Автор:
Хадиуллин Искандер Раилевич.
«Саулык – иң зур байлык”, диләр. Чөнки ул булмаса, кеше бик күп нәрсәләрдән мәхрүм. Сәламәтлек кеше бәхетенең нигезе, исәнлек булганда гына кеше үзенең теләгенә ирешә, тирә-юньне танып белә, җәмгыять тормышында актив катнаша, хезмәттән, уеннар, бию һәм физик күнегүләрдән канәгатьлек ала.
Кешенең сәламәтлеге – аның шәхси эше дип әйтү дөрес түгел. Кеше бары тик сау-сәламәт булганда гына җәмгыятькә файда китерә.
Сәламәтлек – һәркем үзе күтәрелергә тиешле биеклек. Сәламәтлек – ул чыныгу, дөрес туклану, көндәлек режим, хезмәт, начар гадәтләрне булдырмау һәм әлбәттә хәрәкәт!
Скачать:
Предварительный просмотр:
Татарстан Республикасы
Мамадыш муниципаль районы
муниципаль белем бирү учреждениесе
“Югары Сон урта гомуми белем бирү мәктәбе“
Сочинение
Сәламәт булу –бәхет.
Эшләде: 1нче сыйныф укучысы
Хадиуллин Искәндәр Раил улы.
Тулы адресы: Мамадыш районы,
Югары Сон авылы,
Карл Маркс урамы, 9 йорт.
2013
Сәламәт булу –бәхет.
«Саулык – иң зур байлык”
Татар халык мәкале.
«Саулык – иң зур байлык”, диләр. Чөнки ул булмаса, кеше бик күп нәрсәләрдән мәхрүм. Сәламәтлек кеше бәхетенең нигезе, исәнлек булганда гына кеше үзенең теләгенә ирешә, тирә-юньне танып белә, җәмгыять тормышында актив катнаша, хезмәттән, уеннар, бию һәм физик күнегүләрдән канәгатьлек ала.
Кешенең сәламәтлеге – аның шәхси эше дип әйтү дөрес түгел. Кеше бары тик сау-сәламәт булганда гына җәмгыятькә файда китерә.
Сәламәтлек – һәркем үзе күтәрелергә тиешле биеклек. Сәламәтлек – ул чыныгу, дөрес туклану, көндәлек режим, хезмәт, начар гадәтләрне булдырмау һәм әлбәттә хәрәкәт!
Шуларны истә тотып, мин спорт белән шөгыльләнә башладым. Мәктәбебездә физкультура дәресләренә бик теләп йөрим, иртән гимнастика ясыйм. Без физик культура дәресләрендә волейбол, боскетбол, футбол уйнау күнегүләрен, кагыйдәләрен өйрәнәбез, гимнастик, акробатик күнегүләр эшлибез, йөгерәбез, төрле спорт уеннары уйныйбыз.
Кыш көне дусларым белән чаңгыда, чанада шуабыз. Җәй көне бергә җыелып футбол уйныйбыз, саф һавада велосипедта йөрибез.
Кызганычка каршы, күпләр сәламәтлек турында аңа куркыныч янаганда гына исләренә төшерәләр. Ләкин инде бу вакытта сүз авыруны дәвалау турында барырга тиеш. Ә бит югыйсә, организмыңны балачактан ук даими саклап һәм күзәтеп тору җиңелрәк тә, ышанычлырак та.
Чын-чынлап сәламәт булу өчен сабырлык һәм хезмәт кирәк. Физкультура белән шөгыльләнү кешегә картайганчы сау-сәламәт һәм күтәренке рухлы булып калырга мөмкинлек бирә.
Халыкның сәламәтлеген ныгыту, сәламәт яшәү рәвешен һәм физик культураны пропагандалау, халыкның төрле категорияләрен спорт белән даими шөгыльләнүгә җәлеп итү кирәк. Иң мөһиме – озак яшәүгә газаплар белән түгел, ә шатлыклар белән барырга кирәк.
Мин бөтен кешегә дә спорт белән шөгыльләнергә тәкъдим итәр идем, чөнки спорт физик яктан гына түгел, ә рухи яктан да тәрбияли. Ихтыяр көчен дә ныгыта.
Resource id #4848
(Сыйныф сәгате)
Людмила ЭСТИКОВА,
Бөгелмәдәге 5 нче урта мәктәпнең югары квалификация категорияле биология укытучысы
Максат. Укучыларны сәламәтлекнең төрле аспектлары, эзләнү эше мәгълүматлары, кәефне күтәрү, организмның эшкә сәләтлелеген арттыру алымнары белән таныштыру.
Җиһазлау. Музыкаль үзәк, «Табигать аһәңнәре» дигән диск, ләүзия (левзия) үсемлегенең эфир мае, югары сортлы һәм эре иләктән чыккан он, су һәм спирт салынган ике колба, таблицалар, секундомер, калькулятор.
Сыйныф сәгатенең барышы.
1 нче укучы. Сәламәтлек – нәрсә ул? Еш кына бу сорауга: «Бер җирең дә авыртмаса, кәефең яхшы булса, син – сәламәт», – диләр. «Зур медицина энциклопедиясе»ндә исә сәламәтлек төшенчәсенә «Кеше организмындагы барлык органнар һәм системалар үз функцияләрен тышкы тирәлек белән яраклаштырып алып барган һәм нинди дә булса авыру үзгәрешләре күзәтелмәгән халәт», дигән аңлатма бирелә.
Бөтендөнья сәламәтлек саклау оешмасы бәяләмәсе буенча «сәламәтлек ул – авырулар һәм физик кимчелекләр булмау гына түгел, ә тулысынча физик, психик һәм социаль яктан тулы иминлек халәте».
2 нче укучы. Халыкта сәламәтлекнең әһәмиятенә кагылышлы мәкальләр дә байтак. Мәсәлән, «Сәламәт тәндә – сәламәт акыл», «Саф һава – тәнгә дәва», «Сәламәтлек – тәнгә дәва», «Сәламәтлек – җәүһәр, әмма бик тиз югала», «Сакланган – саулыкка туенган » һ.б.
Кеше сәламәтлеге нәрсәгә бәйле соң? Тикшеренүләр күрсәткәнчә, сәламәтлек дәрәҗәсен 100 процент дип алсак, аның 20 проценты – нәселдәнлек билгеләренә, 20 проценты – яшәү шартларына, 10 проценты – сәламәтлек саклау системасы эшчәнлегенә, ә инде 50 проценты һәр кешенең үзенә, аның яшәү рәвешенә бәйле. Мәктәбебез укучылары сәламәт яшәү рәвеше төшенчәсен ничек аңлый, моны ничек үти, аларның санитария культурасы ни дәрәҗәдә икән? Хәзер сүз тикшеренү төркеменә бирелә. (1–2 укучы «Фән дөньясы» конференциясенә әзерләгән мәгълүматлары белән таныштыра.)
Сыйныф сәгатенең төп өлеше.
Әхлакый сәламәтлек.
1 нче укучы. Кешенең үз-үзен тотышы аңлы һәм эчкерсез әхлаклы булырга тиеш. Бу җәһәттән, Порфирий Иванов өйрәтмәләре кызыклы:
• үзеңне чолгап алган табигатьне ярат;
• булдыра алган кадәр кешеләргә, бигрәк тә авыруларга, фәкыйрьләргә, кыерсытылганнарга, мохтаҗларга булыш;
• боларны ихлас күңелдән сөенеп һәм хозурлык кичереп башкар;
• бар җаның-тәнең белән кеше хәленә керә бел;
• үзеңне комсызлык, ялкаулык, кәпрәю, куркаклык, икейөзлелек, байлыкка табыну, тәкәбберлек кебек начар гадәтләрдән арындыр;
• кешеләргә ышан һәм аларны ярат;
• башкалар хакында яман сүз-хәбәрне йөрәгеңә якын кабул итмә;
• тыйнак бул;
• тирә-юнеңдәге кешеләрнең табигатьнең мөһим өлеше булуын онытма;
• иң мөһиме – кешеләрне ярат.
Рациональ туклану.
2 нче укучы. Без дөрес тукланабызмы соң?
Хәзерге заман ашамлыклары, башлыча, технологик юл белән эшкәртелгән, чистартылган, концентрацияләндерелгән, татлыландырылган, тоз өстәлгән була.
Мал-туар, күп очракта көтүлектә йөрмичә, абзарда антибиотик һәм үсү стимуляторлары өстәлгән азык ашап көрәя. Нәтиҗәдә, итне күп җитештерәбез, әмма андагы май микъдары гына көтүдә йөргән хайванныкына караганда, ике тапкырга күбрәк була. Һәм бу ит безгә, сәламәтлек күзлегеннән чыгып караганда, бик кыйммәткә төшә. Без яшәр өчен ашыйбыз, тик ашаган ризыгыбыз безгә зыян да китерә. Димәк, авыруның сәбәбе еш кына туклануда булып чыга.
3 нче укучы. Клетчатка азрак булган ризык тыгыз төерләр рәвешендә ашказаны-эчәклек буйлап 3-5 көн, ә вак-вак тишекле, көпшәк хәлдәге азык массасы шушы ук юлны көн-көн ярымда үтә. Эчәклек буйлап азык тизрәк үткән саен черетү бактерияләре тәэсиренә дә азрак дучар була. Димәк, эчәкләр азрак тынычсызлана, җәрәхәт тә тизрәк төзәлә. Клетчатка шулай ук туклыклы матдәләрнең канга акрынлап кына бертөрле сеңүен тәэмин итә. Бу исә канда шикәр микъдарының тотрыклылыгын булдыра. Клетчатка ниндирәк ризыкларда бар соң? Болар – яшелчә, җиләк-җимеш, бөртекле һәм кузаклы культуралар. (Алар өстәлгә куела.)
4 нче укучы. Ә хәзер кешегә җенес гормоннарының барлыкка килүе, сөяк тукымасының ныгуы, организмның төрле стрессларга каршы җавап реакциясен булдыру өчен кирәк булган матдә хакында сүз алып барыйк. Әмма шул ук матдә кешенең дошманына да әверелергә мөмкин. Ник дисәң, әлеге матдә органнарны һәм тукымаларны кислородтан мәхрүм итә, аларга зыян китерә. Бу – холестерин. Ул артерияләрнең эчке өслеген боза. Моңа җавап итеп, организм зыян килгән урыннарны өстәмә күзәнәкләр белән каплый. Май һәм холестерин катнашында берсеннән-берсе зуррак «ямаулыклар» хасил була, тора-бара алар төп артерияләрне томалый. Шуның нәтиҗәсендә кеше инфарктка яки инсультка юлыга.
Шунысын да искәртик: холестерин бары тик терлекләрдән алынган азык-төлектә генә була. Шуңа да киңәш шул: майлы ит, сосиска, казылык, сөт, йомырка сарысы кебек ризыклар белән артык мавыкмагыз.
Эмоцияләр.
5 нче укучы. Тикшеренүләр күрсәткәнчә, курку һәм нәфрәт хисе озак вакытлар дәвам итсә, кеше организмында тискәре якка тайпылышлар күзәтелә. Кайгы-хәсрәт, нәфрәт, рәнҗеш, гадәттән тыш зур ризасызлык та озакка сузыла калса, организмны бик нык ябыктырырга һәм хәлсезләндерергә мөмкин.
Уңай эмоцияләр сәламәтлекне ныгыта, ә тискәреләр астма, баш өянәге, ашказаны җәрәхәте, стенокардия, инфаркт, яман шеш авырулары китереп чыгара.
