Сочинение про башкортостан на башкирском языке

Тыуған илем – Башҡортостан!

      Мин донъяның иң йәмле ерендә – Башҡортостан Республикаһында тыуғанмын. Республикам тураһында нимәләр әйтеп була һуң?  Нимә әйтһәң  дә, аҙ булыр кеүек. Башҡортостаным минең балға, ҡымыҙға, нефткә, күренекле шәхестәргә бай. Салауат Юлаев, Мостай Кәрим, Зәйнәб Биишева… һәм башҡалар,  былар барыһы ла республикамдың ғорурлығы.

      Ә тәбиғәте  ниндәй  уның! Ҡуйы—ҡуйы урмандары, киң болондары, таҙа һыулы шишмәләре, йылғалары, күлдәре…  Ап—аҡ ҡайынлы урмандары бәшмәккә, тәмле еләккә бай. Унда ниндәй генә хайуандар юҡ: айыу, төлкө, ҡуян һәм башҡалар.  Туғайҙарҙа сәскәләрҙең тәмле еҫенән баш әйләнә. Бында һәр йыл миҙгеле лә үҙенсә матур.  Башҡа ерҙә бындай гүзәл тәбиғәт юҡтыр. Был матурлыҡҡа бейеккә менеп ҡараһаң, иҫең китер…

     Республикала төрлө милләтле халыҡ йәшәй: башҡорт, татар, рус, удмурт һәм башҡалар. Төрлө милләтле булһа ла, бындағы  халыҡ бер төрлө – ҡунаҡсыл.

     Беҙҙең республикала бик күп  бейек өйҙәр төҙөлә, балалар өсөн күп эш эшләнә. Йыл  һайын Башҡортостан үҙгәрә, матурлана, байый.  Мин үҙемдең тыуған илем менән ғорурланам.  Үҫкәс, республикамдың уңышлы кешеһе булырмын, тип уйлайым, тыуған илемә тик файҙа ғына килтерергә теләйем.

Тыуған яғым — Башҡортостан!

Мин Башҡортостанда йәшәйем. Тыуған яғым күңелемә яҡын һәм мин уны яратам. Минең өләсәй менән олатай Бишбүләк районында йәшәйҙәр. Йәй көндәрендә мин уларҙа ял иттем. Уларҙың ауылы аша Дим йылғаһы аға. Ул бик һалҡын. Ауылыбыҙҙы бик күп тауҙар уратып алған. Тауҙар итәгендә тәмле еләктәр үҫә.Өләсәй менән икәүләп еләккә йөрөп,  телде   йоторлоҡ  ҡайнатмалар әҙерләп ҡуйҙыҡ. Олатай беҙҙең бик эшсән, тырыш. Ҙур хужалыҡтарын ҡарарға ярҙам итергә тырышам. Иртән Бөйрәкәйҙе көтөүгә оҙатып ингәс, ҡаҙҙарҙы, тауыҡтарҙы ашатырға  ашығабыҙ. Ысыҡ кибеү менән  баҫыуға төшөп ҡуяндарға йәшел үлән алып  ҡайтабыҙ. Рәхмәттәрен әйтә—әйтә һыйланалар  йомшаҡтарым. Мәшәҡәттәр менән ваҡыт үтә лә китә. Төштән һуң ҡыҙҙарҙы эйәртеп һыу инергә барабыҙ, ҡыҙынабыҙ. Кисен өләсәйем миңә йылы һөт бирә, уның ниндәй файҙалы икәнен белмәгән кеше юҡтыр.

Ауылда умарта ла бар. Олатай күстәнәскә һәр йәй йүкә балын биреп ебәрә. Ҡалала  әсәйҙәрем менән сәй эскәндә ауылымды һағынып иҫкә алам.

Минең  Башҡортостаным!

Минең тыуған илем – Башҡортостан. Мин бының менән ғорурланам!

Башҡорттар ғәҙел, һәйбәт кешеләр, улар тәбиғәтте, йәнлектәрҙе яраталар. Матур итеп башҡорт телендә һөйләшәләр, мин был телде мәктәптә яратып өйрәнәм.

Ләкин мин аңламайым: ни өсөн минең ҙур матур республикам картала бәләкәй генә нөктә булып күренә?

