренберг d) Гамбург

5.Фашистік Германияның жеңілуі нәтижесінде Албания , Болгария , Чехословакия , Польша , Қытайда қандай бағдар алған партиялар билікке келді ? а) капиталистік в) коммунистік с)милитаристік d) фашистік

6.Гегемонизм нені білдіреді ? а) жетекші болу в) фашизмді насихаттау с) бағынышты болу d) капитализмді жою

7.1950 жылы жұмысшылар мен қызметкерлердің жалақысы қанша сомға жетті ? а)86 в) 28 с) 64 d) 67

8.50-жылдардың басында колхозшының орташа айлығы қанша ? а) 16.4 в) 17.4 с)18.4 d) 19.4

9.Жалған айыпталып тұтқындалған , И.В.Сталинді емдеген дәрігер . а) Берия в) Моленков с) Виноградов d) Пашин

10.1950жылдың басында КСРО-дағы турмелерде тұтқындар саны . а) 1млн. В)10.6 млн. С) 7.6 млн. d) 5.5

11.Сталиннің өлімінен кейін ел басқару кімнің қолына өтеді ? а) Берияның в) Горбачевтін с)Брежневтін d) Хрущевтін

12.КСРО денсаулық сақтау министірлігі қызметкерлерінің деректері бойынша психикалық емдеу жолымен елде қанша «басқаша ойлайтындар» жазаланды ?
а) 90 мыңнан астам в) 100 мыңнан астам с) 10 мың d) 52 мың

13.Қай жылы Семей ядролық полигонында сынақтар басталды ? а) 1950 в) 1960 с) 1949 d) 1959

14.1954-1962 жылдарда тың көтеруге КСРО-ның қай бөлігінен 2 млн-дай адам келді ?
а)азиялық в) еуропалық с) сібірден d) барлығынан

15.1954-1965 жылдары Қазақстан халқына қанша адам қосылды ? а) 1 млн. в) 0.5 млн. с) 2 млн. d) 0.2 млн.

16.1962 жылы қазақтар республика халқынын қанша пайызын құрады ? а) 19 в) 49 с) 59 d) 29

17.1897 жылы қазақ ұлты елде неше пайызды құрады ? а) 50 в) 95 с) 85 d) 75

18.Үлкен наразылықтын бұрқ етуі 1958 жылдың қай мезгілінде болып өтті ? а) жазда в) күзде с) көктемде d) қыста

19.Теміртаудағы толқулардың басталуна сылтау ретінде не қолданылды ? а) жастар тобының қоғамдық тамақтандыру нысандарына шабуылы в) зейнеткерлердің сберкасаға шабуылы с) жұмысшылардың металлургия зауытындағы ереуілі d) аталғанның бәрі

20.1951жылы 12 наурызда 118 мың кеңес азаматтары қандай пактіге қол қояды ? а) «ереуіл»
в) «адамды қорғау» с) бейбітшілік d) ешқайсысына

21.Қазақстанға 1957 жылы қанша делегация болып қайтты ? а) 23 в) 500 с) 100 d) 52

22.1955 жылы социалистік мемлекеттердің әскери-саяси одағы . а) Мәскеу келісім шарты
в) Варшава шарты с) Сталинград одағы d) Ташкент сьезі

23.Дж.Неру қай елдің премьер-министрі еді ? а) Египед в) Франция с)Үндістан d) Голандия

24.Кариб дағдарысы қай жылы болды ? а) 1970 в) 1962 с) 1958 d) 1960

25.Қай аралда ? а) Мадагаскар в) Гавай с) Галапагос d) Куба

Логикалық сұрақтар:

1.   Егер тырна бір аяғымен тұрса 3- кг
болды,ал екі аяғымен тұрса оның салмағы қанша? 

2.   Төрт қойдың неше аяғы бар? 

3.   Бір жұмыртқа үш минутта піссе,төрт
жұмыртқа қанша минутта піседі?

4.   Бір жанұяның бес ер баласы және олардың
әрқайсысының қарындастары бар .Жанұяның қанша баласы бар?

5.   Ағашүстінде 100 торғайотырады.Аңшы 10
торғайдыатыпалады. Торғайдыңқаншасықалады ?

6.   Қатар тұрған ұш санның қосындысы да
көбейтіндісі де 6 ға тең.Ол қандай сан? 

7.   Төртеуі 4 сағат шахмат ойынын
ойнады.Әрқайсысы қанша сағат шахмат ойнады? 

8.   Аулада жүрген бұзаулар мен тауықтардың
аяқтарының саны 10. Аулада неше тауық,неше бұзау болуы мүмкін? 

9.   1 т мақта ауырма ,10 ц темір ауырма? 

10.              
Інісінің 14
асығы бар,ағасының одан бес асығы артық.Екеуінің неше асығы бар?

11.              
9 бен 27
сандарыныңарасындақаншажұп сан бар? 

12.              
Отбасында
жетіқызжәнеәрқайсысындабір-біріненінісібар.Отбасынданеше бала бар?

13.              
Кенжетай 1968
–жыл 29-ақпанда дүниегекелген. Қазір 41-жаста болса осы кезге дейін неше рет
туған күн жасады?

14.              
Айсұлубір сан
ойлады. Оны 5 кебөліпнәтижесін 28 ден азайтып еді,3 шықты. Ол қандай сан
ойлаған?

15.              
Теңдіктің сол
жағындағы сандардың арасына теңдік орындалатындай етіп қосу таңбасын қой.
44444444 = 500

16.              
Теңдіктің сол
жағындағы сандардың арасына теңдік орындалатындай етіп, амал таңбаларын қой.
333333 = 1000

17.              
Қалаға 100
турист келді, олардың 10-ы немісше де, французша да білмейді. 75-і тек немісше,
ал 83-і тек французша сөйлейді.Неше турист екі тілде де сөйлейді?

18.              
Квадрат
пішінді бөлмеде 10 орындықты әр қабырғада орындықтар саны бірдей болатындай
етіп қалай орналастыруға болады?

19.              
Бес таңбалы
52*2* саны 36-ға бөлінеді. * орнына қандай цифрлар қою керектігін анықтаңдар.
Есептің барлық шешімдерін көрсетіңдер.

20.              
Үшбұрыштың үш
төбесіне 1,2,3 сандары қойылған. Қосындысында 17 болатындай тағы алты санды:
4,5,6,7,8,9 қалай қоюға болады?

21.              
Немересінің
жасы неше ай болса, әжесінің жасы сонша жыл, ал олардың жастарының қосындысы
52-ге тең. Немересі нешеде? Әжесі ше?

22.              
Сіріңке шиінің
ұзындығы 4,5 см.13 шиден метрді қалай құру керек?

23.              
8 лақ пен 9
қазды 5 қораға аяқтарының саны 10 және әр қорада лақ пен қаз болатындай етіп
қалай орналастыру керек?

24.              
Кез келген
амал мен 6 цифрын 3 рет қолдану арқылы 30 санын жазыңдар.

25.              
Күндізгі 12-де
жаңбыр жауып тұр, ал 36 сағат өткенде күннің көзі жарқырап шығады деп
тұжырымдауға бола ма?

Логикалық сұрақтар
жауаптарымен:

1.   Жанұяда 2 ұл және әр ұлдың 2
әпкесі, 1әкесі бар. Әр қыздың бір анасы бар. Жанұяда барлығы қанша адам бар?

2.   Сағат тілі тәулігіне неше рет тік
бұрыш жасайды?

3.   4 ұл да неше саусақ бар? 

4.   Қос жегілген аттар 40 км шауып өтті. Әр ат
неше км шауып өтеді? (40)

5.   Сағат тілі тәулігіне неше рет тік бұрыш
жасайды? ( 4 рет)

6.   Үлкен ағасында 2кәмпит, ал інісінде 12
кәмпит бар.Үлкен ағасы інісінен неше кәмпитті алғанда, олардың кәмпиттерінің
саны теңеледі? (5)

7.   5 жұмыртқа 12 минутта піседі, 10 жұмыртқа
ше? ( 12 минутта, бәрін бірге саламыз).

8.   Үш майшам жанып тұрды, екеуін сөндірсе
нешеуі қалады? (екеуі, біреуі сөндірілмегесінжанып кетті).

9.   Тәуліктің қалған бөлігі өткен бөлігінен
екі есе артық болса, қазір сағат неше? (8)

10.              
Мектепке келе
жатқан 5 балаға қарсы жолда тағы 4 бала жолықты.

Мектепке неше бала барды?
( 5 бала )

11.              
Екі адам 4
сағат шахмат ойнады. Олардың әрқайсысы неше сағат ойнады? ( 4 сағат)

12.              
Төрт пен
бестің арасында қандай таңба қойылғанда 4-тен артық, 5-тен кем сан шығады?
( үтір )

13.              
Тоғайда 10
қарға отыр. Аңшы олардың екеуін атып алды, нешеуі қалды. (2)

14.              
Үйде 12 шәшке
мен 9 табақшалар бар.Балалар шәшкелердің жартысын және 7 табақша сындырды.Неше
шәшке табақшасыз қалды? (4)

15.              
Бір жанұядағы
5 ұлдың бір бірден қарындасы бар. Жанұяда барлығы қанша бала бар?( 6 бала ).

