Зборнік дыктантаў па беларускай мове 9 клас экзамены

вялікая літара

падрыхтоўка да экзамена

Кантэнт-рэдактар

Дыктант «Кантэнт-рэдактар»

«У кантэнта жаночы твар», — кажуць спецыялісты. Сапраўды, кантэнт-рэдагаваннем часцей займаюцца жанчыны, чым мужчыны. Сёння кожная паважаная кампанія мае свой уласны сайт або партал у інтэрнэце. Час, калі напаўненнем карпаратыўных сайтаў займаўся любы жадаючы, прайшоў. Цяпер гэта справа кантэнт-рэдактара — чалавека, у абавязкі якога ўваходзіць тэкставае напаўненне сайта або партала, […]

Адвакат

Дыктант «Адвакат»

Цябе пакрыўдзілі? Што рабіць? Трэба шукаць абаронцаў. Калі крыўда малая, то з ёю ты справішся сам. Можна папрасіць заступіцца за цябе бацькоў, настаўніка, добра вядомых табе суседзяў, родзічаў ці сяброў. Але ж бываюць крыўды вялікія, якія глыбока закранаюць тваю чалавечую годнасць, твае грамадзянскія правы, пагражаюць твайму здароўю і нават жыццю. […]

Навальніцы

Дыктант «Навальніцы»

Ад самага красавіка надвор’е спрыяла людзям. Было багата цяпла, і зямлю паілі спорныя дажджы. I азіміна, і яравое раслі на вачах, і разам з азімінаю, з яравым раслі ў асцярожных, звыклых да ўсяго сэрцах людзей надзеі на лета. Ужо блізка да сенакосу пачалі нядобра лезці навальніцы. Зранку неба было чыстае […]

Груша адцвітае

Дыктант «Груша адцвітае»

Груша цвіла апошні год. Усе галіны яе, усе вялікія расохі, да апошняга пруціка, былі ўсыпаны буйным бела-ружовым цветам. Яна кіпела, млела і раскашавалася ў пчаліным звоне, цягнула да сонца сталыя лапы і распускала ў яго ззянні маленькія, кволыя пальцы новых парасткаў. I была яна такая магутная і свежая, так утрапёна […]

Лясныя сцежкі

Дыктант «Лясныя сцежкі»

Лясныя сцежкі… Яны заўсёды прыемныя і загадкавыя, а часам нават таямнічыя. Не кожнаму паказвае лес дарогу да сваіх патаемных скарбонак. Усё залежыць ад чалавека. Ідзе адзін і нічога асаблівага вакол сябе не заўважае. Дрэвы як дрэвы, трава як трава. А другі, ідучы той жа сцежкай, убачыць куды больш. Толькі трэба […]

Пасля навальніцы

Дыктант «Пасля навальніцы»

Навальніца прагучала і сплыла, абудзіўшы раніцу. Паветра пахла канюшынай, жытам. Прымешваўся водар агурковага цвету, медуніцы і спелага кмену. Поле ажыло, п’ючы дажджавую расу. Неба было чыстае, густое і высокае. Хмары зніклі раптоўна, як і наплылі. I не раз’юшаны і напорысты вецер пагнаў іх у белы свет. Яны апалі тут, над […]

Засуха

Дыктант «Засуха»

Апошні год выдаўся такі, што ні разу не падаў дождж за ўсё лета. Кожны дзень неба заставалася чыстым, ясным. Усходзіла сонца, хутка сушыла расу, што блішчала ранкам, як слёзы, на лісцях расліны. А сухі вецер гуляў над зямлёю, падымаў гарачы пясок, высмоктваў апошнія сокі з зямлі. Лес, поле, луг з […]

Павевы восені

Дыктант «Павевы восені»

Часам познім летам пачынае хмурнець дзень. I гэта не збіраецца на дождж, а незаўважна падплылі павевы восені. Лёгкая плынь ветру заціхне, і дзень зноў зіхаціць сонцам, але ўжо застаецца пячатка летняга адцвітання. У поўнай сіле сваёй цвітуць летнія кветкі, а сэрца чуе, што не так ужо гудзе пчала, і вада […]

Вёска размясцілася на крутым рачным беразе. Хаты ляпі ліся на самым яго версе. Калі глянуць на вёску знізу, з ракі, то выразна вымалёўваліся ў нябеснай яснасці побач з абрысамі дрэў стрэхі з комінамі. Стрэхі ішлі роўненька, адна за адной. Былі яны высокія, у асноўным шыферныя. А вось коміны на кожнай тырчалі розныя. Невядома чаму, але людзі ў вёсцы ко мін на сваёй страсе хацелі бачыць не такім, як у суседа. I добра, што мясцовыя печнікі былі людзі з выдумкай.

Адзін комін вылазіў на страху, шырокі, прысадзісты. Ён быў важны, як і яго гаспадар. Другі вытыркаўся доўгай і тонкай жалезнай трубой. Ён выгляд меў такі, быццам упершыню трапіў на гэты свет і застыў у нямым здзіўленні. У трэцяга над тру бой быў прышлёпнуты шырокі брыль. Хутка коміны зрабіліся візітнай карткай вёскі. Яны ганарыста красаваліся над берагам, узнімаліся над садамі. (137 слоў)

Паводле А. Кажадуба.

Родная мова

Родная мова ўваходзіць у наша жыццё з вуснаў маці. Пры гожае гучанне роднага слова мы пачынаем успрымаць з матчы ных песень, цудоўных беларускіх казак, легендаў, паданняў. 3 роднай мовай мы пакідаем бацькоўскі парог, выпраўляючыся ў далёкія вандраванні. I пачуццё роднай зямлі, якое неяк губля ецца, калі ты жывеш на ёй, асабліва абвастраецца, калі апы нешся дзесьці далёка. Тады ўспамінаецца кожны куток роднай зямлі, яе людзі, асабліва мілагучнай становіцца мова.

Сёння, напэўна, няма пісьменнікаў, якія не выказалі б сваіх адносін да роднай мовы. У шматлікіх радках песняроў падкрэс ліваецца яе значэнне ў жыцці грамадства, багацце і адметнасць, паказваецца сувязь мовы народа, культуры і гістарычнай па мяці.

Мова — душа народа, векавая праца многіх пакаленняў, лю стэрка духоўнага жыцця і творчасці грамадства, наш галоўны і неацэнны скарб. I сёння гонар і абавязак усіх нас — шанаваць родную мову, садзейнічаць яе развіццю і росквіту. (134 словы)

Паводле В. Старычонка.

Гімн мове

Родная мова, такая знаёмая кожнаму з маленства, застаецца самай загадкавай і дзівоснай з’явай. Без мовы не было б чала века, яго дапытлівай думкі, якой было мала зямной прасторы. Яна сягала ў бязмежжа космасу, прагна ўзіралася ў зоркі, спра буючы прачытаць таямніцу ўзнікнення Сусвету.

Пакуль чалавек ствараў мову, яна будавала ягоную душу, вучыла адчуваць і думаць вобразамі.

3 добразычлівымі іншапляменнікамі добра было абменьвац ца таварамі, адначасова і непрыкметна ўзбагачацца новымі сло вамі, перанятымі ад чужынцаў. Плямёны прыстасоўваліся да ўмоў, імкнуліся выжыць і выхаваць нашчадкаў, агарадзіць іх ад чужога ўплыву. Бо дзіця, выхаванае на чужой мове, будзе любіць чужую болын, чым родную.

