метки: Доьзал, Чеченский, Марзон, Хиларх, Ненехь, Цуьнан, Маьлхан, Ларбеш
Сочинени: «Сан хьоме нана!
«
Хьоьца бен дагана ца хедаш йовха яц
Хьомечу Даймахках- нана-мохк алар а,-
Ду хьуна хьан безам бух боцуш хиларна
/Мамакаев М./
Адамийн дахарехь наноша леладо маь1на 1аламат доккха ду.Уггаре коьртаниг –иза ю вайна дахар делларг. Дуьххьара вай олу дош ду «НАНА»
Нана ма ю,шен сина эшам а беш, вай кхетош, вай кхиош, вай нисдеш, вайх нах деш ерг а, даккхий хилча а т1ехь, хьоьстуш, шен т1ома к1ел ийзош. Х1ора беранна шен нана дуьненал сийлахь а, ломал лекха а, маьлхан нуьрал хаза а, шовданал ц1ена а хета. Доьзалан марзо а ненехь ю. Нана ю доьзална юккъехь бартбийриг а, х1ораннан амалш к1адъеш, церан юкъаметтигаш, церан уьйраш хер ца йолуьйтуш,х1оранна а шен-шен меттиг д1аелла, эвхьазлонах, эхьах, бехках, вовшийн хьог1ах, гамонах ларбеш, церан нийса накъост хилла, кертан а, кхерчан а 1у хилла лаьтташ ерг.
Вай дахаран шуьйрачу новкъа доху наноша .Т1аккха шен доьзалхо маца ц1а вог1у-те бохуш,б1аьрса артдаллалц некъ ларбеш 1а наной. Сан ненан марзонах дуста х1умма а дац..И йоцуш муха хир дара хаац суна я хаа а ца х1утту. Дахарехь цхьа хазахетар хилча, иза декъа нана лоху вай. Цхьа халахетар, цхьа цатам хилча ненах дагадовлу вай. Дог доьхначу хенахь ненехь синтем карабо. Охьакхетта ког-куьг лазийча, цхьа сиркхо хьакхаелла цомгуш хилча, нанас куьг хьаькхча, цо хьаьстича, лазар дайло. Веза-Воккхачу Дала шен къинхетамах мА йоккхийла цхьа а нана!
Хаттар х1утту сан даг чохь: там хир барий техьа суна нана йоцчу кхечуьнгара? Х1ан-х1а. Иза сан нана ю: дуьненан марзо, б1аьрган серло, маьлхан нур. Иштта сан марзонах йоьллачу сан нанна а синтем ца хуьлу со юьзна а, елаелла а ца хилча. Мосазза мерзачу набарх юьйлуш, шен г1ийлачу узамца охьайижийна цо со.Нагахь со сиркхо хилча , г1айг1анах кийра бузу ненан. Ша мел сиха, юькъачу г1овг1анашкахь ялларх, беран аз кхочу ненан лере, мел генахь хиларх. Шен берах а яьлла лелалур ярий техьа нана? Яцара аьлла хета суна. Бер- ненан сих схьадаьлла ма ду. Шен дег1ан са а берал мерза хир дац нанна.
1 стр., 478 слов
Сочинение ешначех суна угар дукха еза книга
… ее-е-й!»- аьлла мохь тоха лууш, цхьа тамашийначу, цкъа суна ца девзачу синхаамаша д1алецира со. Оцу аьхначу … Дукха генахь йоцуш лаьтташ яра базанийн жима хьун. Ма ирс ду-кх кхузахь 1ачу нехан аьлла хеттачу заманчохь: — Адам! Ларлуш охьавосса, — аьлла хезира суна сайн ненан … цхьаъ ца хиллера. Б1аьргашна хьалха х1оьттина сурт цхьа туьйра, цхьа г1ан дара. Суна моьттура: « Х1инца ас б1аьргаш схьадиллича, …
Нана-хьо дика ю,дог-йовхо хьоьца ю
Халонна к1елхьара бералла ахь доккху,
Хало чу хьаьвзина ткъевнаца дохк ярах
Нана,
Нанна бер хаза г1ан санна деза ду. И доккха хиларе сатуьйсуш, багара церг ларъеш, ткъа дуьххьара и карийча мел хаза кхаъ кхочу нене.Нанас берана 1амабо шен къоман сийлахь мотт.Цундела нанна беран марзо йоккха ю массо исбаьхьаллел. Юха а Сулейманов Ахьмада яздинчу мог1анаша шайна т1е йоьху сан дог-ойла. Мел деза ду суна уьш,цара къеггина гойту ненан хьоме аматаш:
— Сийлахь Нана! Хастам хьуна!
Берийн доьха яьхна хьо!
Генах хиларх, тхаьш мацделча,
Хьан комаьрша куьйгаш го.
Нана, хьан юьхь т1ера хершнаш-
Уьш хьан берийн некъаш ду.
Хьан камаьршой,къинхетаммий,
Хан мел ели, хьекъаш ду.
Ялсамане, цхьанхьа елахь,
Ненан когаш къелахь ю.
Нана резайинчу беран
Делахь ялсамане а ю!…
нана ю кхерч бовха латториг, доьзал эхь-ийманехь кхиориг. Нана йоцу доьзал декъаза хуьла шеен сица, беркъа хуьлу цуьнан 1ердахар, сингаттаме хуьлу цуьнан 1уьйренаш, суьренаш. Вайна дахар деллачу, ахьна мотт 1амийначу Нанна хьалха х1окху дуьненахь мел деха декхар ду вай. И декхар такха деза вай, ненан дог хьостуш,
Дела, ахь баха бехьа массо берийн наной. Ма дукха ду-кх ненах ала а, дийца а. Дийцарх кхачор а доцуш,ладег1арх к1ордор а доцуш дукха ду.
Ненах ас еш йолу ойланаш ерзайо аса х1окху байтаца:
Къинт1ера ялахьа ,нана
Хийла хьайн дог дохош лелла со хиллехь
Цкъа елалохьа хьо , нана
Даима ирс долуш дехийла вай цхьаьна!
Нана. Нена ойла дагчуьра дIаяьлла зама йогIур яц, иза йоцуш вай дисча а. Массо а нана хаза а, оьзда а, комаьрша а, къинхетаме а, собаре а ю. Кхин а ма дукха ду-кх цуьнца дика хIуманаш.
Нана дIаяьлча йоьIан дагтIера зезаг дужу, олуш ду вайн наха. Дика къант ву, ша цомгуш хилла а бен шен да-наний холча ца хIоттийнарг, олуш ду нохчийн киц. Дуьненчу девллачу дуьххьарлерчу дийнахь дуьйна лардеш ду бер ден а, ненан а безамо.
