Скачать:
Предварительный просмотр:
Минем яраткан мәктәбем
Кыңгыраулы мәктәп еллары күңелдә кала торган иң шатлыклы һәм мәшәкатьсез мизгелләрнең берседер. Мәктәп кешегә беренче бик мөһим булган белемне генә түгел, беренче тормыш дәресләрен дә бирә, дуслар белән дә таныштыра. Һәркемгә үзе укыган мәктәп кадерле һәм якын. Шул уңайдан мин үземнең яраткан мәктәбем турында язып үтәсем килә.
Комсомол районы Тукай авылында урта мәктәп гөрләп эшләп тора. Мин шул мәктәптә белем алам. Безнең мәктәбебез зур һәм якты. Мәктәпкә килеп кергән һәр кеше аның чисталыгына, матурлыгына игътибар итмичә калмый. Мәктәп ишегалды тулы аллы-гөлле чәчәкләр.
Мәктәп – ул уку һәм укытучылар гына түгел, монда минем дусларым да бар. Һәр көнне очрашканда сыйныфташларым белән яңалыклар турында сөйләшәбез, рәсемнәр ясыйбыз, җырлар җырлыйбыз.
Укытучы һөнәрен җиһанга яктылык, җылылык иңдерүче кояш нурларына тиңләр идем. Җирдә кешеләргә мәгънәле тормышны колачлар өчен, укытучы канат куя.Ул тәрбияли, укыта, һәркемне кеше итәргә омтыла.
Безнең укытучыларыбыз уку өчен уңайлы шартлар тудыралар, без дә аларга ярдәм итәбез: сыйныф бүлмәсен тәртиптә, чисталыкта тотабыз. Безнең сыйныф бүлмәләре якты һәм җылы. Анда белем алыр өчен бөтен шартлар каралган. Без үзебезнең укытучыларыбызны бик яратабыз һәм хөрмәт итәбез. Алар кайчан бик таләпчән булсалар да, без беләбез, укытучыларыбызның төп бурычы – безне чын һәм яхшы кешеләр итеп тәрбияләү.
Безнең сыйныф җитәкчесе –Динә Миназим кызы. Укытучым – игелекле, игътибарлы һәм киң күңелле кеше. Аңа төрле сораулар яудыра алабыз. Ул һәрбер укучысын тыңлый һәм аңлый белә.
Ничек кенә булмасын, авылның җаны, аның киләчәге — мәктәп. Мин үземнең мәктәбемне бик яратам. Бу минем көн дә яратып килә торган белем йортым. Мәктәпне тәмамлап чыккач та, аны сагынып искә алырмын дип уйлыйм.
Мин ?земне? м?кт?бем турындада ?йтеп кит?сем кил?. Беренче карашка ул башка м?кт?пл?рд?н, б?лки, аерылмыйдыр. ?мма монда к??елг? ?теп кер? торган ?ылылык ??м ниндидер р?х?тлек бар, бу хисл?р м?кт?пне? тупсасын атлагап керг?ч та сине урап алалар кебек. Мин {Cвой класс}нчы А сыйныфында укыйм. Яртакан ф?нн?рем рус теле бел?н биология. Безне? сыйныф б?лм?л?ре якты ??м ?ылы. Анда я?а белем алыр ?чен б?тен шартлар каралаган. Без ?зебезне? укытучыларыбызны бик яратабыз ??м х?рм?т ит?без. Алар кайчан бик тал?пч?н яки усал булсалар да, без бел?без, укытучыларыбызны? т?п бурычы – безне чын ??м яхшы кешел?р итеп т?рбиял??. Безне? сыйныф ?ит?кчесе игелекле ??м яхшы кеше. Ул ??рбер укучысын ты?лый ??м а?лый бел?. Ул биология укытучысы. Безне? б?лм?д? х?тта табигать почмагы да бар. Монда ике ташбака, балыклар яши. Безг? ??нлекл?ребез ??м г?лл?ребез турында кайгыртырга бик ошый. Классыбызны без гел чисталыкта ??м т?ртипт? тотырга тырышабыз. Укудан буш вакытыбызны без ?зебезне? иркен спорт залында ?тк?р?без. Без монда р?х?тл?неп волейбол, баскетбол уйныйбыз, ? кышларын саф ?ава сулап ча?гыда шуабыз. Безне? сыйныф м?кт?п тормышында бик актив катнаша, бернинди вакыйгадан да читт? калганыбыз юк безне?. Тик со?гы кы?гырау якынлашканнан якынлаша. Шу?а к?р? д? к??елд? мо?сурак. Без бик тату сыйныф, бер-беребезг? гел ярд?мг? килерг? ашыгып яшибез. Хушлашканда да безг? бик кыен булыр инде. Мин ?земне? туган м?кт?бемне ??м дусларымны нык яратам ??м со?ыннан да сагынып яш?рмен кебек.
Укытучы ??н?ре
9сыйныф укучысы Та?иев Илнур
??н?рл?рне? бар ?айлысы,??н?рл?рне? бар яхшысы,??н?рл?рне? бар авыры…? укытучы хезм?те – изге ??н?рл?рне? берсе.Шулай булмыйча м?мкин т?гел,укытучы ш?хес т?рбиял??че,?зене? беренче адымын ясаучы,укучыга юл к?рс?т?че.Укытучы – ул юк кына “ташбаш малай”ны да игътибар бел?н кадерл?п багучы, ?метсез “с?л?тсезд?н”д?,имансыз “юньсезд?н”д? ?ан ?ылысын ??лл?мич?,??рберсен ш?хес итеп танучы.?йе,х?рм?тле остаз бел?н берг?,а?а таянып ясалган беренче адымнар к?пл?рг? тормышта ?з юлларын салырга ярд?м ит?.?зе т?рбиял?п, “зур тормышка” озаткан балаларны? у?ышларын,б?ртекл?п,барлап торган педагогны? акыллы да,матур да фикерл?ре ??р укучыны? к??еленд? урын ала.? укытучы к??еленд?-горурлык хисе.Бакчачы г?лбакчада ?ск?н г?з?л г?лл?ре бел?н мактангандай,чын укытучылар да ч?ч?кл?ре ?имешл?нг?н укучылары бел?н соклана.Шулай булмый ни,бер бала т?рбиял?п ?стер? ген? д? ни тора,? дист?л?г?н-й?зл?г?н нарасыйны ??мгыятьк? кеше итеп ?зерл?п бир? к?пме к?ч,к?пме сабырлык,никад?р нур сорый?! Шул фидакарьлек,к??ел юмартлыгы элек-элект?н аерып торган бит инде аларны! Аларны? изге к??еллелеге али??д?й б?ек,?нид?й якын кеше д?р???сен? к?т?р?.? без,укучылар,?з чиратыбызда,?зебез ирешк?нн?рне алар алдында горурланып к?рс?терг?,алар бел?н уртаклашырга ашыгабыз.
Ю.Гагарин,М.Ш?ймиев кебек б?ек ш?хесл?рне укыткан укытучыларны? “Бу минем укучым!” дип горурланырга хакы бар,?лб?тт?.Башка бер ??н?р иясен? мондый хокук бирелм?г?н.? укытучы-?ир й?зенд?ге ??рбер кешене? маягы,?йд?п баручысы.?н? шу?а к?р? б?ек акыл иял?ре д?,ти?д?шсез батырлык к?рс?тк?н ка?арманнар да,ачышлары бел?н д?ньяга танылган галимн?р,атаклы с?нгать,?д?бият ??елл?ре д?,ирешк?н у?ышлары турында с?з чыккач ,и? беренче чиратта ?зл?рен х?реф танырга ?йр?тк?н,зур тормыш юлына чыгарган укытучыларын, остазларын олы х?рм?т ??м ихтирам бел?н иск? алалар.
Х?зер-я?арыш чоры,ф?н к?нн?н-к?н алга бара,укытучы кешег? зур бурыч й?кл?н?.Укытучы,беренчед?н,ул “олы й?р?кле” ш?хес булса,икенчед?н,ул-кемне?дер ?нисе,тормыш ипт?ше.
Мин а?лыйм,укытучыга да авыр,эшл?ре д? бетм?с-т?к?нм?с.??р баланы ?чтекил?п утырырга да вакыты юктыр.?мма,шулай булса да,нинди ген? заманча,?и?азландырылган сыйныф б?лм?сенд? д?рес ?тс? д?,йомшак телле,к?л?ч й?зле,к?рк?м холыклы,белемле укытучы апабызны к?р?сем кил?.