16.              
Әсет пен
Азатқа 5 тәтті тоқаштан әперді.Әсет өзінің тоқаштарын 6 минутта жеп қойды да,
әр тоқашын 4 минутта жеп жатқан Азатқа қызғанышпен қарады. Әсет әлі неше минут
Азатқа қызғанышпен қарайды? (14мин)

17.              
Столдың төрт
бұрышы бар. Егер бір бұрышты кесіп тастаса, неше бұрыш қалады? ( 5 )

18.              
Тоғайда 10
қарға отыр. Аңшы олардың екеуін атып алды, нешеуі қалды? (2)

19.              
Барлық араб
цифрларының көбейтіндісі нешеге тең? (0)

20.              
3 әкесі мен 6
ұлы 42 алма сатып алды. Әрқайсысына 6 алмадан тиді. Бұл қалай? (1ата, 2 әке, 4
бала)

21.              
Дүкеннен 19
теңгеге сауда жасадық, бірақ сенде ылғи 3 теңгелік, ал сатушыда 5 теңгелік.
Тығырықтан шығар жол бар ма? (24 теңге төлейді)

22.              
Сымбаттың 2
қуыршағы, 3 алмасы, 1 шоколады, 2 апельсині, 5 шабдалысы, 1велосипеді бар.
Сымбаттың қанша жемісі бар? (10)

23.              
Жолдас үш
баланың жастарының қосындысы 29-ға тең. 5 жылдан кейін олардың жастарының
қосындысы қанша болады? (44)

24.              
Көгілдір
түстес 3 тоты құс 3 кг жемді 3 күнде, жасыл түстес 5 тоты 5 кг жемді 5 күнде,
ал сарғыш түстес 7 тоты 7 кг жемді 7 күнде жеп тауысады. Тотылардың ең қомағайы
қайсысы? (көгілдір түстес)

25.              
Аспанда
бірнеше құс ұшып барады. Біреуі алдында, екеуі артында, біреуі артында, екеуі
алдында, біреуі екеуінің ортасында. Барлығы неше құс ұшып барады? (3)

26.              
Бір жанұяда
екі әкесі, екі баласы бар. Барлығы нешеу? (үшеу: атасы, әкесі, баласы)

27.              
Бір жанұяда 5
ұл бар, олардың әрқайсысының қарындасы бар. Жанұяда неше бала бар? (алты)

28.              
Үстел мен
креслоның арақашықтығы – 3 метр. Егер үстелді де, креслоны да 2м оңға жылжытса,
олардың арақашықтығы неше метр болады? (3 метр)

29.              
Тәулік қай
кезде қысқарақ, қыста ма әлде жазда ма? (бірдей)

30.              
Егер 6 тонна
алманы 3 кг-дық пакеттерге орау керек болса, қанша пакет қажет? (2000)

31.              
Бөлмеде 2 ит,
3 құс, 1 шыбын бар. Осы жануарлардың бәрінің аяқтарын қоса есептегенде қанша
болады? (20)

32.              
Үйректер ұшып
келе жатыр: біреуі артында, екеуі алдында, біреуі екеуінің арасында және үшеуі
қаз-қатар. Қанша үйрек ұшып келе жатқанын есептеңдер. (3)

33.              
Екі санның
қосындысы сегізге тең, айырмасы екіге тең, көбейтіндісі он беске тең. Олар
қандай сандар? (5 пен 3)

34.              
Үстел беті
төртбұрышты, оның бір бұрышын арамен кесіп алсақ, неше бұрыш қалады? (5)

35.              
Тәрелкедегі 7
бауырсақтан 7 балаға бір-бірден және тәрелкеде бір бауырсақ қалатындай етіп
қалай бөліп беруге болады? (6 балаға бір бауырсақтан бір бала бауырсақты
тәрелкесімен алады)

36.              
Жолдас үш баланың
жастарының қосындысы 29-ға тең, 5 жылдан кейін олардың жастары бірге алғанда
қанша болады? (10+10+9=29, 10+5+10+5+9+5=44)

37.              
Үш дос қыз
кездесті. Біреуі қара көйлек, екіншісі қызыл, ал үшіншісі ақ көйлек киген екен.
Егер Сәуленің көйлегі қызыл да, қара да емес, Дананың көйлегі қызыл болса, онда
Қатираның көйлегі қандай? 20 . Отбасында 7 қыз және әр қыздан бір –бірден
бауыры бар .Отбасында барлығы неше бала?
(8)

38.              
Ағаш үстінде
30 торғай отыр еді ,аңшы оның 2 – ін атып түсірді. Торғайлардың қаншасы
қалды?(2 – уі қалды,қалғандары ұшып кетті)

39.              
Қосарланып
жегілген үш ат 1 сағат ішінде 14 км жол жүреді.Осы уақыттың ішінде 1 ат қанша
жол жүреді?(14 км)

40.              
Үш түйе ұшып
келе жатыр . Аңшы олардың біреуін атып алады. Олардың қаншасы қалды ?(түйе құс
ұшпайды )

41.              
Тек 6 цифрын 3
рет пайдаланып 30 санын өрнекте: (6 • 6 – 6) 

42.              
Қандай санның
жазылуында қанша әріп бар болса сонша цифр бар ?
( 10 және 100 )

43.              
Үш ағайындының
жастарының қосындысы 44-ке тең. Үш жылдан кейін олардың жастарының қосындысы
неше болатынын анықтаңыз. (53)

Логикалық тапсырмалар
жауаптарымен:

1-тапсырма. Құрбақа тереңдігі 50
метр құдыққа түсіп кетті. Бір күнде ол 18 метр жоғары көтеріліп, содан кейін 12
метр төмен түседі. Сол орнында келесі күнге дейін қалады. Келесі күні де осы
қайталанады. Құрбақа неше күннен кейін құдықтан шығады? (7 күнде)

2-тапсырма. Түлкі мен қасқыр
тегін балыққа тап болады. Қасқыр айтады “Мен математикаға нашармын, балықты сен
бөл” дейді түлкіге. Сонда түлкі саған біреу, маған екеу, саған үшеу, маған
төртеу т.с.с. Ең соңында жиырма балықты өзіне салады. Кім көп алды және қаншаға
артық алды?

3-тапсырма: Шал балықтарды көп аулап
әндетіп келе жатса, жолда бір түлкі сұлап жатады, шал қуанып түлкіні шанаға
салып алады. Ал түлкі жолда 1 минутта 1 балық, 2 минутта 2 балық, т.с.с. Бір
лақтырғанда алдыңғы лақтырғаннан 2 есе артық лақтыра береді. 7 минутта барлығы
неше балық лақтырған?

4-тапсырма. Дөңгелекті үш түзумен ең
көп дегенде неше бөлікке бөлуге болатынын табыңыз. (7)

5-тапсырма. Балықшы бекіре, шабақ, сазан және
шортан аулады. Бекіре шабактан ?екі есе көп, шабақ сазаннан үш есе көп, ал
шортан 15-тен кем екені белгілі. Барлық үхынылған балықтың саны 41 болса,
балықшы әр түрінен жеке алғанда қанша балықтан ұстады?
Шешуі: Есептің шарты бойынша сазан көп болмауы керек, сондықтан ;«соңғы» ретте,
әрине сазанның санын аламыз. Айталық, балықшы бір ғана сазан ұстады дейік, онда
шабақ — үшеу, бекіре алтау, ал шортан отыз бір болып, есептің шартына қайшы
келеді. Енді сазаннан екеу болсын дейік, онда шабақ — алтау, бекіре он екі, ал
шортан — жиырма бір. Бұл да есептің шартына сай келмейді. Ендеше үш сазан
ұстады дейік, бұдан шабак тоғыз, бекіре он сегіз, ал шортан — он бір. Енді төрт
сазан ауланды делік, яғни шабак он екі, бекіре жиырма төрт, шортан — біреу.
Сонымен есептің екі жауабын алдық.
1. 3 сазан, 9 шабақ, 18/ бекіре, 11 шортан.

2.   4 сазан, 12 шабақ, 24 бекіре және бір
шортан.

6-тапсырма. Қолына 4л ыдыс беріп, Әлібиді шешесі сүтке жібереді. Ал сатушыда
бір бөшке сүт және 5 литрлік ыдыс кана болып шығады. Осы екі ыдыстың көмегімен
сатушы қалай үш литрді өлшеп бсрс алады?
Шешуі: Әуелі 4 литрлік ыдыспен сүт алады да, ол сүтті 5
литрлік ыдысқа құяды, 4 литрлік ыдыс босайды. Тағы да 4 литрлік ыдыспен сүт
алып, 5 литрлікті толтырады, сонда 4 литрлік ыдыста 3 литр ст қалады
7-тапсырма. Бір күні әкесі ұлына бір кітап беріп, «Мына кітапты оқысаң,
саған 2000 теңге беремін», депті. Баласы 1 аптадан кейін әкесіне келіп, «Әке
кітапты оқыдым, 2000 теңгемді бересіз бе?» дейді. Сонда әкесі баласына «Кітапты
оқымағансың» деп жауап беріпті. Баласының кітапты оқымағанын әкесі қайдан
білген?  Өйткені 2000 теңге кітаптың ішінде болған.

8-тапсырма. Бір аю әр күні алдыңғы жеген күніндегіден 6 балық артық жей
отырып 5 күн ішінде 100 балық жейді. Аю бірінші күні қанша балық жеген?
Жұмбақтың жауабы: х+(х+6)+(х+12)+(х+18)+(х+24)=1005х=40,
х=8 балық. 

9-тапсырма. Бір сан табыңдар,
квадраты өзінің жартысына тең болсын! — 0,5

10-тапсырма. 3 адам ортадан ақша шығарып 30
теңгеге нан алдырмақшы болыпты. Әр қайсысы 10 теңгеден шығарып, кішкентай
баланы нанға жұмсап жібереді. Бала нанды 25 теңгеге сатып алады. Наннан
артылған 5 теңгенің 2 теңгесін өзіне алып, қалған 3 теңгені үш адамға бір-бір
теңгеден бөліп береді. Бұл кісілер басында 10 теңгеден берген еді. 1 теңгені
қайтарып алғанда 9 теңге берген болады. 3 адам 9 теңгеден бергенде үшеуінің
қосындысы 27 теңге болады. Баладағы 2 теңгені де қосқанда 29 теңге болады.
Сонда бір теңге қайда кетті?

Жауабы: Баладағы 2 теңге
27-нің ішіндегі ақша, 27-ге адамдардағы 3 теңгені қосқанда 30 болады

11-тапсырма. Бір кісінің 2 қыз, 3 ұлы бар. Балалардың
бәрінің жастарының қосындысы 26. Ұлдарының жастарының орталамасы (орташа саны)
7. Бір қыз қосылса орташа жас 6-ға түседі. Ендеше ең кіші қызының жасы қаншада?

Жауабы: 2 жаста

12-тапсырма. Бір ананың үш қызы болады.
Шешесі 42 жасқа келгенде, үлкен қызы 19-ға, ортаншысы 11-ге, ал сүт кенжесі 2
жасқа толады.Қанша жылдан кейін анасы мен үш қызының қосынды жасы теңеседі?
Ойлынып көр.

