Міндетті пәндер
Профильді пәндер
Негізгі пәндер
Математикалық сауаттылық
Оқу сауаттылығы
Қазақстан тарихы
Таңдау пәндері
Биология
Химия
Ағылшын тілі
Француз тілі
География
Неміс тілі
Информатика
Қазақ тілі
Құқық негіздері
Қазақ әдебиеті
Математика
Физика
Дүниежүзі тарихы
Назар аударыңыз! Сіз таңдаған бейінді пәндер бойынша ГРАНТТАР қарастырылмаған. AlmaU, Нархоз Университеті және Каспий Қоғамдық Университеті жоғары оқу орындарында тек математика, физика, география, шет тілі, Адам.Қоғам.Құқық, дүниежүзі тарихы, биология, химия және шығармашылық емтихан бейінді пәндер комбинациясы бойынша мамандықтар бар.
QR кодын сканерлеңіз, қолданбаны жүктеп алыңыз
және бізбен бірге үйреніңіз
1. QR кодын немесе AppStore немесе Play Market дүкендеріндегі іздеу жолағын пайдаланып iTest қолданбасын жүктеп алыңыз
2. Өтінішке кіріп, бізбен бірге емтихандарға дайындалыңыз
На государственных экзаменах в 9(10) классах Казахстана учащиеся сдают 4 письменных экзамена. Разберем, какие экзамены, какие предметы по выбору, что будет в билетах и тестовых заданиях, примеры тестов по предметам итоговой аттестации в 9(10) классах 2023 года, спецификация по предметам. Письменные экзамены длятся 2 часа, а математика – 3 часа.
Государственные экзамены в 9 класс это 4 предмета: 3 обязательных и 1 предмет по выбору. Итоговая аттестация в 9 классе в РК – это и выпускные экзамены, учащиеся оканчивают курс основной средней школы и могут поступить в колледж, техникум или продолжить обучение в школе и пойти в 10 класс.
ОБЯЗАТЕЛЬНЫЕ ПРЕДМЕТЫ ГИА В 9 КЛАССЕ
1. Письменный экзамен по родному языку (по языку обучения)
Ученики 9 классов с казахским языком обучения сдают ГИА «казахский язык», учащиеся с русским языком обучения сдают «русский язык».
Длительность — 2 часа (астрономических). К сведению, 1 астрономический час=60 минут, соответственно экзамен длится 2 часа или 120 минут.
В экзаменационной работе выдаются два текста (общий объем текстов – 400-450 слов). Прочитав, поняв текст, учащийся должен выполнить задание — написать эссе-аргументацию (170-200 слов) для блога, интернет-журнала, научной конференции. В эссе нужно выразить свою точку зрения по данной ситуации или вопросу, аргументировать свою точку зрения, приводя в качестве фактов переработанную информацию из текстов, кратко, используя соответствующую лексику, стиль речи. Пользоваться словарями запрещается.
Оценивается коммуникативная компетенция и языковая компетенция.
Коммуникативная компетенция – это умение понимать и интерпретировать (разъяснять, истолковывать) главную и детальную информацию из текстов различных жанров.
Уметь извлекать необходимую информацию из текстов, анализировать и синтезировать.
Создавать тексты различных жанров, типов и стилей, синтезируя услышанную и прочитанную информацию.
Написать собственный текст проблемного характера (статья, эссе, письмо и др.), демонстрируя способность анализировать и оценивать предложенную информацию.
Языковая компетенция это соблюдение грамматических, орфографических, пунктуационных и стилистических норм языка.
В общем, понимать прочитанное и выражать свою мысль, используя факты из прочитанного в соответствующем стиле, жанре, соблюдая грамматику, орфографию и пунктуацию.
Пример задания по русскому языку на итоговую аттестацию в 9 (10) классе
Текст А. Отрывок из статьи
Археологи увлечение кладоискательством называют не иначе как «чумой», а современных кладоискателей – расхитителями гробниц, вандалами XXI века, «черной напастью» или «черными копателями». Как отмечают историки, в последнее время «черная археология» вышла на новый виток своего развития, и, в первую очередь, ее порождает спрос черного рынка на исторические ценности. По словам специалистов, почти каждый казахстанский исторический комплекс когда-либо подвергался воздействию так называемых копателей.
Историю мест зачастую приходится собирать по крупицам, в ход идет все – архивные фонды музеев, литературные произведения, летописи, исследования археологов, легенды местных жителей, данные карт и спутниковых снимков.
Количество интересных находок на территории напрямую связано с активностью здесь людей в прошлом. А так как основную площадь Казахстана занимают степи, населенные в прошлом кочевниками, число крупных археологических раскопок не уж так велико. Поэтому особый интерес представляют территории, где проходили торговые пути, велась активная торговля. Наиболее крупные исторические места давно изучены археологами, а вот те, что поменьше, часто становятся местом поиска копателей.
Из обсуждений в социальных сетях и на специальных форумах, где копатели рассказывают о своих находках, нередко выставляют найденные экспонаты на продажу, советуют, как вести себя при встрече с представителями правоохранительных органов, невольно можно сложить некий портрет типичного кладоискателя: это мужчина среднего возраста и старше, имеющий стабильный доход, неприхотливый, потому что условия на выезде самые что ни на есть походные. Зачастую это образованные люди с широким кругозором, отличные собеседники, у которых в запасе всегда есть интересная история.
Текст Б. Запись в блоге
«Старьевщик. До чего докатился?!» – часто слышу от прохожих. Но я привык не обижаться. Да и на что? В Европе, например, мое увлечение не считается чем-то постыдным, неприличным, а, наоборот, очень популярно и называется «городской археологией». Кратко поясню, в чем смысл: на городских свалках я ищу интересные предметы, которые за ненадобностью выкидывают люди. В процессе есть, конечно, свои недостатки: неприятный запах, грязь, например.
За несколько лет я отыскал более сотни диковин, которые могли бы спокойно разместиться в стенах музея. А пока этого не произошло, моя квартира – это моя коллекция. Здесь есть все: от стульев и комодов до старинных статуэток и граммофона. К слову сказать, не помню, когда я в последний раз покупал какую-то мебель в магазине. Все – из восстановленных.
Мои находки ждет разная участь: что-то удается подчистить и восстановить в первоначальном виде, другие вещи получают совершенно новую жизнь. Буквально недавно я нашел старую гитару – несколько струн порвано, поломана задняя часть корпуса. Неудивительно, что хозяева решили с ней расстаться. Но ей можно найти самое необычное применение: вставить в нее динамик и превратить в колонку или распилить и сделать частью инсталляции.
При помощи вебсайта надеюсь расширить круг единомышленников. Я также надеюсь встретить спонсора или мецената, который поможет открыть выставку старинных предметов. Ведь они излучают какую-то особую ауру. Они как люди, и многое могут рассказать о прошлом; нужно только уметь услышать и понять.
Задание
Используя информацию из обоих текстов и свое собственное мнение, напишите эссе-аргументацию (170-200 слов) для школьного журнала на тему «Поиск старинных предметов: больше вреда или пользы?».
Вот такого же плана, но на казахском языке будут задания на итоговой аттестации для учащихся 9 классов с казахским языком обучения.
2. Итоговая аттестация в 9 классе, предмет «Алгебра»
Экзаменационная работа состоит из двух частей:
Часть А — это тест, состоящий из 10 заданий с выбором одного правильного ответа из пяти предложенных. Задания оцениваются в 1 балл.
Часть Б содержит 8-10 заданий, требующих краткого или развернутого ответов. Задания оцениваются в 2-8 баллов.
Учащимся разрешается использовать линейку и циркуль. Не разрешается пользоваться калькулятором. Экзамен сдается на языке обучения. Длительность – 3 астрономических часа.
Итоговая аттестация обучающихся охватывает содержание учебной программы по предмету «Алгебра» для 7-9 классов. Оценивается усвоение предмета, умение, выбрав правильный математический метод решения произвести точные вычисления. Обучающийся может использовать правильные математические суждения при решении задач, четко обосновывая выбор математических приемов.
Баллы начисляются в части А (тест) за каждый правильный ответ. А в части Б – отдельный балл выставляется за каждую правильно выбранную формулу, за правильно составленное уравнение, за правильную подстановку в формулу, а если он еще и решил уравнение – то получает все баллы за этот номер задания. В конце все баллы суммируются, и выходит общее количество баллов за итоговую аттестацию по математике. Затем баллы согласно шкале переводятся в оценку за экзамен.
Пример экзамена по математике в 9 классе
3. Экзамен по казахскому языку и литературе в классах с русским языком обучения и
по русскому языку и литературе в классах с казахским языком обучения
Покажем на примере экзамена по казахскому языку и литературе в классах с русским языком обучения. В этих классах экзамен будет проходить на казахском языке. Длительность экзамена – 2 академических часа.
Экзаменационная работа проводится на основе одного текста общим объемом 300-350 слов и состоит из трех заданий.
Задание №1 основывается на понимании специальной лексики по теме текста, оценивается умение понимать язык, умение оценивать смысл, умение излагать на казахском языке.
Предлагаются слова, эквивалентные лексическому значению 5 слов, встречающихся в тексте. Учащийся должен найти и записать в тексте слова, имеющие значение для предложенных слов.
Задание №2 выполняется методом перефразирования. Нужно изменить и переписать текст, перефразировав его, сохраняя первоначальный смысл. Оценивается умение не только понимания языка, но и грамматической структуры.
Задание №3 состоит из вопросов, требующих краткого и полного ответа по тексту. Оценивается умение отвечать на вопросы и выражать свои мысли и точку зрения, умение делать выводы, а также умение правильно использовать грамматическую структуру.
Примерные задания к экзамену по казахскому языку и литературе в классах с русским языком обучения
1-тапсырма. Төменде берілген мәтінді оқыңыз.
Жер күні
Жер күні – халықаралық деңгейде аталып өтетін қоршаған ортаны қорғау шараларының бірі. Жер күні – жер планетасының дүниедегі ерекше орнын атап өтуге арналған. Жердің биологиялық әр алуандылығы туралы білу және оны қорғау – адамзаттың міндеті. Бұл шараның мақсаты әлемдегі барлық адамдарды өсімдіктер мен аңдарды қорғауға және өзіміз өмір сүретін жерді таза ұстауға ынталандыру және ол туралы адамдардың білуіне ықпал ету. Көптеген елдерде жер күнін 22 сәуірде, ал кейбір елдерде бір ай бұрын, яғни жер мен күн теңескен күні 21 наурызда атап өтеді.
Бұл шара қалай пайда болды? Жер күнін атап өтуді ұсынған АҚШ сенаторы Гэйлорд Нелсон. Оның бастауымен ең бірінші Жер Күні 1970 жылы 22 сәуірде Америкада аталып өтті.
