Сочинение.
Мени анам.
Дюньяда лап да арив сёз — ана. Яш башлап «ана» деген сёзню айта. Ананы юреги лап да тюз, лап да тергевлю. Ана юрекде баласына бакъгъан сююв бир заманда да сёнмес.
«Ана» деген сёз, гьар адамны биринчи сёзю мен ойлашагъан кюйде. Дюньяда нече де кёп шиърулар, йырлар, пьесалар, кинолар, мультиклер бар, аналагъа багъышлангъан . Аналаны келпетини гьакъындан айтма тюшсе, кёп сёзлер бар, язылгъан ва айтылгъан. Оланы юреклеринден тайдырып болмас адамлар бир заманда да.
Мени Анам, мени айым, юлдузум,
яшавума нюр шавлалар яягъан!
Шу сёзлени мен азиз анама багъышлагъанман. Дюньядагъы лап арив адам магъа — мени анам. Шолай мени йимик бары да адамлар ойлашадыр. Мени анам арив , гьакъыллы, илиякълы, яхшы, юрекли адам. Мени анам къурдашым, ёлдашым. Не къуллугъум болсада магъа кёмек этер, гьакъыл бере ва тюз ёлгъа салыр. Лап дюньяда мени англайгъан, къыйынлыкъда кёмек этеген ва не болсада гечеген мени анамдыр. Мен анамны кёп сюемен. Бир заманда да ону хатирин къалдырмасман.
Муниципальное
бюджетное общеобразовательное учреждение
«Трудовская
средняя школа» Сакского района Республики Крым
XVII
Всекрымский творческий конкурс «Язык – душа народа»,
посвященный
Году культурного наследия народов России
«ПИСЬМЕННАЯ ТВОРЧЕСКАЯ РАБОТА
на тему:
«МОЯ СЕМЬЯ – МОЯ ОПОРА»
(сочинение)
Работу
выполнила:
Ученица
10 класса
Муниципального
бюджетного
общеобразовательного
учреждения
«Трудовская
средняя школа»
Сакского
района Республики Крым
Облезова
Левиза Ризаевна, 24.04.2006г.рождения,
Телефон:
+79780966719
Подготовила:
учитель
крымскотатарского языка и литературы
Бекирова
Гульназ Серверовна
Телефон:
+79787947357
с. Трудовое, 2022г.
«Меним къорантам – меним таянчымдыр!»
Эр бир инсаннынъ къорантасы Ватанындан
башлана. «Ватансыз адам – къанатсыз къуш» деп, аталар сёзюнде айтылгъан. Онынъ
манасы ойледир: эр бир инсаннынъ Ватаны олмакъ керек, не ерде догъды, осьмюрлик
чагъыны кечирди. Ана киби оны къайгъыра, къорчалай, озь иссасыны къоша, гузеллештире,
зенгинлештире. Эльбет, Ватаны олгъаннынъ къорантасы бар.
Мен де къорантада яшайым. О пек балабан
дегиль, беш адамдан ибарет: бабам, анам, къыз къардашым, огълан къардашым ве
мен. Олар меним таянчым! Агъыр вазиетлерде манъа ярдым этелер, эль тутушалар,
бири-биримизни эр вакъыт къайгъырамыз, гонъюль котеремиз, ярдым этемиз.
Къоранта азаларымнен раатлыкъны, тынчлыкъны дуям. Насыл сечиледжек меселелер
олса, оларнен бераберликте сечемиз. Бир шейге бакъмадан, къорантамны пек севем.
Къоранта – бу энъ къыйметли ве энъ якъын
инсанлардыр. Эр бир инсан бахтлы олмасына умют эте. Адамнынъ омюринде аиле муим
ер ала. Бизим
къорантамыз
пек балабан олмаса да, бири-биримизге олгъан гузель, сыджакъ мунасебетлер
буюктир. Анам ве бабам меним омюримде эсас эмиеттир. Оларны бир тарзда севем. Анам
озь шефкъатыны, мераметини, араретини багъышлай, бабам исе къуветли, адалетли
чизгилерни манъа ашламакъны тырыша. Анама ве бабама бенъземеге истейим. Олар
киби ватанпервер, ишсевер, намуслы, бизим Ватанынмызгъа садыкъ олгъанларыны
корип, бутюн барлыгъымнен тырышаджам. Манъа орьнек олалар, мен шубесиз оларгъа
таянам.
