Сочинение про маму на лезгинском языке

Обновлено: 11.03.2023

Особое место среди многочисленных праздников, отмечаемых в нашей стране, занимает День Матери. Это праздник, к которому никто не может остаться равнодушным, это праздник вечности: из поколения в поколение для каждого человека мама – самый главный человек жизни. В этот день хочется сказать слова благодарности всем Мамам, которые дарят детям любовь, добро, нежность и ласку.

На мероприятие были приглашены мамы, бабушки учащихся, которых тепло поздравили с праздником. Также мероприятие посетила заместитель директора по УВР Шихамирова С.С. После окончания мероприятия для гостей было устроено чаепитие.

Урок 2. Моя семья(Зи хизан).

Хизан – семья

*Бах – мама
Бах* — в диалектах есть ещё слово «яъ» и «хая». Современная молодёжь говорит «мама».

*Дах – папа
Дах* — в диалектах есть ещё слово «паъ». Современная молодёжь говорит и «папа».
Вах – сестра

Стха – брат

Аял – ребенок

Диде – бабушка

Буба – дедушка

Диде-буба – родители

Ими — дядя(со стороны отца)

Эме — тётя(со стороны отца)

*Хала – тетя
Хала* — в ахтынском диалекте используется слово «дидед вах». Оно является исконно лезгинским в отличии от арабского «хала».

Халу – дядя

Халудин хва или имидин хва – кузин

Халудин руш или имидин руш – кузина

1 лагьай тапшуругъ. КIела ва таржума текст. Прочитайте и переведите текст.

2 лагьай тапшуругъ. Ахъая жуван хизандикай. Расскажи о своей семье.

Ви тIвар гьикI я? (Как тебя зовут?)
Ви шумуд йис я? (Сколько тебе лет?)
Ви хизан чIехи яни тахьайтIа гъвечIи?? (Твоя семья большая или маленькая?)
Ваз стха я тахьайтIа вах авазани? Адан тIвар гьикI я? (У тебя есть брат или сестра? Как его/ее зовут?)
Ви диде-бубадин тIварар гьикI я? (Как зовут твоих родителей?)
Ви дидедини бубадин тIварар гьикI я? (Как зовут твоих бабушку и дедушку?)

Ответ к первому заданию:
Меня зовут Самур. Мне 8 лет. У меня большая семья. Моего брата зовут Ярмет. Ему 10 лет. Мою сестру зовут Жанна. Ей 12 лет. Это мои родители. Моего папу зовут Вагиф. Мою маму — Сабина. Это мои бабушка и дедушка. Моего дедушку зовут Артур. Ему 60 лет. Мою бабушку зовут Айна. Ей 56 лет. А также у меня есть тётя и дядя. Их зовут(их имена) Эльвира и Марат. У них есть дети. Моего кузена зовут Максим. Мою кузину зовут Лиана. Ей 12 лет. Я люблю свою семью.

• Для учеников 1-11 классов и дошкольников
• Бесплатные сертификаты учителям и участникам

1 кас

Деде ! Виридалайни багьа, са куьнивни гекъигиз тежедай гаф. Т!ебиат рекьиз тежедайвал, и гафни гьамиша сагъ я. Дуьньяда халкьарин гьикьван гуьрчег адетрихъ галаз дидедин т!вар алакъалу я. Дидедин лай –лай, дидедин ч!ал,

Гьардаз вичин чка ава

Дагълар гьуьлуьв агуд женни?

Заз сифте чIал чирай, диде

2 кас

КьепIин кIане фена йифер,

Хьана лацу жив хьиз кифер.

Эй балаяр, дидед кефер

Хана, рикIяй акъуд жени?

3- аял
Такурай заз пашмандиз вун,
Нагъв тахьурай ви вилерал.
Азиз диде, гъафилмир зун,
Валай багьад жеч чилерал .

4- аял
Шиир кхьиз вакай, диде,
Чухсагъул за лугьузва ваз.
Гьамиша вун аваз рик!е,
Жуван уьмуьр тухузва за.

Чан зи Диде , и ч/алар за
Икрам ийиз багъишда ваз.
Вун патав хьуй , ал гатфар за
Хъуьт/уьн юкъуз багъишда ваз .

Цава рагъ хьиз хьурай кьилел ,
Ви балайрин вун гьамиша.
Ви лайлаяр ала рик/ел
Къени чаз на алхиша .

Чан Диде, къуй гьар са аял
Ваз яб гуз ч/алал атурай .
И дуьньядал алай бахтар
Диде, ваз Аллагьди гурай .