Табигатьне? га??еп матур вакыты-?бил?р чуагы.Т?сл?рне? байлыгыннан,чуарлыгыннан, ?етелегенн?н к?зл?р камаша.?йл?н?-тир?д?ге матур ?и?анны? бер мизгеле-ул Белем б?йр?ме.1нче сентябрь-??рбер кеше к??еленд? якты хисл?р бел?н саклана.1нче сентябрь,1нче сыйныф,1нче м?кт?п,1нче укытучы-онытылмас мизгелл?р.?ичшиксез,бу минутлар унбер ел д?веренд? кабатланып тора,? беренчесе аны? кабатланмый,ул к??елд? саклана.Шундый хисл?р уяткан кешел?ремне? берсе-татар теле ??м ?д?бияты укытучысы Эн?е С?рв?ровна турында язасым кил?.Ул безг? туган телебез,?д?биятыбызны? асылына юл ярды. Эн?е С?рв?ровна безг? ?зене? ничек итеп укытучы ??н?рен сайлавы турында кызык итеп с?йл?г?н иде. “Мин кечкен?д?н укытучы булырга хыялландым.Курчакларны р?тк? утыртып,аларга ?земч? “белем” бир? идем.Ми?а бу ??н?р бик ?айлы к?рен? иде”,- диг?н иде д?ресл?рне? берсенд?. Эн?е С?рв?ровна-минем яраткан укытучыларымны? берсе.??р я?а теманы кызыклы итеп безг? ?иткер?, д?ресл?рд? я?а алымнар куллана.Ул безне а?ларга тырыша,безне? бел?н уртак тел таба бел?.Укытучы ??н?ре беренче карашка ?и?ел булып тоелса да,бу хезм?т бик зур ?аваплылык тал?п ит?.Укытучыга ??рвакыт заманча булырга,белемен ?стерерг?,т??риб?се бел?н уртаклашырга да вакыт таба алырга кир?к – бу заман тал?бе.Укытучым – Эн?е С?рв?ровна – барсына да ?рн?к:ул д?ресл?рен д? оста итеп оештыра,и?ади эзл?н?,?зене? ??н?ри осталыгын да к?т?р?,икенче югары белемен д? ала,х?тта журналларга ?зене? м?кал?л?рен д? язарга ?лгер?.2010нчы Укытучы елы Эн?е С?рв?ровна ?чен бик у?ышлы башланды.Ул “М?гариф” журналыны? Дипломы бел?н б?л?кл?неп, “И? яхшы м?кал? авторы” диг?н исемг? лаек булды.Мин аны чын к??елд?н котлыйм.?зене? ?йт?енч?,?ти-?нисенн?н к?чк?н тырышлык, максатка омтылучанлык сыйфатлары – Эн?е С?рв?ровнаны? гомерлек юлдашлары.Шушы ук сыйфатларны ул безд? д? т?рбияли.Ул с?з бел?н т?гел, ? тырыш хезм?тене? н?ти??л?ре, у?ышлары ?рн?к булып тора.Урын кешене биз?ми,кеше урынны бизи, ди халык м?кале.Нинди ген? б?ял?р алса да,ул искиткеч гади, кече к??елле укытучы минем ?чен.Аны? бел?н ??рвакыт борчыган соравы?а ?авап табып,уй-хисл?ре?,кичерешл?ре? бел?н уртаклашып,к??еле?? кир?кле ?авапны таба аласы?.
Минемч?,ил башында торучы кешел?р,укытучы хезм?тене? абруен,миссиясен тир?н а?лыйлар.2010нчы ел – Укытучы елы дип Президентыбыз Указы бел?н кабул ителг?н ик?н,бу инде укытучы ??н?рене? – и? кир?кле,и? гуманлы ик?нлеген тагын бер кат раслый.Шу?а к?р?,??р ел укытучы елы булырга тиеш,ч?нки укытучы ??мгыятьне? кил?ч?ген ?зерли.Укытучы илебезне? кил?ч?ген кайгырта,ил ??м милл?т гаме бел?н яши,ш?хси тормышын м?кт?п тормышыннан аерылгысыз итеп к?р?.Укытучы хезм?те-сайлагын ??н?р ген? т?гел,бу-укытучы ш?хесене? сайлаган язмышы да.
Табигать ??рвакыт ?зг?реп тора. Ел фасыллары алмашынган саен табигать т? я?а киемн?рен кия. Мен? х?зерге вакытта да, узене? алтын яфраклары бел?н, к?з килеп ?итте. Бу ел фасылы, башкаларыннан аеруча матур, урманнар, болыннар ?зл?рен? ген? хас бер т?ск? кер?л?р. Каеннар и? беренче булып яфракларын коя башлыйлар, ? инде аннан со? калган агачлар да, киемн?рен алыштыралар.
Кырларда комбайннар г?релтесе ишетел?. Арыш,бодай ?ирл?ре бушап кала. Комбайнчылар басуларда к?нн?р буена,ялны белмич? эшлил?р.Ч?нки бер эш к?не ел буена туендырачак. Тизд?н кырларны кара каргалар яулап ала. Аларны? ерак юлга кит?р ?чен х?л ?ыясы, тукланасы бар. Алар шунда коелып калган б?ртекл?рне р?х?тл?неп ч?плил?р, аннары, канатларын ныгытыр ?чен, т?ркем-т?ркем булып очып алалар. Башка кошларда ??й аендагыча сайрамый. Алар ашыгыч ыгы-зыгыда. Тизд?н алар да ?ылы якларга китеп, кыш бетк?нен к?т?ч?кл?р. З?п-з??г?р к?кт? ?епк? тезелеп кыр ?рд?кл?ре, торналар саубуллашып, ерак юлга кузгала.
Бакчаларда да к?пт?нн?н инде эшл?р башланды, ??мм?се д? ,салкын к?нн?р башланганчы тырышып-тырмашып у?ышларын ?ыялар. Б?р??гел?рне, суганнарны ,кишерл?рне алып бетерг?нн?н со?, бакчаларга тракторлар кереп, б?тен ?ирл?рне с?реп чыгалар. Бу ?ле авылларда эшл?р бетк?нне а?латмый, ч?нки бер эш к?не ел буена тукландырырга с?л?тле.
К?з, аеруча мо?су ел фасылы. К?бесенч? , ул мо?сулыкны, табигатьк? т?сл?р ?сти. Кызыл, алтынсу – бу т?сл?р к?зне? аеруча бер ?зенч?леге булып торалар. Урманнарда агачлар, болыннарда ?л?нн?р ?зл?рен? хас булган бер т?с алалар. Тизд?н салкын к?нн?р башланып, я?гырлар яварга тотыначак. ? инде аннан со?, урманнарда, каенлыкларда г?мб?л?р баш калкытачаклар, кешел?рг? тагын бер эш ?ст?л?ч?к кен?.
К?з турында бик к?п шигырьл?р, ?ырлар язылган. Бу ел фасылы шагыйрьл?рг? ил?ам ?ст?п тора. Минем фикеремч?, к?з к?не, барлык н?рс? д?: кешел?р д?, тереклек т?, кошлар да ?анланалар. Кешел?р бакчаларда эшл?с?л?р, тереклек-??нлекл?р кышка ?зерл?н?л?р, ?зл?рен? азыклар табып, аларны яшереп куялар. ?ле к?з килг?нн?н со? да, салкын к?нн?р булмаячак, ч?нки тизд?н ?бил?р чуагы башлана. Мен? шул вакытта инде кешел?р ?ылы к?нн?р бел?н р?х?тл?неп кала алачаклар.
? болай, к?з бик матур ел фасылы, ?ле кайчан без шундый матурлык к?р? алыр идек? Д?нья шундый т?сл?рг? к?мелг?н чакта,елмаймыйча булмый. Алтынсу т?сл?р ??рвакыт к??елл?рне ген? к?т?реп тора.
Хусаинова Инзиля Загировна
МОУООШ с. Сапеево
Азнакаевского района
Республики Татарстан
Российской Федерации
ученица 4-го класса
преподаватель Харисова Э.А.
МИНЕМ ЯРАТКАН УКЫТУЧЫМ.
“Укытучы! Нинди изге исем!
“?ни” с?зе кебек кадерле.”
Ишет?сезме?! Нинди матур, к??елг? якын тавыш ишетел?. Сабый елый. Бу баланы? д?ньяга беренче аваз салуы. Ул к?зен ача ??м тир?-якка сорау тулы карашы бел?н т?б?л?. Тир?-юньд? таныш булмаган кешел?р, предметлар, гомум?н, б?тен н?рс? ят а?а. Мен? шушы минуттан башлана инде баланы? яш?еше. Шу?а да бит кешене? и? матур ист?лекл?ре, и? изге хыяллары, и? беренче шатлык-куанычлары аны? балачагы яки ?смер чоры бел?н б?йл?нг?н була. Мен? шушы матур ист?лекл?р арасында шактый зур урынны м?кт?п, балачак дуслары ??м, ?лб?тт? инде, укытучылар алып тора.
“ Укытучы”… “М?кт?п”! – Бу ике с?з
К??елемд? яши ян?ш?.
“Укытучым” дип телем ?йтк?н чакта,
“М?кт?бем” дип й?р?к энд?ш?.