Адамзат жер қойнауындағы табиғи көздерді жауапсыз қолдану арқылы судың, жердің және ауаның ластануына себепші болады. Мысалы, ластанудың әсерінен ауаның озон қабатында пайда болған тесік. Зерттеушілер ауа ластанған сайын озон қабаты жұқарып, тесіктер көбейе түседі деп санайды. Бұл ультракүлгін сәулелер қоршаған орта үшін қауіпті.
Тағы бір мысал, әлем мұхиттарына төгілген қоқыстан үйілген пластик аралдардың пайда болуы. Ұзындығы мен ені бірнеше шақырым бұл аралдар мұхиттағы тіршілікке орасан зиян келтіріп жатқаны сөзсіз.
Жер Күні планетамыздың қамын ойлайтын жалғыз күн емес, Жер Күні бүкіл адамзаттың күнделікті өмір сүру салтын өзгерту қажеттілігін еске салатын күн.
Мысалы, егер күніне миллиондаған адамдар мектепке немесе жұмысқа жаяу немесе велосипедпен барса, машиналар, автобустар және ұшақтар шығаратын газ мөлшерін азайтуға үлесін тигізер еді. Жер мен ауаның тазалығында ағаштардың орны бөлек екені белгілі. Ағаштар оттегін шығарып, ауаның тазалығын қамтамасыз етіп қана қоймайды, олар сондай-ақ жауын-шашын, күн сәулесі және желдің ауа райына әсерін азайтып, климатты реттеп отырады. Олай болса адамзат өзі аямай қолданып отырған ағаштардың орнын толтыруға да жауапты.
Жерді таза сақтаудың тиімді әдістерінің бірі – қайта қолдануға болатын материалдарды қайта өңдеу. Оны іске асыру мүлдем қиын емес. Ескі заттарға жаңа өмір беру, ескі заттардан мүлдем басқа зат жасап шығару арқылы қаншама жер байлығын үнемдеуге болар еді. (300 сөз)
Мәтіннен мына сөздердің сәйкес мағыналарын табыңыз.
Алғашқы – ___________________________________________________
Пайдалану – _________________________________________________
Үлкен – _____________________________________________________
2-тапсырма
Төменде берілген әр сөйлемді өз сөзіңізбен қайта жазыңыз. Сөйлемдерді берілген сөздермен бастаңыз.
Мысалы:
Жердің биологиялық әр алуандылығы туралы білу – адамзаттың міндеті.
Адамзат ________________________________
Жауабы:
Адамзат жердің биологиялық әр алуандығы туралы білуі тиіс.
1. Жер күні – халықаралық деңгейде аталып өтетін қоршаған ортаны қорғау шараларының бірі.
Қоршаған ортаны_________________________________________________________
_____________________________________________________________________
2. Жердің биологиялық әр алуандылығы туралы білу және оны қорғау – адамзаттың міндеті.
Адамзаттың міндеті_______________________________________________________
_____________________________________________________________________
3. Жер күнін атап өтуді ұсынған АҚШ сенаторы Гэйлорд Нелсон.
АҚШ сенаторы___________________________________________________________
_____________________________________________________________________
3-тапсырма
Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз. Мүмкіндігінше, өз сөзіңізбен жауап беруге тырысыңыз.
1. Жер күнін атап өту шарасы қандай мақсатта ұйымдастырылды?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________
2. Адамдардың жер байлығына немқұрайлы қарауының салдарынан қандай мәселелер
пайда болып отыр? Кем дегенде 2 мәселені көрсетіңіз.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________
4. ЭКЗАМЕН — ПРЕДМЕТ ПО ВЫБОРУ
Четвертым предметом государственной итоговой аттестации является предмет по выбору. Можно выбрать предмет из школьной программы:
• Физика,
• Химия,
• Биология,
• География,
• Геометрия,
• История Казахстана,
• Всемирная история,
• Литература (по языку обучения),
• Иностранный язык (английский/французский/немецкий),
• Информатика.
Экзамен сдается в зависимости от языка обучения на казахском или русском языке. Длительность – 2 часа.
Какой предмет легче сдавать? Это зависит от ваших знаний предмета. Часто 9-классники выбирают на гос. экзамен: биологию, английский язык, историю Казахстана.
Теперь кратко спецификация предметов с примерами из экзаменационных заданий.
Предмет по выбору – «Биология»
Экзамен сдаётся в зависимости от языка обучения на казахском или русском языке. Итоговая аттестация охватывает содержание учебной программы по предмету «Биология» для 7-9 классов.
Экзаменационная работа по биологии в 9 классе состоит из двух частей:
часть А состоит из 15 заданий с выбором одного правильного ответа из четырех предложенных.
Часть В содержит 4-5 структурированных заданий, состоящих из нескольких вопросов. На вопросы нужно дать краткие и развернутые ответы. Задания оцениваются в 2-10 баллов. Все вопросы являются обязательными для выполнения.
Учащиеся могут использовать линейку, карандаш и ластик. Разрешается пользоваться калькулятором.
Примеры экзаменационных заданий по «Биологии» 9 кл. ГИА
Предмет по выбору – «Всемирная история» 9 кл. ГИА
Итоговая аттестация учащихся охватывает содержание учебной программы по предмету «Всемирная история» для 5-9 классов.
Экзаменационная работа состоит из 2-х частей.
Часть А содержит 15 заданий с выбором одного правильного ответа из четырех предложенных.
Часть В состоит из 3-5 заданий, требующих краткого и развернутого ответов.
Не разрешается использование исторических карт (атлас).
Примеры экзаменационных вопросов по предмету «Всемирная история»
Предмет по выбору – «География» 9 кл. ГИА
Итоговая аттестация охватывает содержание учебной программы по предмету «География» для 7-9 классов.
Экзаменационная работа состоит из двух частей:
часть А состоит из 15 заданий с выбором одного правильного ответа из четырех предложенных.
Часть B содержит 4 задания, требующие краткого и 2 структурированных задания, требующие развернутого ответов.
Экзамен сдается в зависимости от языка обучения на казахском или русском языке.
Примеры экзаменационных заданий по «Географии»
Предмет по выбору – «Геометрия» 9 кл. ГИА
Итоговая аттестация охватывает содержание учебной программы по предмету «Геометрия» для 7-9 классов. Экзамен сдается на языке обучения.
Экзаменационная работа содержит 8-10 заданий, требующих краткого или развернутого ответов.
Обучающиеся могут использовать математические инструменты: линейка и циркуль. Не разрешается пользоваться калькулятором.
Обучающиеся должны уметь воспроизводить, выбирать и использовать геометрические факты, аксиомы, теоремы и их следствия.
Баллы начисляются и за попытку применения теоремы, нахождения площади и т.д.
Примеры экзаменационных заданий по «Геометрии»
Предмет по выбору – «История Казахстана»
Итоговая аттестация охватывает содержание учебной программы по предмету «История Казахстана» для 5-9 классов.
Экзаменационная работа состоит из 2 частей.
Часть А содержит 15 заданий с выбором одного правильного ответа из четырех предложенных.
Часть В состоит из 3-5 заданий, требующих краткого и развернутого ответов.
Не разрешается использование исторических карт (атлас).
Экзамен сдается в зависимости от языка обучения на казахском или русском языках.
Примеры экзаменационных заданий по «Истории Казахстана»
Часть А
Часть B
Предмет по выбору – «Физика»
Итоговая аттестация охватывает содержание учебной программы по предмету «Физика» для 7-9 классов.
Экзаменационная работа состоит из 2 частей.
Часть А содержит 15 заданий с выбором одного правильного ответа из четырех предложенных.
Часть В содержит 4-5 заданий, требующих краткого или развернутого ответов.
Разрешается пользоваться калькулятором.
Экзаменационные задания по таким разделам физики, как: физические величины и измерение, механика, тепловая физика, электричество и магнетизм, геометрическая оптика, элементы квантовой физики, основы астрономии.
Примеры экзаменационных заданий по «Физике»
Часть А
Часть B
Предмет по выбору – «Химия»
Итоговая аттестация охватывает содержание учебной программы по предмету «Химия» для 7-9 классов.
Экзаменационная работа состоит из 2 частей.
Часть А содержит 15 заданий с выбором одного правильного ответа из четырех предложенных.
Часть В содержит 4-5 структурированных заданий, состоящих из нескольких вопросов.
Примеры экзаменационных заданий по «Химии»
Часть А
Часть B
Предмет по выбору – «Литература»
Итоговая аттестация охватывает содержание учебной программы по предмету «Русская литература» для 8-9 классов.
Экзаменационная работа состоит из двух частей: А и В.
Часть А. Учащиеся выполняют 4 задания с выбором одного и нескольких правильных ответов.
Часть В. Учащийся выполняют 4 задания, требующие развернутый ответ.
Обучающиеся отвечают на три вопроса, основанных на фрагменте (эпизоде) из произведения. Четвертый вопрос предполагает написание эссе объемом 150-170 слов.
Обучающиеся должны знать:
— содержание произведений разных жанров;
— литературные термины и направления;
— проблематику произведения, позицию автора в произведении.
Примеры экзаменационных заданий по «Русской литературе»
Источник: Спецификация итоговой аттестации в 9(10) классах, разработанные Национальной академией образования им. И. Алтынсарина и Автономная организация образования «Назарбаев Интеллектуальные школы» (НИШ).
Количество просмотров статьи — 7 941
Математика пәнінен мемлекеттік емтиханға арналған есептер.
1. Пропорцияның белгісіз мүшесін табыңыз:
2. Өрнекті ықшамдаңыз: 
3. Өрнекті ықшамдаңыз: 
4. Есептеңіз: 
5. Теңдеуді шешіңіз: 
6. Теңсіздікті шешіңіз: 
.
7. Теңдеулер жүйесін шешіңіз: 
.
8. Теңдеулер жүйесін шешіңіз: 
9. Теңдеулер жүйесін шешіңіз: 
.
10. Теңдеулер жүйесі 
болса, ху неге тең?
11. Теңсіздіктер жүйесін шешіңіз: 
12. Теңдеуді шешіңіз: 
13. Студент емтиханға дайындық кезінде оқулықтың 120 бетін оқыды, ал бұл барлық кітаптың 75 %-ін құрайды. Оқулықта қанша бет бар?
14. Райхан 145 санын 60%-ке арттырып, оның 25%-ін есептеп тапты. Райхан қандай санды есептеп тапты?
15. Бір сыныптағы оқушылардың 14-і ұл балалар, ал қыздардың одан 7-еуі артық. Сыныптағы оқушылардың неше проценті ұл балалар?
16. a1 = 7, a16 = 67 болса, арифметикалық прогрессия құрайтын тізбектің айырмасы неге тең болады?
17. 
, 
болатын 
арифметикалық прогрессияның бірінші, үшінші және тоғызыншы мүшелері геометриялық прогрессияны құрайды. Соның алғашқы үш мүшесінің қосындысын табыңыз.