Зун кесиб яз амукьайт/ан ,
Гумай са фу за ваз гуда .
Манид ч/алар захъ тахьайт/ан ,
За баядар ваз лугьуда .

Вун нефес хьиз багьа я заз
Зи чан ваз къурбанд я Диде.
Ви сивел хъвер багьа я заз ,
Рик/ни ви гьулдан я , Диде .

Гьар сада кьуй дидедин т/вар
Малаикдин хьиз гьуьрметдив .
Гекъиг жедач дидедин кар
Са куьнивни мад адетдин .

Ви пaк,aчух к1aнивили,
Кьaбулaйлa зун къужaхдиз.
Гьaзур я зун,зи рик1 чaнни,
Гуз aнжaх зи дидeдиз.

Акурт1a ви пaшмaнвилeр,
Гьaзур я зун михьиз дидe.
Рик1eлaй фич ви хъсaнвилeр,
Зaхъ aвaй сa aзиз дидe.

Зи шиирриз илгьaм гузвaй,
Нурлу Зуьгьрe гъeд я дидe.
Гьaр инсaндиз к1aнзaвaй ,
Дaим вeрц1и мeд я дидe.

Гьисаб жедач тупlаралди зегьмет ви,
Диде, чна гьич квадардач гьуьрмет ви.
Гьар са кардиз къвезва еке къимет ви,
Азиз диде, вун я чlехи девлет чи.

Сифте вилиз акурдини вун я заз,
Заз тербия гайидини гьахъ рахаз.
Ксун тавур бала алаз гъилерал,
Диде, заз вун сагъ акурай чилерал.

Аллагьди ваз гурай диде виш йисар,
Шад яз фирай диде вири ви йикъар.
Гьич садрани жез тахьурай ви рикl дар,
Ви вилерай фидайбур хьуй шад накъвар.

Диде, ви тарс хуьзва даим рикlе за,
Аферин ваз, туна зун дуьз рекье на.
Азиз диде — ви гьар гаф заз вине я,
Дуьньядилай багьади заз диде я.

Диде… Валай мукьва касни заз авач,
Вун хьиз ширин гьич са инсан зав рахач,
Ви хьиз рикIел зун саданни гьич алач
Гьайиф, гьайиф къе зи Диде кьуьзуь жез…
Адан чlулав, яргъи чlарар рехи жез.

Аял чlавуз вичин чими къужахда
Чун ксуриз хьанай Диде кlвалахда.
За Дидедал гьамишанда дамахда,
Гьайиф, гьайиф къе зи Диде кьуьзуь жез
Адан чlулав, яргъи чlарар рехи жез.

1 кас

«Диде» идалай ширин гаф жедани. Диде авачиз чleхи гьайи аялдинди югъ яни? Бала чlехи авун, адаз тербия гун, адакай ватан кlани, жуван миллет кlани са инсан авун дидедин пара еке зегьмет я. Ам рикlелай алудун дуьз туш. Са бязибуру фикирда: «Дидеди авун вуч авурди я. Вири зи гьунар я» Ихьтин фикирар ийидай инсан жедани? Диде кьуьзуь хьайила, азарлу, зайиф хьайила патав хкввен тийидай бала жедани? Парабуруз диде амачирла и кардин гъавурда ахпа акьада. Гьич садрани дидедин зегьмет квадарна кlандач, адаз еке къимет гана кlанда.

Зегьмет чlугур закай инсан хьун патал,
Чандилай заз багьа я вун, чан диде.
Ксун тийиз лайла ягъай йифера,
Багьа я заз ви куркурдин ван, диде.

Гишин тиртlан, фу нен тийиз жедай зун,
Ваз назвал гуз хъукьван тийиз шедай зун,
Мекьи тиртlан, алукl тийиз парталар,
Перем гъиле кьаз, ви патав къведай зун.

Чубарук хьиз вун шараграл элкъведай,
Гьар патахъай вун суьрсет гваз хкведай.
Тlимил акваз, диде, вуна гайиди,
Чун, аялар, ви жибинра къекъведай.

Къвез алатна вахтар йифен ахвар хьиз,
Гележегди хъвер айизва хиялдиз.
Дидеди хьиз ачухзава ватанди
Вичин чими къужах куьрпе аялдиз.

Зи ватандал пехъи душман атайла,
Буба фенай хура къвазиз душмандин.
Аял вахтар за хиялдиз хкайла –
Кьве бурж гва зав: дидединни ватандин.

Ракъинин нур чкlанвай и дерейриз
Гьар гатфари цуьквер гъизва, гун патал
Рагъ хьиз жумарт рикlер авай дидейриз.
Чунни абруз вафалубур хьун патал.