Әле миңә 9 йәш. Мин ғаиләм менән төрлө ҡалаларҙа, төрлө төбәктәрҙә булырға яратам. Тәбиғәттең матурлығын тойоп йәшәйем. Республикам үҙенең йылғалары, күлдәре, ауылдары, баҡсалары, ҡырҙары, урмандары менән данлана.

Беҙҙе бөтәбеҙҙе лә Башҡортостан берләштерә. Тыуған төйәгем тәбиғәт тауышы менән йырлай, башҡорт халҡы  үҙенең яңғырауыҡлы тауышы менән, ә мин – Башҡортостанымды йырлайым! Тәбиғәтен, ҡурайын, Салауатын…

Инфоурок

›

Другое

›Другие методич. материалы›Сочинение » Минең Тыуған яғым- Башкортостан»

Сочинение » Минең Тыуған яғым- Башкортостан»

                                 Йырым минең – Башҡортостан.

                    (Башҡортостан Республикаһы көнөнә арналған  инша)

         Башҡортостан! Һинең гүзәллегеңә                                                                                      Тиң булған ерҙәр бармы икән?                                                                                                   Аҡҡош кеүек ап-аҡ Ағиҙелкәй                                                                                                         Ҡайһы илдә бар икән?                                                                                                                 Башҡортостан — алһыу таң иле,                                                                                  Гөл баҡсалар иле, дан иле.»

       Минең тыуған ерем — Башҡортостан! Һин ниндәй гүзәл һәм  иркен. Һиндә генә шундай бейек тауҙар, ҡалын урмандар, зәңгәр таҫмалай бормаланып ағыусы саф һыулы шишмә-йылғалар бар. Хәтфә үләнле йәшел болондар, ундағы күп төрлө сәскәләр күңелде әсир итәләр. һулаған саф һауа, яҡты йылы ҡояш нуры, йомшаҡ таң еле миңә йәшәргә, уҡырға көс бирә, ҡоштары ла моңлораҡ һайрай.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        Тыуған яҡ! Ошо һүҙҙәрҙе әйтеү, ишетеү менән күңелгә әйтеп бөт-мәҫлек хистәр тула. Эйе, ҡоштар һымаҡ һәр кемдең тыуған ояһы, иле бар.                                                                                                                       Ниндәй ғәзиз  һәм ҡәҙерле була ул тыуған ер! Һәр кемдең тыуған ере, тыуған йортонан, ауылынан, районынын башлана. Миңә лә тыуған ерем, Башҡортостан тап беҙҙең өйөбөҙҙән башланған кеүек.                                                Минең  тыуған ерем — Шаран районы  Ташлы ауылы. Ул тауҙар ҡо-сағында, йәмле Сөн йылғаһы буйында урынлашҡан.Тәбиғәте иҫ киткес матур, уға ҡарап һоҡланмаған кеше юҡтыр. Саф  тулы һыулы, балыҡҡа бай Сөн йылғаһы бормаланып-бормаланып ауылымдың эргәһенән аға.  Йылға буйҙарында үҫкән зифа талдар, мөһабәт өй-әңкеләр йәй буйы бала-сағаның һыуҙа  ҡойоноуын күҙәтә. Сөн аръяғында хәтфә болондар йәйелеп ята. Яҙын ул беҙҙе йыуаһы, ҡаҡыһы, балтырғаны, йәйен һутланып бешкән еләге, ҡарағаты, муйылы, ә көҙөн тулышып торған баланы, энәлеге, бөрлөгәне менән һыйлай. Икһеҙ – сикһеҙ баҫыуҙарында иген диңгеҙе тулҡынлана. Ҡуян, төлкөнө үҙ иткән урманы ла бар ауылымдың.                                                         Үҙенең башҡорт балы, ҡымыҙы, икмәге менән донъя күләмендә билгеле ул минең ерем.  Тәбиғәт беҙҙең ергә байлыҡтарҙы ҡыҙған-майынса биргән. Уға һоҡланмай ҡарап булмай… Тыуған еребеҙ хаҡында күпме һүҙ һөйләнгән. Уға күпме йырҙар, шиғырҙар, әҫәр-ҙәр бағышланған.