И? беренче м?кт?п бусагасын атлап керг?н к?нн?н алып, зур тормышка озатып, со?гы кы?гырау чы?лаган к?нг? кад?р, бала бел?н ??рчак ян?ш?д? аны? укытучысы атлый. Ул аны белем д?ньясына алып кер?, яхшыны яманнан аерырга, хезм?т ??м и?ат шатлыгын тоярга ?йр?т?, фикерл?? с?л?тен ?стер?, д?ньяга карашын формалаштыра, а?ардан ш??ес т?рбиял??г? б?тен к?чен бир?.
Ил карты да а?а, башын иеп,
“М?галлим”, дип, зурлап энд?ш?…
Укытучы хезм?те авыр да, ?аваплы да, кызыклы да. Ул зур сабырлык, т?землек, к?пкырлы белем, зыялылык, балаларга карата олы м?х?бб?т ??м сайлаган ??н?рг? чиксез бирелг?нлек тал?п ит?. Галим д?, т?з?че д?, шагыйрь д?, табиб та укытучыдан башлана. ??ркем укытучысын й?р?к т?ренд? й?рт?, и? ?ылы хисл?р бел?н иск? ала.
“Х?терлим мин ?ле б?генгед?й…” диг?н ?ырны белм??чел?р юктыр. ??ркем д? ?зене? т??ге тапкыр м?кт?пк? аяк басуын, шаян классташларын, ягымлы, тал?пч?н укытучыларын онытмыйдыр ул. Мин д? ?земне? беренче м?рт?б? матур к?лм?к, ак алъяпкыч киеп, ч?чл?рем? олы ак бантиклар тагып, ч?ч?к б?йл?ме тотып, м?кт?п баскычыннан атлавымны х?терлим. Беренче тапкыр безне н?ни кулларыбыздан тотып, укытучыбыз Х?мидуллина Айг?л Р?сил кызы матур, якты класс б?лм?сен? алып керде. Беренче д?рес ты?лавым, к?нд?легемд?ге беренче билгел?р б?генгед?й х?теремд?. Беренче тапкыр такта алдында ?авап бир?л?р, каушап, белг?не?не д? онытулар – барысы да ист?. И? ист? калганы: парталар артына малайларны кызлар бел?н аралаштырып утырту. ?й, шул вакыттагы дулкынланулар. Бигр?к т? кызларны? тарткалашуларын к?рс?гез иде. ? со?рак, бераз ч?ч тартышулар, т?ртеш?л?р булгалап алса да, бер-беребезг? иял?неп беттек.
Беренче укытучым Х?мидуллина Айг?л Р?сил кызы 1982 нче елны? 5нче августында Урманай авылында туа. Башлангыч белемне шунда ала. ?смер чактан ук укытучы булу тел?ге аны Б?гелм? педагогия училищесына алып кит?. Аны яхшы гына т?мамлаганнан со?, ул Яр Чаллы педагогия институтына читт?н торып уку б?леген? укырга кер?. Башта ул ?с?й м?кт?бенд?, аннары К?кре Елга м?кт?бенд? башлангыч сыйныф ?ит?кчесе булып эшли. Безне? б?хетт?ндер ме, мин укырга кер?се елны, Айг?л Р?сил кызы С?п?й м?кт?бен? укытырга кил?.
?ле б?генгед?й к?з алдымда. Без, беренче сыйныфка баручылар ??м ?лк?н сыйныф укучылары, “Белем б?йр?мен?” репетицияг? ?ыелдык. Шунда зифа гына буйлы, ко?гырт кара ч?чле, матур гына киенг?н бер укытучы килеп керде. Ул безне? кулларны матурлап, башларны тигезл?п куйды. Шуннан со? к?лемсер?п кен? “Шушы мыни минем булачак укучыларым?!”- дип безне? турыда сорады. Шул вакытта мин эчемн?н ген? “???! Бу безне? булачак укытучы апабыз,”- дип куанып куйдым.
Шул к?нн?н бирле Айг?л апа укучыларны? кадерле укытучысы, хезм?тт?шл?рене? ки??шчесе, ярд?мчесе булды. Ул безне т??ге к?нн?н ?к ?зен? гашыйк итте.
Беренче тапкыр укырга бара башлаган к?нн?н алып, мин ?ти бел?н ?нид?н д? алдарак м?кт?пк? чыгып кит?м. Д?реср?ге, чабам. К?н саен шулай. Ч?нки м?кт?бемне бик яратам. Сыйныфташларымны, укытучыларымны к?рг?ч, ми?а бик р?х?т була. ?земне аны? янында к?чле итеп, бар н?рс?д?н якланган итеп сиз?м. Укытучым елмаеп караса, ул к?нне шатлыгым эчем? сыймый. Ул безг?, ?нил?рд?й к??ел ?ылысын биреп, укырга, язарга ?йр?тте. Игътибарлы, ихтирамлы, кече к??елле булу серл?рен? т?шендерде. Сыйныфтагы барлык балаларны берг? туплады, бер гаил? кешел?рен? ?йл?ндерде. Т?ртипле, акыллы, ?хлаклы, кешел?рг? ярд?мчел булырга ?йр?тте. Безне? сыйныф укуда да, д?рест?н тыш ?тк?релг?н чараларда да алдынгылыкны беркемг? д? бирми. ?земне? ??м укытучымны? тырышлыгы н?ти??сенд? мин инде д?ртенче ел р?тт?н бишле билгел?рен? ген? укып барам.
Без сыйныфта 11 укучы. ??ркайсыбызны? ?зене? соравы, борчуы. Л?кин укытучы апамны? барыбызга да акыллы ки??шл?ре, тулы ?аваплары ??рвакыт ?зер иде.
Балаларны? теле кы?гырау,
Бер чы?гылдый, ява ме? сорау.
Барсына да ?авап бирг?нсез,
Сез и? сабыр кеше ик?нсез.
Серд?шчебез, ки??шчебез, икенче ?нк?без булган Айг?л апаны беркайчан да онытмабыз. Аны? исеме й?р?к т?ренд?. Барысы ?чен д? р?хм?т Сезг?, беренче укытучым, ме? р?хм?т!
Р?хм?т Сезг?, беренче укытучым!
Рухыбызга иман салдыгыз.
Барыбызны тигез, якын к?реп,
Балагыздай каршы алдыгыз.
Укытучым минем, с?нм?с назым,
Якты язым – балачакларым,
Мин гомерг?, ?нк?м бел?н берг?,
К??елемд? Сезне саклармын.
Халык шагыйре Ф?нис абый Яруллинны? “Сез и? г?з?л кеше ик?нсез” шигыре ?ырга ?йл?неп, укытучыларга багышлап язылган к?п ?ырларны? берсе булса да, р?сми р?вешт? кабул ителм?с? д?, басылып чыгуга ук укукытучы ??н?рене? гимнына ?йл?нде шикелле.
Килг?н чакта башка авырлык,
?итми калса, к?ч ??м сабырлык,
Сиздермич? ярд?м итк?нсез,
Сез и? г?з?л кеше ик?нсез…”
Бу ?ырда укытучыга булган х?рм?т, м?х?бб?т, аны зурлау, аны кадерл?? ачык чагыла.
Мо?арчы шагыйрьл?р и?атында, укучылар бел?н ата-аналар к??еленд? булган укытучыга х?рм?т ??м зурлау, ни?аять, быел и? биек трибуналардан я?гырап, “Укытучы елы” булып ?верелде.
К?н саен сине м?кт?пт? елмаеп каршы алган, укырга-язарга, санарга гына т?гел, си?а тормыш нигезл?рен ?йр?тк?н кешелекле кешене зурлау елы. Яратасы?мы син укытучы?ны? Сине мактаганда гына т?гел, ачуланганда да, эш тал?п итк?нд? д?, кис?тк?нд? д? х?рм?т ит?се?ме? Ул бит боларны? барысын да сине? ?чен эшли. Сине? эше? барып чыкмаганда, ул борчылмыйдыр, дисе?ме? Сине? у?ышлары?а с?енмидер, дисе?ме?..
Кешелекне? кил?ч?ге – укытучылар кулында. Алар балалар к??елен? нинди орлык сала алса, хезм?тл?рене? д? ?имешл?ре шундый булачак. Укытучы ?зене? Укытучы булуыннан оялмасын, ? горурлансын, ч?нки ул ??мгыятьне? и? х?рм?тле ??н?р иясе.
Х?рм?тле укытучыларым! Армый-талмый эшл?вегез, тынгысыз, ки? к??елле ??м риясыз булуыгыз сезг? карата бетм?с-т?к?нм?с ихтирам уята. Б?ген никад?р ген? авыр булмасын, сезне? й?р?кл?регезд? балаларга , кешелекк? карата м?х?бб?т кимеми. ??р кешег? кир?кле, игелекле хезм?тегез ?чен р?хм?т сезг?. Гаил?л?регезг? татулык, тынычлык ??м муллык юлдаш булсын! С?лам?тлек ??м эшегезд? у?ышлар!
