Нана. Нена ойла дагчуьра дIаяьлла зама йогIур яц, иза йоцаш йисича а. Массо а нана хаза а, оьзда а, комаьрша а, къинхетаме а, собаре а ю. Кхин а ма дукха ду-кх цуьнца дика хIуманаш.
Нана дIаяьлча йоьIан дагтIера зезаг дужу олуш ду вай. Дика къант ву, ша цомгуш хилла а бен шен да-наний холча ца хIоттийнарг, олуш ду нохчийн киц. Дуьненчу девллача дуьххьарлерчу дийнахь дуьйна лардеш ду бер ден а, ненан а шега болчу безамо.
Бер доккху хуьлуш, дозалла а деш, хьоьжа шен дега-нене, ма онда а, массо а хIума дан хууш а ву дада, ма хаза, марза ю нана бохуш. Ткъа дас-нанас сатуьйсу шайн берех дика адамаш хиларе, шайн хиллачул а гIоле дахар хир дацар те церан бохуш. Да-наний ду вай дахаран новкъахь дIадуьгурш.
Оцени ответ
Нана. Нена ойла дагчуьра дIаяьлла зама йогIур яц, иза йоцуш вай дисча а. Массо а нана хаза а, оьзда а, комаьрша а, къинхетаме а, собаре а ю. Кхин а ма дукха ду-кх цуьнца дика хIуманаш.
Нана дIаяьлча йоьIан дагтIера зезаг дужу, олуш ду вайн наха. Дика къант ву, ша цомгуш хилла а бен шен да-наний холча ца хIоттийнарг, олуш ду нохчийн киц. Дуьненчу девллачу дуьххьарлерчу дийнахь дуьйна лардеш ду бер ден а, ненан а безамо.
Бер доккху хуьлуш, дозалла а деш, хьоьжу шен дега-нене, ма онда а, массо а хIума дан хууш а ву дада, ма хаза, мерза ю нана бохуш. Ткъа дас-нанас сатуьйсу шайн берех дика адамаш хиларе, шайн хиллачул а гIоле дахар хир дацар-те церан бохуш. Да-наний ду вай дахаран новкъахь дIадуьгурш.
Вайн дайша олуш хилла, да-наний маликаш санна ду, цара лар а вийр ву, кIелхьара а вокхуш ву олий. Да-нана деза Iама! И шиъ дицдан ца деза, тIаьхьа байттамал ца хилийта. Вайн дайша къонах зуда ю олуш хилла, сий долуш, де долуш, къоманна тIе бала беача, шен дахар дIадала кийча йолчу зудчух.
Нохчийн къоман актрисо Багалова Зулайс нохчийн мехкарийн а, зударийн а сий дар схьадогIуш ду боху геннарчу бIешерашкара.
Багалова Зулай: «Вайн наной даима а хилла онда дегнаш долуш. Хаьлха заманчохь чIогIа лоруш хилла зуда. Зудчо корталий даьккхича муьлхха а тIом соцуш хилла. Гуттара хьалха хиллачу заманчохь мостагI чувеача юртахь уггаре а хаза йоI хоржуш хилла, къайн духарца хьалха йоккхуш хилла иза говрахь. Цунна гонаха бовлуш хилла кIентий, нагахь санна цунна чIу кхетахь, царна тIе юьхьIаьржо а йогIуш.
Ас ойланаш йора, иза хIунда хилла-те бохуш. Иза хилла оцу кIентийн дог ойъуш. Боккха лерам хилла вайнехан зудчуьнга. Тахана а вайн зударий бацахьара вайн къам кхин а алсам хIаллак хилла хир дара. Вайн зударша мацалла ца болуьйту вайн кIентий, майраллица танканашна тIекхиссало уьш».
Вайн наха да-нана ларар дукха кIорга орамаш долуш ду бохуш дуьйцу нохчийн яздархочо Уциев Абус.
Уциев Абу: «Доьзалан корта да белахь а, оцу доьзалх жоп дала а, доьзал кхаба а, и доьзал кхион а, иза меца ца бита а, цу доьзалехь волчу хIора кIантах стаг ван а, йоьIах йоI ян а, шен доьзалан сийн лардан а, яхь а, сий а, бехк а, доьналла а бохург хIун ду кхето а, иза меттахь латто а, оцу дерриган дог нана ю. Ненан хьекъале хьаmжжина хуьлу оцу доьзалан хьекъал а, кхетам а. Вуно деза а, сийлахь а ду доьзална да а, нана а бохург».
Дега а, нене а болу безам цкъа а ца хуьлу тIех сов. ХIунда аьлча, церан шайн берашка болу безам доза доцуш бу, бер муха ду бохучуьнга хьаьжна доцуш. Амма нохчийн гIарваьлла волу композитор а, илланча а Димаев Iела цу тIаьхьарчерах вац. Дукха жима волуш дуьйна кхиина Iела, шен дегара а, ненера а масал оьцуш.
Цундела ларамаза дац дега шен болу безам цо хьулбеш ца хилар. Йоккхачу йовхонца дагалоьцу Димаев Iелас шен нана а.
Димаев Iела: «Тхан ненан цIе Асет яра. Цхьа илли дуй-кх «хьалгIаттал, Асет, хьо хьала, хелхарца шершаш когаш ду»… Мама 16 шо кхачча йолуш ялийнера дадас. Дадин кхерч дика латтабора цо. Културица а, гIиллакх-оьздангаллица дерг а, Iилма а чIогIа дезаш яра тхан нана. Шен берашка дешийта лууш яра иза. Дада, махкана а, халкъана а везаш а, лоруш а стаг волун дела, кхерч латтош доьналла долуш хила езаш яра мама а.