Тыуған ерем, тыуған йортом миңә бик тә ҡәҙерле. Ошо ерҙәр өсөн ата – бабаларыбыҙ күпме яу сапҡан, ҡан ҡойған, тупрағына  хәләл тирен түккән. Әммә иң ҙур еңеүҙәрҙең береһе — ул суверенитет яулау, башҡорт телен дәүләт теле тип иғлан итеүгә өлгәшеү. Ошо осорҙа  республикабыҙ күҙгә күренеп аяҡҡа баҫты, уңышлы аҙым-дар яһаны.                                                                                                                              Донъяла бер генә нәмә  — тыуған ерҙе  яратыу хисе, тыуған тупраҡ-ҡа булған мөхәббәт кенә үҙгәрешһеҙ, ул үҙенә бик күп төшөнсәләр-ҙе һыйҙыра. Иң беренсе — тыуған илебеҙҙә, ғөмүмән, бөтөн донъяла тыныслыҡ урынлашыуын күрәһем килә. Балаларҙың, атай-әсәйҙәр-ҙең, олатай – өләсәйҙәрҙең ғүмере ҡурҡыныс аҫтында булмаһын. Икенсенән —  тыуған илебеҙҙе, уның тәбиғәтен,туған телебеҙҙе, милләтебеҙҙе һаҡлайыҡ.                                                                                        Әле мин уҡыусы ғына. Шулай булыуға ҡарамаҫтан, үҙ алдыма ҙур маҡсаттар ҡуйып, яҡты өмөттәр менән йәшәйем. Хыялым — тирә-яғыбыҙҙы биҙәп үҫкән сәскәләр араһында үҙ урынымды табып, сәскә кеүек донъяға нур, кешеләргә шатлыҡ өләшеү. Илем, телем, халҡым , ерем үҫешенә үҙемдең һайлаған һөнәрем менән ҙур өлөш индереү. Шул ваҡытта мин бәхетле булыр инем.                            

                                                  Башҡарҙы: Бэкирова Эльвина,                                                                                         Башҡортостан Республикаһы Шаран  районы                                                         Түбәнге Ташлы  ауылының  дөйөм белем биреү                                                      мәктәбенең 6-сы синыф уҡыусыһы.                                                                            Уҡытыусыһы:Шәйхуллина  Эльза  Нәғим ҡыҙы. 

Башҡортостан — ожмах иле.

Башҡортостан — минең тыуған республикам. Мин уның менән ысын
күңелдән ғорурланам. Башҡортостан үҙенең ҡосағына
ниндәй генә милләтте һыйҙырмаған — башҡорт, татар, рус, сыуаш һ.б.
Улар бөтәһе лә үҙ-ара татыу йәшәй. Республикамда һәр бер ҡала, һәр
бер район үҙенең халҡы, тәбиғәте менән дан тота. Әйтәйек, Өфө —
Башҡортостандың баш ҡалаһы, Стәрлетамаҡ —
шихандары, Бөрйән — Шүлгәнташ мәмерйәһе, Әбйәлил
тәрән күлдәре менән бөтә илгә
билдәле. Ә беҙҙең Салауат ҡалаһы үҙенең
эшсән, талантлы халҡы менән башҡаларҙан
айырылып тора. Республикабыҙҙа йылҡысылыҡ, умартасылыҡ,
игенселек, урмансылыҡ, һунарсылыҡ алға киткән. Тыуған
яғымдың тәбиғәте һәр бер кешене үҙенә ылыҡтырып,
ымһындырып саҡырып тора. Юҡҡа ғына Башҡортостанды икенсе Швейцария
тип атамайҙар. Ошондай мөғжизәле ожмахтай ерҙә йәшәүем менән
мин бик бәхетлемен.

«Башҡортостан картаһына

Ҡараһаң яҡшы ғына,

Башҡортостан шул картала

Бер япраҡ саҡлы ғына!»

Тыуған Башҡортостанымды бөйөк шағирыбыҙ Мостай Кәрим ҡайын
япрағы менән тиңләй. Ҡайын япрағындай ғына булһа ла, минең
республикам бик ҙур. Башҡортостан үҙенең ғорур тауҙары, тәрән
йылғалары, таҙа күлдәре менән данлы. Ҡурай моңо, хуш еҫле
балы тик минең тыуған яғымда ғына бар. Ҡуйы
урмандары, борма-борма ағып ятҡан йылғалары, ҡая өҫтөндә таш
араһында үҫкән ҡарағайҙары менән һәр кемде хайран ҡалдыра. Минең
республикамда эшһөйәр, ярҙамсыл халыҡ йәшәй. Мин дә Башҡортостандың
үҫешенә үҙ өлөшөмдө яҡшы уҡыуым менән индерәм. Сөнки республикамдың
киләсәге беҙҙең ҡулдарҙа.

