Ямьле Агыйдель буйлары
Туган ягымның табигате бик матур.
Үзенең калын урманнары, саф чиста сулы чишмәләре, яшел болыннары, яхшы һәм
тырыш кешеләре белән дан тота ул. Туган як һәркемгә дә якын. Мин дә бәләкәй
чакта ук аның табигатенә сокланып үстем. Җәй көннәреңдә ул
тагын да матурая.
Бервакыт без Агыйдель буена
походка бардык. Җәйнең матур бер көне иде. Агыйдель безне
җем-җем итеп уйнап торган чал дулкыннары белән сәламләп каршы алды. Күктә −
кошлар симфониясе, су өстендә − акчарлаклар уйнавы.
Су буеның матурлыгын каләм белән
язып, тел белән сөйләп бетерерлек түгел! Әллә кайлардагы диңгез-океан буйлары
бер якта торсын! Яр буеңда йөзьяшәр наратлар, имәннәр, тамырлары белән җиргә
нык ябышканнар. Әмма кайберләре яр белән бергә җимерелеп төшкән, шулай да,
табигатькә үзләренчә җайлашып, үсүләрен дәвам иттерәләр. Суга якын булуларына
шатланып, дулкыннарның үзләрен коендырып китүен көтәләр.
Мондагы табигатьнең гүзәллегенә
хәйран каласың. Агыйдель ярының сап-сары, чип-чиста, кабырчыклы, чуерташлы
комыннан барасы да барасы килә. Су өстендә уктай атылып балык тоткан
акчарлакларны күзәтеп тору да кызык. Ә Агыйделнең суы… Кызу көндә колач салып йөзүдән, бергәләшеп
су чәчрәтә-чәчрәтө уйнаудан да бәхетлерәк мизгелләр бармы икән?!
Халкыбызның бөтен тормышы диярлек
шушы елга белән бәйләнгән. Шулай булмаса, ул аны җырларга кушып җырламас иде.
Күңел сөйгән Агыйдель
(Сөю белән көчле без!),
Күңел белән тирәнлеген,
Киңлеген дә үлчибез…..
Башкортостаныбызның матурлыгын
күрәсе килгән кешегә Агыйдель буена барырга киңәш итәр идем мин.
Фахразиева Альбина 10 класс
Автор:
Фархутдинова А. ученица 7 класса
Размышления на тему родного края
Скачать:
Предварительный просмотр:
Туган як.
Һәр кешенең туган ягы бар. Минем туган ягым, Башкортстан республикасының ямьле Агыйдел буенда урнашкан, Дүртөйле шәһәре. Шәһәребездә бик күп милләт кешеләре дуслыкта һәм бердәмлектә яши.
Туган шәһәремне мин бик яратам.Аның табигате дә яшел куе урманнарга, саф сулы елгаларга, чишмәләргә бай. Урманнарда төрле җиләк-җимеш, гөмбәләр үсә, елгаларда балыклар йөзә.
Нинди генә кеше булмасын һәм кайда гына тумасын, һәркемгә дә үзенең туган ягы кадерле дип уйлыйм. Чөнки мин үзем дә башка җиргә чыгып китсәм, үзебезнең Дүртөйлене сагынам.Анда кайчандыр бик искә алмаган гади генә нәрсәләр дә кадерле була башлый. Үзебезнең “Венеция” урманнарына чыгып җиләк җыю, үзе бер рәхәтлек. Мондагы табигатьнең матурлыгын сүз белән дә аңлатырлык түгел. Ә инде җәелеп аккан Агыйдел елгасы ничә буын шагырьләре өчен илһам чишмәсе булып тора. Аларның өчен генә түгел, хәтта гади халык та җәй буе Агыйдел ярларында ял итә, аның матурлыгына соклана.
Туган ягымның шушы байлыкларын, матурлыгын, сафлыгын киләчәктә дә саклап яшәргә кирәк дип уйлыйм!
Дүртөйле шәһәренең 3 нче санлы гимназиясе укучысы
Фәрхутдинова Алсу, 7сыйныф.