Бизим ана-бабаларымызны тербие эткен, осьтюрген оларнынъ ана-бабаларыдыр. Меним
севимли къартбабам ве къартанам да чокъ хорлукълар корьген олсалар да, озь
инсанлыгъыны джоймагъанлар. Тюрлю агъыр шараитлерде балаларыны догъру, темиз
гонъюлли инсанлар оларакъ осьтюргенлер, тербие бергенлер.
«Гузель къорантада, гузель балалар осе» дегенлер. О, мен беллесем, догъру сёзлер,
чюнки ана-баба насыл тербие берсе, ойле де инсан олур. «Къуш ювасында
корьгенини япа». Къоранта акъкъында чокъ гузель аталар сёзлери бар, оларнынъ эписининъ
манасы бирдир, аиледе насыл мунасебетлер олса, ойле де яшайышта инсан озюни
алып бара. Мен озь къорантамнен гъурурланам, чюнки мында олгъан достане ве
гузель муамелер эр кесни айретте къалдыра ве бизим къорантамызгъа урьметни
арттыра. Къавий къоранта — джумерт, джесюр миллеттир.
Эр бир къорантанынъ озь урф-адетлери бар. Олар баба-деделеримизден
сакъланып кельген. Меракълы мерасимлер, диний байрамлар, буюклерге урьмет,
кучюклерге сайгъы бильдирюв. Бизим боюн-борджумыз эвель-эзельден кельген бу
адетлерни кутьмек, яш несиллерге етиштирмек.
Мен истер эдим ки, эр бир инсан озь яшайышында тюшюнип бакъсын: «Не макъсатнен
яшайым? Насыл халкъыма, миллетиме, Ватаныма файда кетирдим?» Бошуна куньлер
кечирмек не керек? Кимлерге таянч, орьнек олдым?» Бойле суаллерге адам джевап
берсе, дюнья денъишеджек, яхшылыкъ оладжакъ.
Бойлеликнен, айтмагъа истейим: «Меним
къорантам – меним таянчымдыр!»
«АНАМ»
Мен анамны пек севем,
Меним анам пек дюльбер.
Мектептен чапып келем,
Къучакълар мени эллер.
Анамнынъ чебер эллери
Эр шей япа билелер.
Иштен болдурып кельсе де,
Эм пишире, эм тикелер.
Анам иштен кеч къайтса да,
Эр шейге вакъты ете,
Манъа да вакъыт тапып,
Дерсиме ярдым эте.
Мен де четте турмайым,
Чамашыр, савут ювам,
Эм де гузель бааларнен
Анамны къувандырам.
Найле Сейдаметова, Чоюнчи (Урожайное) кою
«ЛЯЛЕ»НИ ЭР КЕС СЕВЕ
«Ляле», сени джандан севелер
Балалар ве аналар,
Эр кунь сени корьмек истейлер,
Сенинъле багълы арзулар.
«Ляле» каналы иле
Бильги алып осемиз,
Медениет, тилимизни
Биз сеннен огренемиз.
Кунь сайын яйынларынъ
Бизде меракъ догъура,
Сенсиз яшап оламайым,
Эр кунь сени къыдырам.
Яша бизим бахтымызгъа,
Чокъ йыллар девамында.
Къувандырып, шенълендир сен
Бизни Ана Ватанда.
Ление Хайбуллаева, Чоюнчи (Урожайное) кою
Автор:
Якубова Мавиле ученица 7 класса 2017 г. МБОУ Сарыбашская школа с крымскотатарским языком обучения им. А.
Дюньяда инсанлар озь бахытларыны чокъ чешит ёлларнен тапалар. Мектепни битирип алий окъув юртларына кирелер. Оны битирген сонъ, зенаат саиби оларакъ чалышмагъа башлайлар. Озь къорантанынъ къурулышы акъкъында тюшюнелер. Йыллар, дередеки сув киби, тез акъып кете, лякин инсаннынъ омюринде кечкен узун ёлу киби, хатирде къала. Бу узун ве къыйын ёлларыны кечмек ярдым эткен — къорантадыр. Къоранта – бу меним Къырым дагълары киби къавий таянчым. Къоранта – бу сёзнинъ манасы о къадар сыджакъ ве севгинен, бахт ве къуванчнен толу, асылымда анълатып оламайым.