18. Арифметикалық прогрессияның a11 = 23, a21 = 43 екендігі белгілі. Осы прогрессияның алғашқы он мүшесінің қосындысын табыңыз.
19. Егер а4=9, а9=-6 болса, қосындысы 54-ке тең болуы үшін арифметикалық прогрессияның неше мүшесін алу керек?
20. Геометриялық прогрессияның бірінші мүшесі 1, алтыншы мүшесі 32 тең. Алғашқы жеті мүшесінің қосындысын табыңыз.
21. 
болатын 
геометриялық прогрессияның қосындысын табыңыз.
22. Геометриялық прогрессияда b1 = 2; bn = 1024; Sn = 2046 екендігі белгілі. Мүшелерінің саны мен еселігін табыңыз.
23. Арифметикалық прогрессияда 
болса, 
мен 
ді мүшесін табыңыз.
24. Егер 
болса, геометриялық прогрессияның бірінші мүшесін табыңыз.
25. Геометриялық прогрессияда: 
болса, осы прогрессияның алтыншы мүшесін табыңыз.
26. Геометриялық прогрессияда: 
болса, осы прогрессияның алғашқы бес мүшесінің қосындысын табыңыз.
27. Геометриялық прогрессияда: 
болса, оның бірінші және бесінші мүшесінің табыңыз.
28. Өрнекті ықшамдаңыз: 
.
29. Есептеңіз: 
мұндағы 
.
30. Өрнектің мәнін есептеңіз: 
.
31. Есептеңіз: 
.
32. Өрнекті ықшамдаңыз: 
.
33. Егер 
болса, онда 
мәні
34. Өрнекті ықшамдаңыз: 
.
35. Көбейту түріне келтіріңіз: 
36. Есептеңіз: 
.
37. Ықшамдаңыз:
.
38. Егер 
және 
тең болса, 
мәні.
39. Өрнектің мәнін табыңыз:
|
1) |
2) |
40. Өрнекті ықшамдаңыз: 
Жауабы: 
.
Жауабы: 
.
. Жауабы: 
, егер 
болса. Жауабы: 
.
41. Өрнекті ықшамдандар:
|
А) |
З) |
|
Б) |
|
|
В) |
К) |
|
Г) |
Л) |
|
Д) |
М) |
42. Теңдеуді шешіңіз: Жауабы: -4,8
Теңдеуді шешіңіз: Жауабы: -5
Теңдеуді шешіңіз: Жауабы:
Теңдеуді шешіңіз: Жауабы: 1
Теңдеуді шешіңіз: Жауабы: 0; 5
43. Бөлшекті қысқартыңдар
1. 2.
. 3.
4. . 5.
6.
.
44.
|
а) |
б) |
в) |
г) |
45. Тригонометрияның негізгі формуларды колданып, ықшамдаңыз:
|
1) ; |
2) |
|
3) |
4) |
|
5) |
6) |
46. Ықшамдаңыз:
|
1) |
2) |
|
3) |
4) |
|
5) |
6) |
1 билет
ҚР мемлекеттік
елтаңбасы
—
Сәлеметсің бе, Аружан! Қазақстан
Республикасының Мемлекеттік рәміздерін білесің бе?
—
Әрине, білемін. Мемлекеттік рәміздер 1992
жылы 4 маусымда қабылданған.
—
Қазақстанның Мемлекеттік рәміздерін атап
берші?
—
Мемлекеттік рәміздер: Ту, Әнұран,
Елтаңба.
—
Мемлекеттік Елтаңбаның авторы кім?
—
Мемлекеттік Елтаңбаның авторлары: Шот-Аман
Уәлиханов, Жандарбек Мәлібеков.
—
Мемлекеттік елтаңбада не бейнеленген?
—
Біздің елтаңбамыз шеңбер ішінде. Елтаңбада
шаңырақ, қос пырақ, жұлдыз, «Қазақстан» деген жазу бар.
—
Шаңырақ ненің белгісі?
—
Шаңырақ – отбасы, бірлік мағынасын
білдіреді.
—
Елтаңбаның түсі қандай?
—
Елтаңбаның түсі: алтын және көгілдір
3 сұрақ
Септік жалғаулы
сөздерді көрсетіңіз.
Ол Доспамбет,
Жиренше сияқты ақындардың өлеңдерін жазып алды. Қазақ шешендік өнерінің өзіне
тән ерекшеліктері бар. Біздің елтаңбамыз шеңбер ішінде. Елтаңбада шаңырақ, қос
пырақ, жұлдыз, «Қазақстан» деген жазу бар.
2 БИЛЕТ
«Менің бос
уақытым» тақырыбына диалог
1. «Біздің
мектеп» тақырыбына әңгімелеңіз.
2. Жіктік
жалғаулы сөздерді көрсетіңіз.
—
Сәлеметсің бе, Тойжан!
—
Сәлем, Әлфия!
—
Тойжан, сен бүгін сабақтан кейін не
істейсің?
—
Мен бүгін математикадан қосымша сабаққа
барамын, ал сен ше?
—
Мен де қосымша сабаққа барамын, содан
кейін үй шаруасында анама көмектесемін.
—
Сен бос уақытыңда не істейсің?
—
Мен бос уақытымда агентте отырып,
достарыммен әңгімелесемін. Ал сен не істейсің?
—
Мен достарыммен саябаққа барамын.
Біздің мектеп
Булаев қаласының Буденный көшесінде орналасқан. Мектеп үш қабатты, алдында
әдемі гүлдер өсіп тұр. Мектеп директоры Барсуков А.М. Бірінші қабатта бастауыш
сыныптары, асхана, шеберхана, спорт залы, география кабинеті бар. Екінші
қабатта акт залы, директор бөлмесі, мұғалімдер бөлмесі, кітапхана, физика,
информатика, математика кабинеттері, шағын орталық бар.
Үшінші қабатта
тарих, қазақ тілі орыс тілі, химия, ағылшын тілі, информатика, математика
кабинеттері бар.
3 билет 1
тапсырма
—
Қазақ хандығында ең жоғары билеуші кім
болды?
—
Қазақ хандығында ең жоғары билеуші хан
болды.
—
Ханның қандай құқықтары болды?
—
Ханның қолбасшылық, сот билігі, соғыс ашу
немесе бітім жасау құқығы болды.
—
Қазақтың қандай хандарын білесің?
—
Мен Абылай хан туралы кітапханада оқыдым.
—
Ханнан кейін билік кімдерде болды?
—
Ханнан кейін билік билерде болды.
—
Қазақтың билерін айтшы?
—
Қазақ билері: Төле би, Қазыбек би, Әйтеке
би.
—
Қазақ тарихында батырлардың орны ерекше,
қандай батырларды білесің?
—
Баян батыр, Қабанбай батыр, Бөгенбай
батыр….
2
тапсырма 43 бет Артықова
4
– билет
1. Қазақ
тілі туралы диалог құрастырыңыз..
2. Араб
жазуындағы тұңғыш кітаптар туралы әңгімелеңіз.
3. Сөйлемнің
тұрлаулы мүшелері туралы айтып беріңіз. Сөйлемді талдаңыз.
—
Сенің ана тілің қандай тіл?
—
Менің ана тілім … тілі.
—
Сен қазақ тілін білесің бе?
—
Мен қазақ тілін үйреніп жүрмін.
—
Қазақстанның мемлекеттік тілі қай тіл?
—
Қазақстанның мемлекеттік тілі — қазақ
тілі.
—
Қазақ тілі мемлекеттік мәртебесін қашан
алды?
—
Қазақ тілі мемлекеттік мәртебесін бір мың
тоғыз жүз сексен тоғызыншы жылы алды.
—
Қазақ тілі қандай?
—
Қазақ тілі өте бай, көркем тіл.
2.
Араб
жазуымен жазылған тұңғыш кітаптардың бірі – «Құтадғу білік». Бұл кітапты 1069
жылы ұлы ғұлама Жүсіп Баласағұн жазды, сол кезде Қашқария мен Жетісуды билеген
Бограханға сыйлаған. Бұдан кейінгі кітап – «Диуани лұғат-ат-түрік» 1072-1074
жылдары араб алфавитімен жазылған. Оның авторы – ұлы ақын Махмұт Қашқари.
Осыдан бастап Орта Азияның ұлы ғалымдары мен ақындары, тарихшылары араб жазуын
орта ғасырға дейін пайдаланған. Ал араб алфавиті Қазақстанда ХХ ғасырға дейін
900 жыл пайдаланған.
3
сұрақ
Сөйлемнің
тұрлаулы мүшелері: бастауыш, баяндауыш.
Бастауыш
кім? Не? Кімдер?, нелер? Сұрақтарына жауап береді. Баяндауыш не істеді? Не
қылды? Қайтті? Сұрақтарына жауап береді.
5
– билет
1. Қазақ
тілін зерттеген ғалымдар туралы диалог құрастырыңыз.
2. В.В.
Радлов туралы әңгімелеңіз
3. Жатыс
септіктегі сөздерді көрсетіңіз
—
Қазақ тілін зерттеген ғалымдарды білесің
бе?
—
Білемін. Олар: Василий Васильевич
Радлов,Василий Владимирович Бартольд, Нығмет Тінәліұлы Сауранбаев, Ғұбайдолла
Айдаров.
—
Радлов қандай тілдерді зерттеген?
—
Радлов қазақ, қыпшақ, өзбек, қырғыз,
қарақалпақ тілдерін зерттеген.
—
В.В. Бартольд қандай еңбек жазған?
—
Оның еңбегі «Жетісу тарихының шежіресі»
—
Н.Т. Сауранбаев кім болған?
—
Н.Т. Сауранбаев – қазақ тіл білімінің
негізін салушылардың бірі, түрколог, филология ғылымының докторы, профессор.
—
Ғұбайдолла Айдаровтың ғылыми еңбеқтері
қанша?
—
Оның 250-ден астам еңбектері бар.
2.
Артықова 14 бет 2 тапсырма
6 – билет
1. ҚР
Мемлекеттік Туы туралы диалог құрастырыңыз.
2. ҚР
білім беру жүйесі туралы әңгімелеңіз.
3. Шығыс
септіктегі сөздерді көрсетіңіз.
— Қазақстан
Республикасының Мемлекеттік Туы қашан бекітілген?
— Қазақстан
Республикасының Мемлекеттік Туы 1992 жылы 4 маусымда бекітілген.
— Қазақстан
Республикасының Мемлекеттік туында не бейнеленген?
— Мемлекеттік Туда
алтын күн, қыран, қазақ халқының ұлттық өрнегі бар.
— Тудың түсі
қандай?
— Тудың түсі алтын
және көгілдір.
— Алтын түс нені
білдіреді?
— Алтын түс –
байлықтын нышаны.
— Көгілдір түс
нені бейнелейді?