ТIаьхьо «гой шуна, доттагIий, вайн наной къанлуш бу денна”… аьлла сайн доттагIчуьнан Бисултанов Аптин дешнаш тIехь кхоллар хилира сан и илли. Иза дара 1986-чу шарахь. ХIинца санна дагадогIу суна иза. Тхо Хасавюрта концерт эцна дахана дара, «Зама» ансамбл тхан йолчу хенахь.
ХIешан хIусамехь чIогIа шийла яра. Кор цхьа а бIаьрг боцуш дара. Вуно шийла йолуш, чу а вена, вегош Iаш вара со. Сайн нанна уллохь велахьара ма шеллур вацара со бохуш, ойланаш еш Iаш вара со.
Сайн пондур схьа а баьстина, Аптин книжка схьа а эцна, ненах лаьцна иллеш лекха волавелира со. Оцу шийлачу буьйсанах беркат а даьлла, и мукъам кхоьллира ас. И кхолларца нана дага а еара, тIаккха дегIе йовхо а еара, хах-аьлла…
Мукъам: Димаев Iела. Дешнаш: Бисултанов Апти.
«Гой шуна, доттагIий, вайн наной къанлуш бу денна,
Хебарша кхелинчу яххьаш тIе къоьжалла оьгу.
ХIораннан вайн даг чу гIайгIане сахьийзар деъна,
Зама а сихъелла дIайоьду, некъ некъах тоьгуш.
Гой шуна, доттагIий, вайн наной къонлуш бу денна,
И нанойн дегнаш ду даккхийдеш кхуьучу кIентех.
ХIораммом техкийна ага а ца хилла-кх эрна,
Нахана дика дан кIант хилча хIора а цIен тIехь.
ХIора де – цхьа кIайн чо, хIора де – цхьа хазахетар,
Вайн нанойн баккхийбер кортош а кхелина къега.
Гой шуна, доттагIий, наношна мел чIогIа оьшу
Хилар шаьш баккхибейш шайн кIентийн дикане хоьжуш».
Шен кхоллараллехь дега а, нене а болчу безамах лаьцна язйора шен байташ поэто Яндарбиев Зелимхас а. Цуьнан дешнашна тIехь яздина Бетельгириев Хьусайна «Вигахь со, нана» цIе йолу илли.
Мукъам: Бетельгириев Хьусайн. Дешнаш: Яндарбиев Зелимха.
«Хьайцана хьаьжкашна асара, вигахьа Нана со
Кхин цкъа а вигахьа Нана со, вигахьа.
ГIатта вай Iуьйрена малхаца,
Массо а хаза гIан хада дай,
Берзинчу когашца бацалахь,
Iуьйренан тхи дожош вигахьа,
Наб йогIу бахар ма, ма витахьа.
Ца оьшу, Нана куьг лаца а,
Хьайцана нийса со ва ца лахь,
дов дехьа ма дарра мацаха,
Боларна сан оьгIаз яхача,
Нана со цкъа мукъне вигахьа,
Бовхачу меттара гIатта вай,
Чеха веш тIаьхьа а хIотта вай,
Наб йогIу бахарх ма, ма витахьа.
Аса айса ир йийра йу метака,
Де дохлуш делкъенга лестича,
ГIертар вац со лийча ваха а.
Вигахьа Нана со асара,
Нана, со бералле вигахьа,
Бовхачу меттара гIатта вай,
Чеха веш тIаьхьа а хIотта вай,
Наб йогIу бахарх ма, ма витахьа.
Вигахьа Нана со асара,
Нана со бералле вигахьа,
Бовхачу меттара гIатта вай,
Чеха веш тIаьхьа а хIотта вай,
Наб йогIу бахарх ма, ма витахьа».
Цураев Iаьрби къона илланча ву. Цо лекхна «Нана» цIе йолу илли дагах ца кхеташ дуьсийла яц, шен дахарехь нанас цкъа коьртах куьг хьаькхначу стаганна.
Мукъам: Цураев Iаьрби. Дешнаш: Цуруев Шерип.
«ДIа ма гIо,
Нана, доьху хьоьга аса,
дIа ма гIо…
Хьо ма сиха
Къежйо, тишйо дахаро.
ХIора денна гена юьйлу,
Сан дог Iийжош, нана, хьо.
Со хIара дуьне оьшуш вац
Йоцуш хьо.
Нана, нана,
Кху дуьненахь
хьол а мерза хIума дац,
Хьуна хьалха
Со сайн декхар текхна
цкъа а вер ма вац,
Нана, нана,
Доьху хоьга суна дукха яхалахь,
Вижа лахьта дац ма боху
хьо къинтIера ца ялахь.
ГIелъелла.
Лела халла синош дохуш
тахна хьо,
ДIа ма ели
Жимчохьлера хаза хан.
Хьо къанлур яц моьттуш цкъа а
Со ма лелла дахарехь,
Ма гIохьа дIа,
Сох къаьстина, нана, хьо.
Хьох хервина, лела – с
о дIавигна къизчу замано
Нана, нана,
Гена махкахь
со ларво хьан безамо.
Хьоме нана,
ХIун де аса
хьан дог хьаста,алахьа,
Вижа лахьта дац ма боху,
хьо къинтера ца ялахь».