Скачать:
Предварительный просмотр:
Дюньяда инсанлар озь бахытларыны чокъ чешит ёлларнен тапалар. Мектепни битирип алий окъув юртларына кирелер. Оны битирген сонъ, зенаат саиби оларакъ чалышмагъа башлайлар. Озь къорантанынъ къурулышы акъкъында тюшюнелер. Йыллар, дередеки сув киби, тез акъып кете, лякин инсаннынъ омюринде кечкен узун ёлу киби, хатирде къала. Бу узун ве къыйын ёлларыны кечмек ярдым эткен — къорантадыр. Къоранта – бу меним Къырым дагълары киби къавий таянчым. Къоранта – бу сёзнинъ манасы о къадар сыджакъ ве севгинен, бахт ве къуванчнен толу, асылымда анълатып оламайым.
Къорантам 6 адамдан ибарет. Бабам, Ясер – къорантамызнынъ башы. О, къуруджы олып чалыша. Анам коюмизде тамирленген «Кунешчик» балалар багъчасында тербиеджи олып чалыша. Битам 40 йыл башлангъыч сыныфларда оджа олып чалышты. Шимди акълы пенсиягъа чыкъты. Меним учь яшлы огълан къардашым бар. 12 яшыма бакъмадан къардашымны эглендирем, тербиелейим. Къардашым агъласа, онынънен берабер мен де агълайым. Аджджыйым, къучагъыма алып олгъаным киби тынчландырам. Къардашымнынъ яшайышы – къасеветсиз. Эр кес эр вакъыт онынъ янында ойнай. Эвель буны корип мен пек ачувлана эдим, шимди исе текаран буюдым ве анъладым. Я мен, мен де ойле осьтим? Эльбетте, мен ве агъам къардашым киби севгиде осьтик ве осемиз. Келеджегимиз акъкъында бир вакъыт ойламайып, эр бир истеклеримизни ерине кетирген ве эр шейден къорчалагъан ана-бабамыз, догъмушларымыз бар. Тек оларгъа инанмакъ ве ишанмакъ керекмиз, олардан гъайры манъа ярдым этеджеклер ёкъ. Ана- бабанъ олса, неден къоркъаджасынъ?
Ана, бабам, Лейля къартанам бизлерни севгиде тербиелейлер. Ана тилимизге, урф-адетлеримизге севги дуйгъуларны джельп этелер. Севгиде – кучь, урьмет, бирлик киби дуйгъулар тербиелене. Севги ве урьметте къорантанынъ темели къурула. Севги деген шей бу дюньягъа кельгенде, козюмни ачып, анамнынъ бетине, козьчиклерине бакъканда догъды. Ана-баба севгиси пек кучьлю, атешли ола.
Бойле къавий, муаббетликте , севгиде къурулгъан къорантада мен пек бахтлым. Озь айлемнен гурурланам, чюнки меним къорантам – меним таянчым. Келеджекте мен де бойле къоранта къурмакъ истейим, чюнки яшайышта инсан ичюн энъ эсасы – бу къорантадыр.
Къартанам, анам, бабам, агъам — меним къалем, меним таянчым, меним гъурурым! Догъмушларыма къавий сагълыкъ, кучь-къувет, сагълыкъ-селяметлик тилейим.
метки: Ртібім, Тилимизнинъ, Шемие, Сербест, Инсан, Джоймакъ, Тильга, Онынъ
«Сочинение по крымскотатарскому языку «Ана тилим»»
Тилинъни джоймакъ — миллетни ред этмектир,
Буны сиз анълайсыз чокъ нефретке толып.
Миллетни джоймакъ да дюньядан кетмектир,
Келинъиз, яшайыкъ саф бир миллет олып!
(«Ана тилинде лаф этмеген аналаргъа» Ч. Али)
Эр бир халкънынъ озь тили, тарихы, дини бар, бу – миллетимизнин тамырыдыр. Эгер де бир де бириси джоюлса, бу миллет ер юзюнден ёкъ олуныр. Бунынъ ичюн не япмакъ керек?