— Көгілдір түс –
ашық аспан, тазалықтың белгісі.
— Күн нені
білдіреді?
— Алтын күн байлық
пен бейбітшіліктің рәмізі.
— Мемлекеттік
Тудың авторы кім?
— Мемлекеттік
Тудың авторы – Шәкен Ниязбеков
Қазақстанның білім
беру жүйесі балабақша, мектеп, кәсіби техникалық училище, арнаулы орта және
жоғары білім орындарынан тұрады. Жалпы білім беретін мектеп үш сатыдан тұрады.
Бастауыш сыныптар (1-4 ), толық емес орта мектеп (5-9) сыныптар және орта
(10-11) сыныптар. Республикада 7640 оқу орны бар, онда 200 мың оқушы оқиды. 100
шақты жоғары оқу орындары тіркелген.
7 –
билет
1. «Ана
тілі» тақырыбына диалог құрастырыңыз
2. Казақстан
Республикасы туралы әңгімелеңіз.
3. Көп
нүктенің орнына керекті жалғау жалғаңыз.
—
Ана тілі дегеніміз не?
—
Ана тілі ата-ананың, ата-бабаның тілі.
—
Ана тілін адамдар кімнен үйренеді?
—
Ана тілін адамдар әке-шешесінен үйренеді.
—
Сенің ана тілің қандай?
—
Менің ана тілім орыс тілі.
Сен
өз ана тіліңді жақсы білесің бе?
—
Әрине, жақсы білемін.
—
— Қазақ тілі қандай тіл?
—
Қазақ тілі өте бай, көркем тіл.
—
Қазақ тілі неге бай?
—
Қазақ тілі мақал-мәтелдерге, ертегілерге,
аңыздарға бай.
—
Қазақстанның мемлекеттік тілі қандай тіл?
—
Қазақстанның мемлекеттік тілі – қазақ
тілі.
Қазақстан
– көпұлтты, егеменді ел. Мемлекеттің халық саны 17 млн. Қазақстанның тұңғыш
Президенті – Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев 1991 жылы 1 желтоқсанда сайланған.
1991 жылы 16 желтоқсанда Қазақстан өзінің тәуелсіздігін жариялаған.
Қазақстанның өз мемлекеттік рәміздері бар. Қазақстан – құқықты, егеменді,
тәуелсіз ел. Қазақстанның астанасы – Астана қаласы. Астана әлемдегі ең жаңа,
көркем, сұлу қала. Қазақстан табиғаты алуан түрлі және керемет.
8 – билет
1. Сұлтандар
туралы диалог құрастырыңыз.
2. Төле
би туралы әңгімелеңіз.
3. Жай
сөйлемнің түрлері. Сұраулы сөйлемді көрсетіңіз.
1. Артықова 2009
жыл 38 бет
2. Төле би
Төле би 1663 жылы
Жамбыл облысында туып, 1756 жылы Леңгер ауданында Ақбұрхан
деген жерде тоқсан жасында дүние салған. Төле би оқыған, сауатты, жастайынан
халқының ақындық, шешендік өнерінен тәлім алған. Ол 15-20 жасынан ел билігіне
араласып, әділдігімен, шешендігімен көзге түсіп, елге танылған. Төле бидің
ел-жұрт, ағайын-туыс, алыс-жақынға қадір-қасиетті жан, сұлтандардан да жоғары
болған.
3 сұрақ
Жай сөйлемнің
түрлері. Сөйлем тиянақты ойды білдіреді.
Жақты(личное),
жақсыз(безличное), толымды(полное), толымсыз(неполное),
жалаң(нераспространенное), жайылма(распространенное), атаулы(назывное) болады.
Мен кітапханаға
барамын. Кітапханаға бару керек. Катя кітапханаға барды. Кеше Катя кітапханаға
достарымен барды. Кеш. Таңғы мезгіл.
9 – билет
- Қазақ
билері туралы диалог құрастырыңыз. - «Мамандықтар»
тақырыбына әңгімелеңіз. - Бастауыш
туралы айтып беріңіз. Сөйлемдегі бастауышқа сұрақ қойыңыз.
—
Қазақ халқының билерін білесің бе?
—
Әрине білемін. Олар: Төле би, Қазыбек би,
Әйтеке би
—
Билердің қазақ тарихында қалдырған маңызды
істері қандай?
—
Олар Тәуке ханның тұсында «Жеті жарғы» заң
жобасын жасаған үш жүздің билері.
—
Ұлы жүздің биі кім болған?
—
Ұлы жүздің төбе биі – Төле би
—
Орта жүздің биі кім болды?
—
Орта жүзді Қазыбек би басқарған.
—
Кіші жүздің биі кім?
—
Кіші жүздің биі – Әйтеке би болған.
2
сұрақ
Әлемде
мамандықтар өте көп. Мамандықтардың түрлері де көп, олар: «адам — адам», «адам
— техника», «адам — өнер» тағы басқалар. Маған дәрігер мамандығы ұнайды.
Дәрігер адамдарға көмектеседі, олардың денсаулығын тексеріп емдейді. Дәрігердің
еңбегі өте ауыр болса да, мен өзім дәрігер болғым келеді. Дәрігер болу үшін көп
оқу керек, сонда ғана жақсы мамандық иесі боламын.
3
сұрақ
Бастауыш
кім? Не? Кімдер?, нелер? Сұрақтарына жауап береді. Сөйлемде іс-әрекеттің иесін
білдіреді. Бастауыш зат есім, сан есім, сын есім, етістік, есімдік сөз табымен
беріледі.
10 – билет
1. Көне
қалалар туралы диалог құрастырыңыз.
2. Түркістан
қаласы туралы әңгімелеңіз.
3. Анықтауыш
дегеніміз не? Анықтауышты көрсетіңіз, сұрақ қойыңыз.
— Қазақ жерінде
ежелгі нелер көп?
— Қазақ жерінде
ежелгі қалалар көп.
-Олар қалай пайда
болған?
— Шағын
елді-мекенде халық саны көбейіп, қалаларға айналған.
— Қазақстанда ең
алғашқы қалалар қашан пайда болды?
— Ең алғашқы
қалалар екі жарым мың жылдай бұрын пайда болған.
— Қазақстанда
ежелгі қалалар бар ма?
— Осы күнде
сақталған көне қалалар: Тараз және Түркістан.
2 сұрақ
Қазақ жеріндегі
ежелгі қалалардың бірі – Түркістан қаласы. Ол қазіргі Оңтүстік Қазақстан
облысында орналасқан.
Бұл қаланың
орнында ІҮ-Х ғасырларда Шабғар деген үлкен қала болған.
ІХ-Х ғасырларда
гүлденіп, Йаса (Йасы) деп аталады. ХҮ – ғасырдан бастап Түркістан деп аталды.
Бұл қалада осы уақытқа дейін жақсы сақталған Ахмет Йассауи кесенесі бар.
3 сұрақ
Анықтауыш
(определение) Қандай?, қай?, кімнің?, ненің? сұрақтарына жауап береді. Анықтауыш
сөйлемде анықталатын сөйлем мүшесінің алдында тұрады. Анықтауыш сын есім, зат
есім және де басқа сөз табынан болуы мүмкін.
11 – билет
1. «Біздің
қала» тақырыбына диалог құрастырыңыз.
2.
Қазақ отбасы туралы әңгімелеңіз.
3. Толықтауыш
дегеніміз не? Толықтауышты көрсетіңіз, сұрақ қойыңыз.
— Сен қай қалада
тұрасың?
— Мен Булаев
қаласында тұрамын.
— Булаев қаласында
не бар?
— Біздің қалада
мектептер, саябақтар, ескерткіштер, Мәдениет үйі бар.
— Сен қай мектепте
оқисың?
— Мен №2 (екінші)
Булаев орта мектебінде оқимын.
— Сенің мектебің
қай көшеде орналасқан?
— Менің мектебім
Буденный көшесінде орналасқан.
— Сенің қалаңда
ескеткіштер кімдерге орнатылған?
— Мағжан Жұмабаев
– ақын, жерлесіміз, Баян батыр – қазақ жерін жоңғарлардан қорғаған жерлес
батырымыз, Ұлы Отан соғысының жауынгерлеріне ескерткіш бар.
Қазақ
отбасы
Қазақ
отбасында әкенің орны ерекше. Әке – отбасының тірегі. Отбасы мүшелері әкені
тыңдайды.
Ананың
орны да ерекше. Әке де, балалар да ананы сыйлайды.
Әке
мен шеше ақылдасып, үйленген ұлдарына енші бөледі, тұрмысқа шыққан қыздарына
жасау береді.
Қазақ
отбасында қыздың орны үлкен. Қызды ерекше құрметтейді.
Толықтауыш –
қимылмен заттық ұғымда байланысады. Сұрақтары: кімге? Неге? Кімді? Нені?
Кімде? Неде? Кімнен? неден? Кіммен? Немен? Не туралы? Не жайында?
Тура толықтауыш
Табыс септіктен тұрады, жанама толықтауыштар басқа септіктерден тұрады. — — — —
— — —
12 – билет
1. Ұлттық
тағамдар туралы диалог құрастырыңыз.
2.
«Өзім туралы» тақырыбына әңгімелеңіз.
3. Баяндауыш
туралы айтып беріңіз.
— Қазақ халқы
дастарқанды қалай бағалайды?
— Қазақ халқы
дастарқаннан, дәмнен үлкен нәрсе жоқ деп есептейді.
— Қазақ ұлттық
дастарқанының негізгі тамақ түрлері қандай?
— Ет, сүт, нан
тағамдары.
— Сүт тағамдарына
не жатады?
— Ірімшік, сүт,
құрт, қаймақ, айран, май, қымыз, шұбат.
— Нан тағамдарына
не жатады?
— Бауырсақ,
шелпек.
— Ет тағамдарына
не жатады?
— Қазақша ет,
қуырдақ, жал, жая, қарта.
Менің аты-жөнім
… Мен 1997 (бір мың тоғыз жүз тоқсан жетінші) жылы тудым. Туған жерім –
Булаев қаласы. Мен 15 (он бес) жастамын, қазір … көшесінде, … үйде, …
пәтерде тұрамын. Мен №2 Булаево орта мектебінде, 9 «Б» сыныбында оқимын. Бос
уақытымда теледидар көремін, кітап оқимын, музыка тыңдаймын, компьютерде
ойнаймын.
Баяндауыш –
сөйлемнің тұрлаулы мүшесі, не істейді?, не істеді?, қайтті? Сұрақтарына жауап
береді. Сөйлемде баяндауыш зат есім, сан есім, сын есім, етістік, есімдік сөз
таптарымен беріледі.
13 – билет
1. Қазақ
сазгерлері туралы диалог құрастырыңыз.
2. Дина
Нұрпейісова туралы әңгімелеңіз.
3.