Ответ оставил Гость
Адамийн дахарехь наноша леладо маь1на 1аламат доккха ду.Уггаре коьртаниг –иза ю вайна дахар делларг. Дуьххьара вай олу дош ду «НАНА»
Нана ма ю,шен сина эшам а беш, вай кхетош, вай кхиош, вай нисдеш, вайх нах деш ерг а, даккхий хилча а т1ехь, хьоьстуш, шен т1ома к1ел ийзош. Х1ора беранна шен нана дуьненал сийлахь а, ломал лекха а, маьлхан нуьрал хаза а, шовданал ц1ена а хета. Доьзалан марзо а ненехь ю. Нана ю доьзална юккъехь бартбийриг а, х1ораннан амалш к1адъеш, церан юкъаметтигаш, церан уьйраш хер ца йолуьйтуш,х1оранна а шен-шен меттиг д1аелла, эвхьазлонах, эхьах, бехках, вовшийн хьог1ах, гамонах ларбеш, церан нийса накъост хилла, кертан а, кхерчан а 1у хилла лаьтташ ерг.
Вай дахаран шуьйрачу новкъа доху наноша .Т1аккха шен доьзалхо маца ц1а вог1у-те бохуш,б1аьрса артдаллалц некъ ларбеш 1а наной. Сан ненан марзонах дуста х1умма а дац..И йоцуш муха хир дара хаац суна я хаа а ца х1утту. Дахарехь цхьа хазахетар хилча, иза декъа нана лоху вай. Цхьа халахетар, цхьа цатам хилча ненах дагадовлу вай. Дог доьхначу хенахь ненехь синтем карабо. Охьакхетта ког-куьг лазийча, цхьа сиркхо хьакхаелла цомгуш хилча, нанас куьг хьаькхча, цо хьаьстича, лазар дайло. Веза-Воккхачу Дала шен къинхетамах мА йоккхийла цхьа а нана!
Помогите!!!!!! сочинение на чеченском на тему НАНА
Ответы:
Нана. Нена ойла дагчуьра дIаяьлла зама йогIур яц, иза йоцаш йисича а. Массо а нана хаза а, оьзда а, комаьрша а, къинхетаме а, собаре а ю. Кхин а ма дукха ду-кх цуьнца дика хIуманаш.
Нана дIаяьлча йоьIан дагтIера зезаг дужу олуш ду вай. Дика къант ву, ша цомгуш хилла а бен шен да-наний холча ца хIоттийнарг, олуш ду нохчийн киц. Дуьненчу девллача дуьххьарлерчу дийнахь дуьйна лардеш ду бер ден а, ненан а шега болчу безамо.
Бер доккху хуьлуш, дозалла а деш, хьоьжа шен дега-нене, ма онда а, массо а хIума дан хууш а ву дада, ма хаза, марза ю нана бохуш. Ткъа дас-нанас сатуьйсу шайн берех дика адамаш хиларе, шайн хиллачул а гIоле дахар хир дацар те церан бохуш. Да-наний ду вай дахаран новкъахь дIадуьгурш.
Вайн дайша олуш хилла, да-наний маликаш санна ду олий. Цара лар а вийр ву, кIелхьара а вокхуш ву. Да-наний деза Iама, и шиъ дицдан ца деза, тIаьхьа байттамал ца хилийта. Вайн дайша къонах зуда ю олуш хилла, сий долуш, де долуш, къоманна тIе бала беача, шен дахар дIадала а кийча йолчу зудчух.
Нохчийн къоман актрисо Багалова Зулайс нохчийн мехкарийн а, зударийн а сий дар схьадогIуш ду боху, геннарчу бIешерашкара.
ПОМОГИТЕ ПЖЛ,ДОБРЫЕ ЛЮДИ!!! КАК РЕШИТЬ??? ТАМ 3 ПОЛУЧИТСЯ ИЛИ КАК???
Грузовая машина может доехать с одного пункта в другой за 9 часов, а легковая машина за 6 часов. Через сколько часов они встретятся, если выедут из этих пунктов одновременно навстречу друг другу?
одна машина перевезла 32 тонн груза за 4 дня а другая на 13 тонн больше за 5 дней Какую массу груза перевезут машины за 7 дней если будет работать с той же производительностью
Биография Шамши Калдоякова на казакском языке
Составить рассказ о Марафонской битве.
Уроки добра в повести дети подземелья! Спасибки заранее ?
разложить на множители выражение 2x + xy – 2y – y^2
Ответь на вопросы верно (История) Вариант 1
А1. Какой персидский царь задумал подчинить себе Грецию?
Дарий I;
Дарий III;
Кир;
Дарий II.
А2. В каком году произошла знаменитая Марафонская битва?
в 479 г. до н. э.;
в 490 г. до н. э.;
в 480 г. до н. э.;
в 469 г. до н. э.
A3. Как звали афинянина, избранного стратегом греческого войска?
Феаген;
Мильтиад;
Милон;
Полидам.
А4. Какое слово в греческом языке означает «военачальник»?
стратег;
архонт;
ареопаг;
фаланга.
В1. Одним из обязательных олимпийских состязаний, проводимых во всем мире, значится “марафонская дистанция”. Как связано это спортивное состязание с греко-персидской войной?
14ч 12мин – 9ч 45мин + 12ч 26мин =
Длина прямоугольника 1 м 25 см, а ширина в 5 раз меньше. Найти сторону квадрата если периметр равен периметру прямоугольника.
Я решил
А вы?!
Даю 17 баллов
Пословицы и поговорки о лекарственных растениях.
Сочинени: «Сан хьоме нана!