Эбет бу вазиеттен къуртулмасы озюмизге багълы.
Тиль , урф – адетлер, эдебият, музыка, медениет — къырымтатар халкъынынъ рухий зенгинлигидир. Бу сырада тиль энъ муим ерни ала, не ичюн дегенде тильнен халкъ озь дюньябакъышыны, бедиий ве медений зенгинликлерни келеджекте эвлятларгъа мирас къалдыра. Биз къырымтатар тилини – ана тили деймиз . Инсан дюньягъа кельгенинен, онъа ана озь сютюнен, сёзлеринен, айненилернен тувгъан тильге севги ве меракъ ашлай. Аналарымыз къолунда тек догъуп осьтюрмек дегильде, тувгъан тильде лакъырды этмеге огретмек боюнуны борджудыр . Афсузки чокъ ана – бабалар озь къоранталарында рус тилинде лаф этелер. Яшлар арасында да озь ана тилинде дегиль башкъа тилинде лаф этмек мот деп саялар. Онынъ ичюн къырымтатар тили башкъа тиллерге бакъкъанда къуветсиз корюне.
Сюргюнликте къартана , къартбабаларымыз исе тувгъан тилимизни озь аилелеринде сакълап Ана Ватанымызгъа кетирдилер. Шимди исе биз озь юртумызда ана тилимизни джоймакъ арефесинде турамыз. Миллет халкъ олып озь ана тилинде лаф этмесе, миллетке, халкъкъа зарар ола. Бизлер миллет олып ана тилимизни миллет оларакъ ёкъ этемиз.
Тувгъан тиль – бу индже , назик бир йиптир, бизни эдждатларымызнен багълагаъан. Бизим улу эдиплеримиз: Ашыкъ Умер , Якъуп Шакир Али, Бекир Чобан -заде , Эшреф Шемьи- заде , Исмаил Гаспринский, Номан Челебеджихан , Идрис Асанин ве башкъалары бу гузель ве зенгин тилимизде шиирлер , эфсанелер, , масаллар, романлар ве дестанлар яраткъанлар. Оларнынъ эсерлери бизге мирасдир.Бу эдебий мирас исе бизни халкъымызнынъ тарихинен багълай . Къырымтатар языджылары ве шаирлери озь эсерлеринде бизим тувгъан тилимизни дюльберлигини, аэнеклигини ве зенгинликни косьтерелер.
Сюргюнлик деври языджыларындан миллий арекетте энъ фааль эштирак эткенлер Эшреф Шемьи –заде, Идрис Асанин, Сеитумер Эминдир. Аслында озь халкъына, къаны- джанынен садыкъ олгъан такъдиринен яшагъан, онынъ келеджеги ичюн янып-куйген Идрис Асанин о дередже кениш бильгили, окъумыш инсан ки, онынъ эр бир меселеге мунасебети ве фикирлеринен, чыкъаргъан хулясалары ве теклифлеринен разылашмакъ, оз фикринде къатты тургъанына, озь гъаелерининъ омюрге кечирилювинде айрыджа къатийлик косьтергенине сукъланмакъ мумкюн дегиль эди. Идрис Асанин эр не къадар миллий арекетнинъ фааль етекчилеринден бири олса да, о иджат адамы оларакъ эвеля шаир, языджы эди. О, озь шиирлеринде энди тек вакъианы тарифлемекнен къалмай, вазиеттен къуртулув чарелерини де изалап башлай.
5 стр., 2046 слов
Рассуждение Жаулукъ — миллет магъанасы болгъан белгиди. учащихся (9 класс)
… -963-390-84-26 Название конкурсной работы Сочинение – рассуждение «Жаулукъ — миллет магъанасы болгъан белгиди» Сведения о педагоге: Ф.И.О. руководителя … аны ариу чакъгъан бутакъларындан бири таулу тиширыуну сыфатыды. Ана!.. Мени анам! – Жылы, хычыуун, багъалы, огъурлу сёзле. … Слово твое идет по миру и учит мир радости» на лучшее литературное творчество среди детей и подростков, посвященное …
Бу дюньянынъ инджесидир
Меним азиз тувгъан Илим.