Жауабы: Алдымен үш қызымен шешесінің жас
айырмасын табу керек. Ол 10 жас. Бір жылда шешесінің жасы 1-ге, үш қызынікі
3-ке артады. Олай болса 3-тен 1-ді шегеру керек. 2 саны шығады. Ол 10 айырмаға
сай келеді, яғни 1 санына 5 жас сәйкес. Демек, бес жылдан кейін шешесі мен үш
қызының жасы бірдей болады.

13-тапсырма. Әкесі
34 жаста, баласы 11 жаста. Неше жылдан кейін әкесінің жасы баласының жасынан 2
есе артық болады? Теңдеу арқылы шеш.

34+х=2(11+х)
34+x=22+2x
-2x+x=22-34
-1x=-12
x=12/1
x=12

14-тапсырма. Мұраттың 7, Мақсаттың 8 алмасы бар, ал
Асанның алмасы жоқ. Алмаларды үшеуі бес бестен теңдей қылып бөліп жейді. Кейін
Асан үйінен 30 жаңғақ алып келеді. Мұрат пен Мақсатқа берген алмаларының
мөлшеріне тең келетіндей етіп бөлістіріп береді. Екеуіне қанша қаншадан түседі?

Жауабы: Мұратқа 12 жаңғақ, Мақсатқа 18
жаңғақ беріледі. 

15-тапсырма. Барлық жылқының үштен бірі және екеуі
бөлініп алынды. Бұдан соң қалған жылқының жартысы айдалып кетті. Сонда өрісте 9
жылқы қалды. Басында неше жылқы болды? Жауабы: 30 жылқы

16-тапсырма. Атасы немерелеріне сақтап қойған асығын
бергісі келді.Оларға жетеуден берсе, асықтың екеуі артық қалады. Ал сегізден
берсе, асықтың біреуі жетпей қалады. Атаның неше немересі бар? Асығы
нешеу? 

Жауабы: 23 асық, 3 немере 

17-тапсырма. Серік әкесінің бүгінгі жасына жеткен
кезде, қарындасының жасы қазіргі жасынан 2 есе үлкейеді. Ал қарындасы әкесінің
бүгінгі жасына жеткенде, Серіктің жасы бүгінгі жасынан 2 есе үлкейеді. Үшеуінің
жастарының қосындысы 100 болса, әр бірінің жасы қаншада? 

Жауабы: Серікпен
қарындасы 25 жаста, әкелері 50 жаста.

18-тапсырма. Айдос 5 дүкенге кіріп, қалтасындағы бүкіл
ақшасын жұмсайды. Әр дүкенде, сол дүкенге кірер кездегі ақшасының жартысынан 1
теңге артығын жұмсайды. айдостың үйінен шығар кезде қалтасында қанша теңге бар
еді?

Айдос соңғы дүкеннен шыққанында ақшасы
мүлдем қалмағанына қарағанда, сол дүкенге кірерде жартысы 1 теңге болатын
ақшасы бар деген сөз. Яғни екі теңгесі қалған еді. Мұнан алдыңғы дүкендерге
кеткен ақшаны есептеу үшін бұл ақшаларға 1 теңге қосып, 2 ге көбейтсек,
Айдостың әр дүкенге кірер кезде қалтасында қанша ақша болғанын табамыз.

4- дүкенде: 2 (2+1)= 6 теңге

3- дүкенде: 2 (6+1)= 14 теңге

2- дүкенде: 2 (14+1)= 30 теңге

1- дүкенде: 2 (30+1)= 62 теңге

19-тапсырма. Бала қорапқа жалпы саны 8 өрмекші және
қоңыз салды. Олардың аяқтарының қосындысы 54 екен қорапта неше өрмекші неше
қоңыз бар?

Жауабы: 12 балапан, 23 көжек.
20-тапсырма. . Бір
қарияның бір үйір жылқысы болады. Жылқыларын бағып жүрген қарияға бір топ бала
кездеседі. – Ата жылқыңызды біз бағып келейік – дейді. Сонда қария
жылқының бір басын жоғалтып, аяқтарын сындырып алмаңдар дегенде, бір бала
жылқыларыңыз бен өзіміздің басымызды қосып есептегенде бас саны 26 және аяқтар
саны 82 болды деген екен. Сонда жайылымда неше жылқы және оны бағып неше бала
жүр?
Шешуі: Бала саны – Х, жылқы саны – У. Баланың әрқайсысында 2 аяқтан, жылқыда 4
аяқ.{х+у=26 {х=26-у

2х+4у=82 2(26-у)+4у=82
52-2у+4у=82; 2у=30 х=26-15=11
2у=82-52 у=30:2=15
Жауабы: 11 бала, 15 жылқы.
21-тапсырма.. Қорадағы тауықтар мен қояндар саны 19, ал аяқтарының саны
40, қорада неше қоян неше тауық бар?
Тауық саны – х {х+у=19 {х=19-у

2х+4у=40 2(19-у)+4у=40
Қоян саны – у 
38-2у+4у=40
2у=40-38
2у=2.
Жауабы: 18 тауық 1 қоян
22-тапсырма. Бір кесе қымыз бен бір килограмм бауырсаққа 24 теңге ақша
төленді. Жарты кесе қымызбен бір килограмм бауырсаққа 18 теңге ақша төленсе,
бір кесе қымыз және 1 килограмм бауырсақ қанша тұрады?
Бір кесе қымыз Х теңге. Бір килограмм бауырсақ У теңге.
Теңдеу жүйесі: {х+у=24 {х=24-у

1/2 х+у=18 1/2(24-у)+у=18
12- 1/2у+у=18
у — 1/2 у=18- 12; 1/2 у=6; у=12
х=24-12=12. 
Жауабы: 12 теңге; 

«Қазақстан тарихы» пәнінен
тоқсандық жиынтық бағалау спецификациясы
9-сынып
Нұр-Сұлтан, 2019