Йисар фида, анжах экуь къамат ви
Са чlавузни чи рикlелай фидайд туш.
Чун паталди кана уьмуьр, къуват ви.
Чна леке ви намусдал гъидайд туш.

Мени Анам, мени айым, юлдузум,

яшавума нюр шавлалар яягъан!

Шу сёзлени мен азиз анама багъышлагъанман. Дюньядагъы лап арив адам магъа — мени анам. Шолай мени йимик бары да адамлар ойлашадыр. Мени анам арив , гьакъыллы, илиякълы, яхшы, юрекли адам. Мени анам къурдашым, ёлдашым. Не къуллугъум болсада магъа кёмек этер, гьакъыл бере ва тюз ёлгъа салыр. Лап дюньяда мени англайгъан, къыйынлыкъда кёмек этеген ва не болсада гечеген мени анамдыр. Мен анамны кёп сюемен. Бир заманда да ону хатирин къалдырмасман.

Submit to our newsletter to receive exclusive stories delivered to you inbox!

Мари Умняшка

Лучший ответ:

Таня Масян

Ғаилә әсә – иң ҡәҙерле кеше минең өсөн. Мин уны бик яратам. Яратам өсөн түгел икән, ә ябай, ғәҙәти өсөн генә булһа ла, ул миндә бар. Мин бик ғорурланам һәм дорожку үҙ әсәй. Якынрак минең уға беркемде лә юҡ. Әнейемде исемем Татьяна Николаевна. Ул сәнғәт. Яратам мамин улыбку һәм ҙур йәшел күҙҙәре менән, улар сверкают озорные огоньками, задорный көлөү һәм уның ҡулы, хәстәрле, йылы, ҡәҙерле миңә ике ладушки. Минең әсәй бик матур, яҡшы кешеләр менән ладит, барыһы да уны хөрмәт итәләр һәм яраталар. Ул белә журналы, ауыр минутта һәм сорт үҙенең йылы хистәр булғанда, ҡайһы ваҡыт, миңә күңелһеҙ була һәм ҡыҙғаныс. Әсәй заботиться етәксе һ. б. тураһында менән абыйым менән үҙ тыуған дарит беҙгә үҙ игелеклелек, ҡайғырта, наҙ һәм материнской мәхәббәт. Мин бик рәхмәтле әнигә барыһы өсөн дә ул башҡара. Әлбиттә, мин һис тә тырышам, уға ярҙам итергә ни. Мин булышам әнигә кирегә ауыр сумкалар менән аҙыҡ-түлек менән, булышам әрселеү менән беҙҙең йортта. Минең әсәй бик тәмле әҙерләй, һәм мин яратам булышырға был. Беләм, шаҡтай күп файҙалы ваҡытында йыйып алыу пищи. Әсәй мине өйрәтә кәрәкле һәм файҙалы белемгә, улар кәрәк буласаҡ миңә тормошта. Тағы ла мин бик яратам уның менән гулять миңә гел уйын-көлкө. Беҙ йөрәйбөҙ ҡунаҡҡа, кино, күргәҙмәләр үткәрелә, ябай дышим свежим воздухом.=

Вы можете из нескольких рисунков создать анимацию (или целый мультфильм!). Для этого нарисуйте несколько последовательных кадров и нажмите кнопку Просмотр анимации.

Читайте также:

  

• Обычным днем мокрой московской зимы зашла я в исторический музей сочинение

  

• Примеры вежливости из жизни сочинение

  

• Раскрепощение возможность свободно выражать свои мысли и чувства сочинение рассуждение

  

• Сочинение внешность успешного человека

  

• Будьте заняты это самое дешевое лекарство на земле и одно из самых эффективных сочинение