метки: Татарск, Елабуга, Яклар, Кышны, Гомуми, Республикас, Матура, Челтер
Татарстан Республикасы Яр Чаллы шәhәре Башкарма комитеты мәгариф идарәсе муниципаль бюджет гомуми белем бирү учреждениесе “60 нчы урта гомуми белем бирү мәктәбе”
Башкаручы:
I категорияле татар теле һәм
әдәбияты укытучысы
Попова Гөлниса Гаян кызы
Сочинение “Туган ягым”
Минем туган ягым –Татарстан Республикасы. Мин Татарстанның иң матур җирендә – Яр Чаллы шәһәрендә яшим. Яраткан шәһәрем Чулман елгасы буенда урнашкан. Туган ягым табигате күңелемә ятышлы. Табигатьнең җәйге вакытын бер сүз белән генә әйтеп бетереп булмый. Бөтен җирдә күбәләкләр оча, кошлар сайрый, кызарып җиләк-җимешләр пешә, чәчәкләр ата. Аларның ниндиләре генә юк:кызыллары, зәңгәрләре, ап-аклары, сарылары…Кошларның сайравы, әйтерсең, моңлы көй кебек. Ә күбәләкләрнең канатларындагы рәсемнәрне күрсәң, шаккатырсың. Җиләк-җимешләрнең тәме генә ни тора… Әйтеп бетергесез тәмле һәм татлы.
Шундый бай җәйдән соң мул көз җитә. Агачлар алтынга киенә, җир өсте сап-сары хәтфә белән каплана. Менә шул вакытта кешеләр үзләре үстергән уңышларын җыя башлыйлар. Көзге урманга керсәң, аның матурлыгына кызыгырсың. Шуның хәтле төс байлыгын беркая да күрә алмассың.
Алтын көздән соң ап-ак кыш җитә. Ул үзенең килүен карлы бураннар белән белгертә, җир өстен ап-ак ашъяулык белән каплый.Шул вакытка инде агачларда үзләренең көзге күлмәкләрен салган булалар. Кыш аларны ак бәскә киендерә. Кызганычка каршы, кышын кояш җылытмый, җиләкләр дә пешми, кошлар да сайрамый. Алай да, кышның яхшы яклары да бар. Кыш көнендә туйганчы чанада, чаңгыда, тимераякта шуып була. Әгәр дә инде чаңгыда урманга китсәң, син дөньяда иң бәхетле кеше булырсың. Тынлык… Карда шуа торган чаңгы тавышы гына ишетелә. Шул минутларда шундый рәхәт булып китә. Шулай күңел ачканда кышның узып китүен сизми дә каласың.
Яз җиткәч, карлар эри, челтерәп- челтерәп гөрләвекләр ага башлый. Табигать кышкы йокыдан уяна. Көздән җылы якларга киткән сандугачлар, тургайлар, сыерчыклар, карлыгачлар кайталар. Ә иң беренчеләре булып, кара каргалар килеп җитәләр. Кара каргалар кайтса- яз җитткән дигән сүз. Яз көнендә агачлар яңадан яшел күлмәкләрен кияләр, матураеп китәләр.
1 стр., 478 слов
Туган ягым — яшел бишек
… туган ягым – Татарстан. БезнеS республикабызда к_п милл‰тл‰р _зара дус яшил‰р. Татарстан матур ш‰k‰рл‰рг‰, ямьле урманнарга, зур елгаларга, яшел … кырларга бик бай. Шулай ук ТатарстанныS байлыгы Gир астындагы казылмаларда. Татарстан матур табигатьк‰ ген‰ … л‰н, татар музыкасына нигез салучы, танылган композиторлар туган: Солтан Г‰б‰ши, Салих Сайдашев. Ташсу авылында …
Нинди генә туган илем табигате күркәм булмасын, кешеләр аны җәлләмичә зур зыян китерәләр. Табигатьне бер дә сакламыйлар. Ә бит табигать булмаса, без дә булмас идек бит. Әйдәгез, дуслар, аны саклыйк, бер дә аны кыерсытмыйк. Табигать шундый матур булып калсын, һәрвакыт безнең күңелебезне шатландырып торсын. Мин ңир шарының иң иң ямьле урынында яшим, шуңа күрә туган җиремне бик яратам.
Кеше тормышындагы иң мөһим нәрсәләрдән, минем фикеремчә, туган якны,
ата-ананы, балачак хатирәләрен, мәктәп тормышын аерып әйтергә була.