Самыя мудрыя і памятлівыя людзі племені захоўвалі веды, перадаючы іх з вуснаў у вусны, з пакалення ў пака’ленне. Са звычайных, будзённых слоў, сагрэтых душэўным цяплом, вы свечаных фантазіяй, ствараўся неад’емны скарб народа. Мы ба гатыя нашчадкі, бо маем болып за сорак тамоў сабраных і вы дадзеных твораў беларускага фальклору. (144 словы)

Паводле 3. Дудзюк.

Храмы і Слова

Як вядома, спачатку было Слова. У Слове пульсавала жыццё, і Слова з’яўлялася святлом для людзей.

Пасля словы пачалі складвацца ў сказы, сказы — у рознага кшталту аповеды. I паплыло, забурліла слоўнае мора, усё болып адыходзячы ад сваёй першаасновы.

I тады, думаецца, мудрыя людзі знайшлі варты спосаб за хавання Слова. Яны сталі будаваць цэрквы, дзе можна пачуць справядлівае і гаючае Слова ад Бога. I дзе можна прашаптаць да Бога сваё словамаленне, словапакаянне, словападзяку. Каб не хадзіць поначы, не блукаць у цемры духоўнай, не блудзіць па чужых сцежках, беларусы прагна шукалі сваю дарогу да храма. У часы спрыяння і нягоды, радасці і смутку, богапакланення і бязбожжа яны захоўвалі павагу да Слова, будавалі храмы. У іх, акрамя ўсяго, увасаблялася культура чалавека, яго ду хоўны стан, светапогляд грамадства.

Таму і ззяюць дыяментамі на беларускай зямлі храмы, што ўвасобілі ў сваёй архітэктуры спрадвечныя памкненні белару саў да дасканаласці. (142 словы)

Паводле газеты «Звязда».

Ведаць мову

Цяпер гэта можа гучаць як анекдот, але ў свой час, вельмі даўно, на мінскім шклозаводзе «Пралетарый» была вывешана такая абвестка: «Тут прадаецца шлюбнае шкло». Зразумела, што такую абвестку пісаў не літаратар. Аднак жа ён быў упэў нены, што піша пабеларуску. Чалавеку таму здавалася, што ве даць мову — лёгкая справа. Можна ўзяць слоўнік, паглядзець, як перакладаецца з мовы на мову тое ці іншае слова. I работа зроблена. У слоўніку супраць рускага слова «брак» стаяла адно з азначэннем «шлюб». Вось такім чынам і з’явілася абвестка, у якой паведамлялася, што замест бракаванага прадаецца шлюб нае шкло.

Гэтую далёкую быліцу, якая стала анекдотам, я прыгадаў нездарма. На жаль, і ў наш час трапляюцца людзі, якія лічаць, што ведаць мову — нескладаная рэч. Але гэта не так. Ведаць мову — гэта ведаць законы яе будавання. Ведаць мову — гэта ў першую чаргу ведаць, як гаворыць народ. (137 слоў)

Паводле Я. Скрыгана.

Мова часу Скарыны

Адным са стваральнікаў беларускай рэдакцыі царкоўнасла вянскай мовы з’яўляецца першадрукар і асветнік Францыск Скарына.

У эпоху Адраджэння ў Вялікім Княстве Літоўскім выкары стоўвалася некалькі моў. Паколькі літоўцы складалі нязначную частку насельніцтва дзяржавы і не мелі сваёй пісьменнасці, то дзяржаўнай мовай стала беларуская мова. На ёй пісаліся канцы лярскія і судовыя дакументы, зводы законаў, ствараліся арыгі нальныя творы, летапісы, хронікі, гістарычныя запіскі.

Старажытная беларуская мова значна адрознівалася ад той, якой мы карыстаемся ў цяперашні час. Яна была болып усклад ненай. Але яна адрознівалася і ад мовы, на якой напісаны такія вядомыя творы эпохі Кіеўскай Русі, як «Слова пра паход Ігара» і «Руская праўда».

Беларуская мова ў час Скарыны перажывае стадыю свайго станаўлення. Яна яшчэ захоўвае шмат устарэлых старажыт нарускіх рыс, але адначасова ў яе пранікае ўсё болып рыс на роднай гутарковай мовы. (127 слоў)

Паводле У. Свяжынскага.

Ефрасіння Полацкая

3 мінулых стагоддзяў дайшлі да нас імёны выдатных дзеячаў беларускай культуры. Сярод іх асобае месца займае імя Ефра сінні ГІолацкай. Аб унучцы славутага князя Усяслава Чара дзея, выдатнай асветніцы, расказваецца ў «Жыцці Ефрасінні Полацкай ».

Са старонак твора паўстае велічная постаць Ефрасінні Полац кай. Яна сама пісала арыгінальныя творы і, на думку некато рых даследчыкаў, удзельнічала ў стварэнні Полацкага летапісу. Паблізу Полацка Ефрасіння заснавала мужчынскі і жаночы манастыры, дзе былі арганізаваны школы і майстэрні па пера пісванні кніг.

Асветніца нястомна збірала вакол сябе таленавітых людзей, з’яўлялася адной з першых нашых мецэнатак. Па яе заказе дой лід Іван пабудаваў сусветна вядомы Спасаўскі сабор, распісаны ўнікальнымі фрэскамі. 3 імем асветніцы звязана і стварэнне майстрамювелірам Лазарам Богшам славутага крыжа — шэ дэўра старажытнабеларускага ювелірнага мастацтва.

Ефрасіння Полацкая пражыла жыццё, асветленае высакарод най ідэяй служэння народу. Яна стала адной з першых жанчын на ўсходніх землях, якая была прылічана да святых, нябеснаю заступніцаю ўсёй беларускай зямлі. (143 словы)

Паводле В. Старычонка.

Жыццё Ефрасінні Полацкай

У канцы дванаццатага — пачатку трынаццатага стагоддзя было напісана на царкоўнаславянскай мове «ЖыццёЁфрасінні Полацкай». Галоўная гераіня паказана асветніцай, якая з мала дых гадоў выявіла любоў да ведаў, бачыла сваё прызванне ў тым, каб служыць умацаванню хрысціянства ў Полацкай зямлі.

Ефрасіння Полацкая была ўнучкай князя Усяслава Чара дзея. Яшчэ зусім юнай пакінула свецкае жыццё і пайшла ў ма настыр. Яна сама перапісвала кнігі, клапацілася пра будаў ніцтва ў Полацку новых храмаў і манастыроў. Паступова, але ўпэўнена яна здзяйсняла свае планы і задумы. Падзвіжніцкая дзейнасць Ефрасінні спрыяла развіццю асветы, культуры і мас тацтва ў Полацкай зямлі. 3 імем асветніцы звязана будаўніцтва дзвюх цэркваў у Полацку, заснаванне манастыра, стварэнне вы датнага помніка прыкладнога мастацтва Старажытнай Русі — славутага крыжа Лазара Богшы.

Пад канец жыцця асветніца падарожнічала ў Святую зямлю, памерла ў Іерусаліме.

У жыцці Ефрасінні адчуваецца ўнутраная напружанасць, высокая духоўная апантанасць падзвіжніка, які глыбока ве рыць у сваю высокую місію на зямлі. (144 словы)

Паводле В. Чамярыцкага.

Эпоха Францыска Скарыны

Час сам выбірае і заклікае тых, каму будзе наканавана стаць яго выразнікам і сведкам праз напластаванні вякоў. Час сам назначае сувязных вякоў і пакаленняў, захавальнікаў вечнас ці і законаў вечнасці. Толькі час, як суддзя людскіх спраў, сам вызначае вартасць абраных і закліканых ім.