Пысықтауыш дегеніміз не? Пысықтауышты көрсетіңіз, сұрақ қойыңыз.
1 сұрақ 81 бет
2 сұрақ 82 бет
Артықова 2009 ж
3 сұрақ
Пысықтауыш –
қимылдың мекенін, мезгілін, мақсатын, себебін, сын-сипатын білдіреді. -.-.-.
Сұрақтары: қайда,
қашан, қалай, қайтіп, қалай қарай, не себепті, неліктен, не үшін?
14 – билет
1. Астана
қаласы туралы диалог құрастырыңыз.
2. «Алтын
адам» тақырыбына әңгімелеңіз.
3. Құрмалас
сөйлем және оның түрлері. Сөйлемді талдаңыз.
— Қазақстанның
астанасы қай қала?
— Қазақстан
Республикасының астанасы – Астана қаласы.
— Астана қандай
қала?
— Астана Қазақстан
Республикасының әкімшілік, іскерлік және мәдени орталығы.
— Астана қаласының
күні қашан тойланады?
— Астана қаласының
күні 6 шілде күні тойланады.
— Астана қаласы
әлемге неліктен танымал болды?
— Астана әлемдегі
ең жаңа, қазіргі заман талаптарына сай қала.
— Астанада қандай
сәулет туындылары бар?
— Астанада «Бәйтерек»
монументі, «Транспорт-тауэр», «Хан шатыр» сарайы, «Думан» ойын-сауық кешені
тағы басқа зәулім ғимараттар бар.
«Алтын адам»
Қазақ даласын
зерттеуші ғалым Кемел Ақышев Алматы қаласының маңында Есік обасынан 5-4
ғасырларда өмір сүрген Сақ жауынгерін тапқан. Оны ғалымдар «Алтын адам» деп
атап кеткен себебі, жауынгердің киімі, бешпенті, шалбары мен етігіне дейін
200-ден астам аң, құс сипатты әшекеймен безендірілген. Қару-жарағы, сақинасы да
алтын. Осы ескерткіш ата-бабамыздың жоғары мәдениеті, тарихы.
Құрмалас сөйлем –
екі немесе бірнеше жай сөйлемнен құралып, күрделі ойды білдіреді.
Құрмалас сөйлем
 |
 |
||||
 |
|||||
15 – билет
1. Қазақстан
өнері туралы диалог құрастырыңыз.
2. Ә.
Қастеев туралы әңгімелеңіз.
3. Салалас
құрмалас сөйлем және оның түрлері. Сөйлемді талдаңыз.
— Қазақстан өнері
туралы не білесің?
-Қазақстанда
өнердің бар түрлері дамыған. Мысалы сурет өнері.
— Қазақстанның
қандай суретшілерін білесің?
— Қазақстан
суретшілері: Әбілхан Қастеев, Николай Хлудов, Евгений Сидоркин.
— Әбілхан
Қастеевтің ұстазы кім болған?
— Әбілхан
Қастеевтің ұстазы – Николай Хлудов болған.
— Қастеевтің
қандай суреттерін көрдің?
— Мен Әбілхан
Қастеевтің «Амангелді сарбаздары», «Түрксіб», «Жас Абай», «Менің Отаным»
Әбілхан Қастеев –
қазақтың әйгілі кескіндемешісі, график суретші, қазақ бейнелеу өнерінің негізін
салушылардың бірі. Қазақстанның Халық суретшісі, Қазақстан Суретшілер Одағы
басқармасының төрағасы. Н. Г. Хлудов пен Бродскийден сабақ алды. Әбілхан туған
жердің әсем табиғатын суреттейді.
Биыл қыс суық
болды, бірақ қар аз жауды. (күрделі, қарсылықты салалас құрмалас
сөйлем)
16 – билет
1. «Менің
отбасым» тақырыбына диалог құрастырыңыз.
2. «Шоқан
Уәлиханов – суретші тақырыбына» әңгімелеңіз.
3. Сабақтас
құрмалас сөйлем және оның түрлері. Сөйлемді талдаңыз
— Сенің отбасыңда
қанша адам бар?
— Менің отбасымда
… адам бар, олар әкем, анам, сіңлім, қарындасым, ағам, інім, әпкем, әжем,
атам.
— Сенің анаң қайда
жұмыс істейді?
— Менің анам …
жұмыс істейді.
— Сенің әкең қайда
жұмыс істейді?
— Менің әкем …
жұмыс істейді.
— Сенің отбасыңда
қандай дәстүрлер бар?
— Менің отбасымда
үлкендерді құрметтеу, мерекелерді тойлау, туған күнді атап өту дәстүрлері бар.
Шоқан Уәлиханов
1835 (бір мың сегіз жүз отыз бесінші) жылы Қостанай облысының Құсмұрын
бекетінде туған. Ол Омбы қаласының кадет корпусын үздік оқып бітірген. Шоқан –
тарихшы, саяхатшы, этнограф, ғалым, суретші, географ болған. Шоқан Орыс
География қоғамының мүшесі болды. Шоқан Уәлихановтың картасы ғылыми жаңалық
болды. Оның еңбектері шығыстану ғылымына қосқан үлесі мол.
90 бет Артыкова
17 – билет
1. Тұңғыш
ғалымдар туралы диалог құрастырыңыз.
2. Ыбырай
Алтынсарин туралы әңгімелеңіз.
3. Септік
жалғауларын көрсетіңіз.
—
Сен қазақтың тұңғыш ғалымдарды білесің бе?
—
Иә, мен қазақтың тұңғыш ғалымдарын
білемін.
—
Олар кімдер?
—
Олар: Ахмет Байтұрсынов, Шоқан Уәлиханов,
Ыбырай Алтынсарин.
—
Ахмет Байтұрсынов кім болған?
—
Ахмет Байтұрсынов — белгілі тілшіғалым,
әдебиет зерттеуші, дарынды аудармашы болған.
—
Шоқан Уәлиханов кім болған?
—
Шоқан Уәлиханов ұлы ғалым, саяхатшы,
зерттеуші, суретші.
—
Алтынсарин кім болған?
—
Ыбырай Алтынсарин – ағартушы, педагог,
жазушы, дарынды ақын, этнограф, зерттеуші, қоғам қайраткері болды.
Ыбырай
Алтынсарин – ағартушы педагог, жазушы, этнограф, зерттеуші, фольклорист қоғам
қайраткері. 1850 жылы Орынбор қаласындағы жетіжылдық мектепке оқуға кірген.
1857-1859 жылдары атасы Балғожа бидің хатшысы болған. 1864 жылы қазақ мектебін
және қазақ қыздары үшін мектеп ашқан, мұғалімдер мектебін ашқан.
18
– билет
1. Қазақ халқының салт-дәстүрлері туралы диалог құрастырыңыз.
2. «Қазақ дастарқаны» тақырыбына әңгімелеңіз.
3. Берілген сөздерден сөйлем құраңыз, синтаксистік талдау жасаңыз
—
Сен қазақ халқының салт-дәстүрлерін білесің бе?
—
Әрине, білемін.
—
Қандай салт- дәстүрлерін білесің?
—
Шілдехана, бесікке салу, қырқынан шығару, тұсау кесу, тілашар т.б.
—
Шілдехана қандай дәстүр?
—
Шілдехана – жаңа туған баланың құрметіне жасалатын той.
—
Бесікке салу деген не?
—
Бесікке – баланы бесікке салғанда өткізетін той.
—
Қырқынан шығару қашан өткізіледі?
—
Қырқынан шығару- нәрестенің туған күніне қырық күн толған соң өткізіледі.
—
Тұсау кесу қандай дәстүр?
–
Тұсау кесу — сәби қаз тұра бастағанда, тез жүріп кеисін деп, ауылдағы үлкен,
құрметті адамға тұсауын кестіреді.
Қазақ
халқының ұлттық тағамдары көп. Қазақ халқы дастарқанды жоғары бағалайды.Қазақ
халқының негізгі үш түрі бар: сүт тағамдары, нан тағамдары, ет тағамдары. Сүт
тағамдары: сүт, ірімшік, құрт, май, қымыз, шұбат, қаймақ. Нан тағамдары:
бауырсақ, шелпек, таба нан т.б. Ет тағамдары: қазақша ет, жал, жая, қарта,
қазы. Бауырсақ – басты тағамдардың бірі. Қазақ халқында ұлттық тағамдар туралы
мақалдар көп. Мысалы: «Ет – етке, сорпа — бетке»
Тұрмысында,
қолөнер, орын, қазақ, халқының, ерекше.
19
– билет
1. «Қазақстан
табиғаты»тақырыбына диалог құрастырыңыз.
2. Барсакелмес
қорығы туралы әңгімелеңіз.
3. Мақалды
толықтырыңыз.
—
Қазақстанның табиғаты қандай?
—
Қазақстан табиғаты әр түрлі. Мұнда таулар, өзен-көлдер, кең жазықтар да бар.
—
Қазақстанның жерінде қандай таулар бар?
—
Қазақстан жерінде Алатау, Тарбағатай, Тянь-Шань таулары бар.
—
Қазақстанда қанша өзен бар?
—
Қазақстанда 85 мыңға жуық өзен бар. Ірі өзендер: Ертіс, Есіл, Іле.
—
Қазақстанда көлдер бар ма?
—
Қазақстан көлге бай. Ірі көлдер: Балқаш, Зайсан, Алакөл, Марқакөл. Каспий және
Арал теңіздері бар.
—
Жануарлар мен өсімдіктер әлемі ше?
—
Жануарлар мен өсімдіктердің әлемі әр алуан.
—
Туған жеріңнің табиғаты қандай?
—
Туған жерімнің табиғаты сондай әдемі, тамаша!
Барсакелмес
қорығы Арал теңізінде Барсакелмес аралында орналасқан. Барсакелмес –
мемлекеттік қорық. Ол 1939 (бір мың тоғыз жүз отыз тоғызыншы) жылы
ұйымдастырылған. Аумағы 20 мың гектар. Қорықтың мақсаты: сирек кездесетін
жануарларды сақтау. Арал теңізінің суы тартылуына байланысты өсімдіктер әлемі
жойылып барады. Арал теңізінің экологиясы нашар.
Туған
жердей … болмас,
Туған
елдей … болмас.
20
– билет
1. Жыл
мезгілдері туралы диалог құрастырыңыз.
2. Кино
туралы әңгімелеңіз.
3. Сызба
бойынша сөйлем құрастырып.
—
Бір жылда неше мезгіл бар?
—
Бір жылда төрт мезгіл бар: көктем, жаз, күз, қыс.
—
Көктемде табиғат қалай өзгереді?
—
Көктемде күн ұзарады, құстар ұшып келеді, күн жылынады, көк шөп шығады.
—
Жазда табиғатта қандай өзгерістер болады?
—
Жазда күн ыстық болады.