6 нчы укучы. Борынгы заманнардан ук таш кешенең игътибарын үзенә җәлеп иткән. Башта ул эш коралы булып хезмәт иткән, аннары бизәнү һәм табыну әйберенә әверелгән. Ничек кенә булмасын, кеше ташларның сихерләү көченә ышанган. Ташлар кешене сихерләү көченә ия дигән караш яши. Алар, янәсе, синең уй-хыялларыңны тормышка ашырырга ярдәм итә, авырулардан һәм бәла-казалардан саклый. Хәзер кайбер асылташлар белән кыскача танышып үтик.
Ахак (агат) һәм ак ахак (опал) күз тиюдән саклый, озын гомер һәм сәламәтлек вәгъдә итә. Тамагыгыз авыртса яки тешегез сызласа, ак ахак муенсасы кияргә кирәк.
Аметист кешене эчүгә салышудан йомып кала. Сөйгән ярыңа иң яхшы бүләк. Тик аметистны озаклап киеп йөрергә ярамый, сихри көче бетә.
Фирәзә (бирюза) – кыйммәтле, үтәли күренми торган зәңгәрсу төстәге бәхет ташы, ихлас күңелдән ярату, тугрылык символы.
Энҗе (жемчуг) – нәзакәтлелек, күркәмлек билгесе. Энҗе муенса исә – тигез гаилә тормышы символы. Энҗе күзгә җәрәхәт булганда шифалы. Тешләрне ныгыта һәм ялтырата.
Якут (рубин) – ачык кызыл төстәге таш. Мәхәббәттә бәхет китерер. Сихерләүдән саклый. Параличланганда, ангинадан интеккәндә, сөяк ялкынсынганда якут сихәтлек өсти.
Физик активлык.
7 нче укучы. «Хәрәкәттә – бәрәкәт», диләр. Бу турыда барыбыз да белә кебек, әмма физик активлык турында онытырга һич ярамый. Иртән йөгереп керергә тырышыгыз, саф һавада йөрергә омтылыгыз.
Кояш, һава һәм су.
9 нчы укучы. Кеше гомере табигатькә бәйле. Туганнан бирле ул судан, һавадан, кояштан аерылгысыз.
Суны юкка гына суперсыеклык, димиләр. Ни гаҗәп: хәзер күпләр, саф чишмә суына караганда, пепси, кока-кола кебек эчемлекләрне эчеп хозурлана. Нәрсә эчсәм дә бер түгелмени, барыбер су бит, дип фикер йөртә алар. Һәм бик нык ялгыша. Әлеге эчемлекләр ашкайнату процессын акрынайта, кандагы шикәр микъдарын үзгәртә. Кока-кола эчемлегендә исә кальций запасын һәм сөякләрнең сыгылмалылыгын бик нык киметергә сәләтле фосфор матдәсе бар.
Эчемлекләрдәге тәмләткеч өстәмәләр, буяу матдәләре һәм консервантлар ашказанын, бөер һәм бавырны боза.
Саф су исә мондый химикатлардан азат. Нәкъ менә саф су организмга барлык химик әверелешләрне башкару өчен мөмкинлек бирә. Нәкъ менә саф су – кеше һәм хайваннарның сусавын басу өчен идеаль эчемлек.
Суны, эчүдән тыш, юыну һәм чыныгу өчен дә файдаланалар. Гадәттә, кайнар, салкын, контраст су кулланыла. Бигрәк тә салкыны сәламәтлек өчен файдалы: талчыкканлыкны бетерә, организмга көч өсти, авырулардан арындыра. Беренче яшенле яңгыр вакытында коену, яңгырдан соң яланаяк йөрү бигрәк тә файдалы санала.
10 нче укучы. Сәламәтлегебез без сулаган һаваның нинди булуына нык бәйле. Төрле газлар һәм катнашмалар кушылган һава сулап яшәргә мәҗбүр булган шәһәр халкына киңәшебез шул: буш вакытыгыз булдымы, шәһәр читендә – табигать кочагында, бигрәк тә урманнарда булырга тырышыгыз.
11 нче укучы. Урман үзенең аэроионнары белән генә файдалы түгел. Табигатьнең хозурлыгы, яфракларның җанга тынычлык иңдерүче яшел төсе дә кәефне күтәрә, сәламәтлеккә уңай йогынты ясый. Табигать белән күзгә-күз очрашу тәнгә сихәтлек бирә, яшәү көче өсти. Андагы авазлар симфониясе дә күңелдә шулай ук үзгә хис-тойгылар уята, хатирәләрне яңарта. Әйдәгез, без дә бер моңнар дулкынында тирбәлеп алыйк әле. («Табигать аһәңнәре» дигән көй яңгырый.)
12 нче укучы. Сәламәтлегебезнең торышы, һаваның нинди булуыннан тыш, андагы исләргә дә нык бәйле. Һич тә гаҗәпләнмәгез: бүлмәдәге яки урамдагы иснең нинди булуы организм өчен барыбер түгел. Әйтик, тәмле ис, чәчәкләрнең хуш исе, урман һавасы сулыш алуны җиңеләйтә, аппетитны арттыра, күңелне күтәрә, кәефне яхшырта. Шуңа да төрле үсемлекләрнең эфир маендагы хуш исенә нигезләнгән ароматерапия дигән яңа медицина фәне барлыкка килде.
Талчыгуны бетерү, кәефне күтәрү алымнары.
а) тылсымлы нокталар (бер бала башындагы һәм муенындагы актив нокталарны күрсәтә, аннан соң бергәләп һәркайсы үз-үзенә массаж ясый).
ә) төс терапиясе.
13 нче укучы. Кайбер авыруларны төс терапиясе белән дәваларга мөмкин. Төсләр нурланышы гадәттә 15 – 30 минут дәвам итә. Моның өчен шундый төстәге тукымага күз төбәп карап торырга яисә ул тукыманы авырган җиргә куярга кирәк. Сүлпән характерлы кешеләргә – ачык, ә кызурак канлыларга караңгы (көрән, шәмәхә) төсләрдән файдалану әйбәт нәтиҗә бирә.
Бавыр авыртканда, нурланыш өчен, шулай ук азык составында яшел төс кулланыла. Бронхит вакытында кызгылт-сары төс кулай. Күкрәк, бугаз, ашказаны һәм корсакны да әледән-әле кызгылт-сары төс белән нурландырып алу кирәк. Апельсин яки лимонлы су куллансаң, нурланышның файдасы күбрәк була. Коры ютәл вакытында шәмәхә төс белән нурланыш уздырыла.
б) музыка;
14 нче укучы. Музыка – кәефне күтәрүнең иң отышлы чарасы. Чыннан да, музыка иң нечкә хис-тойгыларны чагылдыра, кәефне күтәрә. (Музыка яңгырый.)
в) шигърият;
(Ике укучы төрле характердагы: әйтик, берсе – күтәренке рухтагы, ә икенчесе хәсрәт-кайгыны тасвирлаган шигырь укый.)
г) җыр.
Йомгаклау. Укытучы сыйныф сәгатенә йомгак ясый, анда актив катнашучыларга рәхмәтен белдерә.
Тема
: Сәламәт булыйм дисәң …
Максат: Балаларның үз
сәламәтлекләре турында күзаллауларын киңәйтү ,дөрес туклану,физик
күнегүләр,гигиена кагыйдәләрен үтәү бн сәламәтлеекнең ныклы элемтәдә булуын
аңларга булышу , үзеңнең сәламәтлегең өчен кайгыртучанлык һәм аны саклый белү
теләге тәрбияләү.
Җиһазлау:
: компьютер, мультимедиа проектор, презентация .
Хәерле көн кадерле
балалар, хөрмәтле кунаклар, тәрбияче апалар! Балалар, бугенге числоны, айны,
елны әйтеп үтик әле. Димәк бүген 4 нче сентябрь 2014ел. Балалар,менә сез
барыгызда матур,пөхтә итеп киенеп ,ял итеп ,көч туплап яңа уку елына
җыелдыгыз.Интернат ишек алдына килеп кергәч үк,ә аннан соң мәктәп,интернат,ашханәләрдә
сез нәрсә белән очраштыгыз?(балалар фикерләре)
— Әйе, ишек аллары матур
гөлчәчәкләргә күмелгән,барлык класс,булмәләр матур итеп жиһазландырылган,чисталык
,матурлык .Бу бик сөенечле хәл,беренчедэн без сезне шулай матур итеп каршы
ала алдык, икенчедән сез шушы матурлыкны куреп соклана алдыгыз. Димәк,безнең
бугенге кичәбезнең темасы бик урынлы,ул сезнең барыгызда да бар,кайберләрегезгә
аны ныгытырга ,кайберләрегезгә чыныгырга гына кирәк.
Ә хәзер әйтегез әле
балалар, дөньяда иң кирәкле, иң кирәкледән дә кадерле нәрсә ул ? (сәламәтлек).
-Әйе, бик дөрес ,сәламәтлек.
Һәм без сезнең белән бүген шушы якты, матур ял бүлмәсендә сәламәтлек
темасына багышлап :”Сәламәт булыйм дисәң…” исемле кичәгә җыелдык. Кичәдә
балаларның да,кунакларның игътибарлы булулары һәм актив катнашулары сорала.
СӘЛАМӘТЛЕК-кешенең
иң зур байлыгы.Сәламәт булганда гына кеше үзенең теләкләренә ирешә,әйләнә
тирәдәге матурлыкны таный ала,җәмгыять тормышында актив катнаша,тормыштан ямь
таба ,шаяра уйнный,көлә, хыяллана , хыялын тормышка ашыра ала . Әгәр
сәламәтлегең булмаса яки чирләп китсә алтыннан ясаган караватта ятсада ,
нинди генә байлыклар өелеп тормасын ,алар берседә рәхәтлек бирми икән балалар.
Иртәме –соңмы моның шулай икәненә һәркайсыбыз төшенә. Сәламәтлекнең байлык
икәнен аны югалтканчы ук аңлаган кеше сәламәтлеген саклау турында алдан ук
кайгырта.Чөнки сәламәтлекне бернинди акчагада сатып алып булмый. Шуңада инде
балалар ,ходай биргән сәламәтлекне,ә ул аны төрле кешегә төрлечә биргән,
сакларга, ныгытырга кирәк. Ләкин аны ничек сакларга?
-Ягез әле
,балалар, без сезнең белән бергәләп ничек сәламәтлекне саклау аны ныгыту
турында сөйләшик әле. Иртән йокыдан торгач нишлибез искә төшереп үтик әле. (зарядка
ясыйбыз,юынабыз,тешләрне чистартабыз.чәчләрне тарыйбыз һ.б.)
-Ә ни өчен кирәк
соң боларны эшләү? (таза ,сәламәт булу өчен)
-Сез барыгызда
югарыда әйтелгәннәрне үтисезме соң балалар? Әйдәгез тикшереп карыйк әле.Иң беренче
иртәнге зарядка күнегүләреннән башлыйк әле. Иртәнге зарядка ул балалар
эшчәнлекне арттыра ,кәефне күтәрә,әлбәттә күнегүләрне дөрес һәм даими ясарга
кирәк.(музыка уйный , иртәнге зарядка күнегүләре ясау). Әфәриннәр,
булдырдыгыз балалар!
Ә хәзер , мин
сезгә табышмаклар әйтәм, ә сез чыннанда югарыда әйтелгәннәрне үтәгәнегезне
җавапларыгыз белән дәлилләгез.
1.Бит кулыңны
юасың.
“Һай
рәхәт!”-диясең.
Чисталыкны ярата ,
Хуш исләрен
тарата.(сабын)
2.Эчтә ята ул
посып,
Чыгарам аны кысып,
Щётка белән бергә
Яшиләр
гомергә.(теш пастасы)
3.Тешләре
бар,ләкин аралы,
Нәрсә икән , уйлап
кара әле.