Час, у якім Францыску Скарыну наканавана было нарадзіц ца, жыць і служыць Богу і людзям, названы эпохай Адраджэння, або Рэнесансам. Эпоха Адраджэння — гэта эпоха станаўлення ў Еўропе духоўнай культуры новага часу. У эпоху Адраджэння Калумб адкрыў Амерыку, Магелан здзейсніў першае кругасвет нае падарожжа. Рэнесансавая эпоха нарадзіла такіх тытанаў, як Рабле, Сервантэс, Шэкспір, Рафаэль і іншых. Выразнікамі яе сталі прадстаўнікі новай інтэлігенцыі, перадавыя грамадскія і палітычныя дзеячы.

Эпоха адрадзіла забароненую ў сярэднія вякі антычную спад чыну, якая ў спалучэнні з хрысціянскім гуманізмам стварыла якасна новую культуру, што стала зыходнай базай для нацыя нальных культур многіх еўрапейскіх народаў. (137 слоў)

Паводле В. Верціхоўскай.

Постаці далёкай мінуўшчыны

3 пажаўцелых старонак летапісаў паўстаюць перад намі ве лічныя постаці сыноў і дачок беларускага народа, якія пакінулі значны след у гісторыі і культуры. Сваімі справамі ўслаўлялі яны наш родны край. Гэта былі дзяржаўныя і культурныя дзея чы Беларусі: Усяслаў Чарадзей, Ефрасіння Полацкая і шмат іншых выдатных асоб. Аб іхнім жыцці і справах на карысць Бацькаўшчыне мы даведваемся са старонак летапісаў.

У сярэдзіне адзінаццатага стагоддзя ў Полацку княжыў Уся слаў Чарадзей. Менавіта пры ім беларуская дзяржава зазнала найвышэйшы росквіт і ўздым.

Гордай пераемніцай добрых спраў і ўчынкаў сваіх папярэдні каў была ўнучка Усяслава Чарадзея, славутая асветніца Ефра сіння Полацкая. Па яе заказе дойлід Іван пабудаваў сусветна вядомую царкву Спаса ў Полацку, а ювелір Лазар Богша зрабіў славуты крыж — шэдэўр старажытнабеларускага мастацтва.

Можна прыгадаць сотні і тысячы імёнаў тых, хто зберагаў і ўзбагачаў нашу спадчыну. Мы павінны помніць пра гэтыя сла вутыя імёны, бо яны наша сучаснасць і будучыня. (144 словы)

Паводле В. Старычонка.

Спадчына Скарыны

У гісторыі ўсходнеславянскіх культур Францыск Скарына — з’ява ўнікальная. Выхаванец еўрапейскіх універсітэтаў, бліс кучы знаўца ўсёй сумы тагачасных ведаў, ён застаўся верны свайму народу, верны славянству.

Пра гістарычных асоб мы мяркуем па тых справах, якія яны здзейснілі, па той спадчыне, якую пакінулі сваім нашчадкам. У гэтым сэнсе Францыск Скарына — найярчэйшы прыклад не толькі сярод славянскіх народаў, але і ўсёй Еўропы, усяго све ту. Францыск Скарына лічыў кнігу сродкам узвышэння чала вечай асобы, яе духоўнага ўзбагачэння. 3 дапамогай прадмоў, тлумачэнняў тэксту старадаўніх помнікаў ён імкнуўся зрабіць свае выданні менавіта такімі.

Скарына, відаць, добра разумеў, што задуманая ім справа не прынясе яму матэрыяльных выгод. Усё яго жыццё, уся яго дзейнасць пераконваюць у тым, што гэта было гуманістычнае, асветніцкае імкненне чалавека бескарысліва паслужыць свайму народу.

Усяго каля чатырохсот экзэмпляраў кніг Скарыны захавалі ся да сённяшняга дня. Гэтыя кнігі — жывая памяць беларускага народа, яго слава, яго гонар. (140 слоў)

Паводле Ю. Лабынцава.

Мікола Гусоўскі

Сярод плеяды слаўных і несмяротных імёнаў эпохі Адраджэння адно з пачэсных месцаў даследчыкі аддаюць Міколу Гусоўскаму — беларускаму паэтугуманісту і асветніку.

Абагульніўшы перадавыя на той час погляды, Гусоўскі стаў адным з выразнікаў сваёй эпохі. Даследчыкі яго творчасці засведчылі, што аўтар «Песні пра зубра» заклікаў да яднання і дружбы розныя народы еўрапейскага кантынента.

Паэма «Песня пра зубра» з’яўляецца выдатным малюнкам нашай гераічнай Бацькаўшчыны. Пейзажы і замалёўкі з на туры, аформленыя пры дапамозе неверагодна маляўнічых фар баў, перадаюць нацыянальны характар беларусаў, нашу вобраз насць, каларыт.

Ці не самым першым у нашай нацыянальнай культуры і лі таратуры Мікола Гусоўскі паставіў і развіў праблему захавання прыроднага наваколля, выкарыстання і памнажэння багаццяў зямліматухны. Ён бачыў прыроду агульнанародным набыткам, вытокам здароўя, радасці і выхавання патрыятычных пачуццяў і маральных паводзін.

У справе выхавання людзей і ўмацавання дзяржавы наш зям ляк найперш аддаваў перавагу мастацтву і навуцы.

Паэт сцвярджаў непарушнасць прынцыпаў раннехрысціян скай маралі, ідэалаў тагачаснай народнай этыкі. (145 слоў)

Паводле А. Мяснікова.

Нашчадак старадаўняга роду

Род князёў Сапегаў быў у Беларусі адным з самых старажыт ных. Але найболып праславіў яго Леў Сапега, які нарадзіўся ў вёсцы Астроўна, што недалёка ад горада Бешанковічы на Віцебшчыне.

Калі хлопчыку споўнілася шэсць гадоў, бацькі завезлі яго ў Нясвіж. Тады там была найлепшая ў Беларусі школа, адкры тая князямі Радзівіламі. Якраз тым часам вучоны і асветнік Сымон Будны выпусціў у Нясвіжскай друкарні беларускія кні гі. Па адной з іх Сапега вучыўся чытаць.

У Нясвіжскім замку, дзе жыў хлопчык, працавала шмат за прошаных Радзівіламі вучоных, вядомых па ўсёй Еўропе. Тут яны пісалі свае творы, выкладалі ў школе, клапаціліся пра ба гацце Радзівілаўскай бібліятэкі. Гэтыя людзі ведалі старажыт ныя і сучасныя мовы. Беручы з іх прыклад, Леў Сапега ўжо ў дзяцінстве, апрача беларускай мовы, ведаў лацінскую, грэча скую, нямецкую, польскую. Ледзь не кожны дзень здольны да навукі хлопчык праводзіў у бібліятэцы. Ён чытаў старадаўнія рукапісы, друкаваныя кнігі і хутка назапашваў веды. (145 слоў)

Паводле У. Арлова.

Нашчадак старадаўняга роду

Род князёў Сапегаў быў у Беларусі адным з самых старажыт ных. Але найболып праславіў яго Леў Сапега, які нарадзіўся ў вёсцы Астроўна, што недалёка ад горада Бешанковічы на Віцебшчыне.

Калі хлопчыку споўнілася шэсць гадоў, бацькі завезлі яго ў Нясвіж. Тады там была найлепшая ў Беларусі школа, адкры тая князямі Радзівіламі. Якраз тым часам вучоны і асветнік Сымон Будны выпусціў у Нясвіжскай друкарні беларускія кні гі. Па адной з іх Сапега вучыўся чытаць.