«Нана»—хьол сирла дуьненахь кхин дош дац
Хьоьца бен дагана ца хедаш йовха яц
Хьомечу Даймахках— нана—мохк алар а,—
Ду хьуна хьан безам бух боцуш хиларна
/Мамакаев М./
Адамийн дахарехь наноша леладо маь1на 1аламат доккха ду.Уггаре
коьртаниг –иза ю вайна дахар делларг. Дуьххьара вай олу дош ду «НАНА»
Нана ма ю,шен сина эшам а беш, вай кхетош, вай кхиош, вай нисдеш, вайх
нах деш ерг а, даккхий хилча а т1ехь, хьоьстуш, шен т1ома к1ел ийзош.
Х1ора беранна шен нана дуьненал сийлахь а, ломал лекха а, маьлхан нуьрал
хаза а, шовданал ц1ена а хета. Доьзалан марзо а ненехь ю. Нана ю доьзална
юккъехь бартбийриг а, х1ораннан амалш к1адъеш, церан юкъаметтигаш,
церан уьйраш хер ца йолуьйтуш,х1оранна а шен—шен меттиг д1аелла,
эвхьазлонах, эхьах, бехках, вовшийн хьог1ах, гамонах ларбеш, церан нийса
накъост хилла, кертан а, кхерчан а 1у хилла лаьтташ ерг.
Вай дахаран шуьйрачу новкъа доху наноша .Т1аккха шен доьзалхо маца ц1а
вог1у—те бохуш,б1аьрса артдаллалц некъ ларбеш 1а наной. Сан ненан
марзонах дуста х1умма а дац..И йоцуш муха хир дара хаац суна я хаа а ца
х1утту. Дахарехь цхьа хазахетар хилча, иза декъа нана лоху вай. Цхьа
халахетар, цхьа цатам хилча ненах дагадовлу вай. Дог доьхначу хенахь
ненехь синтем карабо. Охьакхетта ког—куьг лазийча, цхьа сиркхо хьакхаелла
цомгуш хилча, нанас куьг хьаькхча, цо хьаьстича, лазар дайло. Веза—
Воккхачу Дала шен къинхетамах мА йоккхийла цхьа а нана!
Хаттар х1утту сан даг чохь: там хир барий техьа суна нана йоцчу
кхечуьнгара? Х1ан—х1а. Иза сан нана ю: дуьненан марзо, б1аьрган серло,
маьлхан нур. Иштта сан марзонах йоьллачу сан нанна а синтем ца хуьлу со
юьзна а, елаелла а ца хилча. Мосазза мерзачу набарх юьйлуш, шен г1ийлачу
узамца охьайижийна цо со.Нагахь со сиркхо хилча , г1айг1анах кийра бузу
ненан. Ша мел сиха, юькъачу г1овг1анашкахь ялларх, беран аз кхочу ненан
лере, мел генахь хиларх. Шен берах а яьлла лелалур ярий техьа нана? Яцара
аьлла хета суна. Бер— ненан сих схьадаьлла ма ду. Шен дег1ан са а берал
мерза хир дац нанна.
Нана—хьо дика ю,дог—йовхо хьоьца ю
Халонна к1елхьара бералла ахь доккху,
Хало чу хьаьвзина ткъевнаца дохк ярах
Нана,
Нанна бер хаза г1ан санна деза ду. И доккха хиларе сатуьйсуш, багара церг
ларъеш, ткъа дуьххьара и карийча мел хаза кхаъ кхочу нене.Нанас берана
1амабо шен къоман сийлахь мотт.Цундела нанна беран марзо йоккха ю массо
исбаьхьаллел. Юха а Сулейманов Ахьмада яздинчу мог1анаша шайна т1е
йоьху сан дог—ойла. Мел деза ду суна уьш,цара къеггина гойту ненан хьоме
аматаш:
— Сийлахь Нана! Хастам хьуна!
Берийн доьха яьхна хьо!
Генах хиларх, тхаьш мацделча,
Хьан комаьрша куьйгаш го.
Нана, хьан юьхь т1ера хершнаш—
Уьш хьан берийн некъаш ду.
Хьан камаьршой,къинхетаммий,
Хан мел ели, хьекъаш ду.
Ялсамане, цхьанхьа елахь,
Ненан когаш къелахь ю.
Нана резайинчу беран
Делахь ялсамане а ю!…
нана ю кхерч бовха латториг, доьзал эхь—ийманехь кхиориг. Нана йоцу
доьзал декъаза хуьла шеен сица, беркъа хуьлу цуьнан 1ердахар,
сингаттаме хуьлу цуьнан 1уьйренаш, суьренаш. Вайна дахар деллачу,
ахьна мотт 1амийначу Нанна хьалха х1окху дуьненахь мел деха декхар
ду вай. И декхар такха деза вай, ненан дог хьостуш,
Дела, ахь баха бехьа массо берийн наной. Ма дукха ду—кх ненах ала а,
дийца а. Дийцарх кхачор а доцуш,ладег1арх к1ордор а доцуш дукха ду.
Ненах ас еш йолу ойланаш ерзайо аса х1окху байтаца:
Къинт1ера ялахьа ,нана
Хийла хьайн дог дохош лелла со хиллехь
Цкъа елалохьа хьо , нана
Даима ирс долуш дехийла вай цхьаьна!
Мерза дош – Нана.
Сийлахь Нана!Хастам хьуна !
Берийн дуьхьа яьхна хьо!
Бодашкахь а серло латтош ,
Догу хьан комаьрша дог.