 ПОЛНЫЙ ВАРИАНТ СКАЧАТЬ 

МАЗМҰНЫ
1. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мақсаты …………………………………………………………………… 3
2. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар ……………………………….. 3
3. «Қазақстан тарихы» пәнінен күтілетін нәтижелер ………………………………………………………… 3
4. Ойлау дағдыларының деңгейі …………………………………………………………………………………….. 4
5. Тоқсандарға ойлау дағдыларының деңгейіне байланысты тексерілетін мақсаттарды бөлу . 5
6. Жиынтық бағалауды өткізу ережесі ……………………………………………………………………………. 5
7. Модерация және балл қою …………………………………………………………………………………………. 6
І ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ ………………………. 7
ІІ ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ ……………………. 14
ІІІ ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ …………………… 21
IV ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ ………………….. 27
3
1. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мақсаты
Тоқсандық жиынтық бағалау оқу бағдарламасы мен оқу жоспарының мазмұнына
сәйкес, оқушылардың тоқсан барысында меңгерген білім, білік және дағдыларды анықтауға
бағытталған.Тоқсандық жиынтық бағалау оқу жоспарындағы тоқсан ішінде меңгеруге тиісті
оқу мақсаттарына жету деңгейін тексереді.
2. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған «Қазақстан тарихы» пәнінен
жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы
3. «Қазақстан тарихы» пәнінен күтілетін нәтижелер
Білу
 Қазақстанның ХХ ғасырдан бастап қазіргі күнге дейінгі негізгі оқиғаларын,
құбылыстарын, процестерін;
 Отан тарихында маңызды рөл атқарған тарихи қайраткерлерді;
 тарихи даму барысында қалыптасқан ұлттық мәдениеттің маңызды жетістіктерін.
Түсіну
 тарихтың барлық кезеңдері бойы отан тарихының дамуының тұтастығы мен
үздіксіздігін сипаттайтын негізгі оқиғалардың, құбылыстар мен процестердің мәнін;
 әлеуметтік-мәдени дамуының сипатты белгілерін;
 заманауи қоғамдық процестердің тарихи шарттылығын, адамзаттың мәдени
әртүрлілігін;
 Қазақстанның тарихи жолының ерекшеліктерін, әлем тарихындағы оның рөлі мен
орнын;
 Отан тарихындағы көрнекті тұлғалардың рөлі мен орнын;
 өзін Қазақстан Республикасы азаматы ретінде сезінуі нысанында азаматтық және
ұлттық біртектілігін;
 Отан тарихына, мәдениетіне, дәстүрлеріне, адам құқығы мен бостандығына, қоғам
өмірінің демократиялық қағидаларына құрметпен қарау қажеттігін.
Қолдану
 тарихи ойлау дағдыларын: өмірлік міндеттер мен мәселелерді шешу үшін;
 тарихи ойлау дағдыларын: тарихи картадағы өзгерістерді, түрлі нысандардың
орналасуын анықтау кезінде;
 тарихи ойлау дағдыларын: тарихи тұлғаларды, оқиғаларды, құбылыстарды,
процестерді салыстыру кезінде;
 тарихи ойлау дағдыларын: Қазақстанның және әлемнің басқа да елдерінің саяси,
әлеуметтік-экономикалық және мәдени дамуын сипаттау кезінде;
 тарихи ойлау дағдыларын: тарихи негізіне сүйене отырып, заманауи өмірдің
құбылыстарына қатынасы бойынша өз ұстанымын анықтау кезінде;
 тарихи ойлау дағдыларын: тарихи материалдармен жұмыс кезінде.
Талдау
 себеп-салдарлық байланыстарын анықтау мақсатында тарихи оқиғаларды,
құбылыстарды;
 процестерді; жалпы сипатты белгілері мен ерекшеліктерін анықтай отырып,
Қазақстанның және басқа да елдердің тарихи дамуын;
 тарихи тұлғалар қызметінің нәтижесі мен уәждерін;
4
 тарихи паралелль өткізу жолымен Қазақстанның даму үрдістерін;
 қоғамдық, экономикалық, саяси және мәдени процестерін;
 проблемалық сұрақтарға жауап беру үшін түрлі тарихи дереккөздерді;
 бір тарихи оқиғаларға, құбылыстар мен процестерге түрлі көзқарастарды;
 түрлі таңбалы жүйеде (мәтін, карта, кесте, схема, дыбыс-бейне қатары) ұсынылған
ақпараттарды.
Жинақтау:
 жалпы заңдылықтарды анықтай отырып, тарихи құбылыстардың, процестердің
сипатты белгілерін жіктеу, жүйелеу, жалпылау және саралау үшін түрлі
дереккөздердегі ақпараттарды;
 қоғамда болып жатқан қазіргі заманғы саяси, әлеуметтік-экономикалық және мәдени
процестерге бағдарлану үшін тарихи мәліметтерді.
Бағалау
 тарихи оқиғаларды, процестерді, құбылыстарды, тұлғаларды отандық және әлемдік
тарихқа ықпалы тұрғысынан бағалайды, оларды әртүрлі түсіндіруді;
 әртүрлі тарихи дереккөздердің анықтығын;
 заманауи өркениеттің перспективасын, оның дамуындағы қиындықтар мен
проблемаларды;
 қазіргі қазақстандық қоғамның әлемдік экономикадағы, саясаттағы және мәдениеттегі
рөлін.
4. Ойлау дағдыларының деңгейі
Ойлау
дағдыларының
деңгейі
Сипаттама Тапсырмалар
түрлері
Білу және түсіну Қазақстанның ХХ ғасырдан бастап қазіргі күнге
дейінгі негізгі оқиғаларын, құбылыстарын,
процестерін; Отан тарихында маңызды рөл
атқарған тарихи қайраткерлерді; тарихи даму
барысында қалыптасқан ұлттық мәдениеттің
маңызды жетістіктерін біледі.
КТБ — Көп таңдауы
бар тапсырмалар
ҚЖ — Қысқа
жауапты қажет
ететін тапсырмалар
Қолдану Демографиялық өзгерістердің себептері мен
салдарын анықтауда деректі қолданады. Тарихи
ойлау дағдыларын: өмірлік міндеттер мен
мәселелерді шешу үшін; тарихи картадағы
өзгерістерді, түрлі нысандардың орналасуын
анықтау кезінде; тарихи тұлғаларды, оқиғаларды,
құбылыстарды, процестерді салыстыру кезінде
қолданады.
ҚЖ — Қысқа
жауапты қажет
ететін тапсырмалар
ТЖ — Толық
жауапты қажет
ететін тапсырмалар
5
Жоғары деңгей
дағдылары
Қазақ зиялыларының Ресей империясының
Мемлекеттік Думасындағы қызметіне баға
береді. 1916 жылғы ұлт-азаттық көтерілістің
тарихи маңызын анықтайды және тұлғалардың
рөліне баға береді. «Алаш» партиясының ұлттық
мемлекеттілікті жаңғыртудағы саясатын
талдайды. Әлихан Бөкейханның саяси
көшбасшылық қызметіне, Қазақстанда құрылған
ұлттық автономиялардың маңыздылығына баға
береді. ХХ ғасырдың 20-30 жылдардағы әміршіл-
әкімшіл жүйе саясатының зардаптарын,
қоғамдық-саяси өмірдің ерекшеліктерін
түсіндіреді және өзіндік интерпретация жасайды.
Әміршіл-әкімшіл саясатқа қарсы халық
наразылықтарын салыстырып, талдайды. Қазақ
зиялыларының шығармашылық мұрасын
талдайды және қоғамдық санаға тигізген әсеріне
баға береді. Қазақстандықтардың Екінші
дүниежүзілік соғысының жеңісіне қосқан үлесін
бағалайды. Білім мен ғылым саласындағы
мемлекеттік саясатқа баға береді. Деректер мен
дәйектерді салыстыру арқылы жаңа
экономикалық саясаттың нәтижесінде орын
алған өзгерістерді талдайды. Қаныш Сәтпаевтың
Қазақстан өнеркәсібі мен ғылымын дамытудағы
рөліне баға береді. XX ғасырдың екінші
жартысындағы әскери-өнеркәсіп кешендерінің
Қазақстанға тигізген зардаптарын талдайды.
ҚЖ — Қысқа
жауапты қажет
ететін тапсырмалар
ТЖ — Толық
жауапты қажет
ететін тапсырмалар
5. Тоқсандарға ойлау дағдыларының деңгейіне байланысты тексерілетін мақсаттарды
бөлу
Тоқсан Білу және түсіну Қолдану Жоғары деңгей
дағдылары
I 0 % 0% 100 %
II 0 % 20 % 80 %
III 0 % 0% 100 %
IV 0 % 0 % 100 %
Барлығы — 5 % 95%
6. Жиынтық бағалауды өткізу ережесі
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау кезінде кабинетіңіздегі көмек ретінде қолдануға
мүмкін болатын кезкелген көрнекі құралдарды (диаграммалар, кестелер, постерлер, плакаттар
немесе карталарды) жауып қойыңыз.
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталмас бұрын алғашқы бетінде жазылған
нұсқауды оқып, білім алушыларға жұмыстың орындалу ұзақтығын хабарлаңыз. Білім
алушыларға жұмыс барысында бір-бірімен сөйлесулеріне болмайтындығын ескертіңіз.
Нұсқаулықпен таныстырып болғаннан кейін білім алушыларға тоқсан бойынша жиынтық
бағалау басталғанға дейін түсінбеген сұрақтарын қоюға болатындығы туралы айтыңыз.
Білім алушылардың жұмысты өздігінен орындап жатқандығына, жұмысты орындау
барысында көмек беретін қосымша ресурстарды, мысалы: сөздіктер немесе калькуляторлар
6
(спецификацияда рұқсат берілген жағдайлардан басқа уақытта) пайдалануларына
мүмкіндіктерінің жоқ екендігіне көз жеткізіңіз. Олардың жұмыс уақытында бір-біріне
көмектесулеріне, көшіріп алуларына және сөйлесулеріне болмайтындығын ескертіңіз.
Білім алушыларға дұрыс емес жауапты өшіргішпен өшірудің орнына, қарындашпен
сызып қоюды ұсыныңыз.
Жұмыс барысында нұсқаулыққа немесе жұмыстың ұзақтығына қатысты білім алушылар
тарапынан қойылған сұрақтарға жауап беруге болады. Жекелеген білім алушыларға көмек
беруге негізделген кез-келген ақпаратты оқуға, айтуға, өзгертіп айтуға немесе көрсетуге
тыйым салынады.