У Нясвіжскім замку, дзе жыў хлопчык, працавала шмат за прошаных Радзівіламі вучоных, вядомых па ўсёй Еўропе. Тут яны пісалі свае творы, выкладалі ў школе, клапаціліся пра ба гацце Радзівілаўскай бібліятэкі. Гэтыя людзі ведалі старажыт ныя і сучасныя мовы. Беручы з іх прыклад, Леў Сапега ўжо ў дзяцінстве, апрача беларускай мовы, ведаў лацінскую, грэча скую, нямецкую, польскую. Ледзь не кожны дзень здольны да навукі хлопчык праводзіў у бібліятэцы. Ён чытаў старадаўнія рукапісы, друкаваныя кнігі і хутка назапашваў веды. (145 слоў)

Паводле У. Арлова.

Максім Багдановіч

Як няпроста было Багдановічу стаць беларускім паэтам! Па чаць хаця б з таго, што сваёй мове ён павінен быў вучыцца, як чужой. Напачатку ён проста не ведаў яе! Не ведаў яе жывых гаворак. Упершыню на радзіму ён прыехаў у дваццаць год. Дваццаць год — гэта многа толькі для Багдановіча, бо ён ужо вядомы беларускі паэт.

Вялікае відаць на адлегласці, і Багдановіч сваім прыкладам бліскуча пацвердзіў гэта. Усё яго жыццё — гэта подзвіг. Напо рыстае, роўнае, але кароткатэрміновае гарэнне адной страсці. Вось чаму яго жыццё нагадвае нам успышку метэора. Вось чаму мы часта і гаворым пра яго менавіта так. Тое, што мы завём по дзвігам, для яго натуральная манера мысліць і жыць. I, вядома, тварыць. Паняцце подзвігу ўключае ў сябе нешта такое, што, аддаючы належнае чалавеку, тым часам як бы робіць звышна туральнай для яго самога ягоную дзейнасць. Подзвіг? Багдано віч не адчуваў усяго гэтага. (139 слоў)

Паводле М. Стральцова.

Гаючая крыніца

Максім Багдановіч стаіць у роднай літаратуры, на нашай беларускай зямлі моцна і трывала. Яго не ссунеш з дарогі. Яго не абмінеш абыякава. Каля яго не пройдзеш напышліва і па гардліва. Хочаш ці не, а мусіш азірацца на яго вопыт, на яго прасторавы паэтычны край.

Перачытваеш яго «Вянок» і бачыш, як там усё арганічна. Гэта не проста зборнік выпадковых вершаў, а сюжэтная кам пазіцыя думкі, музыкі, пачуцця.

Ён, гэты юнак, шчыра верыў, што беларуская паэзія, каб стаць вядомай у свеце, не павінна саромецца свайго нацыяналь нага выгляду. Ён марыў вывесці ў людзі нашу паэзію. Менавіта беларускую песню, якая б змагла ўзбагаціць паэзію свету сваімі формамі, думкамі, сваім адцетным успрыняццем жыцця.

Мы павінны павучыцца ў паэта любіць сваю Радзіму. Ён, сур’ёз на хворы чалавек, знаходзячыся далёка ад свайго роднага краю, шчыра верыў, што толькі родная зямля мае тую гаючую крыніцу з жывою вадою, якая вылечвае любую хваробу. (143 словы)

Паводле Я. Сіпакова.

  • 695-25-25
    МТС, A1, life:)
  • Закажите звонок или напишите нам
  • Электронные подарочные сертификаты OZ
  • Оплата
  • Доставка
  • Помощь
  • Бонусная программа
  • Войти

  • Корзина

Все товары

  • Сувениры, галантерея
      • Антистрессы

      • Наклейки

      • Значки

      • Пины

      • Брелоки

      • Копилки

      • Магниты

      • Скретч-карты

      • Носочки

      • ШопперыНовинки

      • Обложки для документов

      • Кошельки, монетницы, зажимы для денег

      • Фликеры

      • Зонты

      • Сумки

      • Городские рюкзаки

      • Открытки

      • Подарочная упаковка

      • Свечи, украшения для торта

      • Ёлочные игрушки

      • Гирлянды

      • Ёлки

  • Косметика, парфюмерия
      • Косметика для глаз

      • Косметика для лица

      • Косметика для губ

      • Кисти для макияжа

      • Маски

      • Кремы

      • Средства для умывания

      • Сыворотки, масла, эссенции

      • Тоники и лосьоны

      • Гели для душа

      • Кремы, лосьоны

      • Шампуни

      • Кондиционеры, бальзамы

      • Маски

      • Окрашивание волос

      • Женская парфюмерия

      • Мужская парфюмерия

      • Мыло

      • Средства личной гигиены

      • Уход за полостью рта

  • Книги
      • Зарубежная современная литература

      • Зарубежная классическая литература

      • Русская современная литература

      • Русская классическая литература

      • Фантастика, фэнтези

      • Детектив

      • Любовный роман

      • Белорусская литература

      • Научная и специальная литература

      • Научно-популярная литература

      • Домашний мир, кулинария

      • Религия, мистика, эзотерика

      • Путеводители. Карты. ПДД

      • Иностранные языки

      • Творчество, саморазвитие

      • ИТ-литература

      • Красота, спорт, питание

      • Художественная литература

      • Развивающая литература

      • Досуг, творчество

      • Энциклопедии

      • Интерактивные, игровые книги

      • Книги для родителей

      • Саморазвитие, карьера

      • Менеджмент, управление

      • Маркетинг, реклама

      • Истории успеха

      • Предпринимательство

      • Пособия «Аверсэв»