/Сулейманов Ахьмад С./
Адамийн дахарехь уггаре хьоме адам , иза нана ю . Ненан марзоне х1умма а кхочур дац. Ненаца хуьлу-кх хьан дерриге а хазахетарш а .халахетарш. Цуьнца доьзна ду-кх адамийн дахар. Беро шен а дуьххьара мотт 1емаш олу «нана» боху дош. Оцу ненера д1адолало адамехь долу дерриге а дика г1иллакхаш. Цу нанас жимчохь дуьйна хьехарш деш диканиг а , вониг а къасто 1амош волу-кх стаг шеен дахаран новкъа т1е. Кху дуьненчохь цхьа а безам бац ненан безаме кхочуш. Ненан багара долу угг аре а мерза ,хаза ,к1еда дош. Шен хазчу дашца муьлхха бала , г1айг1а д1аэца хаьа цунна. Нана йолчу доьду адам шена т1е цхьа сингаттам беъча. Нанас дог оьций ,дог хьостий хьан г1айг1а йицйо. Иштта хьуна дагавала ,хьекъал дала
я хьехар оьшучу меттехь цо йо хьуна парг1ато. Нанас цкъа а вониг эр дац. Жимчохь цо дина хьехарш, делла хьекъалш хьо воккха хилча царех пайда оьцуш веха стаг. Цул совнаха оцу нанас латтайо доьзалехь марзо , безам, барт.
Цо 1амадо йиша-ваша дезар, царна г1о дар. Шен доьзал мел боккха белахь а массо берана тидам беш, массеран а дог хьостуш шен безам д1алуш кхиабо уьш нанас. Шена мел хало хиларх к1адъяларх дагара ца хоуьйтуш кога х1оттабо нанас шен доьзал.Нанас х1ора шен берана дагчу дуьллу-кх адам дезар, иза ларар ,г1ийлачунна г1о дар ,нийсачу новкъа т1ехь вахар. Иштта хьарамниг , хьаналниг къастор, Дела везар, ламаз марха деш, динчохь ч1аг1вар и дерриге нанас шегара д1ало шен доьзале.
Вай Элчано (Делера салам маршала хуьлда цунна) аьлла-кх: «Уггаре а хьалха адамо дуьненчохь ларавезарг мила ву аьлла ,хаьттича , шен нана ю-кх.» Х1унда аьлча и бер кхиош ,1амош буьйсанна наб яр доцуш и техкош ерриге а хало ловш ерг нана ю. Цундела дино и еза лаьрра. Шен ненан сий дан деза,иза ларар ,цуьнан г1уллакхе хьажар вайна т1ехь ду. Оцу нанна хьалха долчу декхарх вай цкъа а девр дац.Шен СА а ,ницкъ а ца кхоош ша яллалц шен бера дуьхьа еха иза. Мел хала киртиг т1е1оттаеларх доьналлех ца юхуш , къонах сана чекхйолу нохчийн нана.
Ялсмане. цьанхьа елахь .
Ненан когаш к1елахь ю
Нана резайинчу беран ,
Делахь, ялсмане а ю !
Ненах лаьцна дуккха а дара дийца,цуьнан кхачо хир яц. Делахь, х1ара сочинении ерзош .ала лаьара суна , шайн наной ларбелаш , церан дог хьасталаш, цуьнан сий-пусар деш дахалаш.Цхьа де а цуьнан хан яхъелаш
Объяснение:
вот
Обновлено: 11.03.2023
нах деш ерг а, даккхий хилч а а т1ехь, хьоьсту ш, шен т1ома к1ел ийз ош.
Х1ора б еранна шен нана дуьненал сийлахь а, ломал лекха а, маьлхан нуьрал
хаза а, шовданал ц1 ена а хета. Доьзалан ма рзо а ненехь ю. Нана ю доьзална
юккъехь бартбийриг а, х1ораннан амалш к1адъеш, церан юкъаметтигаш,
церан уьйраш хер ца йолуьйтуш,х1оран на а шен — шен меттиг д1аелла,
эвхьазлонах, эхьах, бехках, вовшийн хьог1ах, гамонах ларбеш, ц еран нийса
накъост хилла, керт ан а, кхерчан а 1у хилла л аьтташ ерг.
Вай дахаран шуьйрачу новкъа доху нано ша .Т1аккха ше н до ьзал хо маца ц1а
вог1у — те бохуш,б1аь рса артдаллалц некъ ларбеш 1а наной. Сан ненан
марзонах дуста х1умма а дац..И йоцуш муха хир д ара хаац суна я хаа а ц а
х1утту . Дахарехь цхьа хазахета р хилча, иза декъа нана лоху вай. Цхьа
халахетар, цхьа цатам хилча ненах дагадовлу вай . До г доьхначу хенахь
ненехь синтем карабо. Охьакхетта ког — куьг лазийча, цхьа сиркхо хьакхаелл а
цомгуш хилча, нанас куьг хьаькхча, цо хьаь стича, лазар дайло. Веза —
Воккхачу Дала ше н къинхетамах мА й оккхийла цхьа а нана !