Тоқсандық жиынтық бағалауа аяқталғаннан кейін білім алушылардан жұмыстарын
тоқтатып, қалам/қарындаштарын партаның үстіне қоюларын өтініңіз.
7. Модерация және балл қою
Барлық мұғалімдер балл қою кестесінің бірдей нұсқасын қолданады. Модерация
үдерісінде бірыңғай балл қою кестесінен ауытқушылықты болдырмау үшін жұмыс үлгілерін
балл қою кестесіне сәйкес тексеру қажет.
7
І ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
І тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты – 40 минут
Балл саны – 30
Тапсырмалар түрлері:
КТБ — көп таңдауы бар тапсырмалар
ҚЖ — қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар
ТЖ — толық жауапты қажет ететін тапсырмалар
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/ толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады. Берілген нұсқа қысқа/
толық жауапты қажет ететін сұрақтарды қамтитын 5 тапсырмадан тұрады. Қысқа жауапты
қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап береді.Толық жауапты
қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және шығармашылық дағдыларын
көрсетеді.
Тапсырма бірнеше құрылымдық бөлімдерден/ сұрақтардан тұрады.
8
І тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Бөлім Тексерілетін мақсат
Ойлау
дағдаларының
деңгейі
Тапсырма
саны*
Тапсыр
ма №*
Тапсырм
а түрі *
Орындау
уақыты,
мин*
Балл
Бөлім
бойынш
а балл
ХХ ғасырдың
басындағы
Қазақстан
8.3.1.1 Қазақ зиялыларының
Ресей империясының
Мемлекеттік Думасындағы
қызметіне баға беру
Жоғары деңгей
дағдылары
1 1 ТЖ 5 5
23
8.3.1.3 1916 жылғы ұлт-
азаттық көтерілістің тарихи
маңызын анықтау және
тұлғалардың рөліне баға
беру
Жоғары деңгей
дағдылары
1 2 ТЖ 10 6
8.3.1.4 «Алаш»
партиясының ұлттық
мемлекеттілікті
жаңғыртудағы саясатын
талдау
Жоғары деңгей
дағдылары
1 3 ТЖ 8 7
8.3.1.5 Әлихан
Бөкейханның саяси
көшбасшылық қызметіне
баға беру
Жоғары деңгей
дағдылары
1 4 ТЖ 10 5
Қазақстанда
кеңестік
биліктің
орнығуы
8.3.1.6 Қазақстанда
құрылған ұлттық
автономиялардың
маңыздылығына баға беру
Жоғары деңгей
дағдылары
1 5 ҚЖ 7 7 7
Барлығы: 5 — 5 40 30 30
Ескерту: * — өзгерістер енгізуге болатын бөлімдер
9
Тапсырмалар және балл қою кестеcі үлгілері
«Қазақстан тарихы» пәнінен І тоқсанға арналған жиынтық бағалау тапсырмалары
1. Берілген ақпараттардың «ақиқат не жалған» екендігін анықтап, жалған ақпаратты
түсіндіріңіз.
№ Ақпарат А Ж Түсіндіріңіз
1 Ә.Бөкейханов II Мемлекеттiк Думада Ресейден шаруаларды
Қазақстанға қоныс аударту саясаты туралы баяндама
жасады
2 XX ғасырдың басында I Мемлекеттік Думаға Семей
облысынан сайланған Темірғали Нұрекенов болды
3 Шаймерден Қосшығұлұлы I және II Мемлекеттiк Думаға
Ақмола облысынан екi рет сайланды
4 Қазақ халқы Ресей империясының 1905-1917 жылдары
Мемлекеттік Думасына сайланған жоқ
5 Қазақ өлкесінің оянуына себепкер болған саяси оқиға
Қарқаралы петициясы болды
[5]
2. Берілген сурет пен мәтін негізінде талдау жасаңыз.
«Бұл хатты жазушы біздер – өз балаларың, өз тумаларың, жанымыз ашиды, қабырғамыз
қайысады. Біздің ата-ана, туған-туысқандарымыз іштеріңде. Бізді қазақ баласы, қанына
тартады, жаны ашиды десеңдер, тіл алыңдар: қан төкпеңдер, қарсылық қылмаңдар! Алынатын
жастар басын қорғаймын деп үйдегі кемпір-шал, қатын-баланың обалына қалмасын! Бізді
орысша оқып, орыс арасында жүр, біздің пайдамызды айтпас деп ойлайтындарың бізді Құдай
мен аруаққа тапсырыңдар!.. Әркімнің ниет-көңілі бір Аллаға аян, бізге сеніңдер!»
Бұл сөздер қандай оқиғаға қатысты айтылған? Дәлел келтіріңіз.
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
[2]
Осы оқиғаның тарихи маңызы мен тұлғалардың рөлін сипаттаңыз.
Оқиғаның тарихи маңызы Тұлғалардың рөлі
1.
2.
1.
2.
[4]
10
3. Алаш партиясының халықтың қолдауына ие болу себептерін анықтап, қорытынды жазыңыз.
1. ________________________________________________________________________
2. ________________________________________________________________________
3. ________________________________________________________________________
4. ________________________________________________________________________
5. ________________________________________________________________________
Қорытынды
1._________________________________________________________________________
2._________________________________________________________________________
[7]
4. Ә.Бөкейхановтың ұлт көшбасшысы ретінде идеяларын PEST талдау арқылы талдаңыз.
P-саяси
E-экономикалық
S-әлеуметтік
T-мәдени
Қорытынды
[5]
5. Қазақ территориясында құрылған автономиялар туралы кестені толтырыңыз.
Автономиялар Алашорда
автономиясы
Қоқан
автономиясы
ҚазАКСР
Уақыты 1. 3. 5.
Басшылары 2. 4. 6.
Тарихи маңызы 7.
[7]
11
Балл қою кестесі
Тапсырм
а №
Жауап Балл
Қосымша
ақпарат
1
1. Жалған
Себебі Б.Қаратаев II Мемлекеттiк Думада Ресейден
шаруаларды Қазақстанға қоныс аударту саясаты
туралы баяндама жасады. Өйткені қоныстандыру
саясатының жағымсыз, ауыртпалығын ашық айтып,
тоқтатуды көздеді.
2. Ақиқат
3. Ақиқат
4. Жалған
Қазақ халқы Ресей империясының 1907-1917
жылдары Мемлекеттік Думасына сайланған жоқ.
Өйткені 1907 жылы реакцияшыл сайлау заңы
шықты. Ендiгi жерде бұратана ұлттар, соның iшiнде
қазақтар да сайлау құқығынан айырылды.
5. Ақиқат
5
Жалған
жауаптарды
мазмұнға сай
түсіндіргені
үшін балл
беріледі
2
1.1916 ж. ұлт-азаттық қозғалысқа байланысты
айтылды.
2.1916 ж. ұлт-азаттық қозғалыс отарлауға және
империалистік саясатқа қарсы өрбіді. І
дүниежүзілік соғысқа қатысып жатқан Ресей
империясына соққы берді. Қазақстан мен Орта
Азия халықтарының ұлттық сана сезiмiнiң
оянуына түрткi болды. 1916 жылғы ұлт-азаттық
көтерiлiс қазақ халқының сан ғасырлық азаттық
күресi тарихында ерекше орын алады.
Оқиғаның тарихи маңызы
1. Қазақ халқы отаршылдыққа қарсы күш біріктірді.
2. Тәуелсіздік жолындағы күрестің алғашқы
қадамдарының бірі болды.
Тұлғалардың рөлі
1. А.Иманов, Ә. Жанбосын, Т. Бокин мен
көтерiлiстiң басқа да басшылары халықты ұлт
азаттық күреске жұмылдырды. Халықты
көтеріліске ұйымдастырып, қара жұмысқа ер
азаматтарды бермей, қасық қаны қалғанша
бостандық үшін күресіп, патша бұйрығын
орындамады.
2. Ә. Бөкейханов, М. Дулатұлы, А. Байтұрсынұлы
патша үкіметі өкілдерімен келіссөз жүргізу, қара
жұмысқа алынатындардың тізімін жасаудың
уақытын созу, қантөгіске бармай, халықты құрбан
болудан сақтау, Ресейде басталып келе жатқан
революциялық қозғалыстардың өршіген сәтін күтіп,
сол сәтте қарсылыққа шығуды ұсынды.
6
Білім
алушының
басқа да дұрыс
жауаптары
қабылданады
3
1-себеп. Алаш партиясының бағдарламасы барлық
әлеуметтік топтардың мүддесін ескерді;
2-себеп. Жер мәселесін шешудің тиімді
жолдары ұсынылып, қазақ жері қазақ елінің
7
Білім
алушының
басқа да дұрыс
12
меншігі болатындығы және қоныстандыру
саясатын тоқтату көзделді;
3-себеп. Бастауыш білім баршаға тегін,
қазақ балалары үшін ол міндетті түрде өз ана
тілінде берілетін болды;
4-себеп. Мемлекет басшылары мен лауазымдық
қызметке сайлау арқылы қойылады;
5-себеп. Қазақ ұлтына көбірек мүмкіндік берілді,
өзге ұлттардың да құқықтары болды.
Қорытынды
1. Қоғамдық-саяси өмірге араласа бастағанда
«Алаш» партиясы қазақ халқын отарлық езгiден
азат ету мен тәуелсіз ел болуды ұсынды.
2. Алаш партиясы бағдарламасында халыққа
саяси, маңызды мәселелердің шешудің жолдары
ұсынылды.
жауаптары
қабылданады
4
P-саяси — Демократияның мәні билiктің халық
қолында болуы.
E-экономикалық — Ә.Бөкейхановтың айтуынша,
«Қазақтың байырғы жерін қашан қазақтар өз
бетінше ғылым мен техникаға сүйеніп толық
игермейінше, жер жеке меншікке де,
қоныстанушыларға да берілмейді».
S-әлеуметтік — жердің астындағы, үстіндегі,
аспанындағы барлық игілік қазақ мемлекетіне
қызмет етуі керек. Ә.Бөкейхановтың айтуынша,
«Оның әрбір түйір тасы әр қазақтың өңіріне түйме
болып қадалу керек» болатын.
T-мәдени — тәуелсіз ғылымға, ұлттық салт- дәстүрге
негізделген заңға сүйене отырып, Жапонияның
үлгісіндегі ұлттық-демократиялық мемлекет құру
еді.
Қорытынды
Ә.Бөкейхановтың идеялары – мәңгілік және қазақ
ұлты өмір сүріп тұрған жағдайда күн тәртібінен
түспейді.
5
Білім
алушының
басқа да дұрыс
жауаптары
қабылданады
5
Алашорда автономиясы
1.Уақыты — 1917–1920 ж, 1917 жылы 5–13
желтоқсанда Орынбор қаласында өткен Екiншi
жалпықазақ съезiнде жарияланған қазақ халқының