?ир й?зенд? и?-и? матур тел?кл?рне,
Сорасалар, багышларга кемг?, диеп.
?сир итк?н ?зен? бик к?п й?р?кл?рне
Укытучыма, дияр идем, башым иеп.”
Список литературы:
Мансуров З. ?ырлап ачыла к??ел, Казан, 1993.
“Маяк” газетасы, 28 июнь, 2006.
“Х?зин?” газетасы, 26 май, 2010 .
Яруллин Ф. Шигырьл?р ?ыентыгы, 2003.
Минем туган авым САБАБАШ. САБАБАШ кечкенә авыл булсада безнең мэктәп зур,матур,якты һәм бик чиста.Мин сезгә сөйләп һәм күрсәтеп китэсем килә. Мэктэп безнең заман таләпләренә туры килә.Бүгенге көндә 51 бала белем ала.Директорыбыз Файзрахманова Рузалия Фариховна.
Капкадан керүгә мәктәпкә үтәбез
.Анда безне якты каредорлар каршы ала.
Ә бу минем класс.
Без класста 4 бала. Мин беренче партада утырам.
Минем беренче укытучым,мине хәреф танырга өйрәтүчем Гөлнара Насыровна .
Мин такта янында.Китапхәнәгә узыйк.
Миңа мәдәни көндәлекне китапханәче Люция Равилевна тапшырды.
Мәктәпнең музейена күз салыйк.
Безне анда Гөлсинә Мухарлямовна каршы алды.
Ул без күп сөйләп аңлатты,күрсәтте.
Мәктәпнең зур җихазландырлган спорт залы бар
Спорттагы казанышлар
Яхшы укучылар
Районыбызның горурлыгы булган, безгә Мәдәни көндәк бүлэк иткән призедентыбызга стентлар
Мин үземнең мәктәбем белән горурланам.Киләчктә дә сезнең белән уртаклашырмын.
Мин 9-нчы (здесь укажите свой класс) сыйныфта укыйм. Минем мэктэбем бик зур, 3 этажлы (здесь укажите, сколько этажей в вашей школе), коридорларда матур-матур чэчэклэр усеп утыра, стеналарда боек язучыларнын сурэтлэре эленеп тора, хэтта мэктэпнен уз бакчасыда бар. Жэй конлэрен анда без укытучылар белэн торле-торле чэчэклэр утыртабыз, бакчабызны торлечэ бизибез. Мэктэбебезнен ашханэсе узенчэлекле матур. Анда безне гел торле ризыклар белэн сыйлыйлар, хэтта кайбер чакта пирожныйларда бирэлэр. Безнен мэктэбебездэ минем дусларымда бик куп. Кайберлэре белэн без инде беренче сыйныфтан бирле бергэ укыйбыз. Безнен классыбыз бик дус класс. Без гел торле олимпиадаларда, спорт секцияларында катнашырга тырышабыз. Безнен мэктэптэ бар укытучыларда солу hэм йомшак кунелле, авыр вакытларда гел безгэ булышалар, ялгызыбызны калдырбыйлар, начар билгелэр алсакта, тозэтер очен вакыт бирэлэр.
Минем очен мэктэптэ кунеллерэк. Чонки мэктэптэ без торле белемлэр алабыз, дуслар белэн очрашабыз, яки яна дусларда табабыз. Каникуллар вакытында мин мэктэбемне бик сагынам, hэм инде ялыбызнын икенче конендэ ук мэктэпкэ барасы килэ башлый. Ойдэ гел телевизор яки компьютер янында утыру минем очен бик кунелсез, hэм дусларда кайсы кая киткэн, кемдер авылына кайтып, э кемдер кунакка — берсе белэндэ урамга чыгып йореп кереп булмый. Шуна курэдэ мин мэктэбемне бик яратам hэм яратып анда барам.
Обновлено: 10.03.2023
- Для учеников 1-11 классов и дошкольников
- Бесплатные сертификаты учителям и участникам
ТАТАРСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ МӘГАРИФ ҺӘМ ФӘН МИНИСТРЛЫГЫ
МИНЗӘЛӘ МУНИЦИПАЛ Ь РАЙОНЫ БАШКАРМА КОМИТЕТЫНЫҢ
“ МӘГАРИФ БҮЛЕГЕ” МУНИЦИПАЛЬ УЧРЕЖДЕНИЕСЕ
МИНЗӘЛӘ ШӘҺӘРЕ 1 НЧЕ ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ МӘКТӘБЕ
Китапка ничә яшь?
Минзәлә шәһәре 1 нче урта мәктәбенең
6 А сыйныф укучылары
Дяшкина Дарья , Глебова Арина , Исламов Даниил
Укытучы: Асманова Люзя Киядим кызы
татар теле һәм әдәбияты укытучысы
Проектның максаты : китаплар тарихы турында күбрәк белү.
Проектның бурычлары:
1. Китап тарихын өйрәнү.
2. Китап турында шигырьләр, мәкальләр табу.
3. Китап укучыларны, китапханәгә йөрүчеләрне ачыклау.
4. Төрле чыганаклар белән эшләү, мәгълүматны анализлау, нәтиҗәләр ясау.
Проблемалы сорау кую: Китапның яше бармы?
Китапның килеп чыгышы.
Иң зур, иң кечкенә китап.
Беренче татар китабы.
“ Китап” сүзе – изге сүз. .
III. Минем эзләнүләрем.
Рәхмәт сиңа, китап! .
V. Кулланылган әдәбият .
“ Китап- киңәшчең синең,
Дустың, ярдәмчең синең”, — дип язган Х. Шабанов “Китап” шигырендә.
Китап – кешенең хәтере, юлдашы, киңәшчесе, ярдәмчесе, укытучысы. Китапсыз халык -тарихсыз халыкка әйләнгән, ә тарихын оныткан халыкның киләчәге өзелгән.
Китапханәсез мәктәпне күз алдына китерүе кыен.
Проект эшенең темасы «Китапка ничә яшь?” дип атала. Ни өчен бу теманы сайлады к ? Кешеләргә кирәкме соң китаплар? Нинди китаплар бар? Китаплар кайда саклана? Китаплар укырга яратабызмы? Шушы сорауларга җавап табарга тырышып, эзләнү эше белән шөгыльләндек.
Үзебез укыган, танышкан текстларны тәртипкә китердек, төрле чыганаклардан материаллар җыйдык, шигырьләр, мәкальләр өйрәндек.
Китап тарихын белү- халык тарихын белү ул. Аларны сакларга, буыннан-буынга тапшырырга кирәк.
Бу дөньяда китаптан да яхшырак юлдаш, китаптан да ышанычлырак иптәш юк.
Китапка ничә яшь? дигән сорауга җавап эзләдек.
Китапларга хәзер берничә мең яшь. Аларны башта балчыктан ясаганнар. Кирпеч таяклар белән тамгалар язганнар. Ә Кытайда беренче китапларны бамбук пластинкаларга язганнар.
Татарларда моннан берничә мең ел элек кулъязма китаплар булган. Татар китаплары башта гарәп, аннан соң латин графикасы нигезендә һәм кириллица белән басылган.
Беренче рус китап басучысының исеме – Иван Фёдоров. Аңа Мәскәүдә һәйкәл куелган.
Иң зур, иң кечкенә китап турында сез беләсезме?
Иң кечкенә китап кайда? Ул Шотландиядә. Аның зурлыгы 1х1 мм. Иң зур китап “Суперкнига” АКШта 1976 нчы елда басыла. Аның авырлыгы- 252,6 кг, киңлеге – 2,74 м, озынлыгы – 3,07 м, битләр саны – 300.
Беренче татар китабы
Татар телендәге беренче китап гарәп хәрефләре белән языла, һәм ул 1612нче елда Лейпциг шәһәрендә басыла. 18 гасырның 20нче елларында Пётр 1 “Манифест” яза. “Манифест” 1722нче елда татар телендә аерым китап итеп бастырыла. Ул- Россиядә чыккан беренче татар китабы.
“ Китап” сүзе – изге сүз.
Татар халкы китапка һәрвакыт хөрмәт белән караган. “Китап” сүзе татарда изге сүз саналган. Кешеләр китап тотып ант итә торган булганнар, һәр өйдә китап иң кадерле урында сакланган. Татарча китаплар инде 270 ел буе басылып килгән.
Болгардагы Коръән китабы. Коръән — мөселманнарның изге китабы
Коръәннең авырлыгы -800 кг, зурлыгы — 150 x 200см. Анда 632 бит.
Китапханәләр
Татарча китаплар тупланган китапханәләр булмаган. Беренче татар китапханәсе 1906нчы елның 2 гыйнварында Казанда “Болгар” кунакханәсенең өченче катында урнаша. Китапханәгә кешеләр иң яхшы киемнәрен киеп килгәннәр. Г.Тукай, Г.Камал, Ф.Әмирхан китапханәнең даими укучылары булганнар.