Хаттар х1утту сан даг чохь: там хир барий техьа суна нана йоцчу
кхечуь нгара? Х1ан — х1а. Иза сан нана ю: дуьненан ма рзо, б1 аьрган серло,
маьлхан нур. Иштта сан ма рзонах йоь ллачу сан нанна а синтем ца ху ьлу со
юьзна а, елаелла а ца хилча. М осазза мерзачу набарх юьйлу ш, шен г1ийлачу
узамца охьайижийн а цо со.Нагахь со сиркхо хилча , г1айг1анах кийра бузу
ненан. Ша мел с иха, юькъачу г1 овг1анашка хь ялл арх, беран аз кхочу нен ан
лере, мел генахь хиларх. Шен бера х а яьлл а лелалур ярий техьа нана? Яцара
аьлла хета суна. Бер — ненан сих схьадаьл ла ма д у . Шен дег1ан са а берал
- Для учеников 1-11 классов и дошкольников
- Бесплатные сертификаты учителям и участникам
Литературехь ненан вастах лаьцна
Аллах1 Дела цхьаъ винчул т1аьхьа, Делан Элча (1.с.в.) бакъвинчул т1аьхьа, шен дай-наний ларар т1ехь ду Дала кхоьллинчу массо а адамна. Нохчийн къам бусалба динца дог1уш долу, Делан деза г1иллакхаш ч1ог1а лелочух цхьаъ ду. Вайн къоман даима а сийлахь декхар хилла дай-наний ларар, церан сий дар.
Нана ма ю, шен сина эшам а беш, вай кхетош, вай кхиош, вай нисдеш, вайх нах деш ерг а, даккхий хилча а т1ехь, хьоьстуш, шен т1ома к1ел ийзош. Х1ора беранна шен нана дуьненал сийлахь а, ломал лекха а, маьлхан нуьрал хаза а, шовданал ц1ена а хета. Доьзалан марзо а ненехь ю. Нана ю доьзална юккъехь бартбийриг а, х1ораннан амалш к1адъеш, церан юкъаметтигаш, церан уьйраш хера ца йолуьйтуш, х1оранна а шен-шен меттиг д1аелла, эвхьазлонах, эхь-бехках, вовшийн хьаг1-гамонах ларбеш, церан нийса накъост хилла, кертан а, кхерчан а 1у хилла лаьтташ ерг.
Вай дахаран шуьйрачу новкъа доху наноша .Т1аккха шен доьзалхо маца ц1а вог1у-те бохуш, б1аьрса артдаллалц некъ ларбеш 1а наной. Сан ненан марзонах дуста х1умма а дац. И йоцуш муха хир дара хаац суна, я хаа а ца х1утту. Дахарехь цхьа хазахетар хилча, иза декъа нана лоху вай. Цхьа халахетар, цхьа цатам хилча ненах дагадовлу вай. Дог доьхначу хенахь ненехь синтем карабо. Охьакхетта ког-куьг лазийча, цхьа сиркхо хьакхаелла цомгуш хилча, нанас куьг хьаькхча, цо хьаьстича, лазар дайло. Сийлахь волчу Аллах1 Дала шен къинхетамах ма йоккхийла цхьа а нана!
Иштта хаттар х1утту сан даг чохь: там хир барий техьа суна нана йоцчу кхечуьнгара? Х1ан-х1а. Иза сан нана ю: дуьненан марзо, б1аьрган серло, маьлхан нур. Нагахь беран дог г1айг1ане хилча, г1айг1анах кийра бузу ненан. Ша мел сиха, юькъачу г1овг1анашкахь ялларх, беран аз кхочу ненан лере, мел генахь хиларх. Шен берах а яьлла лелалур ярий техьа нана? Яцара аьлла хета суна. Бер- ненан сих схьадаьлла ма ду. Шен дег1ан са а берал мерза хир дац нанна.
Нанна бер хаза г1ан санна деза ду. И доккха хиларе сатуьйсуш, багара церг ларъеш, ткъа дуьххьара и карийча мел хаза кхаъ кхочу нене. Нанас берана 1амабо шен къоман сийлахь мотт. Цундела нанна беран марзо йоккха ю массо исбаьхьаллел. Юха а Сулейманов Ахьмада яздинчу мог1анаша шайна т1е йоьху сан дог-ойла. Мел деза ду суна уьш, цара къеггина гойту ненан хьоме аматаш:
— Сийлахь Нана! Хастам хьуна!
Берийн дуьхьа яьхна хьо!
Генахь хиларх, тхаьш мацделча,
Хьан комаьрша куьйгаш го.
Нана, хьан юьхь т1ера хершнаш-
Уьш хьан берийн некъаш ду.
Хьан камаьршой, къинхетаммий,
Хан мел ели, хьекъаш ду.
Ялсамане, цхьанхьа елахь,
Ненан когаш к1елахь ю.
Нана резайинчу беран
Делахь ялсамане а ю.
Нана ю кхерч бовха латториг, доьзал эхь-ийманехь кхиориг. Нана йоцу доьзал декъаза хуьлу шен сица, беркъа хуьлу цуьнан 1ердахар, сингаттаме хуьлу цуьнан 1уьйренаш, суьйренаш. Вайна дахар деллачу, аьхна мотт 1амийначу Нанна хьалха х1окху дуьненахь мел деха декхар ду вай. И декхар такха деза вай, ненан дог хьостуш,
Ма дукха ду-кх ненах ала а, дийца а. Дийцарх кхачор а доцуш, ладег1арх к1ордор а доцуш дукха ду.
Муха гайтина те ненан васт халкъан барта кхоллараллехь а, яздархоша а, поэташа а шайн произведенешкахь? Х1ун меттиг д1алоцу цо адамийн дахарехь?
Нанас чулоцу дерриге а. Дуьненна малхо лучу малхах йовхонах терра, йовхо ло нанас, иза вайн дахаран малх бу. Цо ло вайна дахар, ирс, къинхетам, син-оьздангалла. Нанас 1амадо вай дикачунна, лардо вочух.