ұлттық-аумақтық мемлекеттiлiгi.
2. Басшылары — «Алаш» партиясының басшылары
Ә. Бөкейханов, А. Байтұрсынов т.б
Қоқан автономиясы
3.1917 жылы 28 қарашада -1918 ж ақпан Түркiстан
өлкесi халықтарының өзiн-өзi басқаруын
қамтамасыз ету мақсатында құрылған мемлекеттiк
құрылым.
4. Басшылары — М.Шоқай, М.Тынышпаев
Қаз АКСР-і
5.1920 жылы 26 тамызда Кеңес
7
Білім
алушының
басқа да дұрыс
жауаптары
қабылданады
13
– БОАК пен РКФСР ХКК-i – Кеңестiк негiзiнде
құрылған федерациялық социалистiк мемлекет
6.Қазақ АКСР ОАК-нiң төрағасы Сейтқали
Меңдешев, Қазақ АКСР ХКК-нiң төрағасы В.
Радус-Зенькович сайланды.
Тарихи маңызы
7. Қазақ халқын отарлық езгiден азат ету. Қазақ
халқының аумақтық бiрiгуi мемлекеттiлiктi
нығайтып, республиканың экономикалық дамуы
үшiн маңызы зор болды.
Барлығы
30
14
ІІ ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
ІІ тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты – 40 минут
Балл саны – 30
Тапсырмалар түрі :
КТБ — көп таңдауы бар тапсырмалар
ҚЖ — қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар
ТЖ — толық жауапты қажет ететін тапсырмалар
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/ толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады. Берілген нұсқа қысқа/
толық жауапты қажет ететін сұрақтарды қамтитын 6 тапсырмадан тұрады. Қысқа жауапты
қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап береді.Толық жауапты
қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және шығармашылық дағдыларын
көрсетеді.
Тапсырма бірнеше құрылымдық бөлімдерден/ сұрақтардан тұрады.
15
ІІ тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Бөлім Тексерілетін мақсат Ойлау
дағдаларының
деңгейі
Тапсырма
саны*
Тапсырм
а№*
Тапсырма
түрі *
Орындау
уақыты,
мин*
Балл Бөлім
бойынш
а балл
Қазақстан
тоталитарлық
жүйе кезеңінде
8.3.1.7 ХХ ғасырдың 20-30
жылдардағы әміршіл-әкімшіл
жүйе саясатының зардаптарын
талдау
Жоғары деңгей
дағдылары
1 1 ТЖ 7 5
15
8.4.1.1 Деректер мен
дәйектерді салыстыру арқылы
жаңа экономикалық саясаттың
нәтижесінде орын алған
өзгерістерді талдау
Жоғары деңгей
дағдылары
1 2 ТЖ 8 4
8.1.1.1 Демографиялық
өзгерістердің себептері мен
салдарын анықтау
Қолдану
2 3-4 ҚЖ 10 6
Кеңестік
Қазақстанның
мәдениеті: білім
мен ғылым
8.2.3.4 Қаныш Сәтбаевтың
Қазақстан өнеркәсібі мен
ғылымын дамытудағы рөліне
баға беру
Жоғары деңгей
дағдылары
1 5 ТЖ 5 6 6
Кеңестік
Қазақстанның
мәдениеті:
әдебиет пен өнер
8.2.2.1 Қазақ зиялыларының
шығармашылық мұрасын
талдау және қоғамдық санаға
тигізген әсеріне баға беру
Жоғары деңгей
дағдылары
1 6 ҚЖ 10 9 9
Барлығы: 6 — — 40 30 30
Ескерту: * — өзгерістер енгізуге болатын бөлімдер
16
Тапсырмалар және балл қою кестеcі үлгілері
«Қазақстан тарихы» пәнінен ІІ тоқсанға арналған жиынтық бағалау тапсырмалары
1. ХХ ғасырдың 20–30 жылдардағы әміршіл-әкімшіл жүйе саясатының зардаптарына берілген
салалар бойынша талдау жасаңыз.
Салалар Зардаптары
Саяси
Экономикалық
Әлеуметтік
Мәдени
Демографиялық
[5]
2. Деректі қолданып, сұрақтарға жауап беріңіз.
ЖЭС-тiң енгiзiлуiмен жердi жалға беру мен жалға алуға, жалдамалы еңбектi қолдануға
рұқсат етiлді. Ауыл шаруашылық, несие, тұтынушылар кооперациясы дамыды. «Әскери
коммунизм» кезiнде енгiзiлген еңбек мiндеткерлiгi мен еңбекке мобилизациялау жойылды.
Ұсақ кәсіпшілік жеке адамдарға немесе кооперативтерге жалға берiлдi.
ЖЭС кезiнде қазақтардың мемлекетке астық тапсыруы. 1921 жыл.
Қазақстанда жаңа экономикалық саясатты жүзеге асырудың негiзгi белгілері қандай болды?
(кемінде екі белгісін жазыңыз)
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
Жаңа экономикалық саясаттың нәтижесінде орын алған өзгерістерді жазыңыз.
(кемінде екі өзгерісті жазыңыз)
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
[4]
3. Деректі қолданып, сұрақтарға жауап беріңіз.
Тарихшы Манаш Қозыбаев 1921-22 жылдардағы аштық турасында: «1921-1922
жылдардағы аштық қазақтарды демографиялық апатқа әкелді. 1922 жылдың наурызында
Қазақстанның батыс және солтүстік аймақтарында 2 миллион 350 мың адам аштыққа
ұшырады, олардың көбі өлді» деп жазыпты. Кеңестiк билiктiң алғашқы 20-30-жылдарында
қазақтар 4 миллионға жуық адамынан айырылды. 1921-1922-жылдардағы аштық кезiнде – 1
17
млн 700 мың адам, 1932-1933-жылдары 2 млн 300 мыңға жуық адам қырылған. Мұны
айғақтайтын деректер бар. 1992 жылы 31 мамырда жазушы Смағұл Елубаевтың «Алаш
жұртына ашық хаты» жарияланды. Онда 1932 жылғы қанды геноцид болмағанда, 1992 жылы
қазақтың саны жер бетiнде 10 миллион емес, 30 миллионға жетiп жығылатындығы айтылды.
1921-22 жж ашаршылық қандай оқиғалардан кейін орын алды ?
1.
2.
1921-22 жж ашаршылықтың басты себебі қандай болды?
1.
2.
[4]
4. 1931–1933 жылдар аралығындағы ашаршылықтың демографиялық салдарына дәлел
келтіріп, жазыңыз
1.
2.
[2]
5. Қаныш Сәтбаевтың Қазақстан өнеркәсібі мен ғылымын дамытуға қосқан үлесіне нақты
мысал келтіріңіз.
1 __________________________________________________________________________
2 __________________________________________________________________________
3 __________________________________________________________________________
4.__________________________________________________________________________
Қорытынды
5.__________________________________________________________________________
6.__________________________________________________________________________
[6]
18
6. Әдебиет пен өнердегі қазақ зиялыларының шығарашылық мұрасына талдау жасаңыз.
Қазақ зиялылары
1________________
2___________________
Шығарма атауы 3 4
Шығармасының
мазмұны
5 6
Қоғамдық санаға
әсері
7 8
Қорытынды 9.
[9]
19
Балл қою кестесі
Тапсыр
ма №
Жауап Балл
Қосымша
ақпарат
1
Саяси салада — шынайы егемендiктiң болмауы,
қазақ халқының тiлi мен тарихының жойылуы,
Қазақстанда «Кiшi Қазан» идеясының жүзеге
асырылуы.
Экономикалық салада — экономиканың шикiзаттық
бағытта қалыптасуы, ауыл шаруашылығын
ұжымдастыру.
Әлеуметтік салада -. жаппай қуғын-сүргiн жүргiзу.
3,5 млн адамның азап шегуi
Мәдени салада — қоныстандыру саясатының
нәтижесінде ұлттық құндылықтардың жойыла
бастауы, ассимиляциялық саясат
Демографиялық салада — ашаршылықтан халық
санының азаюы демографиялық дағдарысқа әкелді.
5
Басқа дұрыс
жауаптарды
қабылдауға
болады.
2
Қазақстанда жаңа экономикалық саясатты
жүзеге асырудың негiзгi белгілері
1. Азық-түлiк салығын енгiзу
2. Жалдамалы еңбектi пайдалану
Жаңа экономикалық саясаттың нәтижесінде орын
алған өзгерістер:
1. Мемлекеттiк кәсіпорындар шаруашылық есеп
жүйесiне көшірілді.
2. Жалпыға бiрдей еңбек мiндеткерлiгi жойылды
4
Басқа дұрыс
жауаптарды
қабылдауға
болады
3
1. Азамат соғысы
2. Әскери коммунизм саясаты
Себептері
1. Қуаңшылық
2. Ауыл шаруашылық өнімдерін зорлықпен тартып
алу
4
Басқа дұрыс
жауаптарды
қабылдауға
болады
4
1. Қытай, Монғолия, Иран мен Ауғанстанға қоныс
аударды
2. 1931–1933 жылдары аштықтан, аурулардан 2,1
млн-дай қазақтар мен 200–250 мыңдай басқа
ұлттардың өкілдері қаза тапты.
2
Басқа дұрыс
жауаптарды
қабылдауға
болады
5
1. Кеңес Одағында металлогения ғылымын
дамытушылардың белгiлi өкілі қазақстандық
металлогения мектебiнiң негiзiн салушы.
2. Орталық Қазақстанның металлогендiк болжам
картасын жасады.
3. Жезқазғандағы мыс- кен орындарын зерттеді.
4. Алғаш алгебра оқулық жазды.
Қорытынды
5. Қ.Сәтбаевтың Қазақстан ғылымының дамуына
еңбегі зор. Оған дәлел Қазақ КСР ҒА –ның тұңғыш
президенті.
6. Сәтбаев өзінің өмірінде 640 ғылыми жұмыстан
астам жұмыс жазды.
6
Басқа дұрыс
жауаптарды
қабылдауға
болады
20
6
1. Б.Майлин қазақтың көрнекті жазушысы, қазақ
әдебиетін қалыптастырушылардың бірі
2. Ә.Қастеев Қазақстандағы
тұңғыш кәсіби суретшi, қазақ бейнелеу өнерінiң
негiзiн салушылардың бiрi
2
3. «Азамат Азаматыч» романы.
4. «Түрксiб» картинасы
5. «Азамат Азаматыч» романы дәуір шындығын
қамтыған. Қазақ интеллегенциясының қалыптасуы
жайында баяндалған.
6. «Түркістан Сібір темір жолының салыну кезіндегі
халықтың екпінді еңбегін көрсетеді.
7. Социалистік реализмге сүйеніп жазылған
шығарма болып табылады
8. Еңбек адамының қоғамдағы әлеуметтік рөлін
көрсетті.
9. Өнер мен әдебиетте кеңес адамын, олардың
ерлігі мен коммунистік идеяға адалдығын
бейнелеуге көңіл бөле бастады. Бұл жылдары
партиялық идеология шығармашылықтарына әсер