Сен олмасанъ, мен де ёкъым…
Бинъ яшайыкъ, Ана тилим!
Гурбетликте Идрис Асанин озь Ана тили язгъан.
- Догъмиуш тильге урьметсизлик- миллет хорламакътыр., — деген къартларымыз.
Ана тилимизнинъ бугунки вазиети пек къыен бир вазиетте, бизни джиддий бакъмагъа меджбур эте. Миллетимизнинъ энъ муим байлыгъыны, аслында миллет оларакъ къалмакъ ичюн энъ эсас шартлардан энъ муимини джоймакътамыз.Бу кетиште биз, озь-озьюмизни миллет оларакъ гъайып эте, миллетлер сырасындан чыкъарамыз.
Биз бугунь бирликте арект этип, келеджегимизни озюмиз къорчаламакъсакъ, биз озь тилини, динини, медениетни ве урф –адетлерини бильмеген сюрю оларакъ, башкъа миллетлернинъ аягъы астында къалып орьселенеджекмиз.
Тувгъан тилимизнинъ догъгъан ери Къырымдыр. Некъадар маниелерге огърасада огърасада эбедий къалгъаныны истейимиз.
Февральнинъ 21 – Халкъара ана тили куню. Озь ватаныны, халкъыны, ана-бабасыны севген инсан- озь ана тилини де севе.
Ана тилимизнинъ келеджегимиз бизим къолумызда. Биз тилимизнинъ, медениетмизнинъ ве урф – адетлеримизнинъ девамджыларымыз. Ана – бабаларымыз бизни догъру тербия бердилер, олар бизге ана тилимизни урьмет этмекни, севмекни ве тувгъан тильде сербест лаф этмеге огреттилер.. Биз къырымтатармыз, озь ватанымыз Къырымда яшаймыз. Келинъиз ана тилини севейик, огренейик, ана тилинде лаф этейик. Эпимиз ана тилинни сакълап къалмагъа, яшатмагъа тырышайыкъ, Озь тилин, адетлерни кутькен, къорчалагъан халкънынъ омюри де узун олур.
Мен истеим ки бизим тилимиз сокъакъларда, койлерде, шеэрлерде – бутюн Къырым топрагъында сербест янъырасын! Ватанны чечеклендирмек, оны гузеллендирмек, тильге къавий земин азырламакъ бизим боюнымиз борджудир.
Мен озюмнинъ юрек ферьядымны Юнус Къандым сёзлеринен битирмге истейим:
Агълама сен, Ана тилим,
Оксюз дегилсынъ.
Сен дегиль де санъа , тилим,
Башлар эгильсин.
Меним дувам, меним авам,
Меним бабам, меним анам,
Ана тилим.
Яшасын бизим тилимиз!
|
Нутукъ инкишаф дерси Мевзу:
|
Дерс планы
Мевзу: Инсаннынъ аятында ананынъ эмиети.
Макъсат: Ана образыны ачыкъламакъ, адамнынъ аятында ананынъ эмиетини къайд этмек, ана-бабаларгъа урьмет ве севги ашламакъ. Ана тили дерслерине меракъ ашламакъ.
Дерс донатмасы: Эпиграф, аталар сезлери, шиир.
Дерс кетишаты
I. Тешкилий къысым. Невбетчининъ рапорты.
Джанымдан азизим, козюмде нурум,
Эр шейден къыйметли, севимли ана!
Бахтым, къуванчым, къальбимде сырым,
Гуль багъым, баарим, севимли ана!
Оджа:
— Бу дертлик кимге багъышлангъан? (анагъа)
Бугунь, балалар, биз дерсимизде дюньяда энъ азиз, энъ къыйметли, энъ мукъаддес адамгъа багъышлайджамыз – озь аналарымызгъа.
Ана сезю сизде насыл ассоциациялар догъура? Ана насыл?
Не япа?
азиз дост дюньягъа кетире
м
ераметли севе, тербиелей
к
ъыйметли АНА вазифелери огрете, осьтире
севимли юва, пишире
назик дюльбер ашата, кийиндире
бахт бере
Оджа: Машалла, балалар! Бу сезлер бизге дерс девамында ярдым этеджеклер.