Нохчийн литература кхоллаелла дукха хан яцахь а, амма ненан васт вайн халкъан барта кхоллараллехь 1аламат дика гайтина ду. Нана оьзда, г1иллакхе, собаре, комаьрша, яхь йолуш ю. Цуьнан сий дар т1ехь ду муьлххачу къонахчунна, иза коьрта декхар а лоруш.
Нохчийн къоман философехь доьзал дийнна цхьа дуьне лору, оцу Дуьненахь стигал — Да ву, латта — Нана.
Нана д1аяьлча беран даг т1ера зезаз дужу. Беран самукъадалар д1адолу бохург ду иза. Ткъа ненан самукъадалар а, ирс а бераш ду, Сулейманов Ахьмада ма-яздарра:
Сийлахь нана! Берийн къинна,
Б1аьрхиш хилла, ешна хьо!
Тхо, бераш ду-кх, хьо къанйийраш.
Къона латтораш а тхо!
Иштта ненах лаьцна яздо нохчийн поэта Бисултанов Аптис:
хьо ара ца йолуш йисичахьана
хьан 1аса санна со цхьалха ву нана
хьо ламаз ца далуш йисичахьана
хьан ойла санна со шийла ву нана
1уьйренан г1айг1а ю стигалан ами
суьйренан г1айг1а ю хьан беса лами
вахаран г1айг1а ю хьан къора уьйт1е
Нана цу г1айг1анах со къаьстар вуй те
хьо ара ца йолуш йисина аьлла
вайн кет1а мел бог1у некъ акхабаьлла
хьан саг1а юкъаха дисина аьлла
п1ераска вайн ц1енна пен бетта даьлла
1уьйренан г1айг1а ю ков делла дезар
суьйренан г1айг1а ю хьох дисна дезарш
вахаран г1айг1а ю къаръелла зама
хала ду Нана и г1айг1а лан 1ама!
Оцу дешнашкахь карадо вайна, дуьззина ненан васт. Баккъал а ойла карзахйоккху оцу дешнаша. Дагна т1е1аткъам бо.
Бусалба динехь а ден-ненан сийдар т1едожош ду. Дала Къуръан чохь аьлла, Ша бохург а де, Делан Элчано (1.с.в) бохург а де, хьайн дас-нанас бохург а де. Цо гойту ден-ненан сий ларам бар, стеган лааме хьаьжна доцуш. Дала т1едиллина декхар хилар.
Нана ларарал сов, ненахой ларар а т1ехь ду стагана.
Лераме Наной, Дала сий дойла шун! Шун сий дарца дехар ду тхо кху дуьненахь, шун сий даро г1о дийр ду тхуна муьлххачу а халонех чекхдийла! Дала могшаллица, парг1атонца, шайн доьзалех даккхийдерца, Шена хастам байтарца яхйойла шун оьмар.
Нана ма ю,шен сина эшам а беш, вай кхетош, вай кхиош, вай нисдеш, вайх нах деш ерг а, даккхий хилча а т1ехь, хьоьстуш, шен т1ома к1ел ийзош. Х1ора беранна шен нана дуьненал сийлахь а, ломал лекха а, маьлхан нуьрал хаза а, шовданал ц1ена а хета.
Показать полностью. Доьзалан марзо а ненехь ю. Нана ю доьзална юккъехь бартбийриг а, х1ораннан амалш к1адъеш, церан юкъаметтигаш, церан уьйраш хер ца йолуьйтуш,х1оранна а шен-шен меттиг д1аелла, эвхьазлонах, эхьах, бехках, вовшийн хьог1ах, гамонах ларбеш, церан нийса накъост хилла, кертан а, кхерчан а 1у хилла лаьтташ ерг.
Вай дахаран шуьйрачу новкъа доху наноша .Т1аккха шен доьзалхо маца ц1а вог1у-те бохуш,б1аьрса артдаллалц некъ ларбеш 1а наной. Сан ненан марзонах дуста х1умма а дац..И йоцуш муха хир дара хаац суна я хаа а ца х1утту. Дахарехь цхьа хазахетар хилча, иза декъа нана лоху вай. Цхьа халахетар, цхьа цатам хилча ненах дагадовлу вай. Дог доьхначу хенахь ненехь синтем карабо. Охьакхетта ког-куьг лазийча, цхьа сиркхо хьакхаелла цомгуш хилча, нанас куьг хьаькхча, цо хьаьстича, лазар дайло. Веза-Воккхачу Дала шен къинхетамах мА йоккхийла цхьа а нана!
Submit to our newsletter to receive exclusive stories delivered to you inbox!
Онтонио Веселко
Лучший ответ:
Пармезан Черница
Нана. Нена ойла дагчуьра дIаяьлла зама йогIур яц, иза йоцаш йисича а. Массо а нана хаза а, оьзда а, комаьрша а, къинхетаме а, собаре а ю. Кхин а ма дукха ду-кх цуьнца дика хIуманаш.
Нана дIаяьлча йоьIан дагтIера зезаг дужу олуш ду вай. Дика къант ву, ша цомгуш хилла а бен шен да-наний холча ца хIоттийнарг, олуш ду нохчийн киц. Дуьненчу девллача дуьххьарлерчу дийнахь дуьйна лардеш ду бер ден а, ненан а шега болчу безамо.
Бер доккху хуьлуш, дозалла а деш, хьоьжа шен дега-нене, ма онда а, массо а хIума дан хууш а ву дада, ма хаза, марза ю нана бохуш. Ткъа дас-нанас сатуьйсу шайн берех дика адамаш хиларе, шайн хиллачул а гIоле дахар хир дацар те церан бохуш. Да-наний ду вай дахаран новкъахь дIадуьгурш.