етті.
7
Басқа дұрыс
жауаптарды
қабылдауға
болады.
Барлығы 30
21
ІІІ ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
ІІІ тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты — 40 минут
Балл саны — 30 балл
Тапсырма түрлері:
КТБ — көп таңдауы бар тапсырмалар
ҚЖ — қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар
ТЖ — толық жауапты қажет ететін тапсырмалар
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/ толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады. Берілген нұсқа қысқа/
толық жауапты қажет ететін сұрақтарды қамтитын 6 тапсырмадан тұрады. Қысқа жауапты
қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап береді.Толық жауапты
қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және шығармашылық дағдыларын
көрсетеді.
Тапсырма бірнеше құрылымдық бөлімдерден/ сұрақтардан тұрады.
22
ІІ тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Бөлім Тексерілетін мақсат Ойлау
дағдаларының
деңгейі
Тапсырма
саны*
Тапсырм
а№*
Тапсырма
түрі *
Орындау
уақыты,
мин*
Балл Бөлім
бойынш
а балл
Қазақстан Ұлы
Отан соғысы
жылдарында
8.3.2.1 Қазақстандықтардың
Екінші дүниежүзілік
соғысының жеңісіне қосқан
үлесін бағалау
Жоғары деңгей
дағдылары
1 1 ҚЖ 5 5 5
Қазақстан Ұлы
Отан соғысынан
кейінгі жылдарда
(1946-1953
жылдар)
9.3.2.1 XX ғасырдың екінші
жартысындағы әскери-
өнеркәсіп кешендерінің
Қазақстанға тигізген
зардаптарын талдау
Жоғары деңгей
дағдылары
1 2 ТЖ 8 6 6
Қазақстан
Хрущевтық
«жылымық»
кезеңінде (1954-
1964 жылдар)
9.3.1.1 Қоғамдық-саяси
өмірдің ерекшеліктерін
түсіндіру және өзіндік
интерпретация жасау
Жоғары деңгей
дағдылары
1 3 ҚЖ 7 6 6
Қазақстан
«Тоқырау»
кезеңінде (1965-
1985 жылдар)
9.3.1.4 Әміршіл-әкімшіл
саясатқа қарсы халық
наразылықтарын
салыстырып, талдау
Жоғары деңгей
дағдылары
2 4-5 ТЖ 10 6 6
Кеңестік
Қазақстанның
мәдениеті (1946-
1985 жылдар
9.2.3.2 Білім мен ғылым
саласындағы мемлекеттік
саясатқа баға беру
Жоғары деңгей
дағдылары
1 6 ТЖ 10 7 7
Барлығы:
6 — — 40 30 30
Ескерту: * — өзгерістер енгізуге болатын бөлімдер
23
Тапсырмалар және балл қою кестеcі үлгілері
«Қазақстан тарихы» пәнінен ІІІ тоқсанға арналған жиынтық бағалау тапсырмалары
1. Берілген ақпараттардың «ақиқат не жалған» екендігін анықтап, «жалған» жауапты
түсіндіріңіз.
№ Ақпараттар А Ж Түсіндіріңіз
1 Панфилов басқарған 316 атқыштар дивизиясы Мәскеуді
ерлікпен қорғауға қатысты.
2 Бауыржан Момышұлы Ұлы Отан соғысы уақытында
Кеңес Одағы батыры атағын алды.
3 Әлия Молдағұлова майданда мерген болды
4 Соғыс уақытында Қазақстанның қорғасын өнеркәсібі оқ-
дәрі жасауда ерекше үлес қосты
5 Соғыс жылдарында Ж.Қуанышбаев күріш өнімін алуда
рекорд жасаған
[5]
2. Мәтінді қолданып, әскери-өнеркәсіп кешендерінің Қазақстанға тигізген зардаптарын
талдаңыз.
Семей полигоны жайлы көп айтылады, бірақ халыққа әкелген зардабы жайлы
маңызды шешім табылған жоқ. Әсіресе, Азғыр мен Тайсойған полигондары қамтып отырған
1,4 млн. га жер радиоактивті ластануда. Байқоңырдан ұшырылатын тәжірибелік космос
кемелерінің сол жердің тұрғындарына әкелетін экологиялық апаты ондағы техногендік,
өндірісте ластану, радиоактивтілік және ракета-космос қалдықтарымен (Бетпақдала) ластану
топырақтың құнарсыздануына, жайылымдардың тозуына жоғары деңгейде әсер етуде. 1949-
1996 жылдар арлығында Қазақстан жерінде 503 ядролық қару сыналды. 20 млн. га жер
экологиялық апатты аймаққа, тіршіліксіз экожүйелерге айналды. Бұл апат 3,4 млн. адам
тұратын елді мекендерді қамтыды. Сондағы тұрғын халықтың болашағы қандай? Олардың
ұрпақтары қандай зардап шегіп отыр?
Салалары Зардаптары
Саяси
Экономикалық
Әлеуметтік
Экологиялық
Демографиялық
Қорытынды
[6]
3. Кестені толтырыңыз
Сталиндік кезеңінің ерекшеліктері «Жылымық» кезеңінің ерекшеліктері
1 1
2 2
Қорытынды
1.
2.
[6]
4. Әміршіл-әкімшіл саясатқа қарсы халық наразылықтары туралы сұрақтарға жауап беріңіз.
1960 жылдары құрылған «Жас тұлпар» қазақ жастар ұйымының маңызын түсіндіріңіз.
24
1979 жылғы Целиноградтағы оқиғалардың себептерін анықтаңыз.
1
2
[3]
5. Олжас Сүлейменовтiң «Аз и Я» атты кiтабы бойынша сұрақтарға жауап беріңіз.
a .Олжас Сүлейменовтiң «Аз и Я» атты кiтабының мазмұны қандай?
________________________________________________________________________
b. Бұл еңбек кеңес үкіметінің идеологиясына неге сай болмады ?
________________________________________________________________________
c. «Аз и Я» атты кiтабының маңыздылығы неде?
________________________________________________________________________
[3]
6. Кестеде 1946-1985 жылдардағы білім мен ғылым саласындағы мемлекеттік саясатқа баға
беріңіз.
Білім Ғылым
Күшті жақтары Әлсіз жақтары Күшті жақтары Әлсіз жақтары
Білім мен ғылым саласындағы мемлекеттік саясатқа баға беріңіз.
1
2
Қорытынды
[7]
25
Балл қою кестесі
№ Жауап Балл
Қосымша
ақпарат
1
1. Ақиқат .
2. Жалған. Себебі Бауыржан Момышұлы соғыс кезінде
Кеңес Одағы батыры атағын алған жоқ
3. Ақиқат .
4. Ақиқат.
5. Жалған. Ыбырай Жақаев күрішші, ал Жазылбек
Қуанышбаев қой өсіруші болған.
5
Жалған
жауаптарды
мазмұнға сай
түсіндіргені
үшін балл
беріледі
2
Саяси салада
«Қырғи-қабақ» соғыс әсерінен әскери кешендер
салынып, ұлттық мүдде ескерілмеді.
Экономикалық салада
Ауыр өнеркәсіп әскери және шикізаттық бағытта
дамыды.
Әлеуметтік салада
Жергiлiктi жастардан мамандар даярлау iсiне аз назар
аударылып, кәсіби мамандардың жетіспеушілігі сезілді.
Экологиялық салада
Зиянды радиоактивтi заттар топырақты, суды, бүлдiрiп,
адам денсаулығына залал келтiрдi.
Демографиялық салада
Адам шығыны көп болды.
Қорытынды
Қазақстан аумағына түсетiн техногендiк салмақтың
үнемi өсіп отыруымен күрделене түстi.
6
Басқа дұрыс
жауаптарды
қабылдауға
болады
3
Сталиндік кезеңнің ерекшеліктері
Жеке басқа табынушылық
Қуғын-сүргiннiң жалғасуы
«Жылымық» кезеңінің ерекшеліктері
Жеке басқа табынушылықты ашық сынау Тоталитарлық
режимнiң құрбандарын ақтау үрдiсi басталды
Қорытынды
1. Екі кезеңде де коммунистiк қоғам құру мақсаттарын
жариялау, әміршіл-әкімшіл жүйе үстемдік етті.
2. Қазақстанның қоғамдық-саяси дамуына қолайсыз
ықпал етiп, ауыр зардаптарға әкелді.
6
Басқа дұрыс
жауаптарды
қабылдауға
болады
4
«Жас тұлпар» қоғамдық ұйымы КОКП-нiң ұлттық
саясатының негiзгi ережелерiн қайта қарауды талап етіп,
саяси ағартушылық қызметпен айналысты.
1. Қазақстан аумағында немiс автономиясын құру
туралы шешiм болды.
2. Ұлттық мүддемен санаспай, территориялық
тұтастықты бұзуға әрекет жасалды.
3
Басқа дұрыс
жауаптарды
қабылдауға
болады
5
a) Автор кiтабында ежелгi орыс әдебиетінiң белгiлi
ескерткiшi «Слово о полку Игоревенiң» («Игорь полкi
туралы жыр») славян және түркi этникалық әлемінің
шекарасында пайда болып, онда екi көршілес
мәдениеттің шындығы үйлесiмдi бейнеленгенi туралы
қорытындыға келдi
3
Басқа дұрыс
жауаптарды
қабылдауға
болады
26
b) Партияның ұлтшыл идеологтары үшiн О. Сүлейменов
жасаған қорытынды дөрекі, ақылға сыйымсыз болып
көрінді.
c) «Аз и Я» кiтабы түркі этникалық тайпаларының
қалыптасуын ерте дәуірден басталуын көрсетеді.
Қазақстандағы ғылыми тарихи ойдың дамуына ықпал
етті.
6
Күшті жақтары
Білім — 1984 ж. балаларды алты жастан бастап оқытуға
көшу, еңбекпен ұштастыра оқыту үшін оқу-материалдық
база жасау, оқу бағдарламасына жаңа пәндер қосу
жөніндегі мектеп реформасы басталды
Ғылым -1985 жылы республикада 40377
ғылыми қызметкер жұмыс iстедi. Олардың 864-i ғылым
докторы, ал 650-i ғылым академиясының академиктерi,
корреспондент-мүшелерi, профессорлар болды.
Әлсіз жақтары
Білім – қазақ мектептерінің жабыла бастауы, оқу
орындарында, мектептерде сабақ өткізетін бөлмелер,
оқулықтар, тiптi, мұғалiмдер де жетiспедi.
Ғылым- ғылыми жұмыстардың бірін-бірі қайталауы,
ғылыми зерттеулердің тиімділігі күрт төмендеді. 1985
жылы өндіріске енгізілген бір зерттеудің экономикалық
тиімділігі екі есе төмендеді
Білім мен ғылым саласындағы мемлекеттік саясатқа
баға беріңіз.
1. Мәдени салалардың мәселелерін жете бағаламау,
олардың дамуына қаржыны “қалдықты” принцип
бойынша бөлу республика мәдениетінің кең көлемде
дамуына өзінің теріс әсерін тигізді.
2. Экономикадағы тежеу мен тоқырау құбылыстары
қоғам өмірінің мәдени салаларына да, ғылымның
дамуына да кері әсерін тигізбей қоймады.
Қорытынды.
Бұл кезеңдегi жетiстiктер екi ұдай әсер қалдырды. Бiр