      • Подготовка к экзаменам и ЦТ

      • Рабочие тетради для школьников

      • Календарно-тематическое планирование

      • Английский

      • Французский

      • Немецкий

  • Дом, сад, зоотовары
      • Средства для мытья посуды

      • Средства для стирки

      • Средства для ванной, туалета

      • Хранение вещей

      • Уход за одеждой и обувью

      • Кошки

      • Собаки

      • Домики, коврики

      • Термокружки

      • Кухонные принадлежности

      • Инструменты для готовки

      • Фильтры для воды

      • Контейнеры для еды

      • Сковороды

      • Кастрюли

      • Тарелки

      • Стаканы, бокалы

      • Чайники, заварники

      • Формы для выпечки

      • Кондитерские принадлежности

      • Кашпо, горшки

      • Подсвечники, свечи

      • Парфюмерия для домаНовинки

      • Статуэтки, декор

      • Часы

      • Подушки

      • Постельное белье

  • Развлечения, творчество
      • Развлекательные

      • Детские

      • Карточные

      • Логические

      • Приключения

      • Экономические

      • Классические

      • Картины по номерам

      • Алмазная мозаика

      • Вышивка нитью, бисером

      • 3D-моделирование

      • Гравюры

      • Наборы для опытов

      • Мыловарение

      • Наборы для лепки

      • Шитье игрушек

      • Скрапбукинг, декупаж, декор

      • Материалы для лепки

      • Бумага для творчества

      • Инструменты

      • Каллиграфия, леттеринг

      • Пряжа, спицы, крючки

      • Раскраски-антистресс

      • Творческие блокноты

      • Рукоделие, handmade-творчество

      • Книги по рисованию

      • Творчество с детьми

      • Карандаши

      • Краски

      • Кисти

      • Альбомы

      • Скетчбуки

      • Холсты

      • Маркеры

  • Детям и мамам
      • Кубики

      • Шнуровки

      • Сортеры

      • Магнитные доски

      • Бизиборды

      • Рамки-вкладыши

      • Книги для родителей

      • Игрушки для песочницыНовинки

      • Игровые наборы

      • Куклы, аксессуары

      • Кукольный театр

      • Машинки, техника

      • Мягкие игрушки

      • Для самых маленьких

      • Музыкальные игрушки

      • Игрушки для купания

      • Фигурки животных, персонажи

      • Игрушечное оружиеНовинки

      • LEGO

      • Уход за полостью рта

      • Гигиена малыша

      • Товары для кормления

      • Безопасность малыша

      • Подгузники

      • Слинги, рюкзаки-кенгуру

      • Игрушки на кроватку, коляску

      • Ночники

      • Корзины для игрушек

      • Игровые палатки, домики

  • Продукты, деликатесы
      • Шоколад

      • Конфеты

      • Печенье

      • Пирожные, зефир

      • Мёд, вареньеНовинки

      • Мармелад, пастила

      • Гречишный шоколад

      • Консервированная продукция

      • Каши, крупы

      • Орехи, семена, сухофрукты

      • Соусы, заправки

      • Растительные масла

      • Ореховые пасты, урбечи

      • Хлебцы

      • Сиропы, топпинги

      • Сахарозаменители

      • Мука, мучные смеси

      • Гранола

      • ЧайНовинки

      • КофеНовинки

      • Какао, горячий шоколад

      • Фиточай

      • Матча

      • Гречишный чай

      • Капсульный кофе

      • Газированные напитки

      • Холодный чай, комбучаНовинки

      • Безалкогольное вино

  • Техника, электроника
      • Электрические зубные щетки

      • Стайлеры, плойки, выпрямители

      • Фены

      • Напольные весы

      • Машинки для стрижки волос

      • Эпиляторы, женские электробритвы

      • Маникюрные и педикюрные наборы

      • Автомобильные зарядные устройства

      • Пуско-зарядные устройства

      • Наушники и гарнитуры

      • Носители информации

      • Наручные гаджеты

      • Портативные зарядные устройства

      • Защитные стекла

      • Кабели, адаптеры, разветвители

      • Чехлы для телефонов, попсокеты

      • Мыши и клавиатурыНовинки

      • Колонки, акустические системы

      • Микрофоны

      • Электрочайники, термопоты

      • Кухонные весы

      • Блендеры

      • Кофеварки

      • Кофемолки

      • Тостеры

      • Утюги, отпариватели

      • Увлажнители, очистители воздуха

  • Канцтовары, учёба
      • Тетради

      • Дневники, расписания

      • Блокноты, ежедневники

      • Альбомы для рисования

      • Цветная бумага

      • Стикеры, бумага для заметок

      • Ручки

      • Карандаши

      • Краски

      • Кисти

      • Маркеры

      • Фломастеры

      • Пеналы

      • Скрепки, зажимы, кнопки

      • Ластики

      • Линейки, транспортиры

      • Обложки

      • Клей

      • Пособия «Аверсэв»

      • Экзамены и ЦТ. Подготовка

      • Школьникам

      • Студентам

      • Учителям

      • Саморазвитие. Деловое общение

      • Маркетинг, реклама

      • Истории успеха

      • Менеджмент, управление

  • Туризм, отдых, спорт
      • Бутылки для воды

      • Дорожные, спортивные сумки

      • Печи, костровое оборудование

      • Палатки, тенты

      • Походные столы, стулья

      • Термосы

      • Туристические рюкзаки

      • Походные аксессуары

      • Подушки туристические

      • Спальные мешки

      • Сидушки

      • Плавание

      • Мячи

      • Бадминтон

      • Теннис

      • Коньки

      • Бокс, боевые искусства

      • Скейтборды, круизеры

      • Скандинавская ходьба, треккинг

      • Валики, массажные ролики

      • Гантели

      • Диски, ролики для пресса

      • Коврики для йоги, чехлы

      • Скакалки

      • Утяжелители

      • Эспандеры

      • Протеин

      • Автоаксессуары

      • Автохимия, автокосметика

      • Масла и технические жидкости

      • Автомобильные зарядные устройства

      • Алкотестеры

      • Пуско-зарядные устройства

      • Автовентиляторы

      • Аксессуары

      • Запчасти

  • Здоровье, медтехника
      • Аксессуары для медтехники

      • Глюкометры

      • Ингаляторы

      • Ирригаторы

      • Термометры

      • Тонометры

      • Растворы для контактных линз

      • Товары для беременных и кормящих

      • Пустышки, аксессуары

      • Грелки, обогреватели для пеленальных столиков

      • Детская гигиена

      • Электрические зубные щетки

      • Зубные пасты, ополаскиватели

      • Зубные щетки

      • Зубные нити, межзубные щетки

      • Прокладки

      • Тампоны

      • Влажные салфетки

      • Ватные диски

      • Антибактериальные гели, кремы

  • OZ

  • Книги

  • Учебная литература

  • Зборнiк матэрыялаў для выпускнога экзамену па вучэбным прадмеце «Беларуская мова», II ступень. Тэксты дыктантаў

Зборнiк матэрыялаў для выпускнога экзамену па вучэбным прадмеце «Беларуская мова», II ступень. Тэксты дыктантаў


№ 10262994

Зборнiк матэрыялаў для выпускнога экзамену па вучэбным прадмеце "Беларуская мова", II ступень. Тэксты дыктантаў — фото, картинка



Добавить В избранное
В избранном

Зборнік змяшчае тэксты дыктантаў для устаноў агульнай сярэдняй адукацыі. Асобныя тэксты зборніка будуць прапанаваны на пісьмовых экзаменах па беларускай мове за перыяд навучання і выхавання на II ступені агульнай сярэдняй адукацыі, а таксама дапамогуць настаўнікам у арганізацыі кантролю ведаў навучэнцаў на працягу вучэбнага года.

Название в оригинале Сборник материалов для выпускного экзамена по учебному предмету «Белорусский язык», II ступень. Тексты диктантов
Все товары Подготовка к выпускным экзаменам
Серия Экзамены
Издательство Аверсэв
Год издания 2022
Страниц 224
Переплет Мягкая обложка
Назначение Учителям
Класс 9
Вид издания Сборник диктантов, изложений
Издание Шестое издание
Формат 60х84/16 (145х200 мм, стандартный)
ISBN 978-985-19-6158-6
Вес 140 г
Возрастные ограничения 16+
Изготовитель ОДО «Аверсэв». РБ, г. Минск, ул. Олешева, д. 1, офис 309
Доставка Самовывоз — бесплатно.
Курьером по Минску — 7,00 руб., бесплатно при заказе от 80,00 руб.
Срок доставки устанавливается после оформления заказа.

Подробнее о видах доставки, доступных в вашем населенном пункте,
 — в разделе «Виды доставки».
Все параметры

Дыктанты

(экзаменацыйныя тэксты)

Хлеб(соль)

Была хлодная
поз
няя восень. Вецр
студ
іў рукі але Гане Мавееўне
(не)льга было схаваць іх у кішні
яна трымала хлеб
(соль).

Жанчына ўспамнала
як тры
аць гадоў наза(т,д)
тут сустракалі салдат што выб
лі ворага
(с,з)
гара
ка. Маленькая Аня хвалюючыся несла на руніку
(т,ц)ёмны
хлеб. Калі дз
ўчынка датупала да танка усё чаму яе вучылі жанчыны вылцела
(с,з)
галавы. Яна бач
ла перад сабо(ю,й)
ласкавыя як у ба
ькі вочы і шрам ля скроні пакоўніка.
Асцярожна ўзяўшы хлеб па
коўнік
дакрану
(л,ў)ся
да яго патр
сканымі губамі. Падня(л,ў)
малую як пушынку тройчы пацалава
(л,ў)
паставі
(л,ў)
на танк.