Иртән торсам шуны
эзлимен
“Чәчләремне рәтлә
тиз !”-дим.(тарак)
4.Тыгыз бәйләнгән
кыллар
Гүя игезәк уллар.
Тешкә таба кертсәң
Алга-артка йөртәсең.(теш
шеткасы)
5.Кирәк булса
мунчада
Минем исемем
…(мунчала)
-Димәк,балалар
,сабынны.теш пастасын,шеткасын,мунчаланы үзегезнең дусларыгыз итсәгез аек
фикерле,көр күңелле,сәламәт,матур булырсыз.ЧИСТАЛЫК –СӘЛАМӘТЛЕКНЕҢ НИГЕЗЕ дип
юкка гына әйтмиләр икән.Ә шапшаклык сәламәтлекнең дошманы икән.
-Балалар,сәламәт
булу өчен тагы нишләргә кирәк соң?
Сәламәт
булып үсәр өчен дөрес туклану кирәк .Ә дөрес туклану ничек була ? Ул көндәлек
рационыбызда яшелчә ,җиләк –җимешләр куллану,чөнки алар витаминнарга бик бай.Ә
витаминнар алар организмны ныгыта ,төрле авыруларга каршы торучанлыкны арттыра.Мәсәлән
, күз күремен яхшырту һәм тизрәк үсү өчен А витаминына бай булган кишер ,кара
җиләк ашарга кирәк,була ул тагы сөттә,каймакта, яшел суган ,по-мидор,абрикоста.(СЛАЙД
1)
Ә
менә салкын тиюдән ,салкын тиеп авыртсак терелергә безгә С витамины ярдәм итәр,ул
безгә көч өсти. С витаминына кара ,кызыл карлыганнар ,бәрәңге,
лимон,апельсин,татлы борыч,алма,кәбестә бай икән.(СЛАЙД 2)
Көчле,сәламәт,акыллы
булып үсәр өчен тагы әле хәрәкәтләнергә кирәк.
Хәрәкәттә бит бәрәкәт!
Тәнгә
керә көч һәм дәрт,
Тәнгә
сихәт,җанга рәхәт,
Хәрәкәткә
мең рәхмәт!
ФИЗКУЛЬТМИНУТКА . Әйдәгез бераз
хәрәкәтләнеп алыйк.
Әгәр мин әйткән үсемлекләрнең
ашау өчен җир астында үскән өлешен куллансак –сез утырырсыз,әгәр җир өстендә
үскән өлешен куллансак сез аяк очларына басып ,кулларны өскә күтәрерсез.
АЛМА , СУГАН , БАЛАН , КИШЕР,
ПОМИДОР, ЧӨГЕНДЕР,КЫЯР, БӘРӘҢГЕ,ГРУША, РЕДИСКА.
Әфәриннәр,менә без сезнең белән
бераз хәрәкәтләнеп алып чыннанда көчле ,эшкә сәләтле,сәламәт булыр өчен даими
рәвештә физик эш,физкуль-тура белән шөгелләнергә кирәк булуын аңладык.
Балалар ,сәламәтлекнең бит
дошманнарыда бар әле.Нәрсә икән ул?(балалар фикере )
-Бик дөрес балалар,шапшаклык,ялкаулык,тәмәке,исерткеч
эчемлекләр, наркотиклар сәламәтлекне бик нык какшата.(СЛАЙД 3)
Шапшаклар һәм ялкаулар безнең арада
юклыгына без инде ышандык .Хәзер без кешелекнең иң куркыныч дошманнары турында
сөйләшеп алыйк.Сез инде тәмәкенең зыяны турында күп ишеттегез. “–НИ ӨЧЕН
ТАРТАСЫҢ ?”-дип сорасаң өлкәннәр еш кына “ГАДӘТ”-дип җавап бирәләр.Ләкин
бу-начар гадәт.Кайбер балалар өлкән булып күренәсе килеп тарта.вино,сыра эчеп
карыйлар.Начар гадәткә ияләнү тиз,тик бу гадәтләрдән аерылу күпкә
авыррак.Тәмәке тартучы башта үзенең агулануын аңламый.Тәмәкедә бит көчле агу
никотин бар ,ул канга үтеп кереп эчке органнарда туплана һәм әкренләп аларны тарката.(СЛАЙД
4 )Беренче тәмәке күңелне болгата,башны әйләндерә.Бу организмның киләчәк
авырулар турында сигнал бирүе була.Ләкин барлык тәмәке тартучылар да үзләрендә
тәмәкене ташларга көч таба алмыйлар һәм берничә ел үткәннән соң йөткерә
башлыйлар,йөгергәндә хәтта җәяү йөргәндә дә тыннары бетә,тырнаклары,бармак
башлары саргая.Тәмәке тартучылар тиз аралар.Тәмәке тартучы янында басып тору да
зыянлы,чөнки агулы төтен суларга туры килә бит.Димәк үзең тәмәке тартмасаң да
тартучылардан читтә булырга тырышасы икән ,күп тәмәке тарткан кешенең үпкәсе
каралып,череп баручы массага әверелә.Алар вакытыннан иртәрәк картаялар. Ә инде
исерткеч эчемлекләр белән мавыгу кешенең аңын,хәтерен бетерә ,ул инде үз-үзенә
хуҗа була алмый,үзенең нишләгәнендә белми,тормышы,хыяллары җимерелә,сәламәлеге
бик нык таушала.ТӘМӘКЕ ТАРТЫРГА ,ИСЕРТКЕЧ ЭЧЕМЛЕКЛӘР ЭЧӘРГӘ ТӘКЪДИМ ЯСАУЧЫЛАР
булла икән –моңа бердәнбер дөрес җавап ул … (балалар фикере) Дөрес
,бернигәдә карамастан баш тарту! (СЛАЙД 5)
Без бүген сәламәтлек өчен нәрсә
яхшы ,нәрсә зыянлы булуы турында сөйләштек.Дөрес , сәламәтлек темасына бик күп
сөйләргә була ,шуңада уку елы дәвамында сәламәтлек темасына тәрбия сәгатьләре
әле үткәреләчәк.
Ә хәзер кечкенә генә ярыш
оештырабыз һәм бүген алган белемнәребезне ныгытабыз.Моның өчен ике командага
бүленәбез . Жюри сайлыйбыз.
1-бирем
: Һәр команда үз командасына исем һәм командирларны сайлап куя.
2 –бирем :Сәламәтлек темасына девиз
әзерләргә.
3- бирем: “Балык тоту
уены”(командалардан барлык балаларда катнаша,балыкларны тоталар ,балыклар
гади түгел ,табышмаклы ,табышмакка команда бн җавап бирәсе)
4- бирем :бәрәңге уңышын җыю(
5 — -бирем:Яшелчәләрне җиләк –җимештән
аралап алу
6-бирем :Сәламәтлек темасына мәкальләрне
дәвам итү
7-бирем:Күз күремен яхшырту һәм тиз үсәр
өчен безгә нинди витамин ярдәм итә һәм ул нинди яшелчә яки җиләк- җимештә бар
?
8-бирем: С витамины безгә ни өчен кирәк
,ул кайсы яшелчә ,җиләк-җимештә бар икән?
Кадерле балалар менә инде безнең
ярышларны да төгәлләр вакыт җитте, ярышта барыгызда актив катнаштыгыз
,игътибарыгыз өчен рәхмәт!Бүген өйрәнгәннәрне һәм искә төшергәннәр сезгә
файдага булыр дип өметләнеп калам. Ә хәзер сүзне жюриларга бирәбез һәм кичәне
тәмамлыйбыз.
.
Обновлено: 11.03.2023
Сәламәтлек – зур байлык
Сәламәт булу өчен, һәркем тырышырга тиеш. Сәламәт булырга теләсәң, иң беренче чиратта, яхшы тукланырга кирәк. Ашый торган ризыкта витаминнар булуы бик мөһим. Шуңа күрә кешеләр ит тә, сөт ашамлыклары да, яшелчәләр дә, җиләк-җимеш тә ашарга тиеш. Ләкин һәр ризыкны норма белән генә ашау яхшы.
Көндәлек гигиена таләпләрен үтәү дә бик әһәмиятле: иртән физик күнегүләр ясарга, ашаганнан соң тешләрне чистартырга, өс һәм аяк киемнәренең чисталыгын сакларга, бүлмәне даими чиста тотарга һәм җилләтергә, атнага 2-3 тапкыр физкультура һәм спорт белән шөгыльләнергә, саф һавада күбрәк булырга кирәк. Үзеңне чыныктыру да мөһим эш булып санала. Мәсәлән, салкын су белән коену бик файдалы.
Кышын да, җәен дә көн саен саф һавада йөрү яки йөгерү кеше организмына файда китерә. Җәен су коенырга, йөзәргә, көймәдә йөрергә, урманга барырга, футбол яки бадминтон уйнарга мөмкин. Ә кышын тимераякта, чаңгыда, чанада шуу, хоккей уйнау бик файдалы.
Шуны да истә тотыгыз: сәламәтлегегезне сакларга теләсәгез, тәмәке тартмаска, аракы эчмәскә, начар кешеләр белән аралашмаска. Стрессларга бирешмәскә кирәк.
Сәламәтлек – зур байлык ул. Сәламәт тәндә – сәламәт акыл диләр.
Здоровье — большое богатство. Чтобы быть здоровым, каждый должен стараться. Если хочешь быть здоровым, в первую очередь нужно хорошо питаться. Очень важно наличие витаминов в еде. Поэтому люди должны есть и мясные, и молочные продукты, и овощи и фрукты. Но нужно знать норму каждой еды. Так же важно соблюдать ежедневную гигиену: утром делать физические упражнения, после еды чистить зубы, следить за чистотой одежды и обуви, 2-3 раза в неделю заниматься физкультурой или спортом, побольше быть на свежем воздухе. Закалять себя тоже считается важным делом. Например, обливаться холодной водой.
И летом и зимой бег или ходьба (прогулка)на свежем воздухе приносит пользу организму. Летом можно обливаться, плавать, ходить в лес, играть в футбол или бадминтон. А зимой полезно кататься на коньках, на лыжах, на санках, играть в хоккей.
Помните так же: если хотите сохранить свое здоровье, не нужно курить, пить и общаться с плохой компанией. Не поддавайтесь стрессам.
Здоровье — большое богатство. Говорят в здоровом теле здоровый ум. (Видимо хотели сказать «дух»)
- Для учеников 1-11 классов и дошкольников
- Бесплатные сертификаты учителям и участникам
Сәламәтлек- иң зур байлык
Башкаручылар:
Кукмара районы К.Ф. Шакиров исемендәге “Зур Сәрдек гимназиясе муниципаль белемү бирү учреждениесенең
5а сыйныфы укучылары Әминова Диана, Шәймәрданов Нәфис,Шәрипов Ислам, Шәфигуллин Самат һәм аларның әти-әниләре
Җитәкчесе: 5а сыйныфы җитәкчесе Каюмова Нурфия Миннефәрит кызы
Проектның актуал ь леге
Без бүгенге көндә бик алга киткән, заманча, һәм шул ук вакытта сәламәтлеккә бик күп яктан зыян килә торган тормышта яшибез. Сәламәт булу өчен без сәламәтлеккә файдалы булган һәр тармакны дөрес кулланып, ялкаулыкка урын калдырмыйчы тормышта дөрес яшәү алып барырга, сәламәтлекне һәрдаим кайгыртып торырга һәм ныгыту өстендә эшләргә тиеш.