—
Қыста табиғат қалай өзгереді?
—
Қыста күн суық, аяз болады. Қар жауады, қатты боран соғады.
—
Күзде табиғат қалай өзгереді?
—
Күзде адамдар қысқа дайындалады. Күн қысқарады, құстар ұшып кетеді, жиі жаңбыр
жауады.
Кино
өнері – көп өнердің бір түрі. Ол төрт салаға бөлінеді. Көркем фильм, деректі
фильм, мультипликациялық фильм және ғылыми-көпшілік кинематографиясы. Фильм
жасау, оны көпшілік қауымға көрсету ісі озық техниканы, көп қаржыны талап
етеді. Кино өнерінің мамандары: кинодраматург, режиссер, актер, оператор,
суретші, композитор.
Сызба бойынша сөйлем құрастырып, талдаңыз.
( -са, -се…), [ ].
21 – билет
1. Кино
өнері туралы диалог құрастырыңыз.
2. «Театр»
тақырыбына әңгімелеңіз.
3. Өнер
туралы бірнеше мақал айтып беріңіз
126 бет диалог
—
Кино өнері неше салаға бөлінеді?
—
Кино өнері төрт салаға бөлінеді.
—
Олар қандай салалар?
—
Көркем фильм, деректі фильм,
мультипликациялық фильм және ғылыми-көпшілік кинематографиясы.
—
Фильм нені талап етеді?
—
Фильм жасау көп қаржыны, озық техниканы
талап етеді
Театр
– актерлер күшімен драмалық шығарманы бейнелейтін көркемөнердің бір түрі. Театр
– халықты саяси және эстетикалық жағынан тәрбие берудің, адамгершілікке
баулудың құралы. 1926 жылы алғаш Қазақ театры ашылып, Мұхтар Әуезовтің «Еңлік —
Кебек» драмасы қойылды.
Өнер
алды — қызыл тіл.
Жігітке
жеті өнер де аз.
22 – билет
1. «Қонақта»
тақырыбына диалог құрастырыңыз.
2. Қара
шаңырақ туралы әңгімелеңіз.
3. Құрмалас
сөйлем құраңыз.
— Сен қонаққа
баруды жақсы көресің бе?
— Иә, мен қонаққа
баруды жақсы көремін.
— Сен қайда
қонаққа бардың?
— Мен досыма
қонаққа бардым.
— Қонаққа не
себеппен бардың?
— Досымның туған
күні болды.
— Сен досыңа
сыйлық апардың ба?
— Мен оған қызық
кітап сыйладым.
— Қонаққа барғанда
сендерге қандай тамақ берді?
— Қазақтың ұлттық
тағамдарын берді.
— Уақытты қалай
өткіздіңдер?
— Уақытты көңілді
өткіздік.
Қара шаңырақ –
үлкен үй, әке-шеше үйі. Қазақ отбасында шаңырақ кенже ұлына беріледі. Ол
әке-шешесімен тұрады. Бұл дәстүрдің мәні зор. Қара шаңырақта балаға туыстарын,
нағашыларын, ата-бабасын, үлкен аталарын, жеті атасын айтып отырған.
25 бет
23 – билет
1. Спорт
туралы диалог құрастырыңыз.
2. «Менің
досым» тақырыбына әңгімелеңіз.
3. Сызбаны
толықтырыңыз.
— Сен спортпен
айналысасың ба?
— Иә, мен спортпен
айналысамын.
— Спорттың қай
түрімен айналысасың?
— Мен теннис,
шаңғы спортымен айналысамын.
— Сен спортпен қай
уақытта айналысасың?
— Мен спортпен бос
уақытымда айналысамын.
— Мектепте қандай
спорт үйірмелері жұмыс істейді?
— Мектепте шаңғы,
теннис, баскетбол, волейбол секциялары бар.Менің досым Тампеев
Азамат, 9 «Б» сынып оқушысы. Мен Азаматпен 1 сыныптан бастап оқимын. Азаматтың
оқу үлгерімі орташа. Ол орта бойлы, қара торы, әдеміше келген жігіт. Азаматтың
мінезі өте жақсы, үнемі көңілі көтеріңкі болып жүреді. Менің досым компьютерде
ойнауды, табиғатта серуендеуді, би билеуді ұнатады.
Сызбаны
толықтырыңыз.
Шылау сөздер
Демеулік (ғана,
тек, -мыс) Септеулік туралы, дейін, бірге
Жалғаулық (мен,
және, себебі, өйткені)
24 – билет
1. «Мұражайда»
тақырыбына диалог құрастырыңыз.
2. Домбыра
туралы әңгімелеңіз.
3. Берілген
сөзге фонетикалық талдау жасаңыз.
— Сәлеметсіз бе!
— Сәлеметсіз бе!
Мен Алматыға бірінші рет келдім. Алматыда қандай мұражайлар бар?
— Ең үлкен мұражай
– Орталық мұражай. Ол 1931 жылы ашылды. Онда 300 мың ескерткіш, жәдігер
сақталған.
— Ол қай жерде
орналасқан?
— «Самал»
ықшамаданда орналасқан.
— Мұражайға
қандай автобуспен баруға болады?
— Осы жерден №2
автобуспен баруға болады.
Домбыра қазақ
халқының ұлттық музыкалық аспабы. Ол қазақтың ғасырлар бойғы жан серігі.
Домбыра ежелгі халық аспаптарының біріне жатады. Домбыра мына бөлшектерден
тұрады: құлақтары, мойыны, пернелер, ішектер, тиектер, тегеріш. Қазақ халқының
күйші –сазгерлері өз күйлерін домбыра тартып ән салған. Дина Нұрпейісова, Жамбыл
Жабаев, Құрманғазы шебер домбырашылар болған.
Өнерлі
25 – билет
1. Радио
мен теледидар туралы диалог құрастырыңыз.
2. Абылай
ханның мұражай – үйі туралы әңгімелеңіз.
3. Сөйлемдегі
зат есімді көрсетіңіз. Морфологиялық талдау жасаңыз.
Петропавл
қаласында қазақ халқының кемеңгер саясатшы – Абылай хан мұражайы бар. Абылай
хан қазақ халқының тарихында елеулі із қалдыған. Ол қазақ даласын қалмақ,
жоңғарлардан сақтап қалған хан. Абылай хан қазақ билерін, батырларын біріктіріп
өз елін жаудан қорғаған. Абылай хан үш жүзді біріктірген хан. Оның құрметіне Ресей
патшасы Екатерина сыйлаған Сарайы жөнделіп қайта жаңғыртылған. Бүгін ол Сарай
Абылай хан резиденциясы деп аталады. Абылай хан тұсындағы қару-жарақ, тарихи
деректер, ұлттық бұйымдар мұражайда жәдігерлер сақталған.
Сөйлемдегі зат
есімді көрсетіңіз. Морфологиялық талдау жасаңыз.
Теледидар
алдында ұзақ отырма.
Теледидар – зат
есім, туынды түбір, күрделі сөз, жалпы, деректі, сөйлемде бастауыш қызметін
атқарады, не? сұрағына жауап береді
- Кабинетке кіру
- Басты бет
- Олимпиадалар
- Турнирлер
- Журнал
- Материалдар
- Дайын ҚМЖ
Материал туралы қысқаша түсінік
Тарих пәнінің мұғалімдеріне керек деген пікірдемін
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
30 Сәуір 2020
2515
5 рет жүктелген
Бүгін алсаңыз
30% жеңілдік
беріледі
390 тг 273 тг
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
Text Centered
«Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналы министірліктің №KZ09VPY00029937 куәлігімен ресми тіркелген.
Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды.
Сайтта заңсыз жарияланған материалды көрсеңіз бізге хабарласыңыз. Редакцияның көзқарасы автордың көзқарасымен сәйкес келмеуі мүмкін.
Материал іздеу
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз
Барлығы 663 959 материал жиналған
9-сыныптың соңында барлық оқушылар қорытынды емтихан тапсырады. Олар GIA — мемлекеттік қорытынды аттестаттау форматында да, әдеттегі түрде де жүзеге асырылуы мүмкін.
Нұсқаулық
1-қадам
9-сыныпты аяқтағаннан кейін барлық оқушылар қорытынды мемлекеттік аттестаттаудан өтеді, басқаша айтқанда емтихан тапсырады. Барлығы студенттерге кемінде 4 емтихан тапсыруға тура келеді, оның ішінде міндетті математика және орыс тілі бар, ал қалғандары мектепте оқитын пәндердің бүкіл тізімінен өз бетінше таңдайды. Осы пәндердің ішінен сіз әдебиет, география, тарих, қоғамтану, шет тілдері (ағылшын, неміс, француз және испан тілдері), физика, химия, биология, информатика және ақпараттық технологиялар бойынша емтиханды таңдай аласыз.
2-қадам
Сонымен қатар, барлық оқушылар математика мен орыс тілін 9 сыныптан кейін GIA форматында — барлық орыс мектеп оқушылары үшін бірыңғай емтихан ретінде өткізілетін қорытынды тесттер мен тапсырмаларды тапсыруға міндетті. Қалған пәндерді қалай алуға болады, студент өзі шешеді: сіз ЖИА-ны таңдай аласыз немесе өз мектебіңізде емтиханды әдеттегі формада тапсыра аласыз, мысалы, билеттер арқылы немесе жазбаша емтихан, жоба түрінде және т.б. қосулы.
3-қадам
Кейде мектептің өзі өз оқушыларын ЖИА-ны басқа пәндер бойынша оқуға шақырады немесе оларға бұл қажет емес екенін түсіндіреді. Басқа пәндер бойынша GIA-ны таңдау оқушының 9-сыныптан кейін мектепте қалуына байланысты. Егер олай болмаса, онда колледжге немесе мектепке түсу үшін GIA нәтижелері қажет болуы мүмкін. Бұл жағдайда сізге осы оқу орындарындағы профильді таңдау керек. 10-сыныпта басқа мектепке ауысқанда, төрт пән бойынша да GIA нәтижелері қажет.
4-қадам
Кейде белгілі бір бейінді мектептер оқушыларға қосымша емтихан тағайындай алады, содан кейін студенттер үш міндетті пәнді және екі немесе біреуін таңдау бойынша тапсыруы керек. 9-сынып оқушыларына арналған емтихандардың жалпы саны бестен аспауы керек.
Қазақ тілі. ОЖСБ тест сұрақтары. 9 — сынып
001
Мемлекеттік аралық бақылау
Қазақ тілі 9 сынып
1. Зат есімді табыңыз.
А) Ұлттық
В) Төрт
С) Қызыл
Д) Немере
Е) Кетті
2. Дұрыс тасымалданған сөзді көрсетіңіз
А) Мер — еке
В) Қар — т
С) Рақ — мет
Д) Нүк – тен — і
Е) Бер — ік
3. Тура мағынада тұрған сөз тіркесін табыңыз
А) Басым ауырды
В) Таудың басы
С) Бұлақтың басы
Д) Жыл басы
Е) Істің басы
4. Көп мағыналы сөзді белгілеңіз.