Цяпер Ганна Мавееўна
ішла да г
нерала ля скроні якога быў рубец. Гнерал
б
ражліва ўзя(л,ў)
(с,з)
рук жанчыны хлеб
(соль) пачціва
п
цалава(л,ў)
зала
істы як сонца
бохан.


Д
якуй вам людзі за тое што вырошчваеце
хлеб сказа
(л,ў)
г
нерал.

Ці пазнаў ён у
жанчыне з орд
нам на жакец
худую дзяўчынку якая каліс
ці
па
несла яму хлеб(соль)?
Хлеб вырас на з
млі вызвалеай
ад вораг
(у,а).

Сле(д,т)
на з
млі

Пад словамі сле(д,т)
на з
млі мы разумеем (не)абітак
босай нагі на мокрым п
ску а нейкія ўчынкі
справы чалавека па якіх яго маглі
(б)
помніць. Існуе
(ж) мудрае выказване
што чалавек пражыў жы
ё (не)дарэмна
калі пабудаваў дом пасадзіў др
ва
выг
даваў сына. Ячэ
чалавек павінен пакінуць сваім на
чадкам
цудо
ны свет у якім яны маглі(б)
ж
ць і гадаваць сваіх дзцей.

Усё жвое
імкне
….а да сонца. Цягнуа
да сон
ца лісты кветкі дрвы. (Без,бяз)
сонца
(не,ня)могуць існаваць (не,ні)
жывёлы
(не,ні)
птушкі
(не,ні)
людзі. Жы
ё на змлі (на)огул
(не)магчыма без сонца.
Чалавек
(ж,жа)
нара
аецца (не)толькі
для таго каб ес
ці і піць. Для яго імкнее
да сон
ца  гэта імкнее да
сваёй мэты жада
е яе здейсніць.

Зорка ці метрыт
(с,з)гараючы
пак
даюць за сабо(ю,й)
сле
(д,т). I чалавек (не)павінен
б
сследна знікнуць
(с,з)
З
млі. Які сле(т,д)
пакіне пасля сябе сён
яшні млады
чалавек залежыць ад яго с
мога.

Каршун і шчупак

Каршун (па)вольна
кружыў па(над) воз…рам ра…кінуўшы крыл…ы. В…лікі зубасты шчупак стаяў у вад…е (не)рухома
нібы затоплен…ае палена па…пільноўваючы верх…водак і плотак.
Убачыўшы
яго каршун як страла паляцеў
(у)ніз
і к
нуўся на рыбіну.

Вострыя кпцюры
ўчапіліс
ў шырокую цёмную спіну шчупака. Моцна трмаючы
здабычу каршун ірвану
ся (ў)гору.
Але шчупак быў для яго зана
та влікі
і ця
кі. Узняца з
ім у паветра каршун
(не)змог
а выц
гнуць доўгія і крывыя кпцюры
(с,з)
цела рыбы
(не)здолеў.

Шчупак разявіў пашчу
з вострымі як у пілы зубамі. Ён шалёна біў хв
стом
і кідаўся
(у,ва)ўсе
бакі зал
ваючы каршуна вадою. Рыба цгнула
птушку ў ваду а птушка рыбу
ў
паветра. Хто каго?

Крылы зняможанага
каршуна намоклі а дужы шчупак усё ц
гнуў
і ц
гнуў яго пад ваду пакуль гладь
(не)самкнулася над птушкай (на)заўсёды.
Драпежнік загубіў драпежніка.

Мураш…

Мураш…  самыя ўпартыя
праца…нікі лес(а,у). Яны вельмі чуйныя да надвор…я. Калі мураш… бе…перапын…а м…тусяцца
на сцяж…нцы бойка цягнуць розныя будаўнічыя мат…рыялы то добрае надвор…е я…чэ
пастаіць.
Бгуць у мурашнік без грузу чакай даждж(у,а)
ці навальніцы.

Руды
лясны
мурашкі жвуць
калоніяй у якой ёсць сва
(і,е)
законы. Рабочы
мурашы будуюць жтло
здабываюць еж
у ахоўваюць сваю трыторыю.
(Ц,Т)ягнуць працаўнікі на сваіх спінах нава
тое што
(ў)двая большае за іх саміх вусенў
жуч
коў. Жхары аднаго влікага
мурашнік
(у,а)
за д
ень зядаюць каля кілаграма
шкодных нас
комых лічнак.

Жтло
мурашоў толькі
(з)вонку здаеа
звычайнай горкай. У мурашнік
(у,е)
ёсць хады якія зачыняю
а ў навальніцу. Ад іх
адыходзяць вуліцы з
(двух)баковым
рухам. Мураш
ствараюць сапраўдны….
гарады на гл
біні да двух метраў пад змлёй.

Агароданы
мурашнік све
чыць пра тое што чалавек клапоціа
каб ніякі звер
(не)пакрыўдзіў маленкіх
л
сных рупліцаў.
Там дзе селя
а мурашы дрвы (не)хварэюць.
Чатыры мурашнікі аздараўляю
ь цлы
г
ктар лес(а,у).

Авторы: , Л. Н. Гамезо, И. М. Саматыя, С. И. Фацеева, С. М. Якуба.

Над созданием «ГДЗ по белорусскому языку за 5-9 класс, материалы для подготовки к экзамену (Аверсэв) Булаукина» трудились лучшие педагоги страны. Они придерживались двух методик обучения современной и традиционной, чтобы в результате у них получилось качественное пособие, к которому смогут обратиться не только школьники с любым уровнем подготовки, но и другие пользователи.

Белорусский язык в средней школе

На занятиях и дома учащиеся будут выполнять различные задания, начиная с самых элементарных упражнений и заканчивая номерами со звездочками, а также отвечать на вопросы из учебника, чтобы вникнуть во все тонкости следующих тем:

  1. Правописание глухих и звонких согласных.
  2. Простые предложения.
  3. Гласные в приставках.
  4. Прилагательные.
  5. Союзы.
  6. Окончания глаголов.

Если ребята хотят хорошо подготовиться к предстоящим выпускным экзаменам, то им необходимо вспомнить все правила и орфограммы, изученные ранее. У отличников, конечно же, с этим не возникнет проблем, а вот остальным подросткам придется непросто. Чтобы учащиеся среднего звена не потратили все свои силы на обнаружение и восполнение пробелов, им необходимо вооружиться методическим пособием издательства «Аверсэв». В нем они найдут множество полезных сведений, благодаря которым им удастся успешно освоить курс белорусского языка.

ГДЗ по белорусскому языку за 5-9 класс, материалы для подготовки к экзамену Булаукина для всех

Этот справочник с верными ответами и выполненными домашними заданиями пригодится не только школьникам, но еще их родителям, опытным и начинающим преподавателям, студентам педагогических вузов, методистам, репетиторам.

К примеру, учителя найдут в сборнике ту информацию, благодаря которой им удастся составить тесты и сэкономить время на проверке тетрадей учеников. Родители подростков с помощью онлайн-справочника вспомнят все то, что когда-то сами проходили в школе, и помогут ребятам разобраться в трудных темах.