1884 нче елда Казан университетыгалиме Н.И.Второв Петербургка күчеп китә, әтисенең китапханәсен шәһәргә бүләк итеп калдыра. Хәзер бу китапханә Татарстан Республикасының Милли китапханәсе дип атала. Ул бөтен илдә иң зур, иң бай, иң борынгы китапханәләрдән санала. Анда 3 миллионнан артык китап саклана. Дөньядагы 83 илнең китапханәләре белән эшли.
III. Безнең эзләнүләр
Китаплар тарихы турында күбрәк беләсе килде. Аның турында материаллар җыйдык, аларны өйрәндек, фотога төшердек.
Китап, китапларга караш турында шагыйрьләр бик күп шигырләр язганнар. Иске китапмы, яңа китапмы — ул халык хәтере. Үзебезне борчыган сорауларга җавапны китаптан эзлибез. Китап безгә белем бирә, безне тәрбияли.
Җ.Тәрҗеманов “Якын дус”
Бар минем дускаем,
Иң якын сердәшем,
Һәр җирдә, һәр эштә
Бар фәнне, телләрне,
Юк аның белмәгән
Г.Тукай”Китап”
Һич тә күңелем ачылмаслык эчем пошса
Үз-үземне күралмыйча, рухым төшсә,
Шул вакытта мин кулыма китап алам,
Аның изге сәхифәләрен актарам:
Рәхәтләнеп китә шунда җаным,тәнем,
Шуннан гына дәртләремә дәрман табам .
Х. Шабанов “Китап”
Китап- киңәшчең синең,
Дустың, ярдәмчең синең,
Ул хөрмәткә бик хаклы,
Кадерлә син китапны.
Битләрен дә ертма син,
Керле кул белән аны
Беркайчан да тотма син.
Китап турында халык мәкальләре:
Китап- белем чишмәсе.
Күп укыган- күп белә.
Китапның белмәгәне юк.
Китапсыз өй –ишәк абзары.
Китап — дус һәм киңәшче .
Китап галим- телсез мөгаллим.
Кызыл китап ни сөйли?
Энҗе Авзалованың “Бу гүзәллек яшәрме?” шигыре.
Җир елый, ишетәсезме?
Чылтырап аккан чишмәләр
Җир елый, ишетәсезме?
Табигатьне кемнәр шулай
Кешеләрдән миһербанлык кая киткән?
Җир елый, ишетәсезме?
Бу гүзәллек, бу Җир шары
Табигатьне саклау — һәр кешенең изге бурычы ул. Кеше “Кызыл китап” уйлап тапкан. Кызыл төс — тыю билгесе, шуңа күрә китапка ул юкка чыгып баручы кош- корт, җәнлек, бөҗәк, үсемлекләрне теркәп барырга булган. Кызыл китап булмаса, без табигат ь не саклап кала алмас идек.
I V . Практик өлеш.
Югары сыйныф укучылары , классташлар, башлангыч сыйныф укучылары арасында сорашу үткәрдек. Алар сорауларга җавап бирделәр:
— Син китапханәгә еш йөрисеңме?
— Китаплар укырга яратасыңмы?
— Китап турында мәкальләр беләсеңме?
— Сезнең өйдә китаплар күпме?
югары сыйныф укучылары
башлангыч сыйныф укучылары
Социал белешмә нәтиҗәләре күрсәтүенчә:
югары сыйныф укучылары китапханәләргә аз йөриләр;
башлангыч сыйныф укучылары арасында китап укырга яратмаучылар бар;
китап турында мәкальләрне югары сыйныф укучылары аз беләләр;
у кучыларның өйләрендә китаплар күп ;
Сыйныфташлар белән китап тарихы турында сөйләштек, нәрсә белүләрен ачыкладык.
( 20 кеше катнашты)
Аларны башта нәрсәдән ясаганнар?
Иң кечкенә китап һәм иң зур китап “Суперкнига” турында ишеткәнең бармы?
Кызыл китапка нәрсәләр язылган?
Без бу сорауларга җавапны дәреслекләр буенча өйрәнгән идек. Сыйныфташлар өйрәнгән материалны күбесе оныткан.
Безнең мәктәп укучылары китап укырга яраталармы? Алар китапханәгә йөриләрме?сорауларына җавап эзләдек.
Барлыгы 66 укучы катнашты: 23 укучы китапханәгә йөри, 35 укучы китапханәгә сирәк йөри, 8 укучы китапханәгә йөрми.
V. Йомгаклау.
Рәхмәт сиңа, китап!
Беркайчан да китапның
Үткән юлын онытма!
Рәнҗетмә син китапны
Аның битләрен ертма!
Китапларга ничә яшь булса да, минем өчен алар җанлы кебек. Китап белән аралашу бик рәхәт. Мин китаптагы геройлар турында уйланам, алар белән сөйләшәм. Китапсыз яшәү мөмкин түгел. Китап- хәзинә ул.Ул хәзинәне бернинди копьютер да, телевизор да Интернет та алыштыра алмый. Ләкин хәзер китапларны Интернеттан да укырга була.
Китапларны кадерләп, саклап тотыйк, аларга хөрмәт белән карыйк. Хәзер нинди генә техника, компьютерлар заманы булмасын, китап сезнең гомер юлдашыгыз булып калсын.
“ Китапка икенче тормыш бүләк ит!” хәйрия акциясе үткәрик. Иске китапларны киләчәк буыннар өчен саклыйк!
Кулланылган әдәбият
Кәримуллин Ә. Китап дөньясына сәяхәт. Казан, 1979.
Нәкый Исәнбәт Татар халык мәкальләре. Яр Чаллы “Идел-йорт” нәшрияте, 1999.
Татар теле. Р.З.Хәйдарова 5, 6 сыйныф: рус телендә гомуми белем бирү оешмалары өчен дәреслек. – Казан: “Татармультфильм”, 2014.
Хәйдәрова Р. З., Мәктәптә бәйрәмнәр, кичәләр. Рус теле балалар өчен дәрестән тыш чаралар җыентыгы. – Чаллы өзлексез педагогик белем бирү институты. 1999;
- подготовка к ЕГЭ/ОГЭ и ВПР
- по всем предметам 1-11 классов
- ЗП до 91 000 руб.
- Гибкий график
- Удаленная работа
Дистанционные курсы для педагогов
Свидетельство и скидка на обучение каждому участнику
Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:
5 602 860 материалов в базе
Самые массовые международные дистанционные
Школьные Инфоконкурсы 2022
Свидетельство и скидка на обучение каждому участнику
Другие материалы
Вам будут интересны эти курсы:
Оставьте свой комментарий
- 04.04.2017 2588
- DOCX 652.7 кбайт
- 49 скачиваний
- Оцените материал:
Настоящий материал опубликован пользователем Асманова Люзя Киядимовна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Автор материала
40%
- Подготовка к ЕГЭ/ОГЭ и ВПР
- Для учеников 1-11 классов
Московский институт профессиональной
переподготовки и повышения
квалификации педагогов
Дистанционные курсы
для педагогов
663 курса от 690 рублей
Выбрать курс со скидкой
Выдаём документы
установленного образца!
Учителя о ЕГЭ: секреты успешной подготовки
Время чтения: 11 минут
Минпросвещения России подготовит учителей для обучения детей из Донбасса
Время чтения: 1 минута
Университет им. Герцена и РАО создадут портрет современного школьника
Время чтения: 2 минуты
Студенты российских вузов смогут получить 1 млн рублей на создание стартапов
Время чтения: 3 минуты
Каждый второй ребенок в школе подвергался психической агрессии
Время чтения: 3 минуты
В Белгородской области отменяют занятия в школах и детсадах на границе с Украиной
Время чтения: 0 минут
Инфоурок стал резидентом Сколково
Время чтения: 2 минуты
Подарочные сертификаты
Ответственность за разрешение любых спорных моментов, касающихся самих материалов и их содержания, берут на себя пользователи, разместившие материал на сайте. Однако администрация сайта готова оказать всяческую поддержку в решении любых вопросов, связанных с работой и содержанием сайта. Если Вы заметили, что на данном сайте незаконно используются материалы, сообщите об этом администрации сайта через форму обратной связи.
Все материалы, размещенные на сайте, созданы авторами сайта либо размещены пользователями сайта и представлены на сайте исключительно для ознакомления. Авторские права на материалы принадлежат их законным авторам. Частичное или полное копирование материалов сайта без письменного разрешения администрации сайта запрещено! Мнение администрации может не совпадать с точкой зрения авторов.
Сочинение сочинение на тему валюта Казахстана на казахском?
Сочинение сочинение на тему валюта Казахстана на казахском.
Просклонять слована татарском языке жэй, мэктэп, бабай?