Сәламәтлек — кешенең иң зур байлыгы. Чөнки ул булмаса, кеше бик күп нәрсәләрдән мәхрүм. Сәламәтлек – кеше бәхетенең нигезе, исәнлек булганда гына кеше үзенең теләк-омтылышларына ирешә, тирә-юньне танып белә, җәмгыять тормышында актив катнаша, хезмәттән, уеннан, бию һәм физик күнегүләрдән кәнәгатьлек ала.
Балаларыбызның сәламәтлеге – киләчәк буыннарның сәламәтлеге. Шуңа күрә дә без әлеге теманы актуаль дип уйлыйбыз.
Проектның этаплары
Әзерлек этабы (5сыйныфның беренче ярты еллыгы)
Планлаштыру (5сыйныфның беренче ярты еллыгы)
Информацияне туплау, һәм аның өстендә эшләү.(5 сыйныф -6 сыйныф )
Барлык ин формацияне гомумиләштерү.(6 сыйныф)
Проектны яклауга әзерлек (презентацияэшләү)(6 сыйныф )
Проектны тәк ъ дим итү (презент ация )-( 6 сыйныф)
Рефлексия (эшләнгән эшкә үзанализ)-(6 сыйныф)
Балаларда үз сәламәтлекләренә карата игътибарлы, сак караш тәрбияләү.
Сәламәтлекне ныгыту максатыннан укучыларның спорт түгәрәкләренә йөрүләренә ирешү;
Әти-әниләр белән берлектә хәрәкәтле ярышлар оештыру;
Сәламәт яшәү рәвешен пропагандалаган сыйныфтан тыш чаралар оештыру;
Дөрес туклану
Дөрес туклану бүгенге көндә шулай ук бик актуаль тема булып тора. Чөнки сәламәт булу безнең ничек һәм нәрсә белән туклануыбызга бәйле. Сәламәт булырга теләсәң, иң беренче чиратта, яхшы һәм дөрес тукланырга кирәк. Витаминлы ризыклар ашау бик файдалы. Шуңа күрә безгә ит тә, сөт ашамлыклары да, яшелчәләр дә, җиләк-җимеш тә ашарга кирәк. Һәр кеше үз сәламәтлеге турында кайгыртырга тиеш.
Барыбыз да яратып ашый торган кибет киштәләрендәге ялтырауыклы савыт эченә яшерелгән бик күп продукцияне без өй шартларында җитештергән натураль продукциядән үзебез әзерли алабыз. Сәламәтлегебезгә бер нинди файдасы булмаган хаттә ки зыян китерүче чипсы, төрледән төрле эчемлекләрне без үзебез әзерләгән сөт ризыклары: эремчек, йогырт, сыр белән алыштыра алыр идек. Шулай ук җәй көннәрендә балалар белән бергә бакчада җиләк –җимеш, яшелчәләр үстерсәк организмны витаминнарга баетырга һәм балаларыбызны эшкә өйрәтергә дә зур мөмкинлек булыр иде дип уйлыйбыз.
Яшь буынның сәламәт булып үсүендә, дөрес туклану зур роль уйный. Дөрес туклану – шулай ук сәламәт яшәү рәвешенең бер шарты ул.
Физкультура-спорт эшчәнлеге
Спорт белән шөгыльләнү, безнең гәүдәбезне матур, үзебезне сәламәт итү өчен кирәк. Балачактан физкультура белән шөгыльләнеп, чыныктырган кеше сирәк авырый. Һәр көн даими гимнастика ясаган кешенең гәүдәсе дә матур була.
Иртәнге гимнастиканың кешегә никадәр файда китергәнен белеп торуга карамастан, бик күпләр аны ясамый. Ләкин зарядкага киткән вакыт бушка узган вакыт түгел. Ул эшчәнлекнең көчәюенә, кәеф күтәрелүгә китерә. Ул кешегә картайганчы сау-сәламәт һәм күтәренке рухлы булып калырга мөмкинлек бирә. Хәрәкәт активлыгы-сәламәт яшәү рәвешенең төп шартларының берсе. Бу үзенә күрә балаларны сәламәт яшәү рәвешенә җәлеп итүнең бер юлы. Аз хәрәкәтләнү сәламәтлек өчен зарарлы. Без урамда чаңгы, чана шуган баланы сирәк күрәбез. Бүгенге көндә балалар вакыт булуга урамга чыгу өчен түгел ә, телевизор, компьютер каршында утыру өчен ашыга. Озак вакыт телевизор, компьютер каршында утыру сәламәтлеккә төрле яклап зыян сала. Әлеге тема шул ягы белән бик актуаль. Балаларның сәламәтлеген беренче урынга куеп без аларга үзебез үрнәк күрсәтергә, үзебезнең арттан ияртергә кирәк. Сәламәт булу өчен балаларны яшьтән үк чаңгыда йөрергә, тимераякта шуарга, волейбол уйнарга, иртән гимнастика ясарга күнектерергә кирәк. Салкын тию авыруларын кисәтүдә организмны чыныктыру бәяләп бетергесез әһәмияткә ия. Мөмкинлек туу белән, бигрәк тә ял көннәрендә балалар белән бергә вакытны саф һавада уздырырга тырышырга кирәк.
Без, балаларның сәламәтлеге үзебездән тора дигән темага әңгәмә оештырганнан соң киләчәктә балалар белән берлектә төрле хәрәкәтле ярышлар оештырырга планлаштырабыз. Сәламәтлекнең кыйммәтен аңлап, аны ныгыту өстендә даими шогыльләнеп тору безнең бурыч.
Гигиена кагыйдәләрен үтәү
Һәркемнең – кечкенәме ул, өлкән яшьтәге кешеме – сәламәт буласы, матур күренәсе килә. Ләкин моның өчен үз өстеңдә күп эшләргә, тырышырга кирәклеген барысы да аңлап бетерми, бигрәк тә үсмер чакта моңа игътибар ителми. Тешләрне карау, чәчне, аяк-кулларны һәм тән тиресен тәрбияләү тырышлык, хезмәт таләп итә.
Көн саен юыну, чисталыкны саклау күп кенә йогышлы авырулардан котылырга мөмкинлек бирә. Организмга тире, зур булмаган җәрәхәтләр, борын, авыз, күз һ. б. әгъзалар аша төрле микроблар эләгә. Алар кул биреп күрешкәндә, йөткергәндә һәм көндәлек куллану әйберләре (сөлге, сабын, тарак һ. б.) аркылы да бер кешедән икенчесенә күчәргә мөмкин. Шуңа күрә чисталыкны саклау, организмны чыныктыру бик әһәмиятле. Гади һәм шул ук вакытта безнең организмга бик әһәмиятле таләпләрне һәрберебез үти ала. Һәркөн кесәдә чиста кулъяулык, тарак йөртү, чәчләрнең җыелган,тырнакларның киселгән, киемнең чиста булу шуларның берсе булып тора. Сәламәт булу өчен өскә кигән киемнең уңайлы һәм тән сулый торган тукымадан булуы да шарт. Шулай ук кигән киемебез урамдагы һава торышына туры килергә тиеш чөнки бу да сәламәт булуга бер адым.
Балаларыбызга “чисталык-сәламәтлекнең нигезе” икәнен аңлату максатыннан киләчәктә балалар белән берлектә табигатькә төрле походлар оештырып, табигатьне чистарту аша да гигиена таләпләрен камил үтәүгә ирешергә уйлыйбыз.
— Нәрсә соң ул режим? Бөек педагог А.С.Макаренко аны тәрбиянең бер чарасы дип билгели. Режимнан башка гаилә тормышын оештырып булмый. Үзебезнең, ягъни олыларның, тормышына күз салсак, барысы да режим белән эшләнә. Без билгеле бер сәгатьтә торырга күнеккәнбез, билгеле сәгатьтә эшкә барабыз, ашарга әзерлибез, йокларга ятабыз. Болар барысы да үзеннән-үзе эшләнә. Беркайда язылмаган, үтәлергә тиешле кануннар болар. Күп нәрсәне без — ата-аналар, укытучылар, контрольдә тотарга тиеш булабыз. Шулай булганда гына баланың билгеле бер режимы барлыкка килә. Режим мәҗбүри үтәлергә тиешле кагыйдәләр системасы түгел. Вакыт-вакыт кайбер үзгәртүләр,читкә тайпылулар булырга мөмкин.
Көндәлек режимны төгәл үтәү – балаларның яхшы укуы өчен дә бик әһәмиятле. Бала вакытында йокыдан тора, вакытында ашый -эчә, вакытында мәктәпкә китә, уйный, ял итә, дәрес әзерли, йоклый. Мәктәп баласының көндәлек режимын дөрес оештыру аның эшкә һәм укуга сәләтен арттыра, өлгерешенә, физик үсешенә уңай йогынты ясый. Режим белән бала тәртипкә, вакытын бүләргә, эшен планлаштырырга өйрәнә.
Көндәлек режимга күнеккән баланы тор, дәресеңне кара, уйнарга чык , ашарга утыр , йокларга вакыт дип исенә төшереп торасы калмый. Ул һәр эшне үз вакытында эшләргә гадәтләнә. Бу исә ата- ананың да, укытучының да эшен җиңеләйтә. Көндәлек режимны гадәткә кертеп җибәрү өчен ата-ананың да гаиләдә режим булдыруы кирәк. Бу исә сәламәт яшәү рәвешенең бер төре дип уйлыйбыз.
Әлеге проектны эшләгәндә без сәламәтлеккә файдалы булган гамәлләр белән таныштык.
Файдалы һәм дөрес туклануның сәламәтлек өчен әһәмиятле икәнен аңладык.
Вакытны саф һавада үткәрү, хәрәкәтле уеннарның сәламәтлеккә файдалы икәненә инандык.
Сәламәтлек кеше бәхетенең нигезе, исәнлек булганда гына кеше үзенең теләк — омтылышларына ирешә, тирә — юньне танып белә, җәмгыять тормышында актив катнаша, хезмәттән, уеннар, бию һәм физик күнегүләрдән канәгатьлек ала.
Кешенең сәламәтлеге – аның шәхси эше дип әйтү дөрес түгел.
Кеше бары тик сау — сәламәт булганда гына җәмгыятькә файда китерә.
Хөкүмәт табигатьне саклауга, хезмәт шартларын, куркынычсызлык техникасын яхшыртуга зур чыгымнар тота.
Сәламәтлекне саклау даими рәвештә камилләшә.
Сәламәтлек ул – һәркем үзе күтәрелергә тиешле биеклек.
Сәламәтлек – ул чыныгу, рациональ туклану, көндәлек режим, яхшы эмоцияләр, хезмәт, начар гадәтләрне булдырмау, һәм әлбәттә хәрәкәт!
Кызганычка каршы, күпләр сәламәтлек турында аңа куркыныч янаганда гына исләренә төшерәләр.
Ләкин инде бу вакытта сүз авыруны дәвалау турында барырга тиеш.
Ә бит югыйсә, организмыңны балачактан укдаими саклап һәм күзәтеп тору җиңелрәк тә,
Акылга җиңел режим, көн тәртибе, җитәрлек дәрәҗәдә хәрәкәт активлыгы, хис — тойгыларыңа хуҗа булу – ягъни физик культура, сәламәт тән культурасы төшенчәсенә керә торган шартларны гына үтәргә кирәк, юкса.
Чын — чынлап сәламәт булу өчен сабырлык һәм хезмәт кирәк.
Сәламәт булу өчен балаларны яшьтән үк чаңгыда йөрергә, тимераякта шуарга, волейбол уйнарга, иртән гимнастика ясарга күнектерергә кирәк.
Иртәнге гимнастиканың кешегә никадәр файда китергәнен белеп торуга карамастан, бик күпләр аны ясамый.