Для чего нужен решебник

Школьники все чаще стали обращаться за помощью к «ГДЗ по белорусскому языку за 5-9 класс, материалы для подготовки к экзамену (Аверсэв) С. И. Фацеева, С. М. Якуба, И. В. Булаукина, И. М. Саматыя, Л. Гамезо». Ведь не все ребята могут справиться с трудностями, возникающими на пути к получению знаний и желаемых оценок. Некоторым пособие поможет найти ответы на интересующие их вопросы. Другие благодаря ему разберутся с тем, как решаются трудные упражнения. А остальным книга поможет сэкономить время на качественной подготовке к урокам.

Зборнiк экхаменацыйных матэрыялаў па беларускай мове

Праца тваих рук

Не ведаю, які ты зробіш выбар, якая прафесія стане тваёй. Іх, прафесій,
тысячы. Але ў адным я перакананы: рукі твае захаваюць назаўсёды памяць аб
рабоце, якая патрэбна людзям. Гэта памяць рук, як стрэлка компаса, будзе
паказваць табе дарогу ў жыццё, не дасць збочыць з яе.

Рукі, што з маленства захаваюць памяць аб працы, будуць рукамі стваральніка,
які не зможа штосьці разбурыць, нашко-дзіць грамадству.

Кожны чалавек на зямлі павінен, вобразна кажучы, запаліць светлы
праменьчык. Ніхто не мае права пакінуць жыццё такім, у якое ён прыйшоў.
Абавязкова трэба зрабіць яго хоць крыху лепшым.

Так нам загадвае вечны голас часу. Голас гэты трэба ўмець чуць, каб ведаць,
цаной якіх намаганняў прыйшлі мы да таго, што называем нашым жыццём.

Толькі тады чалавек мае права называць сваю зямлю Радзі-май, калі ён сам
сваю зямлю ўзвялічвае. Працай рук сваіх. Гераічнай працай.



Ганарымся Бацькаўшчынай (Ганарымся Бацькаушчынай)

Гонар за родную зямлю. Ён нараджаецца яшчэ ў маленстве і, як першы вясновы парастак, набірае сілу, крэпне на працягу ўсяго жыцця. Гонар за родную зямлю не можа пачацца па волі кагосьці іншага або стварацца спецыяльнымі законамі. Ён бярэ свой выток з сэрца, душы чалавека разам з любоўю да роднага дома, квяцістага лугу, блакітнага льнянога палетка і пошуму дуброў. Гэты гонар заключаецца ў любові да песень, музыкі, паданняў і абрадаў свайго народа. А любіць — гэта значыць ведаць, адчуваць у штодзённым жыцці, спазнаваць самому і перадаваць свае веды і вопыт іншым. Каб не забыць, што ты часцінка свайго народа, яго зямлі, якая завецца Бацькаўшчынай. I не проста завецца. Яна ў кожнай кропельцы маёй крыві, у кожнай клетачцы майго цела, у кожнай думцы. Я ганаруся сваёй Бацькаўшчынай, бо змалку прыпаў душою да яе невычэрпнага вытоку. 

Тэксты дыктантаў |
Просмотров: 1390 | Комментарии (0)


Святло Радзимы (Святло Радзiмы)

Наш родны беларускі край! Ён прыгожы заўсёды, у любую часіну года.

I тады, калі светла і ўсхвалявана гамоняць маладым лісцем дрэвы. Калі зялёны колер зямлі, аблашчанай ветрам, радуе вока бязмежнай прагай жыцця.

I тады, калі ў кожнай красцы на лугах клапатліва працуюць пчолы. Калі набіраюцца лета і моцы нівы, гадуючы каласы. Калі кветкі, промні і птушыныя песні яднаюцца ў непаўторную мелодыю жыцця.

I тады, калі прыкметна цішэе ў прасторах. Калі на палях па-іюсеньску пахне свежай саломай і новым зернем. Калі шамаціць пад нагамі апалае лісце і жоўты колер пануе ўсюды.

I тады, калі зямля робіцца белай-белай. Калі мяцеліцы спяшаюцца хутчэй укрыць ад маразоў кожны карэньчык, кожны парастак.

У холад і ў спёку, у дождж і пасля дажджу, удзень і ўночы, летам і зімой ён заўсёды прыгожы, наш родны, наш любы край.

Тэксты дыктантаў |
Просмотров: 895 | Комментарии (0)


Свой край

У кожнага чалавека, які меў шчасце нарадзіцца на нашай зялёнай зямлі, абавязкова ёсць свой ласкавы і шчымліва-непаўторны край, які ў шырокім паняцці Радзімы звычайна займае звыклае месца. Такі край — гэта заўсёды твой цэлы свет. I як вырастае ён у тваёй душы, як шырыцца і запаланяе цябе ўсяго высакароднай гордасцю, светлай радасцю ўжо толькі адным напамінкам пра сябе, выпадковаю згадкаю пра знаёмыя з дзя-цінства мясціны.

Ёсць такі край і ў мяне.

Там намнога даўжэй спеюць зеленкаватыя памідоры, прывязаныя да пруткоў. А круглабокія гарбузы, перавернутыя незага-рэлымі бакамі да ўжо пахаладалага восеньскага сонца, ляжаць у агародах амаль да самых замаразкаў.

Затое намнога раней убельваюцца знаёмыя мне палі і пожні раннімі зазімкамі. Зіма, якая прыходзіць у маю вобласць раней, чым куды, багацейшая на снег і болын сярдзітая сваімі мара-замі. I не дзіва! Бо мой край раскінуўся на самых паўночных схілах Беларусі.

Гэты край — узгоркавая, азёрная, ільняная Віцебшчына.

Тэксты дыктантаў |
Просмотров: 577 | Комментарии (0)


Любоў да радзiмы (Любоу да радзимы)

Любоў да радзімы ў чалавека праяўляецца тады, калі ён на час разлучыцца з ёю. I чым даўжэй ён будзе недзе далёка, тым мацней гэтае пачуццё. Але чалавек здольны хаваць свае пачуцці. А вось у птушак гэта навідавоку.

Возьмем усім нам знаёмых жораваў. На радзіме яны, апрача глухога балота, нічога, бадай, не бачаць. У далёкіх жа краях птушак чакае багаты корм, залітыя паўднёвым сонцам берагі маляўнічых рэк і азёр. I ўсё ж, нягледзячы на гэта, восенню пакідаюць жоравы радзіму неахвотна. Пралятаючы над вёскамі, яны падаюць свае сумныя галасы, бо цяжка з роднай зямлёй развітвацца.

Неахвотна пакідаюць родную зямлю не адны толькі жора-вы. Гэта ўласціва ўсім птушкам. Вясной гракі з’яўляюцца ў нас з першымі праталінамі ў палях. Аднак пакідаюць яны родную зямлю толькі позняй восенню. Позна адлятаюць качкі, а пры зручным выпадку і зусім застаюцца зімаваць.

Родная зямля! Што можа быць даражэй за яе?

Тэксты дыктантаў |
Просмотров: 883 | Комментарии (0)


Родны кут

Калі я ўпершыню надоўга пакідаў свой родны кут, ехаў у горад вучыцца, бацька вывеў мяне з хаты, сказаў:

— А цяпер, сынок, спыніся, паглядзі на хату, у якой ты жыў, на агарод, сад наш. Добранька паглядзі! I на лес вокам кінь, на поле, неба. I ўсё, што ўбачыш, убяры ў сябе, запомні. Бо сюды, у сваю вёску, неаднойчы будзеш вяртацца, калі не наяве, дык у думках. I гэты зварот заўсёды будзе надаваць радасці, сілы, адвагі.

Мінае за годам год. А тыя словы, што сказаў бацька, праводзячы мяне ў дарогу, не забываюцца. Часта ўспамінаю я іх, як успамінаю і вёску тую, дзе вырас, і ўсё, што некалі ў маленстве бачыў, чуў, зведаў. I думаю: жыццё бацькі-працаўніка навучыла мудрасці.