А) Кітап
В) Аяқ
С) Гүл
Д) Уһ
Е) Өзен
5. Мақал — мәтелдің жалғасын табыңыз
Жақсы сөз -…….
А) Жылан інінен шығады
В) Қызыл тіл
С) Тілден
Д) Жарым ырыс
Е) Атылған оқ
6. «Момын» деген мағынаны білдіретін фразеологизмді көрсетіңіз.
А) Қой аузынан шөп алмас
В) Тас жүрек
С) Бетінен оты шығу
Е) Жұмған аузын ашпау
Д) Төбе шашы тік тұру
7. Сын есімді табыңыз
А) Жетеу
В) Айнадай
С) Қолөнер
Д) Қоғам
Е) Көрді
8. Туынды сын есімді белгілеңіз.
А) Гаухарды
В) Тар
С) Ақ
Д) Атақты
С) Кең
9. Омоним бола алатын сөзді көрсетіңіз
А) Сары
В) Бір
С) Ара
Д) Алматы
Е) Су
10. Құрамында жинақтық сан есімі бар мақал — мәтелді көрсетіңіз.
А) Ас – адамның арқауы.
В) Еңбек ер атандырар.
С) Күшіне сенбе, адал ісіне сен.
Д) Туған жердей жер болмас.
Е) Ағайын – алтау, ана – біреу.
11. «Вальстің королі» атанған белгілі сазгерді атаңыз
А) Н. Тлендиев
В) Е. Брусиловский
С) Ш. Қалдаяқов
Д) М. Төлебаев
Е) Л. Хамиди
12. Сан есімді табыңыз
А) Бағалау
В) Бесеу
С) Тәрбиелеу
Д) Сұлу
Е) Өшу
13. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Елтаңбасының авторларын атаңыз
А) Ш. Ниязбеков, Ж. Дәрібаева
В) Ж. Мәлібеков, Қ. Мырза әлі
С) Ш. Уалихан, Ж. Мәлібекұлы
Д) Қ. Мырза Әлі, Т. Молдағалиев
Е) М. Әлімбаев, Ж. Мәлібекұлы
14. Өздік есімдікті табыңыз
А) Өзім
В) Мен
С) Олар
Д) Біз
Е. Сендермен
15. Одағай сөзі бар сөйлемді табыңыз
А) Ісің өнімді болсын, Қуат
В) Сірә, мен ертең сізге барармын.
C) Үлгілі үйдің ұл — қызы ұялмайды
D) О, бәрекелді, мынау қандай ер еді!
E) Алматы — Республикамыздағы ең үлкен қала.
16. Белгісіздік есімдікті табыңыз
А) Сендермен
В) Кейбір
C) Оны
Д) Біз
Е) Нешінші
17. Жіктелген зат есімді көрсетіңіз
А) Көмек
В) Жапырақтар
С) Мектебім
Д) Дәрігермін
Е) Бала
18. Қазақстанның ұлттық теңгесі қашан айналымға енгенін анықтаңыз
А) 1991 ж.
В) 1993ж.
С) 1995ж.
Д) 1990 ж.
Е) 1989 ж.
19. Табыс септігіндегі зат есімді табыңыз
А) Қыздар
В) Қыздармен
С) Қызды
Д) Қыз
Е) Қызға
20. Төмендегі жай сөйлемдерден көсемшенің жұрнақтары бар сөздерді табыңыз
А) Мен мына кітаптың мазмұнын айтар едім
В) Мен мына кітапты оқығалы отырмын.
С) Менің ұйқым келді
Д) Сен ертең үйіңе барар ма едің
Е) Сен оқығасын
21. Берілген сөздерден синоним сөздерді көрсетіңіз
А) Бітіру, басталу
В) Мағыналы, мағынасыз
С) Ауру, сырқат
Д) Бас, басып кетті
Е) Уақ, уақыт
‘ 22. “Ұстаз” сөзінің синонимдік қатарын табыңыз.
А) Күтуші, тәрбиеші, мұғалім.
В) Мұғалім, ағартушы, оқытушы
С) Оқытушы, көмекші, күтуші
Д) Тәлімгер, көмекші, тәрбиеші
ЕЕ) Тәрбиеші, күтуші, көмекші
23. “Тегін” сөзінің антонимін жазыңыз.
А) Құнды.
В) Құнсыз
С) Бекер
Д) Босқа
Е) Ақылы
24. Құрамында үш дауыссыз дыбыс бар сөзді табыңыз.
А) Қысқа
В) Қызғалдақ
С) Қасқалдақ
Д) Табиғат
Е) Қыс
25. Сөйлемді тиісті сөзбен толықтырыңыз
Біздің елде балалар…. мектепке барады.
А) Он алты жастан
В) Төрт жастан
С) Екі жастан
Д) Жеті жастан
Е) Тоғыз жастан
26. Біріккен сөзді белгілеңіз
А) Ақтөбе
В) Әке
С) Паһ — паһ
Д) Мүмкін
Е) Жеңіс
27. Түбір сөзді табыңыз.
А) Суретші
В) Іні
С) Оқушы
Д) Кітапханашы
С) Қалқатай
28. Тиісті қосымшаны жазыңыз.
Оның шет елде тегін оқығы… келеді.
А) — м
В.) — ң
С) — ңдар
Д) — мыз
Е) – сы
29. Жалқы есімді табыңыз.
А) Жел
В) Орындық
С) Көкшетау
Д) От
Е) Жұлдыз
30. Одағай сөзді табыңыз
А) Алақай
В) Шыңғыс
С) Сөзсіз
Д) Ертең
Е) Бүгін
1 — Д; 2 — С; 3 — А; 4 — В; 5 — Д; 6 — А; 7 — В; 8 — Д; 9 — С; 10 — Е; 11 — С; 12 — В; 13 — С;
14 — А; 15 — Д; 16 — В; 17 — Д; 18 — В; 19 — С; 20 — В; 21 — С; 22 — В;
23 — Е; 24 — А; 25 — Д; 26 — А; 27 — В; 28 — Е; 29 — С; 30 — А;
Мемлекеттік аралық бақылау
Қазақ тілі 9 сынып
002
1. Одағай сөздерді белгілеңіз.
А) Мүмкін, сірә.
В) Біріншіден, әрине.
С) Ықтимал; бәсе.
Д) Сөйтіп, алақай.
Е) Бәрекелді, тәйт.
2. Жалаң сөйлемді анықтаңыз.
А) Баяу ескен қоңыр жел.
В) Жаңбыр сіркіреп тұр.
С) Жер сіреу қар.
Д) Қазан айы.
Е) Бұл – егін даласы.
3. Мақалды көрсетіңіз.
А) Кең болсаң, кем болмайсың.
В) Қара қылды қақ жарған.
С) Қымыз киелі асқа саналады.
Д) Ішіне тамақ салынған, Есігі тарс жабылған.
Е) Тамақты асығып ішпе.
4. Біріккен сөзді табыңыз.
А) Қуаныш
В) Ата
С) Әркім
Д) Жеңіс
Е) Қашқын
5. Ыңғайлас салалас құрмалас сөйлемді белгілеңіз.
А) Бас болмақ оңай, бірақ бастамақ қиын
В) Күн батты, тауды қара көлеңке басты.
С) Сізді ешкім шақырған жоқ, сондықтан сіз бармайсыз.
Д) Жайлаудың көлдеріне сене беруге болмайды, құрғақшылық жылы олардың көбі тартылып қалды.
Е) Тұманның қалындығы сонша – түк те көрінбейді.
6. Жақсыз сөйлемді табыңыз.
А) Ол дос жүрегіне сенеді
В) Көктем келді.
С) Едіге ұзақ жол жүрді.
Д) Бірлесіп кітап оқуымыз керек.
Е) Наурыз көже азықтың жеті түрінен жасалады.
7. Дұрыс жазылған сөзді көрсетіңіз.
А) Қара құс
В) Көк құтан
С) Ала бұға
Д) Ел таңба
Е) Сарышымшық
8. Латын алфавиті Қазақстанда нешінші жылға дейін қолданылғанын белгілеңіз.
А) 1937
В) 1935
С) 1929
Д) 1936
Е) 1939
9. Белгіздік есімдікті қойыңыз:… жамандасаң, сені де жамандар.
А) Оны
В) Біреуді
С) Мені
Д) Осыны
Е) Адамды
10. Талғаулы салалас құрмалас сөйлемді көрсетіңіз.
А) Қазан аспаның аузында от кейде жылтылдайды, кейде қызып жанып лапылдайды.
В) Егер жаңбыр жауса, астық мол болады.
С) Сөз бен қылық суық көңілді жылытады немесе жылы көңілді суытады.
Д) Мен бұл арада үндемедім және үндеуді қажет те көрмедім.
Е) Шығыс елдерінде жыл басы наурыз айынан басталады.
11. «Жалыну» деген мағынаны білдіретін фразеологизмді табыңыз.
А) Қой аузынан шөп алмас
В) Тіл қатқан жоқ.
С) Су жүрек
Д) Құлқын сәріден.
Е) Өлердегі сөзін айту
12. Келер шақ есімшені көрсетіңіз.
А) Келдік
В) Келерміз
С) Айтқалы келдім
Д) Келген жоқ
Е) Келді
13. Қыстырма сөздерді белгілеңіз.
А) Сірә, айт
В) Хана, әдеп
С) Ах, алақай.
Д) Бәлкім, сөз жоқ
Е) Бол, қап.
14. Құрмалас сөйлемді анықтаңыз.
А) Арба да, дөңгелектер де, адамдар да қызғылт шаңның ішінде.
В) Балуан Шолақ мінезі ақжарқын, сөзшең, ойыншыл кісі екен.
С) Сіздерге де айтарым сол: сағат төртте осында келіңіздер.
Д) Маған елікті бірнеше рет тамашалаудың сәті түсті.
Е) Қуырдақты көбінесе ірі қараның сан етінен, қойдың мойын етінен қуырады.
15.«Ауру» сөзінің синонимін көрсетіңіз.
А) Сырқат
В) Сымбат
С) Сенім
Д) Сырға
Е) Саңырауқұлақ
16. Қазақстанның ұлттық теңгесі қашан айналымға енгенін белгілеңіз.
А) 1991 ж.
В) 1993 ж.
С) 1995 ж.
Д) 1999 ж.
Е) 2000 ж.
17. Көп мағыналы сөзді табыңыз.
А) Дәптер
В) От
С) Қоян
Д) Сірә
Е) Бас
18. «Қажеттілік» сөзінің аудармасын белгілеңіз.
А) Звонкий
В) Свободно
С) Предложение
Д) Необходимость
Е) Будущее
19. Антоним сөздерді табыңыз.