Ләкин зарядкага киткән вакыт бушка узган вакыт түгел.
Ул эшчәнлекнең көчәюенә, дәрт артуга, кәеф күтәрелүгә китерә.
Ул кешегә картайганчы сау — сәламәт һәм күтәренке рухлы булып калырга мөмкинлек бирә.
Халыкның сәламәтлеген ныгыту, масса төсендәге спорт төрләрен популяштыру, сәламәт яшәү рәвешен һәм физик культураны пропагандалау, яшьләр арасында асоциаль күренешләрне кисәтү, халыкның төрле категорияләрен спорт белән даими шөгыльләнүгә җәлеп итү Иң мөһиме – озак яшәүгә газаплар белән түгел, ә шатлыклар белән барырга кирәк.
Мотивация Сәламәт булырга. Яхшы билгеләр алырга. Дуслар табарга телим.
СИТУАЦИЯ №1 Вы с другом записываетесь в спортивную секцию. Тренер хочет узнать, делаете ли вы утром зарядку. Как он спросит?
СИТУАЦИЯ №2 Тренер хочет узнать у Айдара , бегает ли он по утрам.
СИТУАЦИЯ №3 Тренер хочет узнать у Саши, катается ли он зимой на лыжах.
СИТУАЦИЯ №4 Тренер у Тани спрашивает, умеет ли она плавать?
СИТУАЦИЯ №5 Тебе хочется кататься на лыжах. Позови друга, скажи ему, что сегодня хорошая погода.
СИТУАЦИЯ №6 Предложи другу пойти на стадион.
СИТУАЦИЯ №7 Костя 11 раз подтягивается. Как ты скажешь, что он очень сильный.
СИТУАЦИЯ №8 Допустим, ты не играешь в домино, а играешь в шахматы. Как ты об этом скажешь?
СИТУАЦИЯ №9 Ты прекрасно знаешь о том, что, чтобы быть здоровым, надо заниматься спортом. Посоветуй другу, чтобы он делал зарядку, гулял на свежем воздухе, катался на лыжах.
“Көмеш су” йөзү бассейнда
Спорт сәламәтләндерү үзәге
Актүбәдә спорт белән кайда шөгыльләнергә була?
Безнең гаилә спорт ярата.
— 2013 елда Казанда XXVIIнче Бөтендөнья җәйге универсиада үтәчәк — 2014 елда Сочида XXIIнче Кышкы Олимпия уеннары булачак.
Сүзләрне искә төшерик Исерткеч эчемлекләр — алкогольные напитки Кыздырылган-жареный Кызынырга -загорать Җаваплы -ответственный Аралаштырырга -чередовать Су коенырга -купаться
Сүзтезмәләрне тәрҗемә итегез. Тормышын яхшырта- һәр кеше- үзе җаваплы- беренче чиратта- дөрес туклану- йокы алдыннан- бик мөһим- яланбаш йөрү- исерткеч эчемлекләр- тәмәке тартмау-
Сәламәт булу өчен, . .
Сорауларга җавап бирегез. -Дөньяда иң зур байлык нәрсә ? -Нинди кеше эшли дә,тормышын да яхшырта, ял да итә? -Сәламәт булу өчен, беренче чиратта нишләргә кирәк ? -Кышын нәрсәдә шуарга була? Ә җәен? -Дөрес туклану организм өчен файдалымы? -Сәламәтлекне саклау өчен иң беренче шартлар нинди?
Ял итү Башны иябез алга Ә аннары – артка Уңга, сулга борабыз Аннан карап торабыз. Иң өсләрен сикертәбез Кулларны биетәбез. Бер алга, бер – артка сузып Күңелле ял итәбез.
Как скажете о том, что -надо бегать по утрам; -надо умываться холодной водой; -надо утром делать зарядку; -надо заниматься спортом. Димәк, нинди киңәшләр бирәбез? -не курить; -долго не смотреть телевизор; -не употреблять спиртные напитки; -долго не спать;
Сәламәтлек-зур байлык. Сәламәт булу-үзе бер бәхет. Сәламәт булу өчен, мин . .
Җәен футбол яратсагыз, Кышын хоккей уйнагыз. Хәрәкәтле уеннардан Беркайчан да туймагыз. Чаңгыда да шуыгыз сез, Чабыгыз, узышыгыз. Таза булгач, якты булыр Киләчәк тормышыгыз!
Өй эше. “5”, “4” — “Сәламәтлек зур байлык” темасына кечкенә күләмле сочинение язарга (15 җөмлә); “3”- Текстка карата 5 сорау төзергә;
Читайте также:
- Любовь в жизни гринева и швабрина сочинение
- Сочинение по тексту гранина о париже
- Гора спящий лев или омулевка сочинение
- Итоговое сочинение согласны ли вы с высказыванием
- Сочинение кто виноват в трагедии акакия акакиевича
СПОРТ
Сәламәт булыйм дисәң, спорт белән шөгыльлән
Тормышта иң кадерле нәрсә — сәламәтлек, аеруча балаларыбызның сәламәтлеге.
Баланың физик яктан гына түгел, ә бәлки рухи, психологик һәм социаль яктан да сәламәт булуы турында кечкенәдән үк кайгыртырга кирәк. Ата-аналар, табиблар, педагоглар да шул фикердә. Бала спорт белән шө-гыльләнми икән, аның физик һәм психик халәте, хәтере начарая, игътибарын туплый алмый,…
Тормышта иң кадерле нәрсә — сәламәтлек, аеруча балаларыбызның сәламәтлеге.
Баланың физик яктан гына түгел, ә бәлки рухи, психологик һәм социаль яктан да сәламәт булуы турында кечкенәдән үк кайгыртырга кирәк. Ата-аналар, табиблар, педагоглар да шул фикердә. Бала спорт белән шө-гыльләнми икән, аның физик һәм психик халәте, хәтере начарая, игътибарын туплый алмый, кызып китүчәнгә әйләнә, тиз арый һәм, шуның нәтиҗәсе буларак, мәктәптәге яңа мавыгулар һәм дәресләр белән бөтенләй кызыксынмый башлый.
БЕЛЕШМӘ
Татарстан Республикасында 2012 нче елда мәктәпкә керер алдыннан балаларның 13,9 проценты сәламәтлеге буенча беренче төркемгә керде, беренче уку елы азагына сәламәт 
балалар саны 12,9 процентка, фәннәрне өйрәнүгә күчкәндә 11,6 процентка кадәр кимеде, мәктәп тәмамлар алдыннан сәламәт балалар 10,4 процент калды.
Гомуми белем бирү учреждениеләрендә әлеге проблема игътибар үзә-гендә, балаларга сыйфатлы белем бирүгә генә түгел, ә бәлки аларның сәламәтлеген ныгытуга да булышлык итә торган сәламәтлекне саклаучы технологияләр кулланыла. Район мәгариф бүлеге яшьләр эшләре һәм спорт, «Тулпар» мәктәптән тыш эш Үзәге белән берлектә үсеп килүче буынны сәламәтләндерү буенча системага салынган планлы эш алып бара.
Мәгариф системасында сәламәтлекне ныгытуга булышлык итүче Гомумроссия җәмәгатьчелек оешмасы педагогларның һөнәри осталыгын, сәламәтлекне саклый һәм ныгыта торган заманча технологияләрне кертүгә әзерлеген арттыру максатында «Россиянең сәламәтлек укытучысы» конкурсы уздыра. Әлеге конкурсның республика этабында узган ел 21 педагог, шул исәптән безнең район педагогы да катнашты. 2 нче Биектау мәктәбе укытучысы Галина Васильевна Смолова «Яңа һәм үзенчәлекле идея өчен» дигән махсус номинациядә җиңүче дип танылды.
2012-2013 нче уку елында Татарстанда спорт секцияләрендә 172 меңләп бала һәм үсмер шөгыльләнде. Чагыштыру өчен: 2011-2012 уку елында — 169 мең.
Балалар һәм үсмерләр күбрәк спортның уен төрләре: волейбол, баскетбол, хоккей, футбол, мини-футбол буенча спорт секцияләренә һәм түгәрәкләренә яратып йөриләр. Җиңел атлетика, өстәл теннисы, чаңгы узышлары, шахмат, туризм, милли көрәш белән шөгыльләнергә теләүчеләр дә күп.
Иң мөһиме — баланың күңелен кайтармау, аны физик яктан ныгырга, үзе сайлаган төрдә алдынгы булырга омтылырлык итеп кызыксындыра белү. Көн саен физкультура белән шөгыльләнү гадәте укучыларның иммунитетын ныгытып кына калмый, аларны чыдам, нык итә, чыныктыра да.
Татарстанда «Зарарлы гадәтләр урынына — спорт» IX Бөтенроссия акциясенең республика этабы оештырылгач, Биектау укучылары шунда ук аңа әзерләнә башладылар. 3 нче Биектау мәктәбе «Иң яхшы проект» номинациясендә, Бөреле мәктәбе укучылары «Белем бирү учреждениесенең иң яхшы сәламәтләндерү технологиясе» номинациясендә өченче урыннарны алдылар. «Иң яхшы буклет» номинациясендә Бөреле мәктәбе укучысы Аида Борһанова икенче призер булды. Бөреле мәктәбе укучысы Адель Равилов («Тулпар» тәрбия эше Үзәге) «Иң яхшы хикәя» номинациясендә өченче урынга чыкты. «Иң яхшы эссе»да абсолют җиңүче — Коркачык мәктәбеннән Имир Габидуллин, ә менә «Иң яхшы мәктәп газетасы» өчен Суыксу мәктәбе укучыларына икенче урын бирелде.
Физик культура, спортны үстерүче иң яхшы гомуми белем бирү учреждениесе исемен яулау өчен «Олимпиада мәктәптә башлана» дигән ачык Бөтенроссия конкурсының республика этабы да физик культура һәм спортны үстерү, сәламәт яшәү рәвешен пропагандалау белән кызыксындыру һәм бу эшне активлаштыруны максат итеп куйды. Әлеге конкурста катнашу өчен район турында җиңеп чыгу гына кирәк булды. Шәпше, Бөреле, 2 нче Биектау урта мәктәпләре укучылары нәкъ менә шулай эшләделәр дә, алар беренче өчлектәге урыннарны бүлештеләр.
Балаларның сәламәтлеге проблемасы хәзерге вакытта шуның кадәр дә мөһим, аны хәл итүне берничек тә кичектерергә ярамый. Моңа «Президент бәйгеләре», «Президент спорт уеннары» дигән спорт чаралары да булышлык итә. 2012-2013 елларда аларда Татарстаннан 5-11 нче сыйныфта белем алучы 193853 укучы катнашты. Биектау укучылары ярышларга актив кушылып киттеләр, «Президент бәйгеләре» Бөтенроссия ярышларының республика этабында җиңүчеләрнең берсе 2 нче Биектау урта мәктәбенең 6 «Б» сыйныфы (сыйныф җи-тәкчесе Э.М.Әхмәтҗанова) булды.
Мәктәп баскетбол лигасының «КЭС-БАСКЕТ» чемпионаты да спортның уен төрләре белән кызыксынучыларның күп булуын күрсәтте. Бу ярышларның зона этабында бронза призер Бөреле урта мәктәбе командасы булды.
«Дәрестән соң физкультура-сәламәтләндерү һәм спорт эшен оештыру буенча педагоглык хезмәте остасы» республика конкурсының читтән торып уздырылган этабы да физкультура укытучылары хезмәтенең абруен арттыруны максат итеп куйды. Укытучылар — Олы Битаман мәктәбеннән Фоат Сабитов һәм Усад мәктәбеннән Валерий Назаров 93 педагог арасыннан лауреат исемнәрен яуладылар.