на татарском языке жэй, мэктэп, бабай.
Фонетик анализмэктэп укучы?
Сочинение на тему : Мой домашний питомец?
Сочинение на тему : Мой домашний питомец.
Прошу сочинение про попугая.
Купи бумагу А3 начерти свою школу с верху допустим 1й этаж и 2й кабинеты + коридоры потом пряч в каждом кабенете призы не большие но при одном условии когда они выполнят задания и в выбери кабенет в котором будет главный приз но с очень сложным задан..
Ну вобще лолли это жаргон японцев, говорящий о несовершеннолетних девочках. Еще в Японии это термин используют как влечение к малолетним девочкам то есть лоликон так что незнаю что может это значить когда мальчик говорит такое девочке, скорее всего ..
Античность не случайно называют колыбелью европейской цивилизации. В те давние времена были заложены основные направления философской мысли, создана наука как отдельная сфера культуры, совершены открытия мирового значения в области архитектуры и ску..
Спортивный комплекс «Спартанец» — открой в себе силу спартанца).
Герда побывала у старухи колдуньи . Она вспомнила как играла с Каем возле кустом красных роз и это ей помогло вспомнить Кая. Потом она пошла в царство принц и принцесса дали ей карету из золота . Когда они ехали на карете на них напали разбойники ..
Йога, кардионагрузки, бег, прыгалка, ходьба.
Сам такой)Боюсь говорить в лицо, что — то такое. Прям так и тянет держать вниз глазами. Наверное так.
Пример сочинения 1
У меня есть друг — Вася. Он сын судьи, но это совершенно не мешает нам дружить. Он, также как и я лишён счастливого детства, у нас похожи мысли, чувства. Нас связывает желание посочувствовать другу в горестях несчастного детства. Ещё одна связующая ниточка- моя маленькая сестра Маруся. Вася любит почти как родную, беспокоится о ней, о её здоровье.Он постоянно пытается её развеселить.
Васю считают сорванцом, которому присущи все пороки, возможные для его возраста. Но не удивительно что он стал сорванцом. Отец не обращает на него внимания, занимаясь своими чувствами и маленькой сестрой Васи, Соней. Старая нянька не подпускает даже близко его к Соне. Что ему оствалось делать? Вот и стал сорванцом. Но хоть ему и приписывают дурные качества, на самом деле это не так. Он добр, смел, милосерден, великодушен и не гнушается дружбой с теми кто ниже его по положению. Он очень хороший- мой друг Вася.
Пример сочинения 2
Меня зовут Валек. У меня был друг по имени Вася. Я познакомился с ним в часовне города Княжье-Вено. Сейчас я расскажу, каким был этот парнишка, и как завязалась наша дружба. Когда я находился в часовне, неизвестный мне мальчик спускался на землю при помощи двух ремней. Через некоторое время огромная сова вылетела из тёмного угла, мелькнула на фоне голубого неба в пролёте и шарахнулась вон.
Юноша испугался и крикнул, чтобы его поднимали, но этого не произошло. Вскоре я вышел и лучше разглядел моего будущего друга. Это был девятилетний мальчишка, меньше меня, одет он был опрятно, но его розоватые губы дрожали, белые волосы взъерошились, кожаная обувь испачкалась, в его голубых глазах виднелся страх, но сам он немного отодвинулся от стены и положил свои белые руки в карманы. Это было признаком, что он не боится меня. После напряжённого момента я помог Васе выбраться из часовни. За это он наградил нас с Марусей большими сладкими яблоками.
После наших многочисленных встреч я понял, какой на самом деле этот мальчик. Он был смелым, великодушным, верным, решительным и понимающим другом. Даже мой отец доверял ему. Вася не любил воровство. Он думал, что я очень хороший и никогда не ворую. Но когда я рассказал ему, что я украл несколько булок, он сказал, что воровать нехорошо и ушёл. Также он ничего не жалел для меня и Маруси. Наш друг носил больной Марусе игрушки из дома. Этот юноша умел хранить секреты. Он никому не говорил про меня, мою сестру и моего отца.
Вот таким был мой лучший друг Вася. Этот мальчишка являлся самым добрым и верным другом в моей жизни. Я его никогда не забуду.
Пример сочинения 3
Мой друг Вася, мальчик из хорошей семьи — который очень помог мне и моей сестре, в самый тяжелый момент и даже принес Машеньке куклу, когда она сильно болела. Мы познакомились с ним в тот момент, когда мы жили в подвале старой часовни — он случайно туда забрел и после длительного разговора, мы подружились. Вася был очень трогательным и чувственным мальчиком, готовым всегда прийти на помощь — это качество очень помогало ему в жизни и в общении с родными. Лично меня дружба с Васей научила — никогда не опускать руки и оставаться честным до последнего вдоха.
Когда умерла мать Васи, ему было шесть лет. Отец совсем забыл о нем, весь отдавшись своему горю. Вася рос как дикое деревце в поле, — никто его не окружал заботой, но ни кто и не стеснял его свободы.
Шатаясь по улицам, он наблюдал за жизнью городка. Он узнал и увидел то, чего не видели дети значительно старше него.
Когда замок потерял для Васи привлекательность, тогда он стал заглядываться на часовню. Набравшись смелости, Вася заглянул внутрь часовни, и оттуда на него пахнуло торжественной тишиной. Там он увидел меня и девочку с голубыми глазками, мою сестру Марусю. С тех пор Вася часто приходил к нам в часовню. Маруся, при виде нового друга, всплескивала ручонками, и глаза ее загорались огоньком, бледное личико вспыхивало румянцем, она смеялась. Она была похожа на цветок, выросший без лучей солнца. Она напоминала Васе его мать в последние дни жизни.
От меня Вася узнал, что серый камень высасывает из Маруси жизнь. В этих словах заключалась горькая правда. Это была загадка для Васи, страшнее всех призраков старого замка. Что-то неведомое склонялось над маленькой головкой девочки, высасывая из нее румянец, блеск глаз и живость движения. Мы с Васей собирали для девочки цветы, разноцветные камешки, ловили бабочек, рассказывали сказки или беседовали друг с другом. Эти беседы с каждым днем все больше закрепляли нашу дружбу, которая росла, несмотря на резкую противоположность наших характеров.
Близилась осень. Маруся начала прихварывать. Грустная улыбка Маруси стала ему так же дорога, как улыбка сестры. Тут он был нужен, тут никто не ставил на вид его испорченность. Каждое его появление вызывало румянец, оживление на щеках девочки. Я обнимал его как брат.
Ясные дни проходили, и Марусе становилось хуже. Уже ничего не радовало ее, и давно не было слышно ее смеха. Тогда Вася решил обратиться к своей сестре Соне. У нее была большая кукла, подарок покойной матери. На эту куклу Вася возлагал большие надежды. Вася не ошибся. Маленькая кукла сделала чудо, но и доставила много тревожных минут. Вася сообщил мне о своих опасениях. Он знал, что будет обнаружена пропажа куклы и ему достанется от отца. Вася понял, что не может лишить своего маленького друга первой и последней радости в её недолгой жизни.
Васю ждал серьёзный разговор с отцом, но он не испугался. Вася-человек сильный и смелый, добрый, способный понимать людей. Он умеет сострадать и сочувствовать. Вот такой он, мой друг Вася. Он не боится жизни и не никогда не склонит голову перед трудностями.
- Для учеников 1-11 классов и дошкольников
- Бесплатные сертификаты учителям и участникам
ТАТАРСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ МӘГАРИФ ҺӘМ ФӘН МИНИСТРЛЫГЫ
МИНЗӘЛӘ МУНИЦИПАЛ Ь РАЙОНЫ БАШКАРМА КОМИТЕТЫНЫҢ
“ МӘГАРИФ БҮЛЕГЕ” МУНИЦИПАЛЬ УЧРЕЖДЕНИЕСЕ
МИНЗӘЛӘ ШӘҺӘРЕ 1 НЧЕ ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ МӘКТӘБЕ
Китапка ничә яшь?
Минзәлә шәһәре 1 нче урта мәктәбенең
6 А сыйныф укучылары
Дяшкина Дарья , Глебова Арина , Исламов Даниил
Укытучы: Асманова Люзя Киядим кызы
татар теле һәм әдәбияты укытучысы
Проектның максаты : китаплар тарихы турында күбрәк белү.
Проектның бурычлары:
1. Китап тарихын өйрәнү.
2. Китап турында шигырьләр, мәкальләр табу.
3. Китап укучыларны, китапханәгә йөрүчеләрне ачыклау.
4. Төрле чыганаклар белән эшләү, мәгълүматны анализлау, нәтиҗәләр ясау.
Проблемалы сорау кую: Китапның яше бармы?
Китапның килеп чыгышы.
Иң зур, иң кечкенә китап.
Беренче татар китабы.
“ Китап” сүзе – изге сүз. .