Дуьньядин винел
вичин хайи дидедин ч1ал авачир са халкьни-гьич авайди туш. Дидедин ч1ал – ам
чаз дидедин нек1едихъ галаз, дамарра авай иви хьиз, кьиле авай мефт1 хьиз
бахшнавай багьа зат1 я. Ч1ал- алимри къейдзавайвал, гьар са халкьдин векилдиз
ам садахъ галаз рахун, вичин фикирар ачухдаказ лугьун,яб акалзавай кас дуьз
гъавурда хьатун патал ишлемишзавай сенят, яракь я лагьайт1ани жеда. А патал
алай касдин рахунихъ яб акалайла чаз ада шадвал ийизвай, хажалатзавани адетдин
ихтилат суьгьбет ийизвай чир жезва. Ч1алахъ мад са кьет1енвал ава. Чавай са
кьадар яргъал алай касдал,жуваз вуч лугьуз к1анзават1а,жуван фикир агакьризни
жезва. Лезги ч1ални вичиз хсуси к1ел-кхьин авай ч1аларикай я. Идалай вилик чи
дидед ч1алал, к1ел-кхьин авач лугьудайбурни хьана, амма тарихдин деринар
ахтармишайла къекъевейла, лезги ч1ал, эвелдай къванер, чархарал кхьена, ахпа
вичихъ. Алпан гьукумат хьайила чир жезва. Адалай гуьгъуьнизни, чал яракь гзаф
атай чахпунчийри  чпин ч1алар ишлемишиз хьанайт1ани чи арайра, гьабуру кьабулиз
тунвай алфавитдалди ва дидедин ч1алал кхьей зат1ар,документар чилик акатна
варан-зара хьанвай кхьинар чаз жагъизва, чи баркаллу илимри абур к1елзава.

                Дидедин ч1ал чахъ хайи
йикъалай башламишна, ракъинин ишигъ хьиз, гъетерин нур хьиз, гьар декьикьада чи
жигерар ч1угвазвай гьава хьиз йикъа са шумудра незвай ризкьи ва хъвазвай ядхьиз
агакьзава. Чаз гьар пакамалай няналди, чит балайриз кьеп1инин кьилихъ дидейри
язавай лайлаяр ван жезва, радиодай, телевиденидай, школада, тарсарай,
хуьре-к1вале ва к1валахда-кеспидал ийизвай рахунар ванер къвезва. Ч1ал булахдай
къвезвай гьамгадин яд хьиз, къвердавай михьи жез,къвердавай хци жез чал
агакьзава. Чна дидедин ч1алал к1валахни ийизва, чна адал дамахни. К1валах ам я,
чун жуван ч1алал лезги ч1алал рахаз гьар гьи хьуруьз фейит1ани, масадан ва я маса
ч1алал куьмек галачиз рахазва. Са гафуналди лезги ч1ал – дуьядин амай халкьарин
ч1алар хьиз девлетлуни я, къиметлуни. Гьайиф , са бязи инсанри, дидедин ч1ал ам
гьина герек къвезвайди я лугьуз, кваз такьазвай чи аяларниава. Шегьерда яшамиш
жезвай аялривай, хайи ерийрай хтай вахтара абур, бкгьем дидедин ч1алал рахаз
тежез жезва.

                Хъсан кар я мектебра дидед
ч1алунин тарс амай предметрин арада туна. Ик1 чна чи ч1ал рик1елай алуддач.
Тарсара чи муаллимри чаз чи адетрикай, чи алимрикай, чи хуьрерикай,чи
шаиррикай, суьгьбетар ийизва. Чна чи ч1ал гуьгъуьниз къведайбуруз туна к1анда.
«Хайи ч1ал тийижир инсан еке бахтуникай магьарум я»- лугьузва халкьдин мисалда.
Заз жуван дидедин ч1ал к1ан я ва адал дамахзава.

Жуван хайи ватан,ч1ал рик1елай алудмир,
лезгияр!

Муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение средняя
образовательная школа №1 им. В.Громаковского городского округа «город Дербент»

Сочинение

«Мой взгляд на сохранение родного языка»

Участник конкурса: Муслимова Милена Рауловна

                                           Руководитель МБОУ СОШ №1 :
Исмаилова Н.Р.

                                           Педагог : Османова С. И.

Сочинение.

Мени анам.

Дюньяда лап да арив сёз — ана. Яш башлап «ана» деген сёзню айта. Ананы юреги лап да тюз, лап да тергевлю. Ана юрекде баласына бакъгъан сююв бир заманда да сёнмес.

«Ана» деген сёз, гьар адамны биринчи сёзю мен ойлашагъан кюйде. Дюньяда нече де кёп шиърулар, йырлар, пьесалар, кинолар, мультиклер бар, аналагъа багъышлангъан . Аналаны келпетини гьакъындан айтма тюшсе, кёп сёзлер бар, язылгъан ва айтылгъан. Оланы юреклеринден тайдырып болмас адамлар бир заманда да.

Мени Анам, мени айым, юлдузум,

яшавума нюр шавлалар яягъан!