Спорт белән шөгыль-ләнүгә мөмкин кадәр күбрәк кешене җәлеп итү өчен спорт корылмаларыннан да тулы көчкә файдаланырга кирәк. Бу мәсьәләдә Биектау башка авыл районнары белән чагыштырганда өстенлекле хәлдә. Соңгы елларда бездә «Биектау» Универсаль спорт залы, «Биектау» Боз сарае ачылды. Аларга көн саен төрле секцияләр һәм түгәрәкләрдә шөгыльлә-нү өчен Биектау авылыннан һәм район үзәгеннән, якын-тирә авыллардан балалар-үсмерләр килә. Тәҗрибәле остазлар җи-тәкчелегендә даими кү-негүләр белән шөгыль-ләнү аларга табигый сәләтләрен ачарга, ә район, республика күләмендәге спорт ярышларында катнашу тәҗрибә тупларга, булачак көндәш-ләрен өйрәнергә, файдалы нәрсәләрне үзләштерергә ярдәм итә.
Татарстанда 2012-2013 нче уку елында белем бирү учреждениеләрендә физкультура-сәламәтләндерү һәм массакүләм-спорт эшен үстерү буенча муниципаль берәмлекләр рейтингы төзелде. Анда, Бөгелмә, Лениногорск, Казан шәһәренең Совет районы һәм Яр Чаллыдан гына калышып, Биектау районы бишенче булып тора. Мондый югары нәтиҗәгә ирешү мәктәп җитәкчеләре, укытучылар, физкультура укытучылары, барлык чараларда, ярышларда лаеклы чыгыш ясаган балаларның үзләренең бердәм эшләве бәрабәренә мөмкин булды. Халкы 30 мең кешедән арткан авыл районнары арасында Биектау районы, 880 балл туплап һәм якындагы көндәше — Мамадыш районын 70 баллга уздырып, лидерлыкка чыкты.
Спорт белән даими шөгыльләнү күпчелек укучылар өчен нормага әверелде һәм бу аларның сәламәтлеген сак-лауга уңай йогынты ясый. Район укучылары спортта яхшы нәтиҗә-ләргә ирештеләр, хәзер шушы үрдән төшмәскә тырышырга кирәк.
Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа
Оставляйте реакции
К сожалению, реакцию можно поставить не более одного раза 
Мы работаем над улучшением нашего сервиса
- Главная
- Разное
- Образование
- Спорт
- Естествознание
- Природоведение
- Религиоведение
- Французский язык
- Черчение
- Английский язык
- Астрономия
- Алгебра
- Биология
- География
- Геометрия
- Детские презентации
- Информатика
- История
- Литература
- Математика
- Музыка
- МХК
- Немецкий язык
- ОБЖ
- Обществознание
- Окружающий мир
- Педагогика
- Русский язык
- Технология
- Физика
- Философия
- Химия
- Шаблоны, фоны, картинки для презентаций
- Экология
- Экономика
Презентация, доклад на тему Проект эшчәнлеге “Сәламәт булыйм дисәң”
Содержание
-
1.
Проект эшчәнлеге “Сәламәт булыйм дисәң” -
2.
1. Проектның төре: Сәламәтлек2. Проектның дәвамлылыгы: 4 -
3.
Проектның этаплары:1. Әзерлек этабы:– сәламәтлек, спорт, сәламәт -
4.
Перспектив-тематик план «Сәламәтлек». -
5.
Слайд 5 -
6.
Көтелгән нәтиҗәләр:1. Балалар сәламәтлекләрен ныгыту турында -
7.
Сәламәтлек- зур байлык -
8.
Слайд 8
1. Проектның төре: Сәламәтлек2. Проектның дәвамлылыгы: 4 атна3. Максат: Балаларның сәламәтлеген ныгыту өстендә эшне дәвам итү 4. Бурычлар:Тәрбияви: Мәктәпкәчә яшь – балаларның шәхес буларак формалашуын физик һәм психик үсешенә нигез салу. коллективта үз-үзеңне дөрес тоту, ярдәмләшү,
Слайд 1Проект эшчәнлеге
“Сәламәт булыйм дисәң”
Төзеде: 1 нче балалар бакчасы тәрбиячеcе
Курбанова Г.Г.
.
Слайд 21. Проектның төре: Сәламәтлек
2. Проектның дәвамлылыгы: 4 атна
3. Максат: Балаларның сәламәтлеген
ныгыту өстендә эшне дәвам итү
4. Бурычлар:
Тәрбияви: Мәктәпкәчә яшь – балаларның шәхес буларак формалашуын физик һәм психик үсешенә нигез салу. коллективта үз-үзеңне дөрес тоту, ярдәмләшү, спорт белән кызыксыну ихтыяҗын булдыру, үзеңнең сәламәтлеген турында кайгырту.
Үстерешле: Баланың һәрьяклап хәрәкәт координациясен, җитезлек һәм сыгылмалылыкны; игътибарны, бәйләнешле сөйләм телен, бармак очларының сиземләвен үстерү.
Өйрәтү: Нәниләрне физик күнегүләрне аңлы рәвештә башкарырга, үз организмының мөмкинлекләрен белергә өйрәтү. Балаларны сәламәт яшәү кагыйдәләре белән таныштыру; физкультура-сәламәтләндерү чараларына һәм спортка җәлеп итү, сәламәтлекне сакларга өйрәтү, спорт белән шөгыльләнүнең сәламәт яшәү нигезе икәнен аңлату.
Слайд 3
Проектның этаплары:
1. Әзерлек этабы:
– сәламәтлек, спорт, сәламәт яшәү рәвеше турында шигырьләр
өйрәнү;
– “Тирә-юнь белән таныштыру” белем бирү эшчәнлеге өчен “Витаминнар ашап сәламәтлекне ныгытабыз” дигән темага презентация;
– “Сөйләм үстерү” белем бирү эшчәнлеге өчен “Сәламәтлек иленә сәяхәт” дип исемләнгән презентация;
– режим буенча билгеләнгән вакытларда әңгәмәләр үткәрү өчен презентация;
– дидактик, хәрәкәтле, рольле-сюжетлы уеннар;
– ата-аналар өчен төрле консультацияләр;
– музыка җитәкчесе белән берлектә әтиләр катнашында «Күңелле стартлар» ярыш-бәйрәм әзерләү.
2. Төп өлеш:
– үстерешле белем бирү эшчәнлекләре;
– балаларның сәламәтлеген саклау, спорт белән даими шөгыльләнү күнекмәләрен үстерү максатыннан төрле уен эшчәнлеген гамәлгә кертү;
– сәламәт яшәү рәвешен пропагандалау йөзеннән ата-аналар өчен чаралар коплексы.
3. Йомгаклау өлеше:
– әтиләр белән берлектә ярыш — бәйрәм үткәрү.
Слайд 4 Перспектив-тематик план «Сәламәтлек».
Слайд 6 Көтелгән нәтиҗәләр:
1. Балалар сәламәтлекләрен ныгыту турында кызыксына тыңлый башлыйлар.
2. Балаларның
сәламәтлек турында әңгәмә аша сөйләм байлыгы арта.
3. Әти-әни проект нәтиҗәләре белән канәгать .
4. Балалар бакчасы һәм гаилә арасындагы хезмәттәшлекне , төрле чараларда аралашу әдәбен тәрбияләүне дәвам итүнең кирәклегенә басым ясалды.
метки: Белэн, Комплекс, Мэртэбэ, Аларны, Тлька, Устер, Булып, Спорт
Сәламәт булу-бәхет. Сочинение.
«Саулык – иң зур байлык”, диләр. Чөнки ул булмаса, кеше бик күп нәрсәләрдән мәхрүм. Сәламәтлек кеше бәхетенең нигезе, исәнлек булганда гына кеше үзенең теләгенә ирешә, тирә-юньне танып белә, җәмгыять тормышында актив катнаша, хезмәттән, уеннар, бию һәм физик күнегүләрдән канәгатьлек ала.
Кешенең сәламәтлеге – аның шәхси эше дип әйтү дөрес түгел. Кеше бары тик сау-сәламәт булганда гына җәмгыятькә файда китерә.
Сәламәтлек – һәркем үзе күтәрелергә тиешле биеклек.
Скачать: , Предварительный просмотр:
Мамадыш муниципаль районы
муниципаль белем бирү учреждениесе
“Югары Сон урта гомуми белем бирү мәктәбе“
Сәламәт булу –бәхет.
Эшләде: 1нче сыйныф укучысы
Хадиуллин Искәндәр Раил улы.
Тулы адресы: Мамадыш районы,
Карл Маркс урамы, 9 йорт.
Сәламәт булу –бәхет.
«Саулык – иң зур байлык”
Татар халык мәкале.
«Саулык – иң зур байлык”, диләр. Чөнки ул булмаса, кеше бик күп нәрсәләрдән мәхрүм. Сәламәтлек кеше бәхетенең нигезе, исәнлек булганда гына кеше үзенең теләгенә ирешә, тирә-юньне танып белә, җәмгыять тормышында актив катнаша, хезмәттән, уеннар, бию һәм физик күнегүләрдән канәгатьлек ала.
Кешенең сәламәтлеге – аның шәхси эше дип әйтү дөрес түгел. Кеше бары тик сау-сәламәт булганда гына җәмгыятькә файда китерә.
Сәламәтлек – һәркем үзе күтәрелергә тиешле биеклек. Сәламәтлек – ул чыныгу, дөрес туклану, көндәлек режим, хезмәт, начар гадәтләрне булдырмау һәм әлбәттә хәрәкәт!
Шуларны истә тотып, м ин спорт белән шөгыльләнә башладым. Мәктәбебездә физкультура дәресләренә бик теләп йөрим, иртән гимнастика ясыйм. Без физик культура дәресләрендә волейбол, боскетбол, футбол уйнау күнегүләрен, кагыйдәләрен өйрәнәбез, гимнастик, акробатик күнегүләр эшлибез, йөгерәбез, төрле спорт уеннары уйныйбыз.
Кыш көне дусларым белән чаңгыда, чанада шуабыз. Җәй көне бергә җыелып футбол уйныйбыз, саф һавада велосипедта йөрибез.
Кызганычка каршы, күпләр сәламәтлек турында аңа куркыныч янаганда гына исләренә төшерәләр. Ләкин инде бу вакытта сүз авыруны дәвалау турында барырга тиеш. Ә бит югыйсә, организмыңны балачактан ук даими саклап һәм күзәтеп тору җиңелрәк тә, ышанычлырак та.
2 стр., 601 слов
«Укытучы булу җиңелме?»
… яратып һәм күңел биреп башкарганда гына ирешеп була. Ә хәзерге заман укытучысына тормыш нинди генә таләпләр куймый? Укытучы шул сынауларны җиңәр өчен … роль уйный. Бары тик фәнгә карата мәхәббәт булганда гына, конкурслар, олимпиадалар, зыялы кешеләр белән очрашулар, атналыклар һәм бик … Авыр юлны халкы белән бергә үткән, Һәм язмышын халкы белән уртак иткән, Иле белән бергә кайнар сулыш алса, Кеше …
Чын-чынлап сәламәт булу өчен сабырлык һәм хезмәт кирәк. Физкультура белән шөгыльләнү кешегә картайганчы сау-сәламәт һәм күтәренке рухлы булып калырга мөмкинлек бирә.
Халыкның сәламәтлеген ныгыту, сәламәт яшәү рәвешен һәм физик культураны пропагандалау, халыкның төрле категорияләрен спорт белән даими шөгыльләнүгә җәлеп итү кирәк. Иң мөһиме – озак яшәүгә газаплар белән түгел, ә шатлыклар белән барырга кирәк.