III. Минем эзләнүләрем.
Рәхмәт сиңа, китап! .
V. Кулланылган әдәбият .
“ Китап- киңәшчең синең,
Дустың, ярдәмчең синең”, — дип язган Х. Шабанов “Китап” шигырендә.
Китап – кешенең хәтере, юлдашы, киңәшчесе, ярдәмчесе, укытучысы. Китапсыз халык -тарихсыз халыкка әйләнгән, ә тарихын оныткан халыкның киләчәге өзелгән.
Китапханәсез мәктәпне күз алдына китерүе кыен.
Проект эшенең темасы «Китапка ничә яшь?” дип атала. Ни өчен бу теманы сайлады к ? Кешеләргә кирәкме соң китаплар? Нинди китаплар бар? Китаплар кайда саклана? Китаплар укырга яратабызмы? Шушы сорауларга җавап табарга тырышып, эзләнү эше белән шөгыльләндек.
Үзебез укыган, танышкан текстларны тәртипкә китердек, төрле чыганаклардан материаллар җыйдык, шигырьләр, мәкальләр өйрәндек.
Китап тарихын белү- халык тарихын белү ул. Аларны сакларга, буыннан-буынга тапшырырга кирәк.
Бу дөньяда китаптан да яхшырак юлдаш, китаптан да ышанычлырак иптәш юк.
Китапка ничә яшь? дигән сорауга җавап эзләдек.
Китапларга хәзер берничә мең яшь. Аларны башта балчыктан ясаганнар. Кирпеч таяклар белән тамгалар язганнар. Ә Кытайда беренче китапларны бамбук пластинкаларга язганнар.
Татарларда моннан берничә мең ел элек кулъязма китаплар булган. Татар китаплары башта гарәп, аннан соң латин графикасы нигезендә һәм кириллица белән басылган.
Беренче рус китап басучысының исеме – Иван Фёдоров. Аңа Мәскәүдә һәйкәл куелган.
Иң зур, иң кечкенә китап турында сез беләсезме?
Иң кечкенә китап кайда? Ул Шотландиядә. Аның зурлыгы 1х1 мм. Иң зур китап “Суперкнига” АКШта 1976 нчы елда басыла. Аның авырлыгы- 252,6 кг, киңлеге – 2,74 м, озынлыгы – 3,07 м, битләр саны – 300.
Беренче татар китабы
Татар телендәге беренче китап гарәп хәрефләре белән языла, һәм ул 1612нче елда Лейпциг шәһәрендә басыла. 18 гасырның 20нче елларында Пётр 1 “Манифест” яза. “Манифест” 1722нче елда татар телендә аерым китап итеп бастырыла. Ул- Россиядә чыккан беренче татар китабы.
“ Китап” сүзе – изге сүз.
Татар халкы китапка һәрвакыт хөрмәт белән караган. “Китап” сүзе татарда изге сүз саналган. Кешеләр китап тотып ант итә торган булганнар, һәр өйдә китап иң кадерле урында сакланган. Татарча китаплар инде 270 ел буе басылып килгән.
Болгардагы Коръән китабы. Коръән — мөселманнарның изге китабы
Коръәннең авырлыгы -800 кг, зурлыгы — 150 x 200см. Анда 632 бит.
Китапханәләр
Татарча китаплар тупланган китапханәләр булмаган. Беренче татар китапханәсе 1906нчы елның 2 гыйнварында Казанда “Болгар” кунакханәсенең өченче катында урнаша. Китапханәгә кешеләр иң яхшы киемнәрен киеп килгәннәр. Г.Тукай, Г.Камал, Ф.Әмирхан китапханәнең даими укучылары булганнар.
1884 нче елда Казан университетыгалиме Н.И.Второв Петербургка күчеп китә, әтисенең китапханәсен шәһәргә бүләк итеп калдыра. Хәзер бу китапханә Татарстан Республикасының Милли китапханәсе дип атала. Ул бөтен илдә иң зур, иң бай, иң борынгы китапханәләрдән санала. Анда 3 миллионнан артык китап саклана. Дөньядагы 83 илнең китапханәләре белән эшли.
III. Безнең эзләнүләр
Китаплар тарихы турында күбрәк беләсе килде. Аның турында материаллар җыйдык, аларны өйрәндек, фотога төшердек.
Китап, китапларга караш турында шагыйрьләр бик күп шигырләр язганнар. Иске китапмы, яңа китапмы — ул халык хәтере. Үзебезне борчыган сорауларга җавапны китаптан эзлибез. Китап безгә белем бирә, безне тәрбияли.
Җ.Тәрҗеманов “Якын дус”
Бар минем дускаем,
Иң якын сердәшем,
Һәр җирдә, һәр эштә
Бар фәнне, телләрне,
Юк аның белмәгән
Г.Тукай”Китап”
Һич тә күңелем ачылмаслык эчем пошса
Үз-үземне күралмыйча, рухым төшсә,
Шул вакытта мин кулыма китап алам,
Аның изге сәхифәләрен актарам:
Рәхәтләнеп китә шунда җаным,тәнем,
Шуннан гына дәртләремә дәрман табам .
Х. Шабанов “Китап”
Китап- киңәшчең синең,
Дустың, ярдәмчең синең,
Ул хөрмәткә бик хаклы,
Кадерлә син китапны.
Битләрен дә ертма син,
Керле кул белән аны
Беркайчан да тотма син.
Китап турында халык мәкальләре:
Китап- белем чишмәсе.
Күп укыган- күп белә.
Китапның белмәгәне юк.
Китапсыз өй –ишәк абзары.
Китап — дус һәм киңәшче .
Китап галим- телсез мөгаллим.
Кызыл китап ни сөйли?
Энҗе Авзалованың “Бу гүзәллек яшәрме?” шигыре.
Җир елый, ишетәсезме?
Чылтырап аккан чишмәләр
Җир елый, ишетәсезме?
Табигатьне кемнәр шулай
Кешеләрдән миһербанлык кая киткән?
Җир елый, ишетәсезме?
Бу гүзәллек, бу Җир шары
Табигатьне саклау — һәр кешенең изге бурычы ул. Кеше “Кызыл китап” уйлап тапкан. Кызыл төс — тыю билгесе, шуңа күрә китапка ул юкка чыгып баручы кош- корт, җәнлек, бөҗәк, үсемлекләрне теркәп барырга булган. Кызыл китап булмаса, без табигат ь не саклап кала алмас идек.
I V . Практик өлеш.
Югары сыйныф укучылары , классташлар, башлангыч сыйныф укучылары арасында сорашу үткәрдек. Алар сорауларга җавап бирделәр:
— Син китапханәгә еш йөрисеңме?
— Китаплар укырга яратасыңмы?
— Китап турында мәкальләр беләсеңме?
— Сезнең өйдә китаплар күпме?
югары сыйныф укучылары
башлангыч сыйныф укучылары
Социал белешмә нәтиҗәләре күрсәтүенчә:
югары сыйныф укучылары китапханәләргә аз йөриләр;
башлангыч сыйныф укучылары арасында китап укырга яратмаучылар бар;
китап турында мәкальләрне югары сыйныф укучылары аз беләләр;
у кучыларның өйләрендә китаплар күп ;
Сыйныфташлар белән китап тарихы турында сөйләштек, нәрсә белүләрен ачыкладык.
( 20 кеше катнашты)
Аларны башта нәрсәдән ясаганнар?
Иң кечкенә китап һәм иң зур китап “Суперкнига” турында ишеткәнең бармы?
Кызыл китапка нәрсәләр язылган?
Без бу сорауларга җавапны дәреслекләр буенча өйрәнгән идек. Сыйныфташлар өйрәнгән материалны күбесе оныткан.
Безнең мәктәп укучылары китап укырга яраталармы? Алар китапханәгә йөриләрме?сорауларына җавап эзләдек.
Барлыгы 66 укучы катнашты: 23 укучы китапханәгә йөри, 35 укучы китапханәгә сирәк йөри, 8 укучы китапханәгә йөрми.
V. Йомгаклау.
Рәхмәт сиңа, китап!
Беркайчан да китапның
Үткән юлын онытма!
Рәнҗетмә син китапны
Аның битләрен ертма!
Китапларга ничә яшь булса да, минем өчен алар җанлы кебек. Китап белән аралашу бик рәхәт. Мин китаптагы геройлар турында уйланам, алар белән сөйләшәм. Китапсыз яшәү мөмкин түгел. Китап- хәзинә ул.Ул хәзинәне бернинди копьютер да, телевизор да Интернет та алыштыра алмый. Ләкин хәзер китапларны Интернеттан да укырга була.
Китапларны кадерләп, саклап тотыйк, аларга хөрмәт белән карыйк. Хәзер нинди генә техника, компьютерлар заманы булмасын, китап сезнең гомер юлдашыгыз булып калсын.