жағынан, бiлiм беру, ғылым мен өнер салаларындағы
оңды өзгерістер, Ғылым академиясы ашылды,
даярланған кәсіби мамандар пайда болды, жаңа театрлар
салынды, екiншi жағынан, партиялық өктемдік еркiн
шығармашылыққа бөгет жасап, жағымсыз құбылыстар
туғызды.
7
Басқа дұрыс
жауаптарды
қабылдауға
болады
Барлығы 30
27
IV ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
IV тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты — 40 минут
Балл саны — 30
Тапсырмалар түрлері:
КТБ — көп таңдауы бар тапсырмалар
ҚЖ — қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар
ТЖ — толық жауапты қажет ететін тапсырмалар
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/ толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады. Берілген нұсқа
қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтарды қамтитын 6 тапсырмадан тұрады. Қысқа
жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және
шығармашылық дағдыларын көрсетеді.
Тапсырма бірнеше құрылымдық бөлімдерден/ сұрақтардан тұрады.
28
IV тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Бөлім Тексерілетін мақсат
Ойлау
дағдаларыны
ң деңгейі
Тапсы
рма
саны*
Тапсырм
а№*
Тапсырма
түрі *
Орындау
уақыты,
мин*
Балл
Бөлім
бойынша
балл
Қазақстан қайта құру
кезеңінде (1986-1991
жылдар)
9.3.1.5 1986 жылғы Желтоқсан
оқиғасының тарихи
маңыздылығына баға беру
Жоғары
деңгей
дағдылары
1 1 ҚЖ 10 6 6
Қазақстан
мемлекеттілігінің қайта
жаңғыруы (1991 – 1996
жылдар)
9.4.2.2 Нарықтық
экономиканың өндірістік
қатынастарға әсерін талдау
Жоғары
деңгей
дағдылары
1 2 ҚЖ 7 6 6
Қазақстан
Республикасының
дамуы (1997 ж. –бүгінгі
күнге дейін)
9.3.2.3 Қазақстанның
аймақтық және халықаралық
ұйымдарымен байланыстарын
талдау
Жоғары
деңгей
дағдылары
2 3-4 ҚЖ 6 6 6
Қазіргі заманғы
Қазақстан мәдениеті
(1991 жылдан бүгінге
күнге дейін)
9.2.1.3 «Мәңгілік Ел»
Жалпыұлттық идеясының
маңыздылығын бағалау
Жоғары
деңгей
дағдылары
1 5 ТЖ 10 6
12
9.2.1.2 Қазақстан халқы
Ассамблеясының дінаралық,
этносаралық келісім және ішкі
тұрақтылықты нығайтудағы
ықпалын бағалау
Жоғары
деңгей
дағдылары
1 6 ТЖ 7 6
Барлығы:
6 — — 40 30 30
Ескерту: * — өзгерістер енгізуге болатын бөлімдер
29
Тапсырмалар және балл қою кестеcі үлгілері
«Қазақстан тарихы» пәнінен IV тоқсанға арналған жиынтық бағалау тапсырмалары
1. Тест тапсырмаларын орындаңыз.
1.1.Төмендегі фактілердің қайсысы дұрыс:
І. Д. А. Қонаевтың Қазақстан КОКП ОК Бiрiншi хатшысы қызметiнде 1960–1962 жж, 1964–1986
жж болған жылдары болған.
II. Д. Қонаев өмірінің 45 жылға жуығын ел басқару iсiне арнады, ширек ғасырға жуық
Қазақстанның бiрiншi басшысы қызметiн атқарды.
А) I және II нұсқа дұрыс
В) Тек I нұсқа дұрыс
С) Тек II нұсқа дұрыс
D) I және II нұсқа дұрыс емес
1.2.Төмендегі фактілердің қайсысы дұрыс:
I. 1986 жылы 16 желтоқсан күнi Қазақстан Компартиясы ОК-нiң V Пленумында
Д.А.Қонаевтың орнына Г.В.Колбин тағайындалды
II.1986 жылы 16 желтоқсан күнi таңертең Қазақстан Компартиясы ОК-нiң V Пленум бар-жоғы
30 минутқа созылды.
А) I және II нұсқа дұрыс
В) Тек I нұсқа дұрыс
С) Тек II нұсқа дұрыс
D) I және II нұсқа дұрыс емес
1.3.Төмендегі фактілердің қайсысы дұрыс
I. 1986 жылы 21 желтоқсан күнi таңертең Алматыда жаппай толқу басталып, кейiнiрек ол
республиканың басқа да қалаларына тарады.
II. Г. В. Колбиннiң республиканың жоғарғы басшылығына тағайындалуы толқу үшiн тек
сылтау ғана едi.
А) I және II нұсқа дұрыс
В) Тек I нұсқа дұрыс
С) Тек II нұсқа дұрыс
D) I және II нұсқа дұрыс емес
1.4. Төмендегі фактілердің қайсысы дұрыс:
I. Желтоқсан оқиғасы КСРО-ны құрушы республикалардың бөлініп шығып, мемлекеттiк
егемендiгiн жариялауына жеткiздi.
II. Желтоқсан оқиғасы бүкiл халықтың рухани оянуына әсер етiп, ұлттық сананы ұлттық рухты
жандандырды.
А) І және ІІ екі нұсқау да дұрыс
В) Тек І нұсқа дұрыс
С) Тек ІІ нұсқа дұрыс
D) І және ІІ екі нұсқа да дұрыс емес
1.5. Төмендегі фактілердің қайсысы дұрыс:
I. Уақытша ұстау бөлімдеріне, арнайы тергеу орындарына жеткiзiлген, қала сыртына
апарылғандар адамдардың саны 8,5 мыңға жеттi.
II. Қ. Рысқұлбеков, Е. Сыпатаев, М. Әбдiқұлов т.б. жастар қатаң жазаланды.
А) І және ІІ екі нұсқа да дұрыс
В) Тек І нұсқау дұрыс
С) Тек ІІ нұсқау дұрыс
D) І және ІІ екі нұсқау да дұрыс емес
30
1.6. Төмендегі фактілердің қайсысы дұрыс:
I. 1986 жылғы желтоқсандағы қазақ жастарының бой көтерулері ұлтшылдық сипатта болды.
II. Шеру бейбiт, саяси сипатта болды.
А) І және ІІ екі нұсқа да дұрыс
В) Тек І нұсқа дұрыс
С) Тек ІІ нұсқа дұрыс
D) І және ІІ екі нұсқа да дұрыс емес
[6]
2. Нарықтық экономикаға байланысты сұрақтарға жауап беріңіз.
Нарықтық экономикаға көшу барысында қандай қиындықтар орын алды?
1.
2.
Нарықтық экономикаға көшу барысындағы қандай өзгерістер орын алды?
1.
2.
Қорытындылаңыз
1.
2.
[6]
3. Қазақстанның халықаралық ұйымдарымен байланыстарын талдаңыз (бір ұйымды таңдаңыз).
Ұйым Ұйымға кірген жылы Байланыстары
[3]
4. Қазақстанның аймақтық ұйымдарымен байланыстарын талдаңыз (бір ұйымды таңдаңыз).
Ұйым Ұйымға кірген жылы Байланыстары
[3]
5. «Мәңгілік Ел» жалпыұлттық идеясын маңыздылығын түсіндіріңіз.
№ Тапсырма Маңыздылығы
1 Есте қалатын (мазмұны )
2 Нәтижесі
3 Айрықша мәнділігі
4 Жаңғырығы
(сабақтастығы)
5 Айқындайтын
(басқа да қырларды
түсінуге жол
ашатындығы)
Қорытынды
[6]
31
6. Сұрақтарға жауап беріңіз.
Қазақстан халқы Ассамблеясының құрылуына қандай себептер әсер етті?
1. 2.
3.
Ассамблеясының дінаралық, этносаралық келісім және ішкі тұрақтылықты нығайтудағы
ықпалына дәлелдер келтіріп баға беріңіз.
Дінаралық этносаралық келісім ішкі тұрақтылық
[6]
32
Балл қою кестесі
№ Жауап Балл
Қосымша
ақпарат
1
1.1 А) I және II нұсқа дұрыс
1.2 В) Тек I нұсқа дұрыс
1.3 С) Тек II нұсқа дұрыс
1.4 А) І және ІІ екі нұсқа да дұрыс
1.5 А) І және ІІ екі нұсқа да дұрыс
1.6 С) Тек ІІ нұсқа дұрыс
6
2
Қиындықтары
1. 1992 жылғы 6 қаңтардан бастап бағаны босату туралы
Жарлық қабылдады. Бұл тұтынушыларға бағаның
қымбаттауы, жемқорлық пен алыпсатарлыққа алып
келді.
2. Халықтың жағадайының нашарлауы, наразылықтар,
ереуілдер орын алды.
Өзгерістер
1. Жекешелендіру, салық реформасы, баға реформасы,
еңбек ақы жөніде реформа, жаңа банктік саясат
2. Шағын бизнестің дамуы, монополиядарды бөлшектеу.
Қорытынды
1. Нарықтық экономика нәтижесінде түбегейлі
өзгерістер орын алды.
2. Нарықтық қатынастар еркіндікке, тауар айналымына,
ұлттық валютамыздың нығаюы, шағын және орта
кәсіпкерліктің пайда болуына әкелді.
6
Басқа дұрыс
жауаптарды
қабылдауға
болады
3
Ұйым
БҰҰ
1992 жылы 2 наурызда БҰҰ-на мүше болды.
1995 жылы БҰҰ Ұлы Абайдың 150 жылдық мерейтойын
атап өтті.
3 Білім алушы
басқа да
халықаралық
ұйым туралы
жазуы мүмкін.
4
Ұйым
ШЫҰ
1996 жылы құрылды.
ШЫҰ-да қауiпсiздiк саласындағы ықпалдастықпен
қатар, экономика саласындағы байланыстарды
жүргізіледі
3
Білім алушы
басқа да
аймақтық
ұйым туралы
жазуы мүмкін
5
Есте қалатын (мазмұны )
Мәңгілік ел идесы еліміздің тарихында 2012 жылдан
2050 стратегиясымен бірге енді. Болашаққа бағытталған
идеямыз
Нәтижесі
Еліміздің тарихы терең мәңгілік ел екенімізді көрсетіп,
елжандылыққа тәрбиелейді.
Айрықша мәнділігі
Еліміздің кешегі, бүгінгі, болашағымен байланысты
болуы.
Жаңғырығы (сабақтастығы )
Кешегі тарихтан бастау алып отырғаны.
6
Білім алушы
басқа да
аймақтық
ұйым туралы
жазуы мүмкін
33
Айқындайтын (басқа да қырларды түсінуге жол
ашатындығы )
Мәңгілік ел идеясын жүзеге асыру үшін барлық қоғамың
салаларын дамыту арқылы әлемге таныту.
Қорытынды
Еліміздің болашағын айқындайтын идея болғандықтан
маңызы өте зор.
6
Себептері
1. Қазақстандағы көп ұлттардың құқығын насихаттау
2. Полиэтникалық мәдениетті біріктіру
3. Этносаралық татулықты сақтау
Дінаралық
Қазақстан халықтарының діни наным сенімдеріне өзара
құрметпен қарап, зайырлы мемлекетті нығайту.
Этносаралық келісім
Қазақстан халықтарының 130-дан астам ұлт өкілдерінің
мәдени құндылықтарын, ұлт аралық теңдіктерін жүзеге
асыра отырып, өзара татулығы мен толеранттылықты
нығайту.
Ішкі тұрақтылық
Қазақстан Республикасындағы қоғамдық-саяси
тұрақтылықты қамтамасыз ету, мемлекеттік және
азаматтық қоғам институттарының этносаралық
қатынастар саласындағы өзара іс-қимылының
тиімділігін арттыру
6
Білім алушы
басқа да
аймақтық
ұйым туралы
жазуы мүмкін
Барлығы 30