Бер доккху хуьлуш, дозалла а деш, хьоьжу шен дега-нене, ма онда а, массо а хIума дан хууш а ву дада, ма хаза, мерза ю нана бохуш. Ткъа дас-нанас сатуьйсу шайн берех дика адамаш хиларе, шайн хиллачул а гIоле дахар хир дацар-те церан бохуш. Да-наний ду вай дахаран новкъахь дIадуьгурш.
Вайн дайша олуш хилла, да-наний маликаш санна ду, цара лар а вийр ву, кIелхьара а вокхуш ву олий. Да-нана деза Iама! И шиъ дицдан ца деза, тIаьхьа байттамал ца хилийта. Вайн дайша къонах зуда ю олуш хилла, сий долуш, де долуш, къоманна тIе бала беача, шен дахар дIадала кийча йолчу зудчух.
Нохчийн къоман актрисо Багалова Зулайс нохчийн мехкарийн а, зударийн а сий дар схьадогIуш ду боху геннарчу бIешерашкара.
Багалова Зулай: «Вайн наной даима а хилла онда дегнаш долуш. Хаьлха заманчохь чIогIа лоруш хилла зуда. Зудчо корталий даьккхича муьлхха а тIом соцуш хилла. Гуттара хьалха хиллачу заманчохь мостагI чувеача юртахь уггаре а хаза йоI хоржуш хилла, къайн духарца хьалха йоккхуш хилла иза говрахь. Цунна гонаха бовлуш хилла кIентий, нагахь санна цунна чIу кхетахь, царна тIе юьхьIаьржо а йогIуш.
Ас ойланаш йора, иза хIунда хилла-те бохуш. Иза хилла оцу кIентийн дог ойъуш. Боккха лерам хилла вайнехан зудчуьнга. Тахана а вайн зударий бацахьара вайн къам кхин а алсам хIаллак хилла хир дара. Вайн зударша мацалла ца болуьйту вайн кIентий, майраллица танканашна тIекхиссало уьш».
Вайн наха да-нана ларар дукха кIорга орамаш долуш ду бохуш дуьйцу нохчийн яздархочо Уциев Абус.
Уциев Абу: «Доьзалан корта да белахь а, оцу доьзалх жоп дала а, доьзал кхаба а, и доьзал кхион а, иза меца ца бита а, цу доьзалехь волчу хIора кIантах стаг ван а, йоьIах йоI ян а, шен доьзалан сийн лардан а, яхь а, сий а, бехк а, доьналла а бохург хIун ду кхето а, иза меттахь латто а, оцу дерриган дог нана ю. Ненан хьекъале хьаmжжина хуьлу оцу доьзалан хьекъал а, кхетам а. Вуно деза а, сийлахь а ду доьзална да а, нана а бохург».
Дега а, нене а болу безам цкъа а ца хуьлу тIех сов. ХIунда аьлча, церан шайн берашка болу безам доза доцуш бу, бер муха ду бохучуьнга хьаьжна доцуш. Амма нохчийн гIарваьлла волу композитор а, илланча а Димаев Iела цу тIаьхьарчерах вац. Дукха жима волуш дуьйна кхиина Iела, шен дегара а, ненера а масал оьцуш.
Цундела ларамаза дац дега шен болу безам цо хьулбеш ца хилар. Йоккхачу йовхонца дагалоьцу Димаев Iелас шен нана а.
Димаев Iела: «Тхан ненан цIе Асет яра. Цхьа илли дуй-кх «хьалгIаттал, Асет, хьо хьала, хелхарца шершаш когаш ду»… Мама 16 шо кхачча йолуш ялийнера дадас. Дадин кхерч дика латтабора цо. Културица а, гIиллакх-оьздангаллица дерг а, Iилма а чIогIа дезаш яра тхан нана. Шен берашка дешийта лууш яра иза. Дада, махкана а, халкъана а везаш а, лоруш а стаг волун дела, кхерч латтош доьналла долуш хила езаш яра мама а.
ТIаьхьо «гой шуна, доттагIий, вайн наной къанлуш бу денна”… аьлла сайн доттагIчуьнан Бисултанов Аптин дешнаш тIехь кхоллар хилира сан и илли. Иза дара 1986-чу шарахь. ХIинца санна дагадогIу суна иза. Тхо Хасавюрта концерт эцна дахана дара, «Зама» ансамбл тхан йолчу хенахь.
ХIешан хIусамехь чIогIа шийла яра. Кор цхьа а бIаьрг боцуш дара. Вуно шийла йолуш, чу а вена, вегош Iаш вара со. Сайн нанна уллохь велахьара ма шеллур вацара со бохуш, ойланаш еш Iаш вара со.
Сайн пондур схьа а баьстина, Аптин книжка схьа а эцна, ненах лаьцна иллеш лекха волавелира со. Оцу шийлачу буьйсанах беркат а даьлла, и мукъам кхоьллира ас. И кхолларца нана дага а еара, тIаккха дегIе йовхо а еара, хах-аьлла…
Мукъам: Димаев Iела. Дешнаш: Бисултанов Апти.
«Гой шуна, доттагIий, вайн наной къанлуш бу денна,
Хебарша кхелинчу яххьаш тIе къоьжалла оьгу.
ХIораннан вайн даг чу гIайгIане сахьийзар деъна,
Зама а сихъелла дIайоьду, некъ некъах тоьгуш.
Гой шуна, доттагIий, вайн наной къонлуш бу денна,
И нанойн дегнаш ду даккхийдеш кхуьучу кIентех.
ХIораммом техкийна ага а ца хилла-кх эрна,
Нахана дика дан кIант хилча хIора а цIен тIехь.
ХIора де – цхьа кIайн чо, хIора де – цхьа хазахетар,
Вайн нанойн баккхийбер кортош а кхелина къега.
Гой шуна, доттагIий, наношна мел чIогIа оьшу
Хилар шаьш баккхибейш шайн кIентийн дикане хоьжуш».
Шен кхоллараллехь дега а, нене а болчу безамах лаьцна язйора шен байташ поэто Яндарбиев Зелимхас а. Цуьнан дешнашна тIехь яздина Бетельгириев Хьусайна «Вигахь со, нана» цIе йолу илли.
Мукъам: Бетельгириев Хьусайн. Дешнаш: Яндарбиев Зелимха.
«Хьайцана хьаьжкашна асара, вигахьа Нана со
Кхин цкъа а вигахьа Нана со, вигахьа.
ГIатта вай Iуьйрена малхаца,
Массо а хаза гIан хада дай,
Берзинчу когашца бацалахь,
Iуьйренан тхи дожош вигахьа,
Наб йогIу бахар ма, ма витахьа.
Ца оьшу, Нана куьг лаца а,
Хьайцана нийса со ва ца лахь,
дов дехьа ма дарра мацаха,
Боларна сан оьгIаз яхача,
Нана со цкъа мукъне вигахьа,
Бовхачу меттара гIатта вай,
Чеха веш тIаьхьа а хIотта вай,
Наб йогIу бахарх ма, ма витахьа.
Аса айса ир йийра йу метака,
Де дохлуш делкъенга лестича,
ГIертар вац со лийча ваха а.
Вигахьа Нана со асара,
Нана, со бералле вигахьа,
Бовхачу меттара гIатта вай,
Чеха веш тIаьхьа а хIотта вай,
Наб йогIу бахарх ма, ма витахьа.
Вигахьа Нана со асара,
Нана со бералле вигахьа,
Бовхачу меттара гIатта вай,
Чеха веш тIаьхьа а хIотта вай,
Наб йогIу бахарх ма, ма витахьа».
Цураев Iаьрби къона илланча ву. Цо лекхна «Нана» цIе йолу илли дагах ца кхеташ дуьсийла яц, шен дахарехь нанас цкъа коьртах куьг хьаькхначу стаганна.
Мукъам: Цураев Iаьрби. Дешнаш: Цуруев Шерип.
«ДIа ма гIо,
Нана, доьху хьоьга аса,
дIа ма гIо…
Хьо ма сиха
Къежйо, тишйо дахаро.
ХIора денна гена юьйлу,
Сан дог Iийжош, нана, хьо.
Со хIара дуьне оьшуш вац
Йоцуш хьо.
Нана, нана,
Кху дуьненахь
хьол а мерза хIума дац,
Хьуна хьалха
Со сайн декхар текхна
цкъа а вер ма вац,
Нана, нана,
Доьху хоьга суна дукха яхалахь,
Вижа лахьта дац ма боху
хьо къинтIера ца ялахь.
ГIелъелла.
Лела халла синош дохуш
тахна хьо,
ДIа ма ели
Жимчохьлера хаза хан.
Хьо къанлур яц моьттуш цкъа а
Со ма лелла дахарехь,
Ма гIохьа дIа,
Сох къаьстина, нана, хьо.
Хьох хервина, лела – с
о дIавигна къизчу замано
Нана, нана,
Гена махкахь
со ларво хьан безамо.
Хьоме нана,
ХIун де аса
хьан дог хьаста,алахьа,
Вижа лахьта дац ма боху,
хьо къинтера ца ялахь».
Ответ оставил Гость
Адамийн дахарехь наноша леладо маь1на 1аламат доккха ду.Уггаре коьртаниг –иза ю вайна дахар делларг. Дуьххьара вай олу дош ду «НАНА»
Нана ма ю,шен сина эшам а беш, вай кхетош, вай кхиош, вай нисдеш, вайх нах деш ерг а, даккхий хилча а т1ехь, хьоьстуш, шен т1ома к1ел ийзош. Х1ора беранна шен нана дуьненал сийлахь а, ломал лекха а, маьлхан нуьрал хаза а, шовданал ц1ена а хета. Доьзалан марзо а ненехь ю. Нана ю доьзална юккъехь бартбийриг а, х1ораннан амалш к1адъеш, церан юкъаметтигаш, церан уьйраш хер ца йолуьйтуш,х1оранна а шен-шен меттиг д1аелла, эвхьазлонах, эхьах, бехках, вовшийн хьог1ах, гамонах ларбеш, церан нийса накъост хилла, кертан а, кхерчан а 1у хилла лаьтташ ерг.
Вай дахаран шуьйрачу новкъа доху наноша .Т1аккха шен доьзалхо маца ц1а вог1у-те бохуш,б1аьрса артдаллалц некъ ларбеш 1а наной. Сан ненан марзонах дуста х1умма а дац..И йоцуш муха хир дара хаац суна я хаа а ца х1утту. Дахарехь цхьа хазахетар хилча, иза декъа нана лоху вай. Цхьа халахетар, цхьа цатам хилча ненах дагадовлу вай. Дог доьхначу хенахь ненехь синтем карабо. Охьакхетта ког-куьг лазийча, цхьа сиркхо хьакхаелла цомгуш хилча, нанас куьг хьаькхча, цо хьаьстича, лазар дайло. Веза-Воккхачу Дала шен къинхетамах мА йоккхийла цхьа а нана!
Помогите!!!!!! сочинение на чеченском на тему НАНА
Ответы:
Нана. Нена ойла дагчуьра дIаяьлла зама йогIур яц, иза йоцаш йисича а. Массо а нана хаза а, оьзда а, комаьрша а, къинхетаме а, собаре а ю. Кхин а ма дукха ду-кх цуьнца дика хIуманаш.
Нана дIаяьлча йоьIан дагтIера зезаг дужу олуш ду вай. Дика къант ву, ша цомгуш хилла а бен шен да-наний холча ца хIоттийнарг, олуш ду нохчийн киц. Дуьненчу девллача дуьххьарлерчу дийнахь дуьйна лардеш ду бер ден а, ненан а шега болчу безамо.
Бер доккху хуьлуш, дозалла а деш, хьоьжа шен дега-нене, ма онда а, массо а хIума дан хууш а ву дада, ма хаза, марза ю нана бохуш. Ткъа дас-нанас сатуьйсу шайн берех дика адамаш хиларе, шайн хиллачул а гIоле дахар хир дацар те церан бохуш. Да-наний ду вай дахаран новкъахь дIадуьгурш.
Вайн дайша олуш хилла, да-наний маликаш санна ду олий. Цара лар а вийр ву, кIелхьара а вокхуш ву. Да-наний деза Iама, и шиъ дицдан ца деза, тIаьхьа байттамал ца хилийта. Вайн дайша къонах зуда ю олуш хилла, сий долуш, де долуш, къоманна тIе бала беача, шен дахар дIадала а кийча йолчу зудчух.
Нохчийн къоман актрисо Багалова Зулайс нохчийн мехкарийн а, зударийн а сий дар схьадогIуш ду боху, геннарчу бIешерашкара.
ПОМОГИТЕ ПЖЛ,ДОБРЫЕ ЛЮДИ!!! КАК РЕШИТЬ??? ТАМ 3 ПОЛУЧИТСЯ ИЛИ КАК???
Грузовая машина может доехать с одного пункта в другой за 9 часов, а легковая машина за 6 часов. Через сколько часов они встретятся, если выедут из этих пунктов одновременно навстречу друг другу?
одна машина перевезла 32 тонн груза за 4 дня а другая на 13 тонн больше за 5 дней Какую массу груза перевезут машины за 7 дней если будет работать с той же производительностью
Биография Шамши Калдоякова на казакском языке
Составить рассказ о Марафонской битве.
Уроки добра в повести дети подземелья! Спасибки заранее ?
разложить на множители выражение 2x + xy – 2y – y^2
Ответь на вопросы верно (История) Вариант 1
А1. Какой персидский царь задумал подчинить себе Грецию?
Дарий I;
Дарий III;
Кир;
Дарий II.
А2. В каком году произошла знаменитая Марафонская битва?
в 479 г. до н. э.;
в 490 г. до н. э.;
в 480 г. до н. э.;
в 469 г. до н. э.
A3. Как звали афинянина, избранного стратегом греческого войска?
Феаген;
Мильтиад;
Милон;
Полидам.
А4. Какое слово в греческом языке означает «военачальник»?
стратег;
архонт;
ареопаг;
фаланга.
В1. Одним из обязательных олимпийских состязаний, проводимых во всем мире, значится “марафонская дистанция”. Как связано это спортивное состязание с греко-персидской войной?
14ч 12мин – 9ч 45мин + 12ч 26мин =
Длина прямоугольника 1 м 25 см, а ширина в 5 раз меньше. Найти сторону квадрата если периметр равен периметру прямоугольника.
Я решил
А вы?!
Даю 17 баллов
Пословицы и поговорки о лекарственных растениях.
Сочинени: «Сан хьоме нана!
«Нана»—хьол сирла дуьненахь кхин дош дац
Хьоьца бен дагана ца хедаш йовха яц
Хьомечу Даймахках— нана—мохк алар а,—
Ду хьуна хьан безам бух боцуш хиларна
/Мамакаев М./
Адамийн дахарехь наноша леладо маь1на 1аламат доккха ду.Уггаре
коьртаниг –иза ю вайна дахар делларг. Дуьххьара вай олу дош ду «НАНА»
Нана ма ю,шен сина эшам а беш, вай кхетош, вай кхиош, вай нисдеш, вайх
нах деш ерг а, даккхий хилча а т1ехь, хьоьстуш, шен т1ома к1ел ийзош.
Х1ора беранна шен нана дуьненал сийлахь а, ломал лекха а, маьлхан нуьрал
хаза а, шовданал ц1ена а хета. Доьзалан марзо а ненехь ю. Нана ю доьзална
юккъехь бартбийриг а, х1ораннан амалш к1адъеш, церан юкъаметтигаш,
церан уьйраш хер ца йолуьйтуш,х1оранна а шен—шен меттиг д1аелла,
эвхьазлонах, эхьах, бехках, вовшийн хьог1ах, гамонах ларбеш, церан нийса
накъост хилла, кертан а, кхерчан а 1у хилла лаьтташ ерг.
Вай дахаран шуьйрачу новкъа доху наноша .Т1аккха шен доьзалхо маца ц1а
вог1у—те бохуш,б1аьрса артдаллалц некъ ларбеш 1а наной. Сан ненан
марзонах дуста х1умма а дац..И йоцуш муха хир дара хаац суна я хаа а ца
х1утту. Дахарехь цхьа хазахетар хилча, иза декъа нана лоху вай. Цхьа
халахетар, цхьа цатам хилча ненах дагадовлу вай. Дог доьхначу хенахь
ненехь синтем карабо. Охьакхетта ког—куьг лазийча, цхьа сиркхо хьакхаелла
цомгуш хилча, нанас куьг хьаькхча, цо хьаьстича, лазар дайло. Веза—
Воккхачу Дала шен къинхетамах мА йоккхийла цхьа а нана!
Хаттар х1утту сан даг чохь: там хир барий техьа суна нана йоцчу
кхечуьнгара? Х1ан—х1а. Иза сан нана ю: дуьненан марзо, б1аьрган серло,
маьлхан нур. Иштта сан марзонах йоьллачу сан нанна а синтем ца хуьлу со
юьзна а, елаелла а ца хилча. Мосазза мерзачу набарх юьйлуш, шен г1ийлачу
узамца охьайижийна цо со.Нагахь со сиркхо хилча , г1айг1анах кийра бузу
ненан. Ша мел сиха, юькъачу г1овг1анашкахь ялларх, беран аз кхочу ненан
лере, мел генахь хиларх. Шен берах а яьлла лелалур ярий техьа нана? Яцара
аьлла хета суна. Бер— ненан сих схьадаьлла ма ду. Шен дег1ан са а берал
мерза хир дац нанна.
Нана—хьо дика ю,дог—йовхо хьоьца ю
Халонна к1елхьара бералла ахь доккху,
Хало чу хьаьвзина ткъевнаца дохк ярах
Нана,
Нанна бер хаза г1ан санна деза ду. И доккха хиларе сатуьйсуш, багара церг
ларъеш, ткъа дуьххьара и карийча мел хаза кхаъ кхочу нене.Нанас берана
1амабо шен къоман сийлахь мотт.Цундела нанна беран марзо йоккха ю массо
исбаьхьаллел. Юха а Сулейманов Ахьмада яздинчу мог1анаша шайна т1е
йоьху сан дог—ойла. Мел деза ду суна уьш,цара къеггина гойту ненан хьоме
аматаш:
— Сийлахь Нана! Хастам хьуна!
Берийн доьха яьхна хьо!
Генах хиларх, тхаьш мацделча,
Хьан комаьрша куьйгаш го.
Нана, хьан юьхь т1ера хершнаш—
Уьш хьан берийн некъаш ду.
Хьан камаьршой,къинхетаммий,
Хан мел ели, хьекъаш ду.
Ялсамане, цхьанхьа елахь,
Ненан когаш къелахь ю.
Нана резайинчу беран
Делахь ялсамане а ю!…
нана ю кхерч бовха латториг, доьзал эхь—ийманехь кхиориг. Нана йоцу
доьзал декъаза хуьла шеен сица, беркъа хуьлу цуьнан 1ердахар,
сингаттаме хуьлу цуьнан 1уьйренаш, суьренаш. Вайна дахар деллачу,
ахьна мотт 1амийначу Нанна хьалха х1окху дуьненахь мел деха декхар
ду вай. И декхар такха деза вай, ненан дог хьостуш,
Дела, ахь баха бехьа массо берийн наной. Ма дукха ду—кх ненах ала а,
дийца а. Дийцарх кхачор а доцуш,ладег1арх к1ордор а доцуш дукха ду.
Ненах ас еш йолу ойланаш ерзайо аса х1окху байтаца:
Къинт1ера ялахьа ,нана
Хийла хьайн дог дохош лелла со хиллехь
Цкъа елалохьа хьо , нана
Даима ирс долуш дехийла вай цхьаьна!
| Раздел | Другое |
| Класс | — |
| Тип | Другие методич. материалы |
| Автор | |
| Дата | 28.09.2015 |
| Формат | docx |
| Изображения | Нет |
Поделитесь с коллегами:
Сочинени: «Сан хьоме нана!
«Нана»-хьол сирла дуьненахь кхин дош дац
Хьоьца бен дагана ца хедаш йовха яц
Хьомечу Даймахках- нана-мохк алар а,-
Ду хьуна хьан безам бух боцуш хиларна
/Мамакаев М./
Адамийн дахарехь наноша леладо маь1на 1аламат доккха ду.Уггаре коьртаниг -иза ю вайна дахар делларг. Дуьххьара вай олу дош ду «НАНА»
Нана ма ю,шен сина эшам а беш, вай кхетош, вай кхиош, вай нисдеш, вайх нах деш ерг а, даккхий хилча а т1ехь, хьоьстуш, шен т1ома к1ел ийзош. Х1ора беранна шен нана дуьненал сийлахь а, ломал лекха а, маьлхан нуьрал хаза а, шовданал ц1ена а хета. Доьзалан марзо а ненехь ю. Нана ю доьзална юккъехь бартбийриг а, х1ораннан амалш к1адъеш, церан юкъаметтигаш, церан уьйраш хер ца йолуьйтуш,х1оранна а шен-шен меттиг д1аелла, эвхьазлонах, эхьах, бехках, вовшийн хьог1ах, гамонах ларбеш, церан нийса накъост хилла, кертан а, кхерчан а 1у хилла лаьтташ ерг.
Вай дахаран шуьйрачу новкъа доху наноша .Т1аккха шен доьзалхо маца ц1а вог1у-те бохуш,б1аьрса артдаллалц некъ ларбеш 1а наной. Сан ненан марзонах дуста х1умма а дац..И йоцуш муха хир дара хаац суна я хаа а ца х1утту. Дахарехь цхьа хазахетар хилча, иза декъа нана лоху вай. Цхьа халахетар, цхьа цатам хилча ненах дагадовлу вай. Дог доьхначу хенахь ненехь синтем карабо. Охьакхетта ког-куьг лазийча, цхьа сиркхо хьакхаелла цомгуш хилча, нанас куьг хьаькхча, цо хьаьстича, лазар дайло. Веза-Воккхачу Дала шен къинхетамах мА йоккхийла цхьа а нана!
Хаттар х1утту сан даг чохь: там хир барий техьа суна нана йоцчу кхечуьнгара? Х1ан-х1а. Иза сан нана ю: дуьненан марзо, б1аьрган серло, маьлхан нур. Иштта сан марзонах йоьллачу сан нанна а синтем ца хуьлу со юьзна а, елаелла а ца хилча. Мосазза мерзачу набарх юьйлуш, шен г1ийлачу узамца охьайижийна цо со.Нагахь со сиркхо хилча , г1айг1анах кийра бузу ненан. Ша мел сиха, юькъачу г1овг1анашкахь ялларх, беран аз кхочу ненан лере, мел генахь хиларх. Шен берах а яьлла лелалур ярий техьа нана? Яцара аьлла хета суна. Бер- ненан сих схьадаьлла ма ду. Шен дег1ан са а берал мерза хир дац нанна.
Нана-хьо дика ю,дог-йовхо хьоьца ю
Халонна к1елхьара бералла ахь доккху,
Хало чу хьаьвзина ткъевнаца дохк ярах
Нана,
Нанна бер хаза г1ан санна деза ду. И доккха хиларе сатуьйсуш, багара церг ларъеш, ткъа дуьххьара и карийча мел хаза кхаъ кхочу нене.Нанас берана 1амабо шен къоман сийлахь мотт.Цундела нанна беран марзо йоккха ю массо исбаьхьаллел. Юха а Сулейманов Ахьмада яздинчу мог1анаша шайна т1е йоьху сан дог-ойла. Мел деза ду суна уьш,цара къеггина гойту ненан хьоме аматаш:
— Сийлахь Нана! Хастам хьуна!
Берийн доьха яьхна хьо!
Генах хиларх, тхаьш мацделча,
Хьан комаьрша куьйгаш го.
Нана, хьан юьхь т1ера хершнаш-
Уьш хьан берийн некъаш ду.
Хьан камаьршой,къинхетаммий,
Хан мел ели, хьекъаш ду.
Ялсамане, цхьанхьа елахь,
Ненан когаш къелахь ю.
Нана резайинчу беран
Делахь ялсамане а ю!…
нана ю кхерч бовха латториг, доьзал эхь-ийманехь кхиориг. Нана йоцу доьзал декъаза хуьла шеен сица, беркъа хуьлу цуьнан 1ердахар, сингаттаме хуьлу цуьнан 1уьйренаш, суьренаш. Вайна дахар деллачу, ахьна мотт 1амийначу Нанна хьалха х1окху дуьненахь мел деха декхар ду вай. И декхар такха деза вай, ненан дог хьостуш,
Дела, ахь баха бехьа массо берийн наной. Ма дукха ду-кх ненах ала а, дийца а. Дийцарх кхачор а доцуш,ладег1арх к1ордор а доцуш дукха ду.
Ненах ас еш йолу ойланаш ерзайо аса х1окху байтаца:
Къинт1ера ялахьа ,нана
Хийла хьайн дог дохош лелла со хиллехь
Цкъа елалохьа хьо , нана
Даима ирс долуш дехийла вай цхьаьна!
Обновлено: 11.03.2023
В этом уроке Медина и Асхаб побеседуют о семье и ближайших родственниках.
Медина: Здравствуйте, друзья! — МАРШАЛЛА ДУ ШУЬГА, ДОТТАГIИЙ!
Асхаб: Здравствуйте! Как дела, Медина? — МАРШАЛЛА ДУ ХЬОЬГА! МУХА ДУ ГIУЛЛАКХАШ, МЕДИНА?
Медина: Спасибо, хорошо. Давай сегодня поговорим о семье. Ты женат?- БАРКАЛЛА, ДИКА ДУ. ТАХАНА ДОЬЗАЛАХ ЛАЬЦНА КЪАМЕЛ ДЕ ВАЙ? ХЬО ЗУДА ЯЛИЙНА ВУЙ?
Асхаб: Нет, не женат. А Вы замужем, Медина? — ХIАН-ХIА, СО ЗУДА ЯЛИЙНА ВАЦ. ТКЪА, ХЬО МАРЕХЬ ЮЙ, МЕДИНА?
Медина: Да, я замужем. У меня есть дочь- ХIАЪ, СО МАРЕХЬ Ю. ЙОI Ю САН
Асхаб: Как ее зовут? — ХIУН Ю ЦУЬНАН ЦIЕ?
Медина: Ее зовут Марьям. Она учится в 1-м классе — ЦУЬНАН ЦIЕ МАРЬЯМ Ю. ИЗА ХЬАЛХАРЧУ КЛАССЕХЬ ДОЬШУШ Ю.
СЕМЬЯ: ДОЬЗАЛ:
Мой муж САН МАЙРА
Моя жена САН ЗУДА
Мои дети САН БЕРАШ
Твой брат ХЬАН ВАША
Твоя сестра ХЬАН ЙИША
Твои родственники ХЬАН ГЕРГАРА НАХ
Наш папа ТХАН ДАДА
Наша мама ТХАН НАНА
Наши родители ТХАН ДАЙ-НАНОЙ
Ваш сын ШУН КIАНТ
Ваша дочь ШУН ЙОI
Ваши дети ШУН БЕРАШ
Его внук ЦУЬНАН КIЕНТАН КIАНТ
Ее внучка ЦУЬНАН КIЕНТАН ЙОI
Их внуки ЦЕРАН БЕРИЙН БЕРАШ
Как видите, чеченские притяжательные местоимения не различаются по признакам мужского и женского рода, а также единственного и множественного числа. Исключение: ЦУЬНАН (единственное число) — ЦЕРАН (множественное число).
ДОЬЗАЛ — семья
ДЕДА — дедушка
ДЕНАНА — бабушка (по отцу)
НЕНАНАНА — бабушка (по матери)
ДА-НАНА — родители
ДАДА — папа
НАНА — мама
МАЙРА — муж
ЗУДА — жена
БЕРАШ — дети
КIАНТ — сын
ЙОI — дочь
ВАША — брат
ЙИША — сестра
ШИЧА — двоюродный брат, сестра
ДЕВАША — дядя (по отцу)
НЕНАВАША — дядя (по матери)
ДЕЦА — тетя (по отцу)
НЕЦА — тетя (по матери)
КIЕНТАН КIАНТ — внук
КIЕНТАН ЙОI — внучка
МАРДА — свекр
МАРНАНА — свекровь
СТУНДА — тесть
СТУННАНА — теща
НУЦ — зять
НУС — сноха
САН — мой, моя, мои
ХЬАН — твой, твоя, твои
ТХАН — наш, наша, наши
ШУН — ваш, ваша, ваши
ЦУЬНАН — его, ее
ЦЕРАН — их
МЫ ЖЕЛАЕМ ЗДОРОВЬЯ ВАШИМ РОДНЫМ! МОГУШ ХУЬЛДА ШУН ГЕРГАРА НАХ
БЛАГОПОЛУЧИЯ ВАШЕЙ СЕМЬЕ! ИМАН А, БЕРКАТ А ХУЬЛДА ШУН ДОЬЗАЛЕХЬ!
2 Смотреть ответы Добавь ответ +10 баллов
Ответы 2
Нана ма ю,шен сина эшам а беш, вай кхетош, вай кхиош, вай нисдеш, вайх нах деш ерг а, даккхий хилча а т1ехь, хьоьстуш, шен т1ома к1ел ийзош. Х1ора беранна шен нана дуьненал сийлахь а, ломал лекха а, маьлхан нуьрал хаза а, шовданал ц1ена а хета. Доьзалан марзо а ненехь ю. Нана ю доьзална юккъехь бартбийриг а, х1ораннан амалш к1адъеш, церан юкъаметтигаш, церан уьйраш хер ца йолуьйтуш,х1оранна а шен-шен меттиг д1аелла, эвхьазлонах, эхьах, бехках, вовшийн хьог1ах, гамонах ларбеш, церан нийса накъост хилла, кертан а, кхерчан а 1у хилла лаьтташ ерг.
Вай дахаран шуьйрачу новкъа доху наноша .Т1аккха шен доьзалхо маца ц1а вог1у-те бохуш,б1аьрса артдаллалц некъ ларбеш 1а наной. Сан ненан марзонах дуста х1умма а дац..И йоцуш муха хир дара хаац суна я хаа а ца х1утту. Дахарехь цхьа хазахетар хилча, иза декъа нана лоху вай. Цхьа халахетар, цхьа цатам хилча ненах дагадовлу вай. Дог доьхначу хенахь ненехь синтем карабо. Охьакхетта ког-куьг лазийча, цхьа сиркхо хьакхаелла цомгуш хилча, нанас куьг хьаькхча, цо хьаьстича, лазар дайло. Веза-Воккхачу Дала шен къинхетамах мА йоккхийла цхьа а нана!
Хаттар х1утту сан даг чохь: там хир барий техьа суна нана йоцчу кхечуьнгара? Х1ан-х1а. Иза сан нана ю: дуьненан марзо, б1аьрган серло, маьлхан нур. Иштта сан марзонах йоьллачу сан нанна а синтем ца хуьлу со юьзна а, елаелла а ца хилча. Мосазза мерзачу набарх юьйлуш, шен г1ийлачу узамца охьайижийна цо со.Нагахь со сиркхо хилча , г1айг1анах кийра бузу ненан. Ша мел сиха, юькъачу г1овг1анашкахь ялларх, беран аз кхочу ненан лере, мел генахь хиларх. Шен берах а яьлла лелалур ярий техьа нана? Яцара аьлла хета суна. Бер- ненан сих схьадаьлла ма ду. Шен дег1ан са а берал мерза хир дац нанна.
Нана-хьо дика ю,дог-йовхо хьоьца ю
Халонна к1елхьара бералла ахь доккху,
Хало чу хьаьвзина ткъевнаца дохк ярах
Нанна бер хаза г1ан санна деза ду. И доккха хиларе сатуьйсуш, багара церг ларъеш, ткъа дуьххьара и карийча мел хаза кхаъ кхочу нене.Нанас берана 1амабо шен къоман сийлахь мотт.Цундела нанна беран марзо йоккха ю массо исбаьхьаллел. Юха а Сулейманов Ахьмада яздинчу мог1анаша шайна т1е йоьху сан дог-ойла. Мел деза ду суна уьш,цара къеггина гойту ненан хьоме аматаш:
— Сийлахь Нана! Хастам хьуна!
Берийн доьха яьхна хьо!
Генах хиларх, тхаьш мацделча,
Хьан комаьрша куьйгаш го.
Нана, хьан юьхь т1ера хершнаш-
Уьш хьан берийн некъаш ду.
Хан мел ели, хьекъаш ду.
Ялсамане, цхьанхьа елахь,
Ненан когаш къелахь ю.
Нана резайинчу беран
Делахь ялсамане а ю.
нана ю кхерч бовха латториг, доьзал эхь-ийманехь кхиориг. Нана йоцу доьзал декъаза хуьла шеен сица, беркъа хуьлу цуьнан 1ердахар, сингаттаме хуьлу цуьнан 1уьйренаш, суьренаш. Вайна дахар деллачу, ахьна мотт 1амийначу Нанна хьалха х1окху дуьненахь мел деха декхар ду вай. И декхар такха деза вай, ненан дог хьостуш,
Дела, ахь баха бехьа массо берийн наной. Ма дукха ду-кх ненах ала а, дийца а. Дийцарх кхачор а доцуш,ладег1арх к1ордор а доцуш дукха ду.
Нана уггаре ч1ог1а хаза а, деза дош ду. Сун ч1ог1дукх ез сайн нана, хоранне а еза шен нана. Ненан когаш къелахь ю ялсмане, олуш ду. Вай ларо ез, вай алаш я ез нана. Вай кигий долш вай лелин цо, буьйсан наб ца яш, юаг шен ца юууш вайн яош, вай кога хоттийна цо. Вай кхоьллин волу Аллаха аьлла: уггаре дукха нана ез йез, шолг1а а нана ез йез, кхоолг1а а нана ез йез, т1акха да вез вез.Дал лар бойл вайн наной, Дала цер г1о ма гойтийл вайн.
1) Жена набросилась на Дурака и спросила, где он пропадал.
2) Жена сказала Дураку, чтобы он пошел и продал свою правду, чтобы много за нее не спрашивал, а столько, сколько дадут, что все равно от нее толку никакого.
Жизнь этого дворца началась с убийства хозяина дворца — императора Павла, люди говорят видели его призрак, бродящий по дворцу.
4) клонилось,т.к. можно заменить словом кланяться
2) вывороченной ,т к все остальное это не причастия
1. И так понятно раритеты что уникальные
На выставке можно увидеть раритеты.
2. Памятные-лишнее
Ветеранам были вручены сувениры
3. Мемориальный-лишнее
В нашем городе был торжественно открыт памятник.
4. Первый-лишнее
Сегодня у моего брата дебют-он выступает на концерте перед ветеранами.
Надеюсь помогла))
Южнорусских пишется слитно, так как, есть правило русского языка, согласно которому, что сложные прилагательные, которые состоят из наречия и прилагательного и это сложное прилагательное характеризует, например породу собаки, то есть идет подчинение пишутся слитно.
Например: среднеазиатская овчарка, южноафриканская овчарка.
А вот сложные прилагательные, которые характеризуют названия географических или административных объектов пишутся через дефис.
Например, Восточно — Европейская равнина, Южно — Африканский союз
Образуй от данных слов имена существительные, имена прилагательные. глаголы. Найди и выдели в словах корень: Зелень. . Тр
Помогите. Срочно!Прочитайте, соблюдая правильную интонацию. Перепишите,расставляя знаки препинания,вставляя пропущенные буквы и
Определите спряжение глаголов: лететь,спешить,прятаться,достигнуть,дышать,побежать,делать,говорить,закрыть,предложить,рекламиров
Сделать синтаксический разбор и составить схему: сильные морозы заставили кочевников придумать, где бы остановить привал
Технологически карта
1. Класс: 5
2. Терахь: 04.02.21ш.
3. Предмет: Нохчийн мотт.
5. Урокан тайпа: Дозуш долу къамел кхиор.
6. Урокан кеп: кхолларалин болх.
7. Урокан г1ирс: ручка, тетрадь.
8. УМК : М.Р. Овхадов, Ж.М.Махмаев.
9. Х1оттош долчун хьесап (гайтамаш) (Урокан 1алашонаш):
Предметни (Кхеторан): Дозуш долу къамел кхиор. Шена гинарг а, гуш дерг а, шен ойла а йозанца нйса д1аяздан хаар.
Метапредметни (Кхиоран 1алашо): Текстаца болх бар. Нийса предложенеш х1иттор (шайн ойланца кхетамца). Предложенешна юкъахь уьйр хилийтар, цхьаьцхьаьнца а, вукхуьнца а доьзна хилар.
Личностни (Кхетош — кхиоран 1алашо): Ненан меттан, йозане берийн безам кхиор.
Хьехархочун болх
Дешархочун болх
Планехь долу хиндерг
Метапредметни
Шен, долахь долу
Берийн ойла дешарна т1еерзор
Белхан меттигаш кийча хилар таллар. Маршалла хаттар.
Урокана кечам бо.
Хьехархочуьнга маршалла хаттар.
Хезчун маь1на къастор, шайн дешнашца.
(Х1орамма шен белхан кечам бар).
Познавательни: керлачун хаам бар.
(Х1ора дешархочун урокан мотиваци яр).
Хаарийн актуализаци
Йина 172- г1а шардар толлу. Дешархошка язйина предложенеш йоьшуйту.
Хаттарш луш 1амийнарг карладоккху
Шаьш ц1ахь язйина шардар т1ера предложенеш йоьшу.
Т1едиллар кхочуш дар
Познавательни: шен оьшуш йолу материал къасто хаар.
ларамца цхьа барт хилар
Хьехархочо д1айоьшу сочиненин текст
Хьехархочо д1айоьшу сочиненин текст.
Нана ма ю,шен сина эшам а беш, вай кхетош, вай кхиош, вай нисдеш, вайх нах деш ерг а, даккхий хилча а т1ехь, хьоьстуш, шен т1ома к1ел ийзош. Х1ора беранна шен нана дуьненал сийлахь а, ломал лекха а, маьлхан нуьрал хаза а, шовданал ц1ена а хета. Доьзалан марзо а ненехь ю. Нана ю доьзална юккъехь бартбийриг а, х1ораннан амалш к1адъеш, церан юкъаметтигаш, церан уьйраш хер ца йолуьйтуш,х1оранна а шен-шен меттиг д1аелла, эвхьазлонах, эхьах, бехках, вовшийн хьог1ах, гамонах ларбеш, церан нийса накъост хилла, кертан а, кхерчан а 1у хилла лаьтташ ерг.
Вай дахаран шуьйрачу новкъа доху наноша .Т1аккха шен доьзалхо маца ц1а вог1у-те бохуш,б1аьрса артдаллалц некъ ларбеш 1а наной. Сан ненан марзонах дуста х1умма а дац..И йоцуш муха хир дара хаац суна я хаа а ца х1утту. Дахарехь цхьа хазахетар хилча, иза декъа нана лоху вай. Цхьа халахетар, цхьа цатам хилча ненах дагадовлу вай. Дог доьхначу хенахь ненехь синтем карабо. Охьакхетта ког-куьг лазийча, цхьа сиркхо хьакхаелла цомгуш хилча, нанас куьг хьаькхча, цо хьаьстича, лазар дайло. Веза-Воккхачу Дала шен къинхетамах ма йоккхийла цхьа а нана!
Ладуг1у, цхьац долу х1ума шайн тетрадаш т1ехь д1аязйо
Нийса предложенеш х1иттор. (шайн ойланца кхетамца).
Хьехархочунга болу безам ч1аг1бар.
Хаттарш а, т1едахкарш а
Хаттарш а луш, дешархошка буьйцу сочиненин чулацам.
Цул т1аьхьа х1оттайо план.
2. Доьзалан марзо а ненехь ю.
3. Сан ненан марзонах дуста х1умма а дац.
Деллачу хаттаршна нийса жоп луш, план х1оттайо.Оцу план т1е а хьожуш, масех дешархочо схьаюьйцу сочиненин текст.
Т1едиллар кхочуш дар
Проблемни хаттарш х1иттадо.
шен оьшуш йолу материал къасто хаар.
ларамца цхьа барт хилар.
Дешархошка шайга болх байтар
Оцу план т1е а хьожуш, масех дешархочо схьаюьйцу сочиненин текст.
Хьехархочо шолг1а д1айоьшу текст.
Дуьххьара дешархоша язйо сочинени цхьана кехат т1ехь. Цул т1аьхьа бен ца язйо тетрадаш т1е.
Читайте также:
- Сочинение убеждение на тему уважайте окружающих
- Сочинение как взрослые помогали детям в рассказах распутина астафьева искандера
- Сочинение по пословице что написано пером не вырубишь топором
- Культурная жизнь актобе сочинение
- Мой верный друг собака сочинение 2 класс
Адамийн дахарехь наноша леладо маь1на 1аламат доккха ду.Уггаре коьртаниг –иза ю вайна дахар делларг. Дуьххьара вай олу дош ду «НАНА»
Нана ма ю,шен сина эшам а беш, вай кхетош, вай кхиош, вай нисдеш, вайх нах деш ерг а, даккхий хилча а т1ехь, хьоьстуш, шен т1ома к1ел ийзош. Х1ора беранна шен нана дуьненал сийлахь а, ломал лекха а, маьлхан нуьрал хаза а, шовданал ц1ена а хета. Доьзалан марзо а ненехь ю. Нана ю доьзална юккъехь бартбийриг а, х1ораннан амалш к1адъеш, церан юкъаметтигаш, церан уьйраш хер ца йолуьйтуш,х1оранна а шен-шен меттиг д1аелла, эвхьазлонах, эхьах, бехках, вовшийн хьог1ах, гамонах ларбеш, церан нийса накъост хилла, кертан а, кхерчан а 1у хилла лаьтташ ерг.
Вай дахаран шуьйрачу новкъа доху наноша .Т1аккха шен доьзалхо маца ц1а вог1у-те бохуш,б1аьрса артдаллалц некъ ларбеш 1а наной. Сан ненан марзонах дуста х1умма а дац..И йоцуш муха хир дара хаац суна я хаа а ца х1утту. Дахарехь цхьа хазахетар хилча, иза декъа нана лоху вай. Цхьа халахетар, цхьа цатам хилча ненах дагадовлу вай. Дог доьхначу хенахь ненехь синтем карабо. Охьакхетта ког-куьг лазийча, цхьа сиркхо хьакхаелла цомгуш хилча, нанас куьг хьаькхча, цо хьаьстича, лазар дайло. Веза-Воккхачу Дала шен къинхетамах мА йоккхийла цхьа а нана!
Хаттар х1утту сан даг чохь: там хир барий техьа суна нана йоцчу кхечуьнгара? Х1ан-х1а. Иза сан нана ю: дуьненан марзо, б1аьрган серло, маьлхан нур. Иштта сан марзонах йоьллачу сан нанна а синтем ца хуьлу со юьзна а, елаелла а ца хилча. Мосазза мерзачу набарх юьйлуш, шен г1ийлачу узамца охьайижийна цо со.Нагахь со сиркхо хилча , г1айг1анах кийра бузу ненан. Ша мел сиха, юькъачу г1овг1анашкахь ялларх, беран аз кхочу ненан лере, мел генахь хиларх. Шен берах а яьлла лелалур ярий техьа нана? Яцара аьлла хета суна. Бер- ненан сих схьадаьлла ма ду. Шен дег1ан са а берал мерза хир дац нанна.
Нана-хьо дика ю,дог-йовхо хьоьца ю
Халонна к1елхьара бералла ахь доккху,
Хало чу хьаьвзина ткъевнаца дохк ярах
Нана,
Нанна бер хаза г1ан санна деза ду. И доккха хиларе сатуьйсуш, багара церг ларъеш, ткъа дуьххьара и карийча мел хаза кхаъ кхочу нене.Нанас берана 1амабо шен къоман сийлахь мотт.Цундела нанна беран марзо йоккха ю массо исбаьхьаллел. Юха а Сулейманов Ахьмада яздинчу мог1анаша шайна т1е йоьху сан дог-ойла. Мел деза ду суна уьш,цара къеггина гойту ненан хьоме аматаш:
— Сийлахь Нана! Хастам хьуна!
Берийн доьха яьхна хьо!
Генах хиларх, тхаьш мацделча,
Хьан комаьрша куьйгаш го.
Нана, хьан юьхь т1ера хершнаш-
Уьш хьан берийн некъаш ду.
Хьан камаьршой,къинхетаммий,
Хан мел ели, хьекъаш ду.
Ялсамане, цхьанхьа елахь,
Ненан когаш къелахь ю.
Нана резайинчу беран
Делахь ялсамане а ю!…
нана ю кхерч бовха латториг, доьзал эхь-ийманехь кхиориг. Нана йоцу доьзал декъаза хуьла шеен сица, беркъа хуьлу цуьнан 1ердахар, сингаттаме хуьлу цуьнан 1уьйренаш, суьренаш. Вайна дахар деллачу, ахьна мотт 1амийначу Нанна хьалха х1окху дуьненахь мел деха декхар ду вай. И декхар такха деза вай, ненан дог хьостуш,
Дела, ахь баха бехьа массо берийн наной. Ма дукха ду-кх ненах ала а, дийца а. Дийцарх кхачор а доцуш,ладег1арх к1ордор а доцуш дукха ду.
Ненах ас еш йолу ойланаш ерзайо аса х1окху байтаца:
Къинт1ера ялахьа ,нана
Хийла хьайн дог дохош лелла со хиллехь
Цкъа елалохьа хьо , нана
Даима ирс долуш дехийла вай цхьаьна!
Нана. Нена ойла дагчуьра дIаяьлла зама йогIур яц, иза йоцаш йисича а. Массо а нана хаза а, оьзда а, комаьрша а, къинхетаме а, собаре а ю. Кхин а ма дукха ду-кх цуьнца дика хIуманаш.
Нана дIаяьлча йоьIан дагтIера зезаг дужу олуш ду вай. Дика къант ву, ша цомгуш хилла а бен шен да-наний холча ца хIоттийнарг, олуш ду нохчийн киц. Дуьненчу девллача дуьххьарлерчу дийнахь дуьйна лардеш ду бер ден а, ненан а шега болчу безамо.
Бер доккху хуьлуш, дозалла а деш, хьоьжа шен дега-нене, ма онда а, массо а хIума дан хууш а ву дада, ма хаза, марза ю нана бохуш. Ткъа дас-нанас сатуьйсу шайн берех дика адамаш хиларе, шайн хиллачул а гIоле дахар хир дацар те церан бохуш. Да-наний ду вай дахаран новкъахь дIадуьгурш.
Вайн дайша олуш хилла, да-наний маликаш санна ду олий. Цара лар а вийр ву, кIелхьара а вокхуш ву. Да-наний деза Iама, и шиъ дицдан ца деза, тIаьхьа байттамал ца хилийта. Вайн дайша къонах зуда ю олуш хилла, сий долуш, де долуш, къоманна тIе бала беача, шен дахар дIадала а кийча йолчу зудчух.
Нохчийн къоман актрисо Багалова Зулайс нохчийн мехкарийн а, зударийн а сий дар схьадогIуш ду боху, геннарчу бIешерашкара.
Оцени ответ