Башҡортостандың тәбиғәте.

Һәр кемгә ғәзиз, яҡын тыуған ил берәү генә була.
Башҡортостан-минең илем. Бында тыуҙым, үҫтем, йәшәйем һәм бының
менән сикһеҙ ғорурланам. Сөнки тыуған яғыбыҙ тәбиғәтенең байлығы,
матурлығы, ғорур тау-ҡаялары, йылға-күлдәренең күплеге, һыуҙарының
муллығы һоҡланғыс! Башҡортостандың тәбиғәте үҙе бер мөғжизә. Бында
мәғрүр ҡаялар, бейек тауҙар менән бер рәттән сикһеҙ далаларҙы ла
осратырға мөмкин. Тыуған илемдең үҫемлектәр һәм хайуандар донъяһы
ла бай һәм күп төрлө. Башҡортостан -бәрәкәтле ер. Башҡорт балы һәм
шифалы ҡымыҙының даны башҡа илдәргә лә таралған. Мин шундай
республикала йәшәүемә бик шатмын.

Минең тыуған илем – Башҡортостан.

Башҡортостан — минең ерем!

Яратам твои урман, баҫыуҙар.

Бай кеше һин, жаным, төбәгем.

Ғорурланам, нисек, барлыҡ, һәм мин һинең.

Тыуған ил – ул иң ҡәҙерле, тип бар кеше булһа, был урында, кеше ҡайҙа тыуған һәм үҫкән. Мин тыуып-Башҡортостанда. Был бик һәйбәт эш, пропитано свежим воздухом һәм йылы нурҙары менән ҡояш. Был крайында мин уҡыған йөрөргә, һөйләргә, күрергә барыһы ла бик яҡшы. 

 Һәр кешегә юлдар үҙенең тыуған яғы, һәр ҡалһа үҙ крайы иң матур голом донъяла. Беҙ яратабыҙ, уның өсөн тип, тап бына беҙ был урында тыуған, үҫкән, беҙ үҙ беренсе аҙымдар, беренсе тапҡыр әйттеләр биреү «әсәй», беренсе тапҡыр килә, мәктәпкә Беҙ… яратабыҙ үҙенең крайы, сөнки бында беҙҙә барыһы да иң близкое, тыуған: атай, әсәй, ағай-эне, дуҫтар, беҙҙең матур һәм бай тәбиғәт, беҙҙең тыуған матушка-ер!.. Мин ғорурланам үҙ тыуған ер, үҙ тапшыра.

 Башҡортостан республикаһы, ырымбур өлкәһе… мин ишетәм был хәбәр итеү, килтергәнегеҙ сәләмәлек гордый, юғары тавы, привольный башҡа аҙағына крайы һәм башҡа далалары, стремительный тау йылғаһы, таҙа, прозрачный күлдәр, ҡуйы чаще урмандарҙы… мин ишетәм биреү «Башҡортостан республикаһы», күҙ алдында килтерәм Юлаев Свердловск, улар менән ғорурлана Башҡортостан республикаһы, ырымбур өлкәһе һәр кешеһе. Мин ишетәм биреү «Башҡортостан республикаһы», мин ишетәм карибского ҡурай, тураһында әйтә ул иҫ киткес шәп башҡорт ерҙәре һәм беркемде лә битараф ҡалдырмай.

 Төбәге етәксе һ. б. необыкновенное мауыҡтырғыс, үҙенсәлекле тәбиғәт. Свердловск өлкәһе, башҡортостан, бик күп сәсәктәр, матур ағастар, бигерәк тә миңә бик оҡшай, нисек цветет сибәре алма һәм йүкә. Бәлки, тап бына шуға күрә беҙҙең яҡ славится, умартасылыҡ. Башҡорт теле бал бик файҙалы, ул хужа целебные свойствами. Ниндәй генә төр бал юҡ, свердловск өлкәһе, башҡортостан! Ул славится донъяға.

 Беҙҙең Башҡортостан ғына түгел, матур ҙа сказочной бай. Иген, мал-тыуар, балыҡ, урман һәм ҡырҙар – барыһы да изобилии ине беҙҙә. Бай нефть һәм, целебные родниками, саф воздухом, лошадь, тарихы һәм таланттар. Йөҙләгән кешеләр менән төрлө поэмаларынан килә донъя республикаға өсөн, дауаланырға, наслаждаться свежим воздухом, чудной тәбиғәт.