“ Китапка икенче тормыш бүләк ит!” хәйрия акциясе үткәрик. Иске китапларны киләчәк буыннар өчен саклыйк!
Кулланылган әдәбият
Кәримуллин Ә. Китап дөньясына сәяхәт. Казан, 1979.
Нәкый Исәнбәт Татар халык мәкальләре. Яр Чаллы “Идел-йорт” нәшрияте, 1999.
Татар теле. Р.З.Хәйдарова 5, 6 сыйныф: рус телендә гомуми белем бирү оешмалары өчен дәреслек. – Казан: “Татармультфильм”, 2014.
Хәйдәрова Р. З., Мәктәптә бәйрәмнәр, кичәләр. Рус теле балалар өчен дәрестән тыш чаралар җыентыгы. – Чаллы өзлексез педагогик белем бирү институты. 1999;
- подготовка к ЕГЭ/ОГЭ и ВПР
- по всем предметам 1-11 классов
- ЗП до 91 000 руб.
- Гибкий график
- Удаленная работа
Дистанционные курсы для педагогов
Свидетельство и скидка на обучение каждому участнику
Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:
5 602 860 материалов в базе
Самые массовые международные дистанционные
Школьные Инфоконкурсы 2022
Свидетельство и скидка на обучение каждому участнику
Другие материалы
Вам будут интересны эти курсы:
Оставьте свой комментарий
- 04.04.2017 2587
- DOCX 652.7 кбайт
- 49 скачиваний
- Оцените материал:
Настоящий материал опубликован пользователем Асманова Люзя Киядимовна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Автор материала
40%
- Подготовка к ЕГЭ/ОГЭ и ВПР
- Для учеников 1-11 классов
Московский институт профессиональной
переподготовки и повышения
квалификации педагогов
Дистанционные курсы
для педагогов
663 курса от 690 рублей
Выбрать курс со скидкой
Выдаём документы
установленного образца!
Учителя о ЕГЭ: секреты успешной подготовки
Время чтения: 11 минут
В Белгородской области отменяют занятия в школах и детсадах на границе с Украиной
Время чтения: 0 минут
Инфоурок стал резидентом Сколково
Время чтения: 2 минуты
В Ростовской и Воронежской областях организуют обучение эвакуированных из Донбасса детей
Время чтения: 1 минута
Минпросвещения России подготовит учителей для обучения детей из Донбасса
Время чтения: 1 минута
Каждый второй ребенок в школе подвергался психической агрессии
Время чтения: 3 минуты
Минобрнауки и Минпросвещения запустили горячие линии по оказанию психологической помощи
Время чтения: 1 минута
Подарочные сертификаты
Ответственность за разрешение любых спорных моментов, касающихся самих материалов и их содержания, берут на себя пользователи, разместившие материал на сайте. Однако администрация сайта готова оказать всяческую поддержку в решении любых вопросов, связанных с работой и содержанием сайта. Если Вы заметили, что на данном сайте незаконно используются материалы, сообщите об этом администрации сайта через форму обратной связи.
Все материалы, размещенные на сайте, созданы авторами сайта либо размещены пользователями сайта и представлены на сайте исключительно для ознакомления. Авторские права на материалы принадлежат их законным авторам. Частичное или полное копирование материалов сайта без письменного разрешения администрации сайта запрещено! Мнение администрации может не совпадать с точкой зрения авторов.
Я живу в Республике Татарстан поэтому моим родным языком является татарский язык. Татарский язык — это национальный язык татар и язык Республики Татарстан. Является вторым по распространённости и по количеству говорящих национальным языком в Российской Федерации. Относится к поволжско-кыпчакской подгруппе кыпчакской группы тюркских языков. На сегодняшний день на татарском говорят 9 млн. человек.
Вся моя семья с самого рождения говорят на татарском и я, в том числе. Этот язык богат красотой. У каждой национальности есть свой неповторимый язык. Я считаю человек красиво говорит когда, говорит правильно. Чтобы красиво говорить нужно не только знать слова, но и знать грамматику. Грамотность — это и есть умение владеть родным языком на высоком уровне. Я горжусь тем что я знаю и понимаю этот язык. Всем сердцем благодарна что я родилась в Татарстане, и я чувствую это моё. В школе я с первого класса изучаю татарский и с удовольствием работаю на уроке и мне нравится узнавать историю этого языка. Но самые первые учителя это наши родители. Ведь именно они учили нас словам. Мы должны понимать что наш родной язык это самое прекрасное сокровище в нём отражаются сказки песни архитектура одежда обычая и т.д.Нужно восхищаться татарским языком именно он может передать внутренний мир человека. Без языка человек не может развиваться потому что нам надо говорить своё мнение высказываться и делиться чувствами. Есть пословица ,,Язык поит и кормит и спину порет».Пословица говорит о том что с помощью общения можно зарабатывать на хлеб и воду, поддерживать хорошие отношения с людьми, которые в любое время помогут , но если ты сказал что-то плохое человеку, то ты можешь после этого сильно жалеть об этом, но слова-то уже не вернёшь назад. Нужно помнить что лучше сначала подумать, а затем говорить. Насколько не был красив наш язык, но к сожалению он может ранить. Каждый человек должен хранить свой язык. Даже при переезде в другую страну он должен помнить о своем прекрасном языке. Язык – это достояние народа, именно в нём заключён знаменитый русский дух, наша с вами душа. Каждый должен стремиться знать, изучать язык. Лично мне татарский очень близок. Мой родной язык — это моя сила, гордость. Для каждого человека родина начинается с его родного языка. С помощью него он начинает познавать окружающий мир, говорит свои первые слова. Человек растет, запоминает все больше слов. С помощью своего родного языка он говорит самые приятные и теплые слова близким, признается в любви. Сила языка необъятна, им можно как и ранить, так и сделать человека счастливым.
Помню в первом классе мы все учили стихи на татарском языке и рассказывали и это всё благодаря татарскому. Я с таким удовольствием читала этот стих потому что он так красиво звучал. Никакой язык не способен передать дух, настрой, величественность народа кроме как татарский. Также язык играет большую роль в образовании. Любой человек по национальности татар должен с 1 по 9 (или 11) класс изучать татарский. Да он достаточно сложен, но зато кой он великолепно красив. Татарский язык-это основа культуры, это наш дар. К сожалению мы начали терять на татарский язык его начали заменять другими словами. В прицепе я не против чтобы наш язык становился легче в разговоре ,но нельзя забывать о том что это история её не нельзя заменять она должна сохранится. Считаю, что должен уважать и беречь родной язык, не засорять его бранными словами
Я дорожу татарским языком и думаю он мне поможет в будущем и во взрослой жизни. Я считаю что язык он как человек с каждым днём развивается,растёт, меняться и становится богаче.
Читайте также:
- В чем настоящая красота женщины сочинение
- Матвей кузьмин жил в маленькой ветхой избенке сочинение
- Когда волнуется желтеющая нива сочинение
- Сочинение на тему возможности человека
- Что заставляет нас выбирать ту или иную дорогу сочинение
Татарча сочинение “Мәктәп директоры булсам|Мэктэп директоры булсам”
Сочинение на татарском языке на тему “Мәктәп директоры булсам”/”Мэктэп директоры булсам”
Директор булсам, мин беренче эш итеп мәктәптә тәртип урнаштырыр идем. Тәртипсез балалар булмас, алар башкаларга укырга комачауламаслар иде. Укытучылар да, бигрәк тә яшь укытучылар, хәзерге шикелле, тәртипсезлекне күреп тә, башларын читкә борып йөрмәсләр иде. Андый укытучыларны мин мәктәпкә дә кертмәс идем.
Малайларның кызларны җәберләүләрен дә бетерер идем. Әтием-әнием сөйләве буенча, алар үскәндә, малайлар кызларны бик хөрмәт иткәннәр, ә кызлар бик матур һәм тыйнак булганнар. Шуңа күрә алар мәктәбеннән бер генә хулиган да, җинаятьчеләр дә үсеп чыкмаган. Аларның авыл укытучылары балаларны җәмгыятькә файдалы, хезмәт яратучан, гаилә тотарлык, кешелекле егетләр һәм кызлар итеп тәрбияләгәннәр.
Мәктәптә тәнәфесләрне дә, хәзергечә мәгънәсез итеп түгел, ә балалар нәкъ менә ике дәрес арасында физик яктан да, эмоциональ яктан да ял итә алырлык, тынычлап икенче дәрескә әзерләнерлек итеп оештырыр идем.
Укудан тыш түгәрәкләрне дә күз буяу өчен генә түгел, ә файдалы нәтиҗәсе булырлык итәр идем.
Мәктәптә дә, мәктәп янында да чит-ят, укуга комачаулык итүче кешеләрне йөртмәс идем.
Менә мин шундый директор булыр идем!Еще сочинения на татарском языке со схожей к “Мэктэп директоры булсам” тематикой (перейти к сборнику татарских сочинений нашего сайта)