Болар турындагы истәлекләр кешенең гомерлек юлдашы була, бу якты
хатирәләрне уйлап, кайчандыр кичергән вакыйгаларга яңадан әйләнеп
кайтырга мөмкин.
Нинди генә кеше булмасын, аның тормышын туган илсез күз алдына да китереп булмый торгандыр. Кайда гына тумасын, нинди илдә генә балачагын үткәрмәсен, барыбер үз Ватанын ул кеше өчен берни дә алыштыра алмый. Башка җиргә чыгып китсәң, сиңа хәтта туган як әрәмәлеге, кайчандыр син яратмаган гап-гади нәрсәләр дә кадерле була башлый. Мондый хисне, минемчә, бөтен кеше дә кичерәдер.
Ләкин туган як дип, кешенең беренче тапкыр аваз салган җирен генә түгел, ә тормышның күп өлешен шунда үткәргән урынны әйтсәң дә була. Мин моны үз язмышым мисалында исбатлый алам. Мин, откуда ты) . Бу – дөньяга аяк баскан шәһәр һәм хәзерге яшәү урыным – твой город. В такой то город күченеп килгән көнне мин бик яхшы хәтерлим. Миңа, ул вакытта татарча юньләп сөйләшә белмәгән нәни кызчыкка, бөтен нәрсә яңа, чит иде. Башта шэхэр (тат. х) күренешенә, анда мине әйләндереп алган кешеләргә күнегү бик авыр булды. Ләкин вакытлар үтү белән, минем өчен бу шэхэрдэн да ямьлерәк җир юк иде. Авыл табигате, аның кешеләре минем күңелемә шулкадәр үтеп керде, мин бер дә тартынмый: “Минем туган ягым – город твой”,- дип әйтә алам. Әмма халык: “Җан тартмаса, кан тарта”, — дип дөрес әйтә. Минем беренче туган ягыма – родной город- булган хөрмәт һәм мәхәббәт элеккечә үк калды.
мин туган шэхэремнэ берничә генә көнгә аерылсам да, сагыну хисе белән яна башлыйм.
Туган як турында сүз барганда, һичшиксез, тел турында да онытмаска кирәк. “Иле барның – теле бар” дигән халык мәкале моңа ачык мисал булып тора. Бу мәсьәлә үз туган телләрен онытучылар бигрәк тә күбәйгән вакытта, ягъни хәзерге көндә бик тормышчан. Кайсы гына шәһәргә барып кермә, анда туган телләрендә сөйләшергә оялган, күпчелек халык сөйләшә торган телдә аралашкан кешеләрне бик еш очратырга була. Туган телеңә карата мондый салкын караш озак дәвам итсә, минемчә, телнең бөтенләй юкка чыгуы да ихтимал.
Кеше тормышында иң ачы кайгыларның берсе – туган ягыңнан аерылу. Мондый язмышны хәтта дошманыңа да теләп булмас иде, шуңа күрә, минем уйлавымча, туган якны хөрмәт итү һәм саклау – һәр кешенең изге бурычы.
Сочинение на тему «Татарстан — минем туган ягым»
??ркемг? д? ?з туган ягы бик кадерле. Кеше кая гына барса да, барыбер к??еле бел?н ?зене? газиз туган авылына, туган ш???рен? ашкынып кайта.
Безне? чиксез ки? илебезд? матур ш???рл?р ??м авыллар бик к?п. Тик б?ек татар теленд? а?лашып, с?йл?шеп, татар халкыны? гореф-гад?тл?рен? буйсынып яш?г?н кешел?р, ?лб?тт?, Татарстан республикасында гомер кичер?. Татарстан республикасы экономик яктан ??м кеше саны буенча Русияне? и? зур республикаларыны? берсе. Шулай ук х?зерге Татарстан- й?зд?н артык милл?тк? туган йорт, туган як. Ул к?п милл?тле республика. Татарстан ?зене? бай тарихы ??м уникаль табигать ресурслары бел?н халкында горурлык хисе уята, шу?а к?р? д? бу табигать почмагы туристларны? игътибарын яулап алган. Зур у?ыш бир? торган ки? басулар, к?п миллионлы ш???рл?р з??г?р сулы Кама, Идел елгалары ??м яшел урманнар бел?н алмаша. Республика ?ир асты байлыклары бел?н д? горурлана ала.