Дзякуй табе, тата, што сваю мудрасць, любоў і павагу да роднага кута, да ўсяго-ўсяго нашага, беларускага, што ты перадаў, прывіў і мне.

Тэксты дыктантаў |
Просмотров: 478 | Комментарии (0)


Сведка часу

Нізкі паклон табе, Заходняя Дзвіна, мая радзіма, калыска майго незабыўнага маленства, невычэрпная радасць маіх сталых год! 3 далёкіх узгор’яў, дзе бяруць пачатак магутная Волга і імклівы Дняпро, нясеш ты, іх родная сястра, свае воды праз лясныя нетры і палявыя раўніны, праз гарады і вёскі на захад, да сівагрывай Балтыкі. Крыштальныя крыніцы і быстрацечныя рэчкі і ручаі поўняць тваю неўгамонную сілу. То светлаплынная ў ясны летні дзень, задумлівая ў пагодлівы сіні вечар, то бурлівая і грозная ў вясновую паводку і ў асеннюю непагадзь, то схаваная пад бель зімовай коўдры, няспынна імкнеш ты ў таям-нічую далячынь.

I плюскочуць хвалі, і звіняць крыніцы. I абліччы прыбярэжных гарадоў і вёсак адбіваюцца ў тваёй плыні. I шумяць лясы на крутых берагах, а па адхонных схілах гуллівымі чародкамі збягаюць стройныя бярозкі.

Тэксты дыктантаў |
Просмотров: 499 | Комментарии (0)


Лясная краiна

Беларусь вызначаецца раўнінным характарам сваёй тэры-торыі, адносіцца да зоны ўмерана-кантынентальнага клімату з мяккай зімой, цёплым летам і сырой восенню.

Галоўнае прыроднае багацце Беларусі складаюць шматлікія лясы, якія ў значнай меры ва ўсе часы прадвызначалі спецыфіку гаспадарання і ўмовы жыцця насельніцтва. У старажыт-ныя часы, калі землі нашай Бацькаўшчыны пачалі засяляць славянскія плямёны, лясныя масівы займалі прыкладна дзе-вяноста працэнтаў тэрыторыі Беларусі. У наступныя стагоддзі пад уплывам розных фактараў, найперш гаспадарчай вырубкі, неапраўданага знішчэння, як у дзевятнаццатым і дваццатым стагоддзях, лясістасць Беларусі няўхільна змяншалася. Цяпер яна складае каля трыццаці працэнтаў. Гэта трэць тэрыторыі Беларусі. Калі ж улічыць не толькі лясную, але яшчэ лугавую і балотную расліннасць, то атрымаецца, што ў наш час расліннае покрыва Беларусі займае дзве трэція яе агульнай тэрыторыі.

Такім чынам, Беларусь небеспадстаўна можна назваць са-праўднай «лясной краінай», насельніцтва якой з пакалення ў пакаленне нараджалася, працавала і памірала пад зялёным покрывам неабсяжных лясоў.

Тэксты дыктантаў |
Просмотров: 444 | Комментарии (0)


Багацце нашай зямлi

Мы, беларусы, як і кожны народ, любім родную зямлю, сваю краіну, ганарымся ёю і лічым, што маем на гэта падставы.

Разнастайная і прыгожая ў нас прырода. Блакітнымі стужкамі ўюцца вялікія і малыя рэкі, сінеюць акаймаваныя лясістымі ўзгоркамі азёры, перашэптваюцца з ветрам стромкія бары, бярозавыя гаі і цяністыя дубровы, шырока рассцілаюцца палеткі. Нават балоцістыя абшары Палесся маюць нямала прыемнага для вока.

Шматвяковая, багатая падзеямі гісторыя ў нашага народа. Доўгі і складаны шлях праз многія гады барацьбы і пакут прайшоў наш народ, пакуль дабіўся волі і незалежнасці, атрымаў уласную дзяржаўнасць.

Беларусь сёння славіцца здабыткамі, якіх ніколі раней не мела і якія сталі магчымымі ў выніку стваральнай працы нашага народа. Славіцца багаццем вырабаў шматлікіх заводаў і фабрык, разнастайнай прадукцыяй сельскай гаспадаркі, высокім узроўнем культуры.

Бягуць у розных кірунках чыгуначныя і шашэйныя дарогі, злучаючы прыгожыя старажытныя і маладыя гарады, новабу-доўлі, над якімі ўзвышаюцца стрэлы вежавых кранаў.

Тэксты дыктантаў |
Просмотров: 441 | Комментарии (0)


На злучыне рэк

Пра заснаванне Ліды ходзяць розныя байкі. Расказваюць, што нейкая Ліда-атаманша прывяла сваё племя на злучыну дзвюх рэчак. Адну назвала сваім пяшчотным імем Лідзейка, а другой дала назву Каменка. Можа, у знак таго, што ўзброены людзі былі каменнымі сякерамі. I давай тое племя церабіць лес ды будаваць жыллё.

Вось так з’явілася на Гродзеншчыне новае паселішча. Яно перарасло ў горад, раённы цэнтр, якому хутка будзе семсот гадоў.

Нашу Ліду ведаюць далёка за межамі Беларусі. Тут ёсць фа-брыка «Лакафарба», якую называюць планетай фарбаў. Тут працуе завод, які выпускае тэхніку для апрацоўкі глебы, уборкі бульбы, пасадачныя і пасяўныя машыны. Прадукцыю шкло-завода «Нёман» можна сустрэць ва ўсіх беларускіх кватэрах, хатах. Далёка чуваць пра поспех вяскоўцаў раёна. Яны наву-чыліся вырошчваць важкія ўраджаі. Вяскоўцы атрымліваюць высокія надоі малака, пастаўляюць у магазіны якаснае мяса, яйкі, гародніну, садавіну. А ў школах горада і раёна падрастае маладая змена. Ім працягваць славу бацькоў.

Тэксты дыктантаў |
Просмотров: 390 | Комментарии (0)


Успамiны

Успаміны ўставалі прыгожыя, сонечныя, высокія і плыву-чыя, як воблакі на пачатку лета. I нават зімовыя, халодныя, яны наплывалі, нібы цёплая вада нешырокай рэчкі, што цякла за вёскаю.

I тыя ўспаміны, і тыя пахі да смерці незабыўныя і самыя лепшыя, як успаміны пра дотык матчыных рук, пра яе голас. Той далёкі голас, які нікому не паўтарыць. Гэтак жа нікому не сказаць табе і тых самых ласкавых, самых шчырых слоў любові, якой могуць адарыць сябе маці і дзіця.

Такая любоў жыве ў дарослага ўжо чалавека да роднай зямлі. Любоў да лёгкага павеву ветру над полем, да сіняй валошкі на мяжы, да густой, як аўчына, руні, даверліва схіленага насустрач селяніну коласа жнівеньскага палетка.

I нішто не можа абудзіць у чалавеку самых высокіх і самых вечных пачуццяў, як бацькаўшчына! I нельга быць чалавеку шчаслівым, калі ідзе ён па жыцці без бацькаўшчыны ў сэрцы.

Тэксты дыктантаў |
Просмотров: 391 | Комментарии (0)



Like this post? Please share to your friends:
  • Заячьи лапы сочинение егэ
  • Заяц на дереве сочинение 5 класс по картине
  • Заяц егэ биология онлайн
  • Заяц в лес бежал по лугу егэ
  • Заявления на сдачу егэ принимаются до 1 февраля