Мин бөтен кешегә дә спорт белән шөгыльләнергә тәкъдим итәр идем, чөнки спорт физик яктан гына түгел, ә рухи яктан да тәрбияли. Ихтыяр көчен дә ныгыта.
Спортивный праздник в подготовительной группе к Международному женскому дню 8 Марта «Ягез эле, Энилэр!»
план-конспект занятия (подготовительная группа)
«Ягез эле, Энилэр!»
Скачать:
Предварительный просмотр:
Спортивный праздник в подготовительной группе к Международному женскому дню 8 Марта
Цели: привлечение родителей к активному участию в работе детского сада. Взаимосвязь родителей с детским садом. Формирование у детей чувства единения с родителями. Воспитание любви и уважения к близким людям. Поощрение участия детей в подготовке к празднику, поддержание радостных чувств от совместных действий и желание участвовать в празднике.
Описание: данное мероприятие предназначено для педагогов детского сада, родителей воспитанников.
Предварительная работа: составление сценария праздника, оформление зала, подготовка музыкальных номеров, изготовление пригласительных афиш.
Работа с мамами воспитанников: пригласить мам к участию в конкурсе, создать две команды.
Ведущий : Ана назы – жирдэ ул мэнгелек
Мэнгелек жыр – бишек жырыгыз
Без узасы юлда маяк булып
Гомер буе балкыр жырыгыз.
Ведущий: Мэрхэмэтле безнен энилэ, эбилэр, апалар. Жиргэ матурлыкны, илгэ батырлыкныСез бирэсез, гузэл энилэр. Сездэ яши сурелмэслек хислэр, Йөзегездэ шәфкать нурлары.
Башка еллардан аермалы буларак, «Сэламэт тэндэ, сэламэт акыл» мэкален истэ тотып, быел сезнен белэн кунелле эстафета уткэрергэ булдык.
Башта видеоролик карап узыйк эле, ойдэ энилэребез, эбилэребез спорт белэн шогеллэнэме икэн? (Видеоролик карау)
Без узебезнен «Ягез эле, энилэр» кичэсен башлап жибэрэбез, хормэтле энилэребезне, эбилэребез, апаларыбыз зал туренэ рэхим итегез. Ике колоннага буленэбез, уз балаларыгыз янына килеп басасыз.
Башта эни тупны сикертеп алып бара конуска кадэр хэм алып кайта. Аннары бала тупны тэгэрэтеп алып бара конуска кадэр хэм алып кайта. Энилэргэ балага булышырга ярый.
1) Маленький он или большой, его надо хранить (секрет)
2) В какой клетке нельзя хранить птицу (в грудной)
3) Жидкое, а не вода, белое, а не снег (молоко)
4) Самая мягкая рыба (сельдь)
5) Самый короткий месяц (май)
6) На какой вопрос никто не отвечает «да»? (Вы спите)
7) Что стоит посреди Волги (буква Л)
По чему люди ходят босиком (по земле)
10 стр., 4510 слов
Мама самое прекрасное слово на земле
… праздник я хочу начать словами Зои Ивановны Воскресенской: « Самое прекрасное слово на земле – мама. Это первое слово, которое произносит человек, и звучит оно на всех языках одинаково нежно. У мам самые добрые и ласковые …
9) В каком месяце люди меньше всего разговаривают (в феврале)
10) От чего утки плавают? (от берега)
11) Каких камней нет в море? (сухих)
12) Какую часть слова можно найти в земле? (корень)
13) Какая нота не подойдёт для компота? (соль)
14) Стоит стол, у которого 4угла. Одни угол отпилили. Сколько углов осталось?5
15) Зачем мы едим? (за столом)
16) По чему, когда хочешь спать, идёшь в кровать (по полу)
Ведущий: Каждый знает, что женщины любят цветы. А сейчас проверим, умеете ли вы рисовать цветочек.
Перед вами находиться куб, там лист бумаги, где нарисована основа цветочкам и лежат фломастеры. Мама, с ребенком взявшись за руки должны добежать до куба и с помощью фломастера нарисовать лепесток, каждый рисует один лепесток, мама вместе с ребенком. Обратно бежим к команде передаем эстафету и встаем назад.
Ведущий. Кадерле әниләребез,
Чал чәчле әбиләребез.
Бәйрәм белән котлый бүген
Сезне ул һәм кызларыгыз.
В конкурсе участвуют мама и ребенок.
Они выполняют задание ведущей: прыгать с обруча на обруч, выйти через туннель (через обруч).
Ведущая: Молодцы, мамы. Настоящие спортсменки.
Бу конкурста безнен энилэр катнаша, балалар энилэргэ коч биреп торыр. Кыстыргычны авызга кабырга, конфетны кыстыргыч белэн кыстырып алып, каршыдагы савытка итергэ.
6. Эстафета «Угадай песню» Попробуйте угадать песню лишь по трем словам из нее, а потом обязательно исполнить любой куплет. Итак, начали!
Небосвод, остров, бананы («Чунга-чанга»).
Картошка, ложка, не задавали («Антошка»)
Круг, рисунок, мама («Солнечный круг»)
Зимы, малышня, лыжня (песня мамы из м/ф «Простоквашино»)
Вместе, хором, лесенка («Вместе весело шагать»)
Четыре, в мире, семь («Дважды, два – четыре»)
На полу рассыпаются мелкие мячи. По сигналу все мамы и дети собирают их в корзину. Побеждает та команда, которая больше соберет мячей.
Ведущий. Какие же вы все молодцы, вы все оказывается очень ловкие, быстрые и у нас победила Дружба! Мы приглашаем всех детей, мам и гостей на веселый танец который называется « Дружба».
Саф һәм яхшы аның күңеле.
Тиңсез көчле аның мәхәббәте,
Ана, бөек аның сөюе.
Бәйрәм бүләксез булмый ул.
Барыгыз да беләсез.
Безнең ничек тырышканны
Хәзер менә күрерсез!
Нәни кулларым белән мин
Тик сиңа диеп кенә.
Бик зур көч куеп менә.
(Әниләргә бүләк бирү)
Ведущий. Разрешите в заключение еще раз поздравить вас, наши очаровательные мамы, бабушки, сестры с праздником! Желаем вам всего самого доброго. До свидания!
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
Структурное подразделение МОУ СОШ №8 Д/с «Росинка» Сценарий конкурс.
Праздник включает в себя продвижение по карте с целью найти Мамину страну.
Сценарий праздника в старшей группе, посвященного международному женскому дню 8 марта «Букет для мамы».
Сценарий в интересной, концертной форме позволяет поздравить любимых мам и бабушек и в тоже время закрепить знание детьми звукоряда.
Ведущий: И снова к нам пришла весна, её мы чувствуем дыханье, Просну.
Информацион- методик узэк
«Сэламэт тэндэ – сэламэт акыл»
(башлангыч классукытучыларына класс сэгатьлэрендэ файдаланыр очен методик ярдэмлек)
Галимова Рэмзия Зэкижан кызы – Ташъелга башлангыч гомуми белеем биру мэктэбе укытучысы.
11 стр., 5214 слов
Физика «Работы М.В.Ломоносова в области молекулярной физики …
… в русском языке благодаря Михаилу Васильевичу Ломоносову, когда он перевел с немецкого языка и издал в России первый учебник по данному предмету. М.В. Ломоносов внёс значительный вклад в развитие науки физики, в …
Рецензент: информацион-методик узэк методисты Харитонова Ильмира Минсахи кызы
“Сэламэт тэндэ – сэламэт акыл”
(башлангыч класс укытучыларына класс сагатьлорендэ файдаланырм ечен методик ярдэмлек)
Со н гы елларда балаларн ы н сэламэтлеге начарлана баруына ша һ ит булып торабыз. Мон ың шулайбулуынабездэнгенэтормаганбик куп сэбэплэр дэ бар. Бу беренче чиратта сулаган һавабыз, ашаган ризыкларыбызнын экологик чиста булмавы, шулай ук балаларньн телевизор каршында нурланыш алып, терле стресс кичеруларе, аз хэрэкэтлэнулэре баланын сэламэтлегенэ тискэре йогынты ясавын белэбез.
Балалар бакчасыннан алып, мэктэпне тэмамлап чыкканчы, балаларда ашказаны-эчэк, куз, колак, нерв авырулары, умыртка баганасы кэкерэю һэм башка авырулар кузэтелэ. Шуна курэ укыту-тэрбия эшендэ теп игътибарны укучыга, анын сэламэтлеген ныгыту һэм дерес физик усешен тээмин иту, хэрэкэт иту сыйфатларын, акыл һэм физик эшчэнлеклэрен устеру, эхлакый сыйфатлар, ихтыяр кече тэрбиялэу тора.
Программаньн эчтэлеге шактый куп мэсьэлэлэрне: шэхси гигиенанын элементар кагыйдэлэреннэн алып укучыда, физик һэм рухи сэламэтлек кунекмэлэрен формалаштыруны куздэ тота һэм тубэндэге темаларны эченэ ала.
Хэрэкэтлеуеннар, ча н гыдай о ру, чана шуу, гимнастика, җиң ел атлетика кунегулэре.
Элегепрограммадаатнага 1 сэгатьисэбеннэн, класс сэгатьлэре о ченурнэкрэвешендэдэреслэрненмаксатлары һ эмуткэруформаларытэкъдимителэ.
Табигый шартлар, объектив сэбэплэр белэн, булеклэр, дэреслэр тэртибен укытучы узгэртэ ала (М-н II, V булеклэр).
булек. Сэламэтлек — валеология турында тешенчэ биру (2 сэг.)
Нэрсэ ул сэламэтлек? Аны саклау, кендэлек режим, чисталыкны саклау, шэхси гигиена (кл.сэгате, энгэмэлэр).
булек. Организмны чынытыру юллары (7сэг.)
Кунегулэр комплексы, экскурсия, походлар, кышкы уеннар.
булек. Уз узенне дерес тоту культурасы (11 сэг.)
Йогеру, физик кунегулэр, хэрэкэтле уеннар, тотнаклылык, эдэплелек, бэхэслешу, осталыгы, ишарэлэр, мимика, гэудэ тотышы, кием- салым, сколиоз, яссытабанлылыкны кисэту, кунегулэр комплексы (кл.сэгате, энгэмэлэр, уеннар).
булек. Гаилэ педагогикасы (5 сэг.)
(ата-аналар белэн очрашулар, энгэмэлэр, уеннар-кичэлэр, тестлар).
булек. Рухи культура (4 сэг.)
(эдэби-музыкаль кичэлэрдэ, концертларда катнашу).
булек. Сэламэт яшэу рэвеше (2 сэг.)
(авыл фельдшеры белэн очрашулар оештыру, энгэмэлэр, кл. сэгэте).
булек. Организмныц аруы (1 сэг.)
(гимнастика кунегулэр, физминутлар).
булек. Туклану режимы (1 сэг.)
Курсэтелгэн темалар программада билгелэнгэн тэртиптэ бирелэ
Нэрсэ ул сэламэтлек?