Вы можете из нескольких рисунков создать анимацию (или целый мультфильм!). Для этого нарисуйте несколько последовательных кадров и нажмите кнопку Просмотр анимации.
Читайте также:
- The history of television development сочинение
- Смысл названия невский проспект сочинение
- Что заслужил мороз забвения или памяти сочинение
- Сочинение если бы я жил в 19 веке
- Сочинение на 100 символов
МУНИЦИПАЛЬНОЕ БЮДЖЕТНОЕ ОБРАЗОВАТЕЛЬНОЕ УЧРЕЖДЕНИЕ
«Наурская средняя общеобразовательная школа №3»
НАУРСКОГО МУНИЦИПАЛЬНОГО РАЙОНА
ЧЕЧЕНСКОЙ РЕСПУБЛИКИ
Сочинени
Нохчийн маттах,
нохчийн маттахь…
Язйинарг: Тунжаханова Сати
10 –чу классан дешархо
Сочинени
Нохчийн маттах, нохчийн маттахь…
«Мерзачу озаца сан амал lехош,
нанас со хьистийнарг нохчийн мотт бу…»
Мотт- иза Даймахко адамна, цуьнан дахар долалуш, иза чекхдаллалц луш болу г1ирс бу. Мотт- иза адамна гонахара дерг, шен чоьхьара дуьне довза а ,кхечарна довзийта Дала делла ни1мат ду. Мотт- иза туьйранехь дуьйцуш долу,ерриг не1 йоьллуш долу дог1а ду.
Хаьий теша вайна и Дала делла ни1мат 1алашдан а, лардан а?
Вай дуьненчу девлча, дуьне довза доладелча, вайна гонаха дуьххьара хезаш берг ненан мотт бу. Цу маттахь берана хеза ненан к1еда, аьхна дешнаш, дуьхьала дош дало берана ца хаахь а, деладаларца гойту цо шена цунах кхетар. «Алал, хьоменаг»- бохуш нанас 1амадо дуьххьарлера дешнаш. Ма хазахетарца олу беро и дуьххьарлера, ненан дагна тамехь дешнаш. Нанас 1амадо бера нохчийн маттахь шен ойла даше ерзаян.
Кху доккхачу дуьненахь бац аьлла хета суна адамийн маттах ненан мотт олуш. Амма олу иза нохчийн маттах.
Сан доьзалехь даима бара бекаш нохчийн мотт. Нанас башха ч1ог1а доцучу озаца буьйцура и мотт, делахь а цо меллаша аьлларг дагах а кхеташ дешнаш хуьлура.
Со школе яхча евзира суна меттан к1оргалла. Нохчийн маттахь дийцарш, туьйранаш, иллеш, х1етал-металш, чехкааларш. Хиира нохчийн мотт иза бух боцу х1орд буйла. Доггах безаш т1еийцира аса нохчийн мотт 1амор.
Нохчийн маттахь дуьххьара туьйра сайна хезча, со инзаръяьлла, буьйсанна наб ца кхеташ 1ийра. Наб кхетча, сан г1енаш чохь дара Алхаст а, Маьлха-Аьзни а. Х1етахь дуьйна сан шолг1а ц1а а хилла д1ах1оьттира библиотека. Цу хенахь со кхоалг1ачу классехь яра.
Лакхарчу классашкахь суна вевзира Бадуев С., цуьнан Бешто а, Бусана а. Цара шовданна йистехь балхийна безам. Ма хаза, аьхначу дешнашца дуьйцура Бештос Бусанига шен дагара. Муха хир бара сан эсала нохчийн мотт и дагардийцар доцуш.
Вевзира Абузар Айдамиров, шен «Ехачу буьйсашца», воккхачу стеган до1анашца, шайн Даймохках бевллачу мух1ажаршца. Муха хира бара сан нохчийн мотт Абузаран ира, буьрса, дог ойбуш долу дешнаш доцуш.
Сан даг чохь дуккха хан яьлча а декара Яшуркаев Султанан «Маьрк1ажа- бодан т1ехь к1айн хьоькх» повесть т1ерачу турпалхочун Мадин аз: «Х1ан-х1а, тхо цкъа а лийр дац!!!» Массо баланех чекхдевлла, сеттина букъ нисбеш, майра, онда лаьттара ду сан нохчийн халкъ, цу халкъан ондда г1ортор, орам хилла лаьтташ болу сан нохчийн мотт а.
Ас х1ара мог1анаш яздочу хенахь дерриге дуьнен т1ера къаьмнаш баланехь долу хан ю, ун даьржина хан ю. Амма со теша вайн нохчийн халкъ цу баланех чекхдер ду, нохчийн маттахь иллеш декар ду, маьждигаш чохь бусулба нах гуллур бу (Дала мукъалахь!).
Юха а ас боху, ду-кх и нохчийн мотт дог1а, дуьненан моссо не1 йоьллу дог1а. И дог1а луш ду-кх х1ора стагана и дуьнен чу волучу дийнахь. Йоьллу-кх цу дог1ана массо не1, адамийн деган не1 а.
— Вайга весет санна дека бевзаш болчу нохчийн поэтийн дешнаш.
-Варийлаш, меттан сий делаш, варийлаш, шайн мотт биц ма белаш, варийлаш, шайн кхерчийн дай хилалаш боху цара вайга х1оранга а.