А) Әсем, әдемі
В) Бай, кедей
С) Жақын, жаман
Д) Наным, сенім
Е) Нүкте, үтір
20. Омоним болатын сөзді көрсетіңіз.
А. Мәтін
В. Тау
С. Хат
Д. Әже
Е. Жаз
21. Жалқы есімді белгілеңіз
A) Сәкен
B) Сан
C) Сағат
D) Сапа
E) Сай
22. Туынды сын есімді табыңыз.
A) Ұлт
B) Ұлттар
C) Ұлттық
D) Ұлтқа
E) Ұлтына
23. Үнді дауыссыз дыбысқа аяқталған сөзді табыңыз.
A) Жұмсақ
B) Желдеткіш
C) Жаз
D) Жайлы
E) Жауын
24. Сан есімді белгілеңіз
A) Санау
B) Алтау
C) Ау
D) Көрсету
E) Бару
25. Құрамында төрт дауыссыз дыбыс бар сөзді табыңыз.
A) Жұмбақ
B) Жасырынбақ
C) Жұмыртқа
D) Жас
E) Жасыл
26. Қос сөздердің арасына қандай тыныс белгісі қойылатынын көрсетіңіз.
A) Нүкте
B) Үтір
C) Қойылмайды
D) Дефис
E) Қос нүкте
27. Сын есім және зат есім арқылы байланысқан сөз тіркесін табыңыз.
A) Қонақ күту
B) Қонаққа бару
C) Қадірлі қонақ
D) Қонақ келді
E) Қонаққа шақыру
28. Толымсыз сөйлемді табыңыз.
A) Қазан айы
B) Түнерген кеш
C) Менің айтқаным келді.
D) Енді сізге айтуға тура келді.
E) Қарлығаштар тағы келді.
29. Зат есімді табыңыз
A) Қылық
B) Қырық
C) Қызыл
D) Қызық
E) Қызған
30. Сұраулы сөйлемді табыңыз.
A) Даусы мұнша зор болар ма!
B) Бізбен бірге жүрсеңші.
C) Аты ат — ақ екен!
D) Үйде кім бар?
E) Ойпаттар дегдіп, қыраттар кебе бастады.
1 — Е; 2 — В; 3 — А; 4 — С; 5 — В; 6 — Д; 7 — А; 8 — Е; 9 — В; 10 — С; 11 — Е; 12 — В; 13 — Д; 14 — С; 15 — А; 16 — В; 17 — Е; 18 — Д; 19 — В; 20 — Е; 21 — А: 22 — С; 23 — Е; 24 — В; 25 — А; 26 — Д; 27 — С; 28 — Е; 29 — А; 30 — В.
Мемлекеттік аралық бақылау
Қазақ тілі. 9 сынып
003
1. Антонимдер дегеніміз не екенін табыңыз.
А) Мағыналары бір — біріне жақын, бірақ әр түрлі дыбысталып айтылатын сөздер тобы.
В) Біркелкі дыбысталып айтылатын, бірақ мағынасы басқа — басқа сөздер тобын
С) Мағыналары бір — біріне қарама — қарсы болып келетін сөздер.
Д) Белгілі бір тілдегі сөздердің жиынтығы.
Е) Бір тілде сөйлейтін адамдардың бәріне түсінікті ортақ сөздер.
2. Қос сөздердің арасына қандай тыныс белгісі қойылатынын көрсетіңіз.
А) Қойылмайды.
В) Дефис
С) Үтірлі нүкте
Д) Үтір.
Е) Қос нүкте
3. Мақалды белгілеңіз.
А) Шешендік өнерді ұстанған адамдарды шешен деп атаған.
В) Ерте заманда бөдене мен түлкі дос болыпты.
С) Жаны мұрнының ұшына келу.
Д) Тіл тазалығы дегеніміз ана тілдің сөзін басқа тілдің сөзімен шұбарламау.
Е) Адал достық алтыннан қымбат.
4. Дұрыс жазылмаған сөзді анықтаңыз.
А) Әнұран
В) Жолбарыс
С) Ақ құтан
Д) Қолөнер
Е) Сары шымшық
5. Сын есім және зат есім арқылы байланысқан сөз тіркесін табыңыз.
А) Иман жүзді
В) Кітап беті
С) Он шақты
Д) Құсбегі баптайды
Е) Сүзеген сиыр
6. Жақсыз сөйлемді табыңыз.
А) Ойбай, аяғым ауырып кетті ғой!
В) Көктем келді.
С) Қап — қараңғы. Көзге түртсе көрмейсің.
Д) Біздің ашық сөйлесуіміз керек.
Е) Каникулда Әбен қайда барасың?
7. Тек тұрлаулы мүшелерден тұратын жай сөйлемнің түрін көрсетіңіз.
А) Сұраулы.
В) Жалаң
С) Атаулы
Д) Жайылма
Е) Толымды
8. Сөйлем басында тұрған қаратпа сөзден кейін қандай тыныс белгісі қойылатынын белгілеңіз.
А) Нүкте
В) Қос нүкте
С) Үтір
Д) Сұрақ белгісі
Е) Сызықша
9. Одағай сөзді табыңыз.
А) Мүмкін
В) Сірә
С) Біріккен
Д) Қадамың
Е) Жаным — ай
10. Ыңғайлас салалас құрмалас сөйлемді көрсетіңіз.
А) Көмірден май да шығады, темір қорытатын кокс те шығады.
В) Егер жаңбыр жауса, астық мол болады.
С) Бұл жерде я сен тұрарсың, я мен тұрармын.
Д) Ердің атын еңбек шығарар.
Е) Шығыс елдерінде жыл басы наурыз айынан басталады.
11. «Қуану» деген мағынаны білдіретін фразеологизмді көрсетіңіз.
А) Жұмған аузын ашпау
В) Тас жүрек
С) Бетінен оты шығу
Д) Жүрегі жарылу
Е) Көз ілмеу
12. Қыстырма сөзі бар сөйлемді табыңыз.
А) Бір күні хан нөкерлерін ертіп, серуенге аттаныпты.
В) Сірә, мен ертең сізге барармын.
С) Ойпырмай, күннің суығын — ай!
Д) Қуырдақ – майға куырған ұсақ ет.
Е) Абай былай деді: «Баланың жақсысы – қызық, жаманы – күйік».
13. Себеп — салдар салалас құрмалас сөйлемді көрсетіңіз
А) Сөз бергенге ерме, — бөз бергенге ер.
В) Жамандық жалын секілді: өзін де, өзгені де жалмай береді.
С) Күріш тұқымы суға қолмен себіледі, өйткені тұқым сепкіш суға жүре алмайды.
Д) Сөз бен қылық суық көңілді жылытады немесе жылы көңілді суытады.
Е) Емен ұзақ жылдар бойы өсе береді.
14. Толымсыз сөйлемді анықтаңыз.
А) Дала.
В) Міне, дала көрінеді.
С) Түнерген кеш.
Д) Қазақ хандығында ең жоғарғы билеуші хан болды.
Е) Қайта — қайта келе берді.
15. Сөйлемнің түрін анықтаңыз.
Кеше аспан бұлтты болды, бірақ жаңбыр жауған жоқ.
А) Ыңғайлас салалас құрмалас сөйлем
B) Түсіндірмелі салалас құрмалас сөйлем
С) Қарсылықты салалас құрмалас сөйлем
Д) Талғаулы салалас құрмалас сөйлем
Е) Себеп — салдар салалас құрмалас сөйлем
16. Қай сөзде «У» дыбысы дауыссыз.
А) Сурет
B) Ту
С) Азу
Д) Уақыт
Е.) Жу
17. Антоним сөздерді табыңыз.
А) Жау — қас
B) Тау — тас
С) Әдемі — сұлу
Д) Көмек — жәрдем
Е) Биік — аласа
18. Сан есім мен зат есім арқылы байланысқан сөз тіркесін табыңыз.
А) Ұзын жол
B) Оқыған бала
С) Жүз теңге
Д) Алтын сағат
Е) Осы адам
19. Қабанбай батырдың шын аты.
А) Ералы
B) Ерасыл
С) Абылай
Д) Сабалақ
Е) Қарасай
20. Жеті қазынаға не жататынын табыңыз.
А) Арман
B) Қолөнер
С) Талап
Д) Жүйрік ат
Е) Сұлулық
21. Сөйлемнің түрін анықтаңыз. Айлы түн
А) Толымды
B) Атаулы
С) Құрмалас
Д) Жақсыз
Е) Сұраулы
22. Туынды сын есімді табыңыз.
А) Ұйқышыл
B) Жуас
С) Таңба
Д) Қисық
Е) Дөңгелек
23. Талғаулы салалас құрмалас жалғаулықтарын көрсетіңіз.
А) Және, әрі
B) Кейде, бірде
С) Яғни, әлде
Д) Бірақ, алайда
Е) Сондықтан, себебі
24. «Қой аузынан шөп алмас» фразеологизмнің мағынасын ашыңыз.
А) Мейірімді
B) Жуас
С) Әдепті
Д) Жауапты
Е) Ақкөңіл
25. Жіктік жалғаулы сөзді табыңыз.
А) Адамның
B) Кітаптарың
С) Ақылдымын
Д) Шешемнен
Е) Дәрігермен
26. Жақсыз сөйлемді табыңыз.
А) Көктем келді
B) Жақсы оқу керек
С) Қазақстан – көп ұлтты мемлекет
Д) Күн суық
Е) Мен де осылай ойлаймын
27. Күрделі зат есімді табыңыз.
А) Ел
B) Ас
С) Аю
Д) Тасбақа
Е) Ер
28. Үнді дауыссыз дыбыстарды көрсетіңіз.
А) Ұ, е, қ, һ, а, р, л
B) О, у, н, р, ы, у
С) Е, ұ, ә, ө, ү, і
Д) Т, л, с, н, а, и, л
Е) Р, л, и, у, м, н, ң.
29. Жатыс септігінде тұрған сөзді табыңыз.
А) Даласында
B) Алаңды
С) Жаңбырдың
Д) Қалаға
Е) Мектеппен
30. Біріккен сөзді табыңыз.
А) Жаным — ай
B) Балық
С) Ақтөбе
Д) Сау
Е) Сары шымшық
1 — С; 2 — В; 3 — Е; 4 — С; 5 — А; 6 — Д; 7 — В; 8 — С; 9 — Е; 10 — А; 11 — Д; 12 — В; 13 — С; 14 — Е; 15 — С; 16 — Д; 17 — Е;
18 — С; 19 — В; 20 — Д; 21 — В; 22 — А; 23 — С; 24 — В; 25 — С; 26 — В; 27 — Д; 28 — Е; 29 — А; 30 — С
Қазақ тілі. ОЖСБ тест сұрақтары. 9 — сынып жүктеу