Тэнне акыл бел эн дэвалау
Иртэнге гимнастика кунегулэре комплексы
Жэяу йору, экскурсиялэр, походлар
Тышкы кыяфэт культурасы
Гэудэ тоз, матур булсын очек эшлэнэ торган кунегулэр комплексы
Этика нормалары һ эм кагыйдэлэре
Г аилэ традициялэре
Аралашу узенчэлеге һ эм гаилэ тынычлыгы, узара тыныч яшэугэ ничек ирешергэ
Концертларда, эдэби- музыкаль кичэлэрдэ катнашу
Телевизордан балалар о чен тапшырулар карау, аларны анализлау
Шашка, шахмат, ярышларында катнашу
5 стр., 2250 слов
Авто диссертации по филологии, специальность ВАК РФ 10.01.02 …
… фэнни яналыгы Туфан Миннуллин драма-тур гиясен тулырак куз алдына бастыру белэн бергэ, эдипнец … №9. — 146-155 бит. Эхмэдуллин А. Узе сайлаган язмыш. /«Монда тудык, монда устек» жыентыгында/ — Казан: Тат. … ]гэм кушымтадан тора. 10 I БУЛЕК ТУФАН МИЦНУЛЛИННЫЦ 80-90 НЧЫ ЕЛЛАР ДРАМАТУР … тора. Диссертапиянен максаты булып, Туфан Мицнуллинныц драматургиясен тулырак куз алдына бастыру белэн бергэ ижатында …
Эчучелек, наркомания, токсикоманияне булдырмау чаралары
Ж енси культура, венерик авыруларны кисэту
Арганлыкны бетеру юллары
Тема: Нэрсэ ул сэламэтлек?
Максат: Сэламэтлек, организмны чыныктыру, анын э һ эмиятен анлату, физик кочне устеру, авырганда уз-узенэ ярдэм иту юлларын ачыклау, дару улэннэре, аларны жыю, куллану турында сейлэшу.
Тема: Тэнне акыл белэн дэвалау алымнары.
Максат: К о ндэлек режим, шэхси гигиена кагыйдэлэре белэн таныштыру, сэламэтлек о чен аларнын э һ эмиятен анлату.
Тема: Иртэнге гимнастика кунегулэре комплексы.
Максат: Кунегулэр комплексын о йрэну.
5-6 нчы дэрес
Тема: Экскурсиялэр, походлар, жэяу йо ру.
Максат: К о чне, танып-белу сэлэтлэрен устеру туган як топонимикасы белэн таныштыру.
7-8-9 нчы дэрес
Максат: К о чле, тизлекне, физик сэлэтне устеру.
Тема: Физик культура-тормыш тэртибе.
Максат: Хэрэкэт гамэллэрен: (й о ру, йо геру, сикеру, ыргыту, хэрэкэтле уеннар) о йрэну, аларны камиллэштеру, координация сэлэтен яхшырту, уз тэнен белэн оста эш иту ечен нигез салу.
Тема: Аралашу культурасы.
Максат: Аралашу культурасы белэн таныштыру, кешелэр арасында уз-узенне тота белу культурасы формалаштыру, эдэплелек сыйфатлары тэрбиялэу.
Тема: Тышкы кыяфэт культурасы.
Максат: Киемнэрне н купт о рле, аларнын сэламэтлеккэ йогынтысы, гэудэ торышы, хэрэкэтлэр, кешенен тышкы матурлык ань н эчке матурлыгы белэн тэнгэллеге турында с о йлэшу, кигэн киемнэребезгэ сакчыллык тэрбиялэу.
Тема: К о нкуреш культурасы.
Максат: Жэмэгать урыннарында уз-узе нн е тоту кагыйдэлэре белэн таныштыру, эдэплелек турында хикэялэр уку.
Тема: Этика нормалары һ эм кагыйдэлэре.
Максат: Этика нормалары һ эм кагыйдэлэре белэн таныштыру, тэрбияле кешене н нинди булуы хакында с о йлэшу.
Тема: Гаилэ традициялэре.
Максат: Нэсел-ыру, туганлык жеплэре, шажэрэ тешенчэсе турында анлату. Туганнар кемнэр алар? Кайда кем булып эшлилэр? Аларньщ туган к о ннэре, профессиональ бэйрэмнэре, башка т о рле гаилэ бэйрэмнэре, традициялэре, гаилэдэаларн ын э һ эмияте белэн таныштыру, туганнарга х о рмэт, ихтирам хислэре тэрбиялэу.
Тема: Аралашу узенчэлеге һэм гаилэ тынычлыгы, узара тыныч яшэугэ ничек ирешергэ.
Максат: Гаилэ традициялэрен ейрэнуне дэвам иту, эти-энилэр белэн бергэ терле кичэлэр, уеннар уздыру, дустанэ менэсэбэтлэр тэрбиялэу.
Тема: Концертларда, эдэби-музыкаль кичэлэрдэ катнашу.
Максат: Т о рле истэлекле даталар белэн таныштыру, сэнгатьле с о йлэмне, музыкаль сэлэтлэрен устеру, сэхнэ культурасына о йрэту.
Тема: Балалар о чен тапшырулар карау, аларны анализлау.
Максат: Караган сериал, фильмнарга анализ ясый, теге яисэ бу фильмн ын нэрсэгэ о йрэтуен ачыклый белергэ о йрэту.
Тема: Шашка, шахмат, ярышларында катнашу.
Максат: Фигураларны н й о решлэре белэн таныштыру, кунекмэлэрен, логик фикерлэулэрен устеру.
Тема: Эчучелек, наркомания, токсикоманияне булдырмау чаралары.
Максат: Эчучелек, наркомания, токсикоманияне н организм очен тискэре йогынтысын анлату, белемнэрен конкретлаштыру, гомумилэштеру, узеннен сэламэтлегенэ жаваплылык хислэре тэрбиялэу.
9 стр., 4360 слов
На татарском языке экология
… һәр кешенең изге бурычы дип саныйм. Минем фәнни эшемнең максаты – экология темасын Гөлзадә Әхтәмова иҗаты аша ачып бир … китапларын укып чыктым. Бу китаплардагы табигатьне саклауга багышланган материаллар миндә экология темасын тагын да тирәнтенрәк өйрәнү теләген … китапларын укып чыктым. Бу китаплардагы табигатьне саклауга багышланган материаллар миндә экология темасын тагын да тирәнтенрәк өйрәнү телә …
Тема: Женси культура, венерик авыруларны ки с эту.
Максат: Малайлар, кызлар арасында дустанэ м о нэсэбэт, энилэр, апаларга карата х о рмэт тэрбиялэу, гаилэ тормышын сурэтлэуче хикэялэр уку.
Тема: Арыганлыкны бетеру юллары.
Максат:Арыганлыкны бетеру о чен кунегулэр комплексын о йрэту.
Тема: Витаминно, фитотерапия
Максат: Д о рес туклану режимы турында, дару улэннэренен, витаминнарнын сэламэтлек о чен э һ эмиятен анлату, аларны танып бел е ргэ, д о рес кулланырга о йрэту, экологик тэрбия биру.
Максат: Дэреслэрдэ ойрэнгэннэрне кабатлау, белемнэрне гомумилэштеру, хэрэкэтле йогеруле уеннар уйнау, ярышлар оештыру.
1. 3-4 нче дэреслэрдэ куллану
Якынча тубэндэге тэртиптэ:
куллар белэн эйлэну һ эм селтэну хэрэкэтлэре ясау
гэудэне алга һ эм ян-якка таба бору һ эм иелу хэрэкэтлэре ясау.
аяклар белэн чугэлэу, селтэу хэрэкэтлэре ясау
яткан хэлдэ гэудэне и ю һ эм кабат турайту
й о ргэндэ сулыш кунегулэре ясау.
2.17-19 нчы дэреслэрдэ куллану ечен кунегулэр комплексы.
Сколиозны кисэту буенча:
К о згегэ карарга кунектерергэ, гэудэ н не туры тотасы н мы, эллэ юкмы.
Артын белэн башынны, калак сеяклэре н не, укчэ н не тидереп стенага терэлеп бас, шул рэвешле аннан кит һ эм шушы халэтне сакларга тырыш.
Тукымадан кечкенэ капчык тек, эченэ ком салып, аны баш тубэсенэ куеп т о шермэскэ тырышып, гэудэ н не т о з итеп й о р.
Гимнастика стенасында арт белэн асылынып тору.
Киеренкелектэн бушанып, турникта асылынып тору
Яссытабанлылыкны кисэту буенча
“Шуга л ак”. Тупны ике аяк белэн дэ чиратлаштырын алга-артка тэгэрэту (1-2 мин.)
2.“Жыючы”. Идэндэ ярымчугэлэп утырган килеш, аяк бармаклары белэн, идэндэ таралып яткан йомшак эйберлэрне жыеп бер урынга ояргэ. Бу кунегуне икенче аяк белэн кабатларга. (1-2 мин.)
3.“Рэссам”. Аяклар инсэ кинлегендэ куелган. Шулай ук бер аяк бармаклары белэн карандаш ярдэмендэ идэндэге кэгазь битенэ рэсем ясарга, шул ук вакытта икенче аяк белэн кэгазьне тотып торырга. Кунегуне утэу вакыты 30-50 сек. Кунегуне икенче аяк белэн кабатларга.
6.Шулай ук укчэдэ, аяк табынынын эчкэ, тышкы ягында, аяк очларында 30-50 сек. йору.
7.Ботен кочен белэн кыска (30 м-га чаклы) дистанцнялэргэ йогеру яссытабанлылыктан саклану чарасы булып тора.
32 нче дэрестэ куллану о чен кунегулэр комплексы.
Баскан килеш. Бармаклар ын ны учына йомарла, кулларынны югары кутэр, бармаклар ын ны яз һ эм тартыл, кул бармакларына кара (сулыш алу) аннары янадан башлангыч торыш ын а кайт (сулышынны чыгар) 4-6 тапкыр.
Куллар билдэ. Кулларынны алга таба суз (сулыш алу) кичкен генэ чугэлэ (сулышны чыгар) янадан эувэлге хэленэ кайт. (4-6 мэртэбэ)
Куллар ян-якка жэелгэн. Кулларынны о скэ кутэр (сулыш алу) алга таба иел. Кул бармакларын аяк очына тидер (сулышны чыгар) 4-6 мэртэбэ. Урындыкка утырган килеш.
Кулларынны о скэ таба кутэр. Арканны б о гэ т о шеп сузылу хэрэкэте яса (сулыш алу), кулларынны т о шер, (сулышны чыг а ру) 2-3 мэртэбэ.
Урындык кырыена утыр, гэудэ н не урындык артына ташла, киеренке хэлэттэ аякларынны турайт (сулыш алу), башлангыч торышка кайт (сулыш чыгару) 2-3 мэртэбэ.
69 стр., 34179 слов
Гариф ахунов артышлы тау буенда
… әгән васыять» 47 Н. Арсланов иҗаты 47 Г. Ахунов иҗаты 48 Г. Ахунов. «Артышлы тау буенда» 48 Хәсән − минем яшьтәшем (Инша) 48 Х. … ә әсәрләрдәге вакыйга-образларны бәяләү, нәтиҗәләр ясау өчен төрле биремнәр тәкъдим ителә. Кайбер биремнәр алдында …
3.6. Куллар билдэ, гэудэ белэн унга, сулга кискен борылышлар яса 2-3 мэртэбэ.
33 нче дэрестэ куллану о чен берничэ рецепт.
Г о лжимеш чэе. 5 калак г о лжимешне кайнаган суга салып 10 минут кайнатып, бераз суытып, чэй итеп эчэргэ.
Юкэ чэчэге чэе. 2 калак чэчэкне, кайнарга, суга салып тотарга суытып эчэргэ.
Сарымсак. Грипптан саклану чарасы булып тора, берук вакытта анын согын борынга да салырга була.
Кишер согы. Ярты о леш я н а гына чыгарылган кишер согы, ярты о леш усемлек мае, берничэ тамчы сарымсак согы кушылган катнашма томау т о шкэндэ ярдэм итэ.
Т о рле улэн катнашмаларыннан куп т о рле чэйлэр ясарга була.
Кулланылган эд э бият
Начальная школа. 2008 год. №9, Газета “Травник “ №19, 20, 21. 2009 ел.