III. Янъы мевзу устюнде чалышув.
Оджа: Балалар, бугунь биз эки группа тешкиль этип чалышаджамыз. Эр бир группанынъ ичинде бир рессам, бир корреспондент олмакъ керек. Къалгъанлары шиир устюнде чалышаджакъ.
Вазифелер:
Рессам: озь группасында ана образынынъ ресимини ярата ве къорчалай.
Корреспондент: Интервью алмакъ ичюн, талебелернинъ фикир юрютивлери эсасында суаллер тизе ве дерснинъ сонъунда интервью ала.
Талебелер эки группаны тешкиль этелер ве вазифелер устюнде чалышалар. Конверт ичинде Джеваиренинъ «Джанымдан азизим» шиири ве вазифелер бар.
1. Вазифе: лугъат ишини беджермек.
Нур – зия, ярыкъ
Саарь – сабанынъ эрте вакъыты
Гондже – ачмагъа азырлангъан чечек
Дева – мельэм
Къоджаман – пек балабан, кучьлю
Къыяс – сравнения
2. Вазифе: Шаир анасына севгисини, урьметини косьтермек ичюн насыл сезлернен къуллана? (азизим, нурум, бахтым, сырым, баарим, саарим, севимли аннам)
3. Ана шиирде ненен къыяслана? (баарьнен, гульбагъчанен, сабанынъ энъ эрте вакъытынен, гонъдженен, бахт ве къуванчнен, къальбининъ сырынен)
4. Ифадели окъунъыз.
5. Ана сезюнен башлангъан насыл аталар сезюни билесинъиз?
Ана киби яр олмаз, Ватан киби ер олмаз!
Ана юртынъ – алтын бешик!
Ана ичюн бала балдан да татлыдыр!
Ана – юртнынъ тереги!
Ана-бабасыны хорлагъан, озю де хорланыр!
6. Вазифе: ана акъкъында насыл эсерлер, шиирлер, йырлар билесинъиз?
«Азиз анам» йырыны иджра этелер.
7. Вазифе: «Ассоциатив кунеш» нурларында олгъан сезлерине эсасланып, инша язынъыз. Иншанынъ серлевасы: «Инсаннынъ аятында ананынъ эмиети».
8. Вазифе: Ана сезюне «сенкан» язынъыз.
Рессамлар озь ишини къорчалайлар.
Корреспондентлер интервью алалар.
Суаль: Языджылар озь аналарына эсерлер, шиирлер багъышладылар, рессамлар озь аналарына ресимлер багъышладылар.
Сизлер, талебе олып, озь ананъызгъа не багъышлар эдинъиз?
— гульдесте
— яхшы окъув
— урьмет
— севги
IV. Дерснинъ нетиджеси.
Ер юзюнде энъ татлы сёз — ана сёзю. Инсан биринджи олып ана сёзюни айта. Бу сёз дюньяда эр бир халкънынъ тилинде сайгъы ве урьметнен айтыла.
Энъ назик, энъ чебер эллер — ананынъ эллери. Бу эллер эр шей япа билелер. Энъ догъру ве элял юрек — ананынъ юреги. Онда ич бир вакъыт севги сёнмей.
Сен беш я да элли яшында олсанъ да, санъа даима ананънынъ севгиси, козьлери керек оладжакъ.
Сен ананъны не къадар пек сайып севсенъ, сенинъ омюринъ о къадар къуванчлы ве бахтлы олур.
Эвге вазифе: Анагъа багъышлап, хайырлав азырламакъ, открытка шеклинде тюслендирмек.
1
Меним къорантам
2
Севимли анам — Гульмира ве бабам — Сейдамет
3
Къардашларым Адиле ве Нияра
4
Бу мен Мен 2-джи сыныф талебеси олам Кезинтиге бармагъа пек севем
5
Меним къартбабамлар ве къартанамлар Анамнынъ бабасы ве анасы Бабамнынъ бабасы ве анасы
6
Анамнынъ къардашы – Гульназ Гульназ тиземнинъ къорантасы. Меним аблаларым, агъаларым ве каделерим.
7
Мен къорантамны пек севем ве урьмет этем
8
Дикъкъатынъыз ичюн чокъ сагъ олунъыз!