 Ләкин уның төп байлығы-беҙҙең крайы, минемсә, кешеләр. Улар барыһы да трудолюбивый һәм талантлы. Был уларҙың хеҙмәте вложено сәнәғәт өлкәһенә, ауыл хужалығына, балаларға белем биреү, дауалау, кешеләрҙе фәнгә, таҙалыҡ ҡалалар һәм ауылдар. Республикабыҙ ҡунаҡтары аптырашта һәм читалағы һәм тәртибе, иҫ киткес шәп, яңы технологияларға етәксе һ. б. эшләп сығарыу. Барыбыҙға ла теләр беҙҙең яҡ – тыуған Башҡортостан ине һәрсаҡ развита, преуспевание өсөн, республика халҡы ышана ине, иртәгәһе көнгә.

 Миңә бик ҡәҙерле тыуған яғым! Күбеһе, минең уйлауымса, күрергә теләйбеҙ беҙҙең яҡ. Ә миңә бәхет йылмайҙы: мин йәшим бында. Һәм бер ҙә үкенмәм, тип тыуа шул тиклем матур крайында. Мин бик яратам, беҙҙең республиканы һәм уның менән ғорурланам, сөнки ул бер үҙе шундай ҡабатланмаҫ, диуна, чудная, һәм һеҙгә бары тик уға уңыштар!

«Йәшә, тыуған Башҡортостан,

Араһында урмандарҙы араһында эргәләре.

Һәм йылдан-йыл, жаным крайы,

Һин был итә һәм матур сильней!»

Башҡортостан – һөйөклө тыуған ерем

Мин, дүртенсе синыф уҡыусыһы — Ғәниева Лилиә, Башҡортостан тигән бик матур ерҙә тыуҙым. Бында тыуып үҫеүемә, йәшәүемә бик шатмын. Сөнки минең республикам бик күркәм, хозур, бай. Ғорур Урал тауҙары, кейеккә бай урмандары, балыҡлы йылғалары, йәшел болондары, саф һауаһы — бөтәһе лә иғтибарҙы йәлеп итеп тора. Тыуған илем һәр йыл миҙгелендә үҙенсәлекле, ҡабатланмаҫ…Ҡышын санала, саңғыла шыуып, саф һауала сыныҡһаң, йәйен һыу инеп, урманда еләк — емеш йыйып таҙалығыңды нығытаһың. Көҙ айҙары бөтә тирә-йүнде алтынға мансып ҡына ҡалмай, муллыҡ, байлыҡ алып килә, тәбиғәтте сихри тынлыҡҡа сорнай. Ә сәскәле яҙҙың хуш еҫенә бөтә тәбиғәт шатланып уяна, йәнләнә.

Ошо матурлыҡты маҡтап бөйөк яҙыусыларыбыҙ күпме әҫәр, шағирҙарыбыҙ ни саҡлы шиғыр ижад иткән!

Мин дә республикам менән ғорурланам. Хәҙерге көндә башымды юғары күтәреп, киләсәктә илемә файҙа килтерерлек кеше булып үҫеү өсөн, тырышып уҡып йөрөйөм. Минең белем алған мәктәбем — ошо ҙур Башҡортостандың кескәй генә өлөшөн алып торған ер — Нуғай ауылында урынлашҡан. Ауылым йылға — урмандарға бай булмаһа ла, минең өсөн ул иң матур, иң ҡәҙерле ер. Нуғайымдың матурлығы, күрке — уның эш һөйгән халҡы, сылтырап аҡҡан шишмәләре, күҙҙең яуын алырҙай мәктәбе. Ошо гүзәллекте мин шиғыр юлдары аша сағылдырғым килә.

Тыуған ауылым.

Бөтә ерҙән матурыраҡ

Тыуған ауылым — Нуғай.

Бәллүр шишмә, ҡалын урман

Хәтфә үләнле туғай.

Ағастағы һәр һандуғас,

Һине данлап йырлайҙыр.

Бала-саға ҡолаҡ һалып,

Ҙурҙар һүҙен тыңлайҙыр.

Ҡәҙерле ауылҡайымдың

Ғүмере булһын оҙон,

Һине маҡтап йырлар өсөн,

Үҫә малай — ҡыҙҙарың!

Киләсәктә лә беҙҙең тыуған еребеҙ һуғыштарһыҙ, бөйөк, матур, бай республика булып сәскә атыр!