Шу сёзлени мен азиз анама багъышлагъанман. Дюньядагъы лап арив адам магъа — мени анам. Шолай мени йимик бары да адамлар ойлашадыр. Мени анам арив , гьакъыллы, илиякълы, яхшы, юрекли адам. Мени анам къурдашым, ёлдашым. Не къуллугъум болсада магъа кёмек этер, гьакъыл бере ва тюз ёлгъа салыр. Лап дюньяда мени англайгъан, къыйынлыкъда кёмек этеген ва не болсада гечеген мени анамдыр. Мен анамны кёп сюемен. Бир заманда да ону хатирин къалдырмасман.

Йисар физва уьмуьрдин,
ВацIай яд хьиз, хабарсуз.
Эй, бахтавар жегьилвал,
Тазва на зун куз-хъукъуз.

Акурла махпур хьтин
Шалбуз дагъдин тепеяр,
Яргъаз фида, гана лув,
Зи хиялрин лепеяр.  Читать далее «Шиир «Диде, кIвал ва чуьнгуьр». Шаир Забит Ризванов. Стих на лезгинском языке для детей»

Эгер вуна ханачиртIа,
Жедачир зун пашман, диде!
Бахтсуздаказ зун дуьньядиз
Вучиз гъана, думшан диде?

Са гьафте я, туш им гъибет
Авачиз зун шалвардин мет.
Йифди-югъди къачуз зегьмет,
Чан гуда за гьикьван, диде?  Читать далее «Шиир «Диде». Шаир Хуьруьг Тагьир. Детский стих о маме на лезгинском языке»

«Хквезва дах!» — лагьайла,

Чи надинжвал атIудай.

Диде, чун ви кIуфалай

Алахьнавай хъуьруьн тир,

Булахдилай алахьай

СтIалар хьиз гимишдин,

ЧIалаз муьтIуьгъ тахьайла,

Чинал алай луькIуьн тир.
Читать далее «Шиир. Диде. Алван Шагьэмирова. Стих о маме на лезгинском языке»

Гьардаз вичин чка ава

Дагълар гьуьлуьв агуд жени?

Заз сифте чIал чирай, диде

Вун рикIелай алуд жени?
Читать далее «Шиир. Дидедиз. Мейведдин Жабраилов. Стих о маме на лезгинском языке»

Зи дидеди кварце аваз

Булахдилай яд гъида.

Зани зверна фена, гъил кьаз,

Жуван диде шад ийида.
Читать далее «Шиир. Диде. И. Гьуьсейнов. Стих о маме на лезгинском языке»

Особое место среди многочисленных праздников, отмечаемых в
нашей стране, занимает  День Матери. Это праздник, к которому никто не может
остаться равнодушным, это праздник вечности: из поколения в поколение для
каждого человека мама – самый главный человек жизни. В этот день хочется
сказать слова благодарности всем Мамам, которые дарят детям любовь, добро,
нежность и ласку.

   1 декабря учитель
родного языка Джабарова Радмила Алибековна провела открытое мероприятие на
лезгинском языке «Дидедин югъ» (День Матери). Учащиеся читали стихи и пели
песни на родном языке. В течение мероприятия были показаны различные презентации
и видеоролики, посвященные Дню Матери.
Помещение украшали рисунки учащихся, посвященные мамам. Ребята приготовили
праздничные открытки.

   На мероприятие были приглашены мамы, бабушки
учащихся, которых тепло поздравили с праздником. Также мероприятие посетила заместитель
директора по УВР Шихамирова С.С. После окончания мероприятия для гостей было
устроено чаепитие. 

Диде…

Гьисаб жедач тупlаралди зегьмет ви,
Диде, чна гьич квадардач гьуьрмет ви.
Гьар са кардиз къвезва еке къимет ви,
Азиз диде, вун я чlехи девлет чи.

Сифте вилиз акурдини вун я заз,
Заз тербия гайидини гьахъ рахаз.
Ксун тавур бала алаз гъилерал,
Диде, заз вун сагъ акурай чилерал.

Аллагьди ваз гурай диде виш йисар,
Шад яз фирай диде вири ви йикъар.
Гьич садрани жез тахьурай ви рикl дар,
Ви вилерай фидайбур хьуй шад накъвар.

Диде, ви тарс хуьзва даим рикlе за,
Аферин ваз, туна зун дуьз рекье на.
Азиз диде — ви гьар гаф заз вине я,
Дуьньядилай багьади заз диде я.

Ви веледрин шад мехъерар акуна,
Хтуларни на метlерал ви кьуна.
Акурай заз вун шад диде ширин тир,
Кlанивилиз гьуьлелайни дерин тир.

Заз дуьньядал багьади зи диде я.
Дидед зегьмет заз виридлай вине я.
Диде чан, зун гьа на къалай рекьева,
Вун гьамиша Камалдинан рикlева.